Hoe ga ik om met tegenslagen?

Hoe ga jij om met tegenslagen? Heb je ooit te maken gehad met . . .

• de dood van iemand van wie je heel veel hield?

• een langdurige ziekte?

• een natuurramp?

Volgens onderzoekers zijn het niet alleen grote tegenslagen waar we goed mee moeten leren omgaan. Ook alledaagse stress kan nadelig zijn voor je gezondheid. Dus of je nu te maken hebt met grote of kleine problemen, het is belangrijk dat je leert ermee om te gaan, met andere woorden, dat je veerkracht ontwikkelt.

• Wat is veerkracht?

• Waarom heb je veerkracht nodig?

• Hoe ontwikkel je veerkracht?

• Wat andere jongeren zeggen

Wat is veerkracht?

Veerkracht is het vermogen om goed met veranderingen en tegenslagen om te gaan. Veerkrachtige mensen hebben net als iedereen te maken met moeilijkheden. Maar ze kunnen die te boven komen — misschien met littekens, maar wel sterker dan voorheen.

Waarom heb je veerkracht nodig?

• Omdat je sowieso te maken gaat krijgen met tegenslagen. De Bijbel zegt: ‘De snellen winnen niet altijd de wedstrijd (...) en personen met kennis hebben niet altijd succes. Want tijd en toeval treffen hen allemaal’ (Prediker 9:11). De les? Ook goede mensen hebben problemen, vaak zonder dat het hun eigen schuld is.

• Omdat het een bescherming voor je is. Een decaan op een middelbare school merkt op: ‘Ik heb nog nooit zo veel leerlingen op mijn kantoor gehad die helemaal overstuur waren vanwege een slecht cijfer of een gemene opmerking op sociale media.’ Hij zegt dat zelfs bij zulke schijnbaar onbelangrijke zaken het gebrek aan veerkracht ‘een groot aantal verschillende mentale en emotionele stoornissen kan veroorzaken’.a

• Omdat je er nu en in de toekomst veel aan hebt. Dr. Richard Lerner schrijft: ‘De reden waarom sommige volwassenen stabiel en succesvol zijn, is dat ze zich na een teleurstelling sneller herpakken, zich nieuwe doelen stellen of andere manieren vinden om hun doel te bereiken.’b

Hoe ontwikkel je veerkracht?

• Relativeer. Leer onderscheid te maken tussen grote en kleine problemen. De Bijbel zegt: ‘Een dwaas toont meteen zijn ergernis, maar de verstandige negeert een belediging’ (Spreuken 12:16). Laat je niet compleet in beslag nemen door elk probleem dat op je pad komt.

  ‘Op school deden sommigen overdreven dramatisch over onbelangrijke dingen. Vervolgens kregen ze reacties van hun vrienden op social media, en dat maakte het alleen maar erger. Daardoor konden ze hun problemen niet meer relativeren.’ — Joanne.

• Leer van anderen. In de Bijbel staat de spreuk: ‘IJzer scherpt ijzer. Zo scherpt een man zijn vriend’ (Spreuken 27:17). Je kunt veel leren van mensen die goed met tegenslagen weten om te gaan.

  ‘Als je met anderen praat, kom je er vaak achter dat ze al veel hebben meegemaakt maar dat het nu goed met ze gaat. Vraag wat ze hebben gedaan of juist niet hebben gedaan om met hun situatie om te gaan.’ — Julia.

• Wees geduldig. De Bijbel zegt: ‘De rechtvaardige kan zeven keer vallen en hij zal weer opstaan’ (Spreuken 24:16). Het kost tijd om je situatie te accepteren, dus wees niet verbaasd als je je soms rot voelt. Het is belangrijk dat je ‘weer opstaat’.

  ‘Als je iets ergs hebt meegemaakt, moet je hart genezen. Dat is een proces dat tijd kost. Ik heb gemerkt dat de weg naar herstel beetje bij beetje makkelijker wordt als er tijd overheen gaat.’ — Andrea.

• Ontwikkel dankbaarheid. De Bijbel zegt: ‘Laat zien dat je dankbaar bent’ (Kolossenzen 3:15). Hoe zwaar je het op dit moment ook hebt, er zijn altijd dingen waar je dankbaar voor kunt zijn. Probeer eens drie dingen te bedenken die het leven de moeite waard maken.

  ‘Als je het moeilijk hebt, heb je snel de neiging om te denken: waarom overkomt mij dit? Maar als je veerkrachtig bent, blijf je niet stilstaan bij je problemen. Je kiest er dan voor om positief te zijn en dankbaar voor wat je hebt en wat je kunt.’ — Samantha.

• Wees tevreden. De apostel Paulus zei: ‘Ik heb geleerd om in alle omstandigheden tevreden te zijn’ (Filippenzen 4:11). Paulus had geen controle over de nare dingen die hij meemaakte. Waar hij wél controle over had, was hoe hij erop reageerde. Hij koos ervoor tevreden te blijven.

  ‘Eén ding dat ik over mezelf geleerd heb, is dat mijn eerste reactie op een tegenslag niet altijd de beste is. Mijn doel is om een positieve houding te ontwikkelen, wat de situatie ook is. Daar heb ik niet alleen zelf veel aan, maar ook de mensen om me heen.’ — Matthew.

• Bid. In de Bijbel staat: ‘Leg je last neer bij Jehovah en hij zal je steunen. Nooit zal hij toelaten dat de rechtvaardige ten val komt’ (Psalm 55:22). Gebed is niet gewoon iets waar je rustig van wordt in je hoofd. Het is echt communicatie met je Schepper, die ‘om je geeft’ (1 Petrus 5:7).

  ‘Ik sta er niet alleen voor. Door in gebed open en eerlijk over mijn problemen te praten en ook door God te bedanken voor alle goede dingen in mijn leven, verdwijnen mijn negatieve gevoelens omdat ik me focus op de zegeningen die ik van Jehovah krijg. Bidden is zo belangrijk!’ — Carlos.