De zienswijze van de bijbel

Had de apostel Paulus iets tegen vrouwen?

DE LEER van de apostel „Paulus . . . is als grondslag gebruikt voor veel van de vrouwonvriendelijke vooringenomenheid binnen de christelijke . . . kerk”. Dat zei rechter Cecilie Rushton uit Auckland (Nieuw-Zeeland) in een verhandeling die begin 1993 gehouden werd op de Commonwealth Law Conference op Cyprus. „Zijn epistel aan Timotheüs”, zo voegde zij eraan toe, „onthult hoe hij erover dacht: ’Maar ik sta een vrouw niet toe te onderwijzen, noch zich gezag over de man aan te matigen, maar dat zij in stilheid is.’” — 1 Timotheüs 2:12, King James Version.

Als Paulus over de rol of de status van vrouwen schreef, gaf hij dan eenvoudig zijn persoonlijke mening weer of schreef hij onder goddelijke inspiratie? Spreekt uit de epistels of brieven van Paulus, in hun geheel genomen, werkelijk vrouwonvriendelijke vooringenomenheid? Waarop slaan de bovengeciteerde woorden van Paulus aan Timotheüs?

Paulus’ geloofsbrieven

Van de 27 boeken van de christelijke Griekse Geschriften worden er 14 aan Paulus toegeschreven. Dat de heilige geest op hem inwerkte, moge blijken uit zijn wonderbare vermogen in veel talen te spreken. Bovendien getuigde hij van bovennatuurlijke visioenen (1 Korinthiërs 14:18; 2 Korinthiërs 12:1-5). Hij was een voorbeeld van zelfopoffering, toewijding en liefde, waardoor er een nauwe band van hartelijke broederlijke genegenheid tussen hem en zijn christelijke tijdgenoten ontstond (Handelingen 20:37, 38). Zijn geschriften, ook dat wat hij over vrouwen zei, zijn een onderdeel van ’de gehele Schrift die door God is geïnspireerd en nuttig is om te onderwijzen’. — 2 Timotheüs 3:16.

Vrouwen in Paulus’ brieven

Door heel Paulus’ geschriften heen treffen wij heel wat bewijzen aan dat hij vrouwen erkende en hoogachtte. Herhaaldelijk spreekt hij over hen in verband met hun uiteenlopende rollen in de gemeente en het gezin. In een van zijn brieven vergeleek hij de wenselijke kwaliteiten van een christelijke herder met die waarvan een zogende moeder blijk geeft. — 1 Thessalonicenzen 2:7.

Over veel van zijn christelijke zusters, in zijn brieven met name genoemd, spreekt de apostel met hartelijke, prijzende woorden. Tot zijn groeten aan leden van de gemeente in Rome behoorden die welke specifiek gericht waren tot bepaalde vrouwen „die hard werken in de Heer” (Romeinen 16:12). In verband met Euodia en Syntyche moedigde hij de broeders in Filippi aan: „Blijf deze vrouwen bijstaan, die zijde aan zijde met mij hebben gestreden voor het goede nieuws” (Filippenzen 4:3). In zijn brief aan Timotheüs erkende Paulus het voorbeeldige geloof van Loïs, de grootmoeder van die jonge man, en van zijn moeder, Eunice. — 2 Timotheüs 1:5.

Beschikken wij anderzijds over enige aanwijzing hoe Paulus’ christelijke zusters over hem dachten? Dankbaar getuigde hij van Aquila en Priska, een echtpaar waarmee hij persoonlijk nauwe omgang had, dat niet alleen Aquila maar ook zijn vrouw, Priska, ’voor zijn ziel hun eigen hals hadden gewaagd’. — Romeinen 16:3, 4.

Vrouwonvriendelijke vooringenomenheid?

„Kritiseer een oudere man niet streng. Integendeel, spreek hem met aandrang toe als een vader, jongere mannen als broeders, oudere vrouwen als moeders, jongere vrouwen als zusters met alle eerbaarheid” (1 Timotheüs 5:1, 2). Spreekt uit deze woorden van Paulus tot Timotheüs geen gezond respect voor vrouwen? Paulus kende mannen en vrouwen in de christelijke gemeente een gelijke mate van eer toe. „Er is noch jood noch Griek,” schreef hij, „er is noch slaaf noch vrije, er is noch man noch vrouw, want gij zijt allen één persoon in eendracht met Christus Jezus.” — Galaten 3:28.

Met betrekking tot de door God toegewezen rol in het huwelijk schreef Paulus: „Laten vrouwen onderworpen zijn aan hun man als aan de Heer, want de man is het hoofd van zijn vrouw, evenals ook de Christus het hoofd van de gemeente is, hij als redder van dit lichaam” (Efeziërs 5:22, 23; vergelijk 1 Korinthiërs 11:3). Ja, de respectieve rollen van man en vrouw verschillen, maar dat houdt niet in dat een van beiden inferieur is. De rollen vullen elkaar aan en de vervulling van elke rol vormt een uitdaging die, als eraan wordt voldaan, het welzijn van het gezin bevordert. Verder mocht de man zijn gezag niet op een onderdrukkende of liefdeloze manier uitoefenen. Paulus vervolgde: „Mannen [behoren] hun vrouw lief te hebben als hun eigen lichaam”; zij moesten bereid zijn grote offers voor hen te brengen (Efeziërs 5:28, 29). Kinderen moesten zowel vader als moeder gehoorzamen. — Efeziërs 6:1, 2.

Opmerkenswaard zijn ook Paulus’ woorden over seksualiteit in het huwelijk. Onpartijdig schreef Paulus: „Laat de man zijn vrouw geven wat haar toekomt, maar laat ook de vrouw hetzelfde doen ten opzichte van haar man. De vrouw oefent geen autoriteit over haar eigen lichaam, maar haar man; evenzo oefent ook de man geen autoriteit over zijn eigen lichaam, maar zijn vrouw.” — 1 Korinthiërs 7:3, 4.

’De vrouw zij in stilheid’

Wat Paulus’ in de eerste paragraaf geciteerde woorden uit 1 Timotheüs 2:12 betreft, sproot het feit dat hij er voorstander van was dat de vrouw „in stilheid” was, voort uit vrouwonvriendelijke vooringenomenheid? Nee! De verlangde „stilheid” sloeg op het onderwijzen en het uitoefenen van geestelijke autoriteit in de gemeente, dit uit respect voor de reeds genoemde door God voorgeschreven man-vrouwrelatie.a

Dit wil niet zeggen dat vrouwen geen onderwijzers van goddelijke waarheid kunnen zijn. Paulus moedigde oudere vrouwen aan ’het goede te onderwijzen’ aan jongere vrouwen. In navolging van het voorbeeld van Eunice en Loïs, die Timotheüs onderwezen, moeten christelijke moeders hun kinderen opvoeden in godvruchtige wegen (Titus 2:3-5; 2 Timotheüs 1:5). Thans putten in gemeenten van Jehovah’s Getuigen honderdduizenden christelijke vrouwen geestelijke voldoening uit het navolgen van het voorbeeld van Euodia en Syntyche door in het openbaar het goede nieuws te prediken en mannen en vrouwen tot discipelen te maken. — Psalm 68:11; Mattheüs 28:19; Filippenzen 4:2, 3.

Hoe luidt nu uw oordeel over deze kwestie? Rechtvaardigen Paulus’ geschriften, in hun geheel genomen, de beschuldiging van vrouwonvriendelijke vooringenomenheid?

[Voetnoot]