Een venster op de baarmoeder

DOOR ONTWAAKT!-CORRESPONDENT IN AUSTRALIË

GEAVANCEERDE prenatale tests stellen artsen tegenwoordig in staat met toenemende nauwkeurigheid veel fysieke of mentale gebreken vast te stellen die een ongeboren kind kan hebben. Echografie en amniocentese of vruchtwaterpunctie behoren tot de populairste technieken die worden toegepast.

Echografie is een non-invasieve procedure waarbij onhoorbare hoogfrequente geluidsgolven worden gebruikt ter verkrijging van een computerbeeld van de baby in de baarmoeder. Bij amniocentese wordt met een holle naald een monster genomen van het vruchtwater, de vloeistof waarin de baby in de baarmoeder zweeft, en wordt dit getest op de scheikundige merkstoffen van foetale gebreken, zoals het syndroom van Down.

Dit soort medische technologie, de samenleving ingegooid als een keisteen in een vijver, veroorzaakt in samenhang met selectieve zwangerschapsafbreking grote golven in de wateren van de medische ethiek.a Helaas is het waardenstelsel van deze wereld geen stabiel platform voor het beslissen van morele en ethische kwesties maar lijkt het meer op een stuurloos vlot in een beukende branding.

Selectieve zwangerschapsafbreking loopt, geholpen door de technologie, in sommige landen ver vooruit op een wetswijziging. Bij dertien enquêtes die in een recente periode van vijftien jaar in de Verenigde Staten werden gehouden, bleek een constante 75 tot 78 procent van de ondervraagden van mening te zijn dat een zwangere vrouw het wettelijke recht moet hebben op een zwangerschapsafbreking wanneer er sterke aanwijzingen zijn dat de baby ernstige afwijkingen vertoont. In sommige landen is „voorspelde invaliditeit” op zich al voldoende om abortus toe te staan.

In Australië heeft een moeder onlangs met succes een eis tot schadevergoeding ingesteld tegen haar arts omdat hij vroeg in haar zwangerschap in gebreke was gebleven de diagnose rodehond te stellen. Wanneer deze ziekte vroeg in de zwangerschap wordt opgelopen, kan ze tot ernstige afwijkingen bij het ongeboren kind leiden. De moeder voerde aan dat haar door het in gebreke blijven van haar arts de gelegenheid was ontnomen om haar zwangerschap te beëindigen.

In een commentaar op de juridische en ethische consequenties van deze zaak zei juridisch onderzoekster Jennifer Fitzgerald in een artikel in de Queensland Law Society Journal van april 1995: „Niet alleen moet zij [de zwangere vrouw] beslissen: ’Wil ik een kind?’, zij moet ook beslissen: ’Wat voor kind wil ik?’” Maar welke handicap, vraagt Fitzgerald zich af, biedt voldoende gronden voor een wettige abortus? „Een hazelip, een gespleten gehemelte, een scheel oog, het syndroom van Down, spina bifida?” In sommige delen van de wereld is het het geslacht van het kind, vooral als het een meisje is!

„Onaanraakbaren” in de baarmoeder?

Hoe zal het de ongeborenen vergaan nu het menselijk genoom zich voor het oog van wetenschappers ontvouwt en het venster op de baarmoeder in feite een microscoop op de baarmoeder wordt? Zullen degenen met kleine afwijkingen worden geselecteerd voor liquidatie? De afgelopen decennia is er een tendens tot meer abortussen, niet minder. Geconfronteerd met deze huizehoge golf en in het spoor ervan het schuim van rechtszaken — zoals de eerder genoemde zaak — maken artsen zich zorgen. Het is begrijpelijk dat dit hen tot een nog defensiever benadering van de geneeskunde zou kunnen dwingen, zoals het eisen van bepaalde tests, niet zozeer ter wille van moeder en kind maar om zichzelf te beschermen. Als gevolg daarvan, schrijft Fitzgerald, „zal het aantal prenatale tests waarschijnlijk toenemen en daardoor het aantal selectieve zwangerschapsafbrekingen”. Dat zou, voegt zij eraan toe, invoering betekenen van „een quasi-kastenstelsel waarbij de ’onaanraakbaren’ de ’wegwerpartikelen’ worden”.

En als nu een moeder een gehandicapt kind ter wereld brengt terwijl zij elke gelegenheid heeft gehad — en misschien zelfs werd aangemoedigd — de zwangerschap af te laten breken, wat dan? „Misschien zal er een tijd komen”, zegt Fitzgerald, „dat ouders verteld zal worden dat zij niet mogen rekenen op steun bij het voorzien in de behoeften van hun gehandicapte kinderen omdat zij verkozen hebben het kind ter wereld te brengen terwijl zij abortus hadden kunnen laten plegen.”

Ook de boodschap die met selectieve abortus aan gehandicapte personen in onze samenleving wordt overgebracht, mag niet over het hoofd worden gezien. Wanneer een samenleving zich van het ongeboren kind ontdoet wegens afwijkingen, zullen gehandicapten zich dan een zwaardere last voor anderen voelen? Zal het hun moeilijker vallen om te gaan met het negatieve beeld dat zij misschien reeds van zichzelf hebben?

Dat de moderne samenleving zich van ongeboren kinderen wil ontdoen zoals arbeiders kapotte onderdelen van een lopende band gooien, past in het persoonlijkheidsprofiel dat de bijbel schildert van mensen die in „de laatste dagen” van deze goddeloze wereld leven. De bijbel voorzei dat het de mensen in grote mate zou ontbreken aan „natuurlijke genegenheid” (2 Timotheüs 3:1-5). Het Griekse woord a·storʹgoi, dat met „zonder natuurlijke genegenheid” is vertaald, brengt de natuurlijke band in het beeld die gezinsleden voor elkaar hebben, zoals de liefde van een moeder voor haar kinderen.

„Heen en weer geslingerd als door golven en her- en derwaarts gevoerd door elke wind van leer”, vertonen de stuurloze mensen van deze wereld beslist een schrille tegenstelling met degenen die zich aan het onfeilbare Woord van God houden (Efeziërs 4:14). Als een anker voor de ziel houdt de bijbel ons moreel sterk en standvastig in stormachtige zeeën. (Vergelijk Hebreeën 6:19.) Terwijl christenen erkennen dat zich in het geval van een embryo of foetus met ernstige misvormingen een spontane abortus kan voordoen, vinden zij de gedachte alleen al dat in de baarmoeder wordt gekeken om te zien of een baby gezond genoeg is om hem te houden, dan ook bijzonder weerzinwekkend.b — Vergelijk Exodus 21:22, 23.

Versterkend voor het besluit van een christen om rechtschapen te blijven, is Gods belofte dat er een tijd zal komen waarin „geen inwoner zal zeggen: ’Ik ben ziek’” (Jesaja 33:24; 35:5, 6). Ja, ondanks de huidige moeilijkheden voor de gehandicapten en de offers die degenen brengen die voor hen zorgen, ’zal het goed aflopen met hen die de ware God vrezen’. — Prediker 8:12.

[Voetnoten]