De uitdaging in zijn voetstappen te treden
„Want Christus heeft voor u geleden en u een persoonlijk voorbeeld nagelaten, opdat gij in zijn voetstappen zoudt treden.” — 1 PETRUS 2:21, Phillips.
1, 2. (a) Wat kan een werkelijke uitdaging vormen, en waarom zullen christenen hier belang in stellen? (b) Welke vragen worden hier opgeworpen?
IS OOIT, terwijl u langs een strand of over een sneeuwveld liep, uw aandacht geboeid door het patroon van voetstappen van iemand die daar vóór u had gelopen? Hebt u misschien zelfs een stel voetstappen uitgekozen om eens te proberen zo exact mogelijk in die indrukken te stappen? Zo ja, dan zult u hebben bemerkt dat het niet gemakkelijk was. Nauwkeurig in de voetstappen van een ander treden — hetzij letterlijk of figuurlijk — vormt zelfs een werkelijke uitdaging. En toch, door ons christenen te noemen hebben wij te kennen gegeven dat dat nu juist onze wens is, nauwkeurig in de voetstappen van Christus te treden.
2 Bent u bereid u de moeite te getroosten die nodig is om die uitdaging met succes het hoofd te bieden? Meer dan dat, bent u vastbesloten dat te doen, wat er ook mag gebeuren? Zo ja, dan zal een volledig begrip van de moeilijkheden van het treden in letterlijke voetstappen u er beter in doen slagen in Christus’ figuurlijke voetstappen te treden.
Leer u aan te passen
3. Waarom doet het eerst onnatuurlijk aan om in de voetstappen van een ander te treden?
3 Iedereen heeft een karakteristieke manier van lopen. De lengte van de pas bijvoorbeeld verschilt van persoon tot persoon, en dat geldt ook voor de hoek waaronder iemand zijn voeten plaatst. Zijn tenen kunnen recht naar voren wijzen, maar ze kunnen ook onder een bepaalde hoek naar binnen of naar buiten wijzen, een hoek die bij de ene voet mogelijk geprononceerder is dan bij de andere. Ziet u waarin de uitdaging ligt? Om nauwkeurig in de voetstappen van een ander te treden, moet u de lengte van uw pas en de stand van uw voet aanpassen aan die van hem. In het begin zal dit onnatuurlijk lijken, maar het moet. Er is geen andere mogelijkheid.
4. Waarom vormt het treden in Jezus’ voetstappen een speciale uitdaging?
4 Christus’ manier van lopen, figuurlijk gesproken, was uniek, want onder zijn tijdgenoten was alleen hij een volmaakt mens, iemand „die geen zonde kende” (2 Korinthiërs 5:21). Aangezien mensen van nature onvolmaakte zondaars zijn, is het treden in Jezus’ voetstappen niet hun gewone manier van lopen. Paulus herinnerde christenen in Korinthe hieraan met de woorden: „Want gij zijt nog vleselijk. Want aangezien er jaloezie en twist onder u is, zijt gij dan niet vleselijk en wandelt gij niet als mensen?” Neigingen tot jaloezie en twist, „werken van het vlees”, zijn gewoon voor onvolmaakte mensen, maar Jezus bewandelde de weg der liefde, en „liefde is niet jaloers, . . . wordt niet geërgerd”. In Christus’ voetstappen treden vormt dus een grotere uitdaging dan wanneer ons alleen maar was gevraagd in de voetstappen te treden van een onvolmaakt mens. — 1 Korinthiërs 3:3; 13:4, 5; Galaten 5:19, 20; zie ook Efeziërs 5:2, 8.
5, 6. (a) Waarom zijn veel mensen in gebreke gebleven in Christus’ voetstappen te treden, en welke raad gaf Paulus daarom? (b) Hoe worden mensen in deze tijd aangemoedigd in Christus’ voetstappen te wandelen, en welk resultaat heeft dat voor hen?
5 Naast onvolmaaktheid kan ook onwetendheid ten aanzien van Gods wil iemand verhinderen in Christus’ voetstappen te wandelen. Paulus vermaande de christenen in Éfeze daarom „niet langer [te] blijven wandelen zoals ook de natiën wandelen in de vruchteloosheid van hun denken, verduisterd als zij zijn in hun verstand en vervreemd van het leven dat God toebehoort, wegens de onwetendheid die in hen is, wegens de ongevoeligheid van hun hart”. — Efeziërs 4:17, 18.
6 Door middel van de Koninkrijksprediking wordt er thans bij mensen op aangedrongen niet langer op hun gewone manier te wandelen, in onwetendheid ten aanzien van Gods voornemens, in mentale duisternis, door een ongevoelig hart gemotiveerd tot het nastreven van vruchteloze doeleinden. Zij worden aangemoedigd zich aan te passen aan het volmaakte voorbeeld van Christus, „in eendracht met hem te wandelen” en aldus ’elke gedachte in gevangenschap te brengen ten einde ze gehoorzaam te maken aan de Christus’ (Kolossenzen 2:6, 7; 2 Korinthiërs 10:5). Mensen die bereid zijn deze uitdaging te aanvaarden, verkrijgen stabiliteit in hun geloof. Naarmate zij eraan gewend raken te wandelen op de manier waarop Christus wandelde, wordt het gaandeweg gemakkelijker voor hen.
7. Welke verzekering hebben wij dat het, hoewel het vaak een uitdaging vormt, wel mogelijk is in Jezus’ voetstappen te treden?
7 Het is echter vaak een uitdaging. De ongelijkheid tussen een volmaakt en een onvolmaakt schepsel is groot. Onvolmaakte schepselen moeten dus grote veranderingen aanbrengen ten einde te proberen een volmaakt voorbeeld na te volgen. Sommige mensen hebben, wellicht door erfelijkheid of milieu, meer moeite zich aan een christelijke levensweg aan te passen dan anderen. Maar Jehovah verzekert ons dat een ieder die echt bereid is zich in te spannen, ertoe in staat is. „Voor alle dingen bezit ik de sterkte door hem die mij kracht verleent”, zei de apostel Paulus (Filippenzen 4:13; zie ook 2 Korinthiërs 4:7; 12:9). Hetzelfde geldt voor alle christenen.
Schenk aandacht
8, 9. (a) Waarom zijn onverdeelde aandacht en intense concentratie noodzakelijk wanneer wij in iemands voetstappen treden? (b) Het opvolgen van welke bijbelse raad zal ons verhinderen van Jezus’ voetstappen af te dwalen?
8 Wij kunnen niet in letterlijke voetstappen treden zonder heel goed op te letten waar wij onze voeten neerzetten. Als wij onze ogen laten dwalen — door ons te concentreren op wat er om ons heen gebeurt of op andere dingen — zullen wij gegarandeerd vroeg of laat misstappen. Als wij er geen onverdeelde aandacht aan schenken en ons er niet intens op concentreren, zullen wij afwijken van de voetstappen die wij moeten volgen. Daarom bestaat er een constante noodzaak op onze hoede te zijn, vooral wanneer plotselinge geluiden of andere onverwachte afleidingen onze aandacht wegtrekken van de taak die aan de orde is. — Vergelijk Job 18:10, 11.
9 Figuurlijk gesproken, geldt dit ook voor degenen die in Jezus’ voetstappen treden. Jezus waarschuwde zijn volgelingen nauwlettend aandacht aan zichzelf te schenken opdat hun hart niet „bezwaard wordt met overmatig eten en overmatig drinken en zorgen des levens” (Lukas 21:34). Satan gebruikt deze dagelijkse afleidingen om ons onze ogen te laten afwenden van Jezus’ voetstappen. Hij is er snel bij om ons te verrassen door misbruik te maken van onverwachte omstandigheden zoals tegenstand, ziekte of financiële tegenslag. Om ervoor te zorgen dat „wij nooit afdrijven”, moeten wij „meer dan gewone aandacht schenken aan de dingen die wij gehoord hebben”, met andere woorden, onze ogen strakker op Christus’ voetstappen gericht houden dan ooit tevoren. — Hebreeën 2:1; zie ook 1 Johannes 2:15-17.
Wijk niet af
10. (a) Welk gevaar is aanwezig wanneer verschillende sporen elkaar kruisen? (b) Waarom zijn in geestelijk opzicht de consequenties van het volgen van de verkeerde voetstappen ernstig?
10 Op een druk strand kunnen in het vochtige zand verscheidene voetsporen staan, en sommige sporen kunnen het spoor kruisen dat wij volgen! Heel wat voetsporen kunnen, althans oppervlakkig, sterk op elkaar lijken. Hoe uitermate belangrijk is het dan ook dat wij er zeker van zijn dat wij het goede spoor volgen! Anders kunnen wij ertoe misleid worden de verkeerde kant uit te gaan. In geestelijk opzicht zou dit ernstige consequenties kunnen hebben. Het gevaar van het volgen van voetstappen die de goede lijken te zijn maar dat in werkelijkheid niet zijn, wordt aangetoond in de spreuk die waarschuwt: „Er bestaat een weg die recht is voor het aangezicht van een man, maar de wegen van de dood zijn er naderhand het einde van.” — Spreuken 16:25.
11. Welke waarschuwing gaf Paulus vroege christenen, en wie gaf hij daarmee in deze tijd een voorbeeld?
11 Vanwege dit heel reële gevaar voelde Paulus zich gedwongen zijn broeders in de vroege christelijke gemeente te waarschuwen: „Het verwondert mij dat gij u zo vlug laat afbrengen van Degene die u met Christus’ onverdiende goedheid heeft geroepen en u tot een ander soort van goed nieuws keert. . . . Er [zijn] zekere mensen die onrust onder u stoken en het goede nieuws over de Christus willen verdraaien. . . . Wie het ook is die u iets als goed nieuws bekendmaakt buiten hetgeen gij hebt aanvaard, hij zij vervloekt” (Galaten 1:6-9). In overeenstemming met Paulus’ voorbeeld waarschuwt het Besturende Lichaam van Jehovah’s Getuigen in deze tijd ons voor afvalligen en valse broeders die als het ware een vals spoor uitzetten. Ware christenen willen niet afwijken van het pad dat Christus hun op Gods aanwijzingen heeft aangegeven. — Psalm 44:18.
12. (a) Hoe kan 2 Timótheüs 1:13 ons helpen vermijden dat wij ons laten misleiden en vervalste voetstappen volgen? (b) Wat karakteriseert andere soorten van goed nieuws?
12 Door nauwkeurig aandacht te schenken aan de identificerende kenmerken van Christus’ voetstappen, kunnen wij het vermijden misleid te worden. Nauwkeurige kennis omtrent Jezus, zijn leringen en de wijze waarop de christelijke gemeente functioneert, helpt ons „het patroon van gezonde woorden” te identificeren dat ons beschermt tegen degenen die ’het goede nieuws over de Christus verdraaien’ (2 Timótheüs 1:13). Andere soorten van zogenaamd goed nieuws — in werkelijkheid vervalste voetstappen — passen niet in dat patroon van waarheid. Ze verdraaien het, maken het beeld onscherp. In plaats van bijbelse grondwaarheden en beginselen te verhelderen, zijn ze ermee in tegenspraak. In plaats van ons tot grotere activiteit in Jehovah’s dienst aan te moedigen, bepleiten ze een verlaging van tempo. Hun boodschap is niet positief en verheerlijkt Jehovah’s naam en organisatie niet; ze is negatief, muggezifterig en kritisch. Dit zijn beslist niet de voetstappen die wij willen volgen.
Houd de juiste snelheid aan
13. Hoe houdt de snelheid van lopen verband met het treden in iemands voetstappen?
13 Wanneer wij lopen, wordt de lengte van onze pas voor een deel bepaald door de snelheid waarmee wij lopen. In het algemeen is onze pas langer naarmate wij sneller wandelen, korter als wij langzamer lopen. Het zal dan ook gemakkelijker voor ons zijn om in iemands letterlijke voetstappen te treden als wij onze snelheid aan die van hem aanpassen. Evenzo moeten wij om succesvol in de figuurlijke voetstappen van onze Leider, Jezus Christus, te treden, zijn snelheid aanhouden.
14. (a) Welke twee manieren zijn er waarop wij wellicht geen gelijke tred houden met Jezus? (b) Waarom is het dwaas om te proberen sneller te gaan dan „de getrouwe en beleidvolle slaaf”?
14 Geen gelijke tred houden met Christus kan twee dingen betekenen. Of wij proberen sneller te gaan, vooruitlopend op „de getrouwe en beleidvolle slaaf” die door Jezus wordt gebruikt om Jehovah’s voornemen te volbrengen, of wij blijven achter in het opvolgen van de aanwijzingen van die „slaaf” (Matthéüs 24:45-47). Als voorbeeld van het eerste geval: Sommige christenen zijn in afgelopen tijden ongeduldig geworden met betrekking tot leerstellige of organisatorische veranderingen of verfijningen die naar hun mening noodzakelijk waren en al lang hadden moeten plaatsvinden. Ontevreden wordend omdat zij vonden dat het allemaal niet snel genoeg ging, trokken zij zich geleidelijk terug van Jehovah’s volk. Hoe dwaas en hoe kortzichtig! Vaak werd later precies datgene wat hen van streek maakte, veranderd — op Jehovah’s bestemde tijd. — Spreuken 19:2; Prediker 7:8, 9.
15. Hoe waren koning David en Jezus goede voorbeelden die gelijke tred wisten te houden?
15 De verstandige handelwijze is te wachten totdat Jehovah handelt in plaats van te proberen zelf voor te schrijven met welke snelheid de dingen moeten gebeuren. Koning David in de oudheid gaf hierin een juist voorbeeld. Hij weigerde tegen koning Saul samen te spannen in een poging het koningschap op te eisen voordat Jehovah’s bestemde tijd was aangebroken om hem dat te geven (1 Samuël 24:1-15). Evenzo besefte „de Zoon van David”, Jezus, dat hij zou moeten wachten voordat hij in volledige zin zijn hemelse koninkrijk zou binnengaan. Hij kende de profetische uitspraak die op hem van toepassing was: „Zit aan mijn rechterhand, totdat ik uw vijanden tot een voetbank voor uw voeten stel.” Toen dan ook een groep joden hem wilde „grijpen om hem koning te maken”, trok hij zich snel terug (Matthéüs 21:9; Psalm 110:1; Johannes 6:15). Zo’n dertig jaar later, zo blijkt uit Hebreeën 10:12, 13, wachtte Jezus nog steeds op zijn koningschap. Hij wachtte zelfs bijna negentien eeuwen voordat hij als rechtmatige Koning van Gods koninkrijk bij de oprichting ervan in 1914 werd geïnstalleerd.
16. (a) Illustreer hoe wij langzamer zouden kunnen gaan dan wij behoren te gaan. (b) Wat is het doel van Jehovah’s geduld, en hoe dienen wij te vermijden misbruik te maken van dat geduld?
16 Nalaten de juiste snelheid aan te houden, zou echter ook kunnen betekenen tempo te verliezen, achter te blijven. Wanneer Gods Woord aangeeft dat wij veranderingen in ons leven moeten aanbrengen, handelen wij dan ook zonder uitstel? Of betogen wij dat aangezien God geduldig is, wij dergelijke veranderingen kunnen blijven uitstellen tot later, in de hoop dat het dan wellicht gemakkelijker zal gaan? Het is waar dat Jehovah geduldig is. Maar dat is niet opdat wij laks kunnen zijn in het aanbrengen van noodzakelijke veranderingen. In plaats daarvan is hij „geduldig met u, omdat hij niet wenst dat er iemand vernietigd wordt, maar wenst dat allen tot berouw geraken” (2 Petrus 3:9, 15). Hoeveel beter is het dan de psalmist te imiteren die zei: „Ik heb mij gehaast en heb niet getalmd om uw geboden te onderhouden.” — Psalm 119:60.
17. Wat heeft het aanhouden van een juiste loopsnelheid met de Koninkrijksprediking te maken, en welke vraag kunnen wij onszelf daarom stellen?
17 Achterblijven zou ook met de Koninkrijksprediking te maken kunnen hebben. Volgens Matthéüs 25 is Jezus momenteel bezig de mensheid te oordelen, waarbij hij „de schapen” van „de bokken” scheidt. Dit wordt voor het grootste deel tot stand gebracht door middel van de prediking van „dit goede nieuws van het koninkrijk” (Matthéüs 24:14; 25:31-33; Openbaring 14:6, 7). De tijd die opzij is gezet om dit scheidingswerk te volbrengen, is noodzakelijkerwijs begrensd (Matthéüs 24:34). Naarmate de beschikbare tijd ten einde loopt, kunnen wij verwachten dat Jezus het werk versnelt. Daarmee handelt hij als een werktuig van God, die, sprekend over het inzamelingswerk, belooft: „Ikzelf, Jehovah, zal het te zijner tijd bespoedigen” (Jesaja 60:22). Zijn wij als Gods medewerkers, nauwkeurig in de voetstappen van zijn Zoon tredend, ons tempo in de Koninkrijksprediking aan het verhogen naar de mate waarin onze fysieke situatie en onze schriftuurlijke verantwoordelijkheden dit toelaten? Velddienstberichten geven te kennen dat miljoenen getuigen van Jehovah dit doen!
Mijd te groot vertrouwen, bestrijd ontmoediging
18. Waarom zou iemand te veel vertrouwen kunnen krijgen, en hoe waarschuwt de bijbel voor dit gevaar?
18 Hoe langer wij erin volharden in de voetstappen van iemand anders te treden, hoe meer zijn manier van lopen voor ons een gewoonte zal worden. Als wij echter zelfvoldaan worden, zullen wij vroeg of laat misstappen. Zo ook moeten wij wanneer wij in Jezus’ figuurlijke voetstappen treden, het gevaar onderscheiden dat wij te veel vertrouwen krijgen en zorgeloos op onze eigen kracht en bekwaamheden gaan vertrouwen, in de mening dat wij ons zijn volmaakte manier van lopen wel eigen hebben gemaakt. Petrus’ ervaring, opgetekend in Lukas 22:54-62, is een waarschuwing die dan goed van pas komt. Ze beklemtoont ook de waarheid van 1 Korinthiërs 10:12, waar staat: „Wie . . . denkt te staan, moet oppassen dat hij niet valt.”
19. (a) Wat overkomt iedere christen van tijd tot tijd? (Jakobus 3:2) (b) Hoe moeten wij Paulus’ woorden in Romeinen 7:19, 24 opvatten?
19 Vanwege onvolmaaktheid zal iedere christen van tijd tot tijd misstappen. De afwijking kan klein zijn en voor anderen nauwelijks merkbaar. Het kan ook een dermate duidelijke misser zijn dat allen het zien. Hoe dan ook, hoe vertroostend is het ons Paulus’ eerlijke bekentenis te herinneren: „Want het goede dat ik wens, doe ik niet, maar het slechte dat ik niet wens, dat beoefen ik. Ellendig mens die ik ben!” (Romeinen 7:19, 24) Natuurlijk moeten deze woorden niet opgevat worden als een excuus om het verkeerde te doen. In plaats daarvan vormen ze een aanmoediging voor toegewijde christenen die strijden tegen onvolmaaktheden, en helpen ze hen te volharden in hun poging het hoofd te bieden aan de uitdaging in Jezus’ volmaakte voetstappen te treden.
20. (a) Hoe helpt Spreuken 24:16 ons in onze wedloop voor leven? (b) Waartoe dienen wij vastbesloten te zijn?
20 „De rechtvaardige kan wel zevenmaal vallen, en hij zal stellig opstaan”, zegt Spreuken 24:16. In onze wedloop voor leven dient niemand zich gedrongen te voelen zich terug te trekken. Deze wedloop lijkt op een marathon, een duurloop; het is geen sprint. De geringste misstap van een sprinter zal hem naar alle waarschijnlijkheid de wedstrijd kosten. De marathonloper echter heeft, zelfs als hij struikelt, nog tijd om zich te herstellen en de wedloop uit te lopen. Wanneer dus de een of andere persoonlijke misstap u doet uitroepen: „Ellendig mens die ik ben!” moet u bedenken dat u nog tijd hebt u te herstellen. U hebt nog steeds de gelegenheid weer in de pas te komen met uw Leider, Jezus Christus. Er is geen reden om te wanhopen! Geen reden om het op te geven! Wees vastbesloten om met goddelijke hulp succesvol het hoofd te bieden aan de uitdaging ’nauwkeurig in Jezus’ voetstappen te treden’. — 1 Petrus 2:21.
Waarom moeten christenen
◻ leren zich aan te passen?
◻ onverdeelde aandacht schenken?
◻ het patroon van de waarheid in gedachte houden?
◻ een juiste loopsnelheid aanhouden?
◻ een te groot vertrouwen vermijden?
◻ ontmoediging bestrijden?
[Illustratie op blz. 15]
Door zijn oog op het doel gericht te houden zal de rechtvaardige stellig opstaan