Behoed uw mond!
HET kan zo scherp en vernietigend zijn als een oorlogswapen, maar ook zo zoet als honing en zo zacht als balsem. Het kan leven tot gevolg hebben en de dood veroorzaken. Zo beschrijft de bijbel het menselijk spraakvermogen. — Spreuken 12:18; 16:24; 18:21.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat Salomo zei: „Wie zijn mond behoedt, behoudt zijn ziel. Wie zijn lippen wijd opent — voor hem zal er ondergang zijn” (Spreuken 13:3). Een geschonden reputatie, gekwetste gevoelens, gespannen verhoudingen en zelfs lichamelijk letsel — dit zijn allemaal mogelijke gevolgen van dwaze spraak. Ongetwijfeld zult u echter iemand willen zijn die ’zijn ziel behoudt’. Hoe kunt u leren uw mond te behoeden en een mogelijke ondergang vermijden?
„In de overvloed van woorden . . .”
Eén eenvoudige manier is, niet te veel te praten! Misschien hebt u wel eens te maken gehad met een man of een vrouw die schijnbaar over alles iets te zeggen heeft. Wat kan zo’n persoon irritant zijn! „De mond van de verstandelozen doet dwaasheid opborrelen” en „de dwaas spreekt veel woorden”, zegt de bijbel (Spreuken 15:2; Prediker 10:14). Dit wil natuurlijk niet zeggen dat elke spraakzame persoon een dwaas is of dat iedereen die weinig spreekt, verstandig is. Maar het is gevaarlijk aanhoudend te spreken. In Spreuken 10:19 wordt dit als volgt onder woorden gebracht: „In de overvloed van woorden ontbreekt overtreding niet, maar wie zijn lippen in bedwang houdt, handelt beleidvol.”
Denk na voordat u antwoordt
Nog een manier om uw mond te behoeden, is na te denken voordat u spreekt. Wanneer er niet van tevoren is nagedacht over wat er gezegd wordt, kunnen zowel de spreker als zijn luisteraars hier schade van ondervinden. De geïnspireerde schrijver verklaart: „Er bestaat er een die onbezonnen spreekt als met de steken van een zwaard.” — Spreuken 12:18.
Te kennen gevend hoe schadelijk onnadenkende spraak feitelijk kan zijn, zegt het bijbelboek Jakobus: „Hoe weinig vuur is er nodig om zo’n groot bos in brand te steken! Welnu, de tong is een vuur. De tong vormt een wereld van onrechtvaardigheid onder onze leden, want ze bevlekt het gehele lichaam en zet het rad van het natuurlijke leven in vlam en wordt door Gehenna in vlam gezet.” — Jakobus 3:5, 6.
Gehenna ontleent haar naam aan het dal van Hinnom, dat ten zuiden en zuidwesten van Jeruzalem lag. Op verschillende tijden in Israëls geschiedenis werden daar onophoudelijk vuren gestookt om het afval van de stad te verbranden, waardoor Gehenna een passend symbool werd van totale vernietiging. Hoe zou een ongebreidelde tong echter „door Gehenna in vlam gezet” kunnen worden? Iemand die leugens spreekt, godonterende leringen propageert of de tong anderszins misbruikt, kan bewerken dat zowel hijzelf als anderen Gods gunst verliezen. Waartoe leidt dit? Tot eeuwige vernietiging! Jezus Christus zei bijvoorbeeld tot de Farizeeën: „Wee u, schriftgeleerden en Farizeeën, huichelaars! want gij doorkruist de zee en het droge land om één proseliet te maken, en wanneer hij er een wordt, maakt gij hem tot een voorwerp voor Gehenna, tweemaal zo erg als gijzelf.” — Matthéüs 23:15.
De bijbel geeft ons daarom de volgende praktische raad: „Het hart van de rechtvaardige mediteert om te antwoorden” (Spreuken 15:28). Het is veel beter om te overdenken wat u zult gaan zeggen, dan er iets uit te flappen wat wel eens schade zou kunnen aanrichten!
„Een woord te rechter tijd”
Te rechter tijd spreken, is nog een manier om uw mond te behoeden. Salomo merkte op: „Voor alles is er een vastgestelde tijd . . . een tijd om zich stil te houden en een tijd om te spreken” (Prediker 3:1, 7). Als uw huwelijkspartner na een lange dag van werelds werk of huishoudelijke bezigheden uitgeput schijnt te zijn, is dat dan noodzakelijkerwijs de tijd om hem of haar met onbelangrijke problemen of verzoeken lastig te vallen? Misschien is dit de „tijd om zich stil te houden”.
Anderzijds is er ook „een tijd om te spreken”. Wij lezen in Spreuken 15:23: „Een woord te rechter tijd — o hoe goed is het!” Kent u iemand die terneergeslagen is als gevolg van problemen en moeilijkheden? Zou een op het juiste moment gesproken woord van aanmoediging niet precies datgene kunnen zijn wat die persoon nodig heeft?
Jezus Christus bleef nooit in gebreke gelegenheden aan te grijpen om anderen aan te moedigen. Eens zei hij tot zijn discipelen: „Komt, gij alleen, naar een eenzame plaats en rust wat uit.” Het verslag voegt hieraan toe: „Zij vertrokken dus in de boot naar een eenzame plaats om alleen te zijn. Maar de mensen zagen hen gaan en velen kwamen het te weten, en uit alle steden snelden zij gezamenlijk te voet daarheen en kwamen er nog eerder dan zij.” Gezien vanuit de positie van de scharen, scheen dit beslist de juiste tijd voor het spreken van vertroostende woorden! Vanuit het gezichtspunt van Jezus en zijn discipelen scheen het tijdstip echter niet zo gunstig. „Toen hij uitstapte [uit de boot], zag hij dan ook een grote schare, maar hij werd met medelijden jegens hen bewogen, omdat zij als schapen zonder herder waren. En hij begon hun vele dingen te leren” (Markus 6:31-34). Ja, Jezus behoedde zijn mond. Hij wist wanneer hij moest spreken en wanneer hij moest zwijgen. — Vergelijk Matthéüs 26:63; 27:12-14.
Ook u kunt leren uw mond te behoeden. Doe uw best om het te vermijden te veel te spreken. Vermijd onnadenkende spraak die uw reputatie en die van anderen zou kunnen schaden. En zie uit naar gelegenheden om tot anderen een heilzaam „woord te rechter tijd” te spreken. Door dit te doen, zult u ’uw ziel behouden’. — Spreuken 13:3.
[Illustratie op blz. 23]
Bent u geneigd anderen te onderbreken of over elk onderwerp iets te zeggen?