Megiddo — Slagveld uit de oudheid met een profetische betekenis

„LAAT zo al uw vijanden vergaan, o Jehovah.” Zo besloot een overwinningslied dat meer dan 32 eeuwen geleden werd gedicht. Het bezong een militaire zege bij de oude stad Megiddo.

Volgens het bijbelse verslag kreeg rechter Barak van Israël bevel van God om tienduizend gewapende mannen op de berg Tabor op te stellen. Een indrukwekkend aantal? Misschien wel. Maar de tienduizend vrijwilligers waren bedroevend armzalig bewapend. „Een schild was er niet te zien, noch een lans” (Rechters 5:8). Dat was met de tegenpartij echter niet het geval. Het Kanaänitische leger onder aanvoering van generaal Sisera was uitgerust met het allernieuwste op het gebied van militaire technologie: „Negenhonderd strijdwagens met ijzeren zeisen” (Rechters 4:3). Die gaven de Kanaänieten een voorsprong in snelheid en wendbaarheid en tevens een enorm psychologisch voordeel.

De overwinning zou echter niet het gevolg zijn van militaire behendigheid en uitrusting. Sisera’s alleszins superieure troepen werden in het toen nog droge stroomdal van de Kison gelokt. Jehovah gaf Barak het sein om af te dalen. Stel u dat eens voor, tienduizend man die de berg afkomen naar de valleivlakte. Maar toen, geheel onverwacht, liet Jehovah een noodweer losbarsten. Nu striemden wind en regen de vijand in het gezicht. Het rivierdal van de Kison veranderde in een woeste bergstroom, waardoor Sisera’s strijdwagens vastliepen in een zee van modder. In verwarring gebracht, sloegen Sisera’s troepen doodsbang op de vlucht, met als enig gevolg dat ze achternagezet en neergeslagen werden. „Ook niet één bleef er over.” — Rechters hoofdstuk 4 en 5.

Geen wonder dat deze verbluffende overwinning aanleiding gaf tot de woorden: „Laat zo al uw vijanden vergaan, o Jehovah, en laat degenen die u liefhebben, zijn als wanneer de zon te voorschijn komt in haar kracht” (Rechters 5:31). Let echter eens op dat woordje „zo”. Het suggereerde dat de veldslag een profetische betekenis had en vooruitwees naar een grotere oorlog, waarin ’alle vijanden van God’ zouden vergaan.

De vijandige volken die Israël omringden, waren dit rampzalige treffen echter al spoedig vergeten. Slechts 47 jaar later „vergaderden zich” een aantal natiën onder aanvoering van Midian „als één man en . . . legerden zich in de laagvlakte van Jizreël”, het verlengde van het dal van Megiddo (Rechters 6:33). Deze daar gelegerde vijanden waren „zo talrijk als sprinkhanen”. Maar ditmaal bestond Israëls leger slechts uit een kleine doch moedige groep van driehonderd man, onder bevel van Gideon opgesteld „rondom het hele kamp”. Toen een signaal werd gegeven, bliezen de driehonderd man op horens, verbrijzelden met veel lawaai waterkruiken, zwaaiden met fakkels en lieten een angstaanjagende strijdkreet horen: „Het zwaard van Jehovah en van Gideon!” De Midianieten raakten in paniek! „Jehovah keerde toen in het hele kamp het zwaard van iedereen tegen de ander”, en Gideons nietige groepje maakte vervolgens de nederlaag van de vijand volkomen! — Rechters hoofdstuk 7.

Wij in deze tijd wagen het niet de fout van de Midianieten te begaan of onze schouders op te halen over de betekenis van Megiddo. De bijbel spreekt zo’n twaalf keer over dit slagveld uit de oudheid. Verder geven bijbelse profetieën te kennen dat de gebeurtenissen te Megiddo een gewichtige betekenis hebben voor onze tijd. Laten wij daarom eens zien wat zowel de bijbel als de archeologie over deze historische plaats te zeggen hebben.

Kruispunt in de oudheid

Samen met de steden Hazor en Gezer beheerste Megiddo eens een grote militaire en handelsroute die Azië met Afrika verbond. Megiddo lag tussen de twee andere steden in en verkeerde daardoor in de strategisch gunstigste positie van de drie. Van alle kanten kwamen er natuurlijke engten, bergpassen en wegen uit op de valleivlakte van de stad. „Megiddo”, aldus The Geography of the Bible, „lag aan een kruispunt, ja zelfs aan een van de voornaamste kruispunten van de wereld in de oudheid.”

Megiddo beheerste een grote valleivlakte, die zich over ongeveer 32 kilometer langs de noordoostkant van de Karmel-bergketen uitstrekte. Tijdens het regenrijke winterseizoen zwol de nabijgelegen rivier de Kison door het water dat van de omringende bergen naar beneden kwam. Het gebied wordt daarom ook „het stroomdal van de Kison” genoemd (Rechters 4:13). Het boek Geography of Israel zegt dat „gedurende de winterregens” de bodem van het dal „dikwijls in een dikke laag modder verandert. . . . Het verval van de [K]ison is zeer gering en de monding raakt . . . gemakkelijk verstopt; daardoor treft men hier moerassen aan”. Sisera en zijn legers zijn te weten gekomen hoe modderig deze vlakte wel kan worden. Niettemin was deze open vlakte in het droge zomerseizoen een ideaal oefenterrein voor strijdwagens. (Vergelijk Hooglied 6:11, 12.) Ook was het een geschikte verzamelplaats voor militaire troepen.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat koning Salomo maatregelen trof om Megiddo te versterken: „Dit nu is het verslag over degenen die tot dwangarbeid waren verplicht, die koning Salomo liet opkomen voor de bouw van . . . de muur van Jeruzalem en Hazor en Megiddo en Gezer” (1 Koningen 9:15). Een 21 meter hoge heuvel met uitzicht over een brede, open vallei duidt thans de plek aan waar eens Megiddo lag. In de oudheid werden nieuwe gebouwen dikwijls opgetrokken op de ruïnes van de oude. Iedere bouwlaag kan daarom een bepaalde periode uit de geschiedenis vertegenwoordigen. De archeoloog graaft zich van boven naar beneden door de ene laag van de geschiedenis na de andere heen. In Megiddo zijn ten minste twintig van zulke lagen ontdekt, waaruit blijkt dat de stad vele malen werd herbouwd. En hoe heeft de bijbel deze geduldige delvers geholpen?

De bouw van stadspoorten was ongetwijfeld een belangrijk onderdeel van Salomo’s project ter versterking van Megiddo, Hazor en Gezer. Enige tijd geleden zijn er te Megiddo dergelijke poorten ontdekt. Kort daarop werden er te Hazor poorten in dezelfde bouwstijl aangetroffen. Daarom begonnen de archeologen op grond van de inlichtingen die de bijbel verschaft ook bij Gezer te zoeken. Het behoeft geen verbazing te wekken dat ook daar poorten in dezelfde stijl werden gevonden. De betekenis voor bijbelonderzoekers? Een bekend archeoloog, professor Yohanan Aharoni, verklaart:

„Bij de opgravingen die op de drie plaatsen zijn verricht, kwamen poorten van een identiek ontwerp te voorschijn in lagen uit de tiende eeuw v.G.T. . . . Poorten zoals deze, met drie wachtlokalen en vier stel pilaren ter weerszijden van de doorgang, zijn tot dusver slechts op twee andere plaatsen ontdekt. . . . De geleerden zijn het er daarom vrijwel unaniem over eens dat de poorten van Hazor, Megiddo en Gezer met hun driedubbele vertrekken uit de regeringsperiode van Salomo stammen.”

Dr. Yigael Yadin komt tot een soortgelijke conclusie: „De ontdekking van Salomo’s fortificaties te Hazor, Megiddo en Gezer is een leerzaam voorbeeld om aan te tonen welk een belangrijke en praktische gids voor archeologen de bijbel is.”

Een beslissend slagveld

Gezien de strategische positie van Megiddo is het heel begrijpelijk dat de stad al vroeg in de geschiedenis met een slagveld in verband werd gebracht. Naar men zegt, betekent het oude Hebreeuwse woord voor „Megiddo” zelfs „samenkomst, of verzameling van troepen”. Professor Aharoni schreef:

„Megiddo was een versterkte stad van groot belang, in weerwil van het feit dat ze niet voorkomt in historische bronnen van vóór de vijftiende eeuw v.Chr. In die tijd verschijnt ze in de inscripties van Thoetmozes III. De annalen van deze farao vermelden dat Megiddo aan het hoofd stond van een liga van opstandige Kanaänitische steden. . . . Het Egyptische leger en het Kanaänitische strijdwagencontingent leverden de beslissende veldslag van deze opstand . . . bij Megiddo. Dit is het vroegste militaire treffen waarvan de bijzonderheden bewaard gebleven zijn. Nadat Farao het Kanaänitische leger te velde grondig uiteengedreven had, viel hem een rijke buit ten deel, waaronder 924 strijdwagens!”

Dr. Zev Vilnay, auteur van The New Israel Atlas, beschrijft het dal verder als „het toneel van beroemde veldslagen vanaf de dageraad der historie tot aan de Eerste Wereldoorlog”.

Megiddo — Toneel van de laatste oorlog?

In het laatste boek van de bijbel, Openbaring, staat een visioen opgetekend waarin „de koningen van de gehele bewoonde aarde” bijeenvergaderd worden „tot de oorlog van de grote dag van God de Almachtige” te „Har–mágedon” [„Berg van Megiddo”], ofte wel Armageddon (Openbaring 16:14, 16). Wegens de overeenkomst in de namen hebben sommigen de conclusie getrokken dat deze oorlog zich op de plaats van het letterlijke Megiddo zal afspelen. De heuvel van Megiddo kan echter moeilijk als een „berg” worden aangemerkt. Overweeg ook het volgende eens: Is de vlakte van Megiddo groot genoeg om alle heersers van de aarde met hun grote legers en hun enorme verscheidenheid van militair materieel te bevatten? „Dit is apocalyptische taal”, zegt de International Standard Bible Encyclopedia ons, „en de mogelijkheid bestaat dat Armageddon niet gebruikt wordt als naam voor een bepaalde plaats, maar als een symbolische term voor het laatste beslissende conflict.”

Wat is „Har–mágedon” dus? Het is duidelijk een zinnebeeldige aanduiding. Zinspelend op de geschiedenis van Megiddo als het toneel van beslissende veldslagen, gebruikt het boek Openbaring de term om de naderende situatie te beschrijven wanneer de haat van „alle natiën” jegens Gods volk een climax bereikt (Matthéüs 24:9, 14). Omdat ware christenen loyaal Gods koninkrijk blijven ondersteunen, zullen de heersers der aarde zich verenigen en als het ware „bijeenkomen” om hen te vernietigen. Jehovah’s Getuigen zullen echter niets terugdoen (Jesaja 2:1-4). God heeft hun Koning, de Heer Jezus Christus, aangesteld om voor hen te strijden. Op het kritieke moment zal deze hemelse Koning te zamen met „de legers . . . in de hemel” tussenbeide komen en „de koningen der aarde en hun legers” aanvallen. Deze wereldomvattende veldslag zal, net zoals de veldslagen bij Megiddo, beslissend zijn. Alle aardse vijanden zullen „vergaan”, precies zoals in het overwinningslied van Debora en Barak werd geprofeteerd! — Openbaring 19:11-21; Rechters 5:31.

Zult u zich bevinden onder degenen die Jehovah liefhebben — of onder zijn vijanden? De bijbel maakt duidelijk dat zij die niet de kant van Jehovah God en zijn volk kiezen, werkelijk gevaar lopen hun leven te verliezen (Zefanja 2:3; 2 Thessalonicenzen 1:7-9). Bijgevolg is er voor uitstel geen tijd! „Zie! Ik kom als een dief”, waarschuwt de verheerlijkte Jezus Christus, uitdrukkelijk doelend op de climax van de „grote verdrukking” te Armageddon. — Openbaring 16:15; Matthéüs 24:21.

„De oorlog van de grote dag van God de Almachtige” zal eindigen in een schitterende overwinning. Hierdoor zal voor Gods koninkrijk de weg worden gebaand om deze aarde in een paradijs te veranderen (Matthéüs 6:9, 10; Openbaring 21:3-5). Maar het allerbeste resultaat van dit alles is dat hierdoor de grootste naam in het universum wordt gerechtvaardigd, hetgeen de schitterende vervulling betekent van het oude profetische gebed:

„Doe hun als Midian, als Sisera, als Jabin in het stroomdal van de Kison. . . . Moogt gij hen zó achtervolgen met uw orkaan en moogt gij met uw stormwind hen met ontsteltenis slaan. Vervul hun aangezicht met oneer, opdat men uw naam zoekt, o Jehovah. O mogen zij voor altijd beschaamd en ontsteld zijn, en mogen zij schaamrood worden en vergaan; opdat men weet dat gij, wiens naam Jehovah is, gij alleen de Allerhoogste zijt over heel de aarde.” — Psalm 83:9, 15-18.

[Kaarten op blz. 22]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

Megiddo beheerste een grote militaire en handelsroute, die Azië met Afrika verbond

Handelsroute-------

Hazor

Megiddo

Gezer

Jeruzalem

[Kaart]

AZIË

AFRIKA

[Illustratie op blz. 23]

De wereldomvattende oorlog van Armageddon zal beslissend zijn, net zoals de veldslagen bij Megiddo. Al Gods aardse vijanden zullen vergaan