Het schijnt dat de joden zich niet tot de roede bleven beperken, maar later de gesel gebruikten (Heb 11:36). Dit was een strengere straf dan het slaan met de roede, en hoewel geseling in de tijd van Jezus wettelijk geoorloofd was, berustte deze vorm van straf niet op de Wet (Mt 10:17; 23:34). In de misjna, die als een ontwikkeling van de mondelinge overlevering geldt, wordt de procedure voor de geseling als volgt beschreven:

„Zij binden zijn ene hand vast aan een pilaar rechts en zijn andere aan een pilaar links van hem, en de dienaar van de synagoge pakt hem bij zijn kleren — waarbij het er niet toe doet of ze scheuren of aan flarden worden gereten — zodat zijn borst ontbloot wordt. Achter hem wordt een steen geplaatst waarop de dienaar van de synagoge gaat staan met een dubbelgeslagen en nog eens dubbelgeslagen riem van kalfshuid in zijn hand, waarin twee [andere] riemen op en neer bewegen.

De greep van de riem is één handbreedte lang en één handbreedte breed; en het uiteinde ervan moet tot zijn navel reiken. Hij geeft hem daarmee een derde van het aantal slagen van voren en twee derde van achteren; en hij mag hem niet slaan wanneer hij staat of wanneer hij zit, maar alleen wanneer hij voorovergebogen is, want er staat geschreven: De rechter zal hem voorover doen buigen. En hij die slagen toedient, slaat met zijn ene hand uit alle macht.

. . . Als hij onder zijn hand sterft, gaat de kastijder vrijuit. Maar als hij hem één slag te veel heeft gegeven en hij sterft, moet hij wegens hem verbannen worden.

Hoeveel slagen worden iemand toegediend? Veertig minus één, want er staat geschreven: Veertig in aantal; [dat wil zeggen,] een aantal van bijna veertig.” — Makkot 3:12-14, 10; vertaald door H. Danby.

De Romeinen gebruikten ook de gesel. Het slachtoffer werd voor de geseling uitgestrekt, en zijn handen werden kennelijk met riemen aan een paal vastgebonden (Han 22:25, 29). Het aantal toe te dienen slagen werd helemaal aan de bevelhebber overgelaten. Gewoonlijk ging de geseling aan de terechtstelling aan de paal vooraf. In het verslag staat dat Pilatus, nadat hij gezwicht was voor het aanhoudende geschreeuw van de joden om Jezus aan de paal te hangen en hij hun Barabbas vrijgelaten had, ’Jezus nam en hem geselde’ (Jo 19:1; Mt 20:19). De Romeinen namen personen soms onder geseling „een verhoor” af teneinde een bekentenis of een getuigenis los te krijgen (Han 22:24, 25). Het woord „geselen” is een weergave van twee Griekse werkwoorden, namelijk: ma·stiʹgo·o (Mt 10:17) en ma·stiʹzo (Han 22:25). Beide zijn verwant aan maʹstix, dat in letterlijke zin betrekking kan hebben op een „geseling” (Han 22:24; Heb 11:36), maar in figuurlijke zin toegepast kan worden op een „ernstige kwaal (ziekte)” (Mr 3:10; 5:34). Het was echter onwettig een Romeins burger te geselen. Op grond van de Lex Valeria en de Lex Porcia, die ergens tussen 509 en 195 v.G.T. uitgevaardigd waren, konden Romeinse burgers vrijgesteld worden van geseling — de Lex Valeria gaf de burger recht van beroep op de volksvergadering, de Lex Porcia voorzag in vrijstelling zonder de noodzaak van beroep.