De zienswijze van de bijbel

Is de hel heet?

„DE MENS zal branden, branden, branden!” klinkt het in het verduisterde vertrek. Terwijl de vlammen hem uit zijn overhemd slaan, breidt de spreker zijn armen uit en doet enkele passen naar zijn verblufte toehoorders toe. Gelukkig duurt de demonstratie slechts enkele seconden. Maar met behulp van zijn brandbare poeder is de prediker erin geslaagd een diepe indruk op zijn gehoor te maken door zijn overtuigende uitbeelding van het hellevuur.

Net als hij zeggen vele andere religieuze leraren — vooral in de christenheid — dat God dit eeuwigdurende lot in petto heeft voor de goddelozen. Maar is dat werkelijk wat de bijbel zegt?

Goeden en goddelozen in dezelfde plaats

„De goddelozen zullen terugkeren, naar de hel toe, alle godvergetende heidenen” (Psalm 9:18, Statenvertaling). Sommige modernere vertalingen zoals de Amerikaanse Lamsa en The Jerusalem Bible hebben er de voorkeur aan gegeven het woord dat in de Hebreeuwse tekst staat, hier te handhaven: „Sheol” (Nederlandse weergave „Sjeool”). Maar waarop doelt het woord „hel” of „Sjeool” precies?

Het bijbelboek Prediker geeft nadere inlichtingen omtrent Sjeool. Daar staat: „Alles wat uw hand te doen vindt, doe dat met uw krácht, want er is geen werk noch overleg noch kennis noch wijsheid in Sjeool, de plaats waarheen gij gaat” (Prediker 9:10). Als degenen die in de hel of Sjeool zijn niet kunnen denken of weten of handelen, kunnen zij beslist niet lijden.

Het is dan ook niet verbazingwekkend dat zelfs getrouwe dienstknechten van God naar Sjeool gingen. Jakob dacht dat hij daarheen zou gaan als hij stierf, en Job hoopte dat God hem daar zou verbergen en aldus een eind aan zijn lijden zou maken (Genesis 42:38; Job 14:13). Zouden deze twee getrouwe dienstknechten gehoopt — of zelfs gevraagd — hebben om net als de goddelozen naar een brandende, vurige hel te mogen gaan? Beslist niet!

Wat is het „vuur”?

Maar hoe vatten wij Jezus’ woorden op dat degenen die niet de wil van God doen, terechtkomen in „het vuur dat niet uitgedoofd kan worden” of in ’een vurige oven waar zij zullen wenen en knarsetanden’? — Markus 9:43-48; Matthéüs 13:42.

Toen Jezus over deze plaats sprak, gebruikte hij niet het woord „Hades”, het Griekse equivalent van het Hebreeuwse woord „Sjeool”.a Hij gebruikte daarentegen het woord „Gehenna”. Dit woord had betrekking op een vuilstortplaats dicht bij Jeruzalem, het dal van Hinnom genoemd, waar een vuur brandende werd gehouden om het afval te vernietigen. Het was een passende term om Jezus’ toehoorders niet aan eeuwig lijden maar aan volledige verdelging, vernietiging door vuur, te doen denken.

De Openbaring die aan de apostel Johannes werd gegeven, spreekt over een „meer dat met vuur en zwavel brandt” en waarin al degenen worden geworpen die slechte dingen beoefenen (Openbaring 21:8). Indien het hellevuur bestaat, moet dit het zijn, aangezien daar de goddelozen heen gaan. Maar ditzelfde bijbelboek vertelt ons dat de dood die wij van Adam hebben overgeërfd, en Hades in ditzelfde meer van vuur geworpen zullen worden. Kunnen deze twee abstracte dingen leed gevoelen? Neen. Maar met dit vuur kan wel worden gedoeld en wordt ook inderdaad gedoeld op hun verdwijning, die plaats zal vinden wanneer ze eenmaal ’de doden in hen hebben opgegeven’, dat wil zeggen, na de opstanding van de doden. — Openbaring 20:13, 14.

Deze laatste voorbeelden tonen aan dat vuur slechts een symbool is voor verdelging of eeuwige vernietiging. Er is dus geen lijden in het meer van vuur, of in Gehenna, evenmin als in Hades (of Sjeool), waar zowel getrouwe dienstknechten van God als goddeloze mensen heen gaan. Maar als wij nog iets dieper op het onderwerp ingaan, zullen wij beter begrijpen waarom wij niet zowel in de bijbel als in het bestaan van een hellevuur kunnen geloven.

Onverenigbaar met Gods persoonlijkheid

Wat zou u vinden van ouders die hun kinderen dag aan dag gevangen hielden of hen zelfs martelden? Indien u van zulke daden zou walgen, dient u dan ook niet te walgen van een god die ervoor zou zorgen dat zijn kinderen voor eeuwig in vuur gemarteld werden?

Het feit dat de ware God niet zo is, kan men zien aan de verwijten die hij richtte tot de Israëlieten die ’hun zonen en hun dochters in het vuur hadden verbrand’. Jehovah verklaarde nadrukkelijk dat dit ’iets was wat hij niet geboden had en wat in zijn hart niet was opgekomen’ (Jeremia 7:31). Als God nooit aan zulke dingen gedacht heeft, hoe kunnen wij dan op de gedachte komen dat hij voor zijn schepselen een hellevuur geschapen zou hebben?b Ja, indien wreedheid en martelingen ons doen walgen, hoeveel te meer moet God, die liefde is, er dan niet van walgen! — 1 Johannes 4:8.

De leerstelling van het hellevuur is ook in strijd met de gerechtigheid. In zijn brief aan de Romeinen verklaart de apostel Paulus: „Het loon dat de zonde betaalt, is de dood” (Romeinen 6:23). Bovendien deelt hij ons mee: „Wie gestorven is, is van zijn zonde vrijgesproken.” Indien de dood iemands schuld volledig wegneemt, waarom zou hij dan eeuwig moeten lijden voor slechts een mensenleeftijd van zonde? — Romeinen 6:7.

De bijbel maakt dus duidelijk dat het hellevuur, zoals het gewoonlijk begrepen wordt, niet bestaat. En deze kennis stelt ons in de gelegenheid een verhouding tot God op te bouwen die gebaseerd is op liefde en niet op angst. Wij stellen u voor door te gaan met het onderzoeken van de bijbel en te leren hoe u God op de juiste wijze kunt behagen ten einde te behoren tot degenen die die schitterende dag zullen meemaken dat Hades, of Sjeool, het gemeenschappelijke graf van de mensheid, voorgoed zal verdwijnen. — 1 Johannes 4:16-18.

[Voetnoten]

[Inzet op blz. 18]

Wat zou u vinden van ouders die hun kinderen martelden?

[Illustratie op blz. 19]

Is dit de bijbelse hel?