Onderwijs — Gebruik het om Jehovah te loven
„Wie uit zichzelf spreekt, zoekt zijn eigen heerlijkheid; wie daarentegen de heerlijkheid zoekt van degene die hem heeft gezonden, die is waarachtig.” — JOHANNES 7:18.
1. Wanneer en hoe heeft het proces van onderwijzen een aanvang genomen?
ONDERWIJS is al heel lang geleden begonnen. Kort nadat Jehovah God, de Grootse Onderwijzer, zijn eerstgeboren Zoon had geschapen, nam het proces van onderwijzen een aanvang (Jesaja 30:20; Kolossenzen 1:15). Hier was Iemand die rechtstreeks van de Grootse Onderwijzer zelf kon leren! Gedurende ontelbare millennia van vertrouwelijke omgang met de Vader ontving die Zoon — die bekend kwam te staan als Jezus Christus — onschatbaar onderwijs in de hoedanigheden, werken en voornemens van Jehovah God. Later kon Jezus als mens op aarde zeggen: ’Ik doe niets uit eigen beweging; maar deze dingen spreek ik zoals de Vader mij heeft geleerd.’ — Johannes 8:28.
2-4. (a) Wat waren volgens Johannes hoofdstuk 7 de omstandigheden tijdens Jezus’ bezoek aan het Loofhuttenfeest in 32 G.T.? (b) Waarom waren de joden verbaasd over Jezus’ onderwijsbekwaamheid?
2 Hoe gebruikte Jezus het onderwijs dat hij had ontvangen? Tijdens heel zijn drie en een half jaar durende aardse bediening deelde hij onvermoeibaar met anderen wat hij had geleerd. Eén doel stond daarbij echter duidelijk voorop. En wat was dat? Laten wij Jezus’ woorden in Johannes hoofdstuk 7 eens onderzoeken, waar hij zowel de bron als het doel van zijn onderwijs uiteenzette.
3 Beschouw de setting. Het was de herfst van 32 G.T., bijna drie jaar na Jezus’ doop. De joden waren in Jeruzalem samengestroomd voor het Loofhuttenfeest. Er was de eerste paar dagen van het feest heel wat over Jezus gepraat. Halverwege het feest ging Jezus naar de tempel en begon er te onderwijzen (Johannes 7:2, 10-14). Zoals altijd betoonde hij zich een groot Onderwijzer. — Mattheüs 13:54; Lukas 4:22.
4 In vers 15 van Johannes hoofdstuk 7 staat: „De joden dan verwonderden zich en zeiden: ’Hoe kan deze man zo geleerd zijn, terwijl hij niet op de scholen heeft gestudeerd?’” Begrijpt u waarom zij verbaasd waren? Jezus had geen onderwijs gevolgd aan een van de rabbijnse scholen, en dus was hij niet onderwezen — althans volgens hun opvatting! Toch kon Jezus met gemak zijn weg vinden in de Heilige Geschriften en tekstgedeelten voorlezen (Lukas 4:16-21). Deze Galilese timmerman onderrichtte hen zelfs in de wet van Mozes! (Johannes 7:19-23) Hoe was dat mogelijk?
5, 6. (a) Hoe zette Jezus uiteen wat de bron van zijn onderwijs was? (b) Op welke wijze gebruikte Jezus zijn opleiding?
5 Zoals wij in vers 16 en 17 lezen, legde Jezus uit: „Wat ik leer, is niet van mij, maar behoort hem toe die mij heeft gezonden. Indien iemand Zijn wil wenst te doen, zal hij betreffende deze leer weten of ze uit God is of dat ik uit mijzelf spreek.” Zij wilden weten door wie Jezus was onderwezen, en hij vertelde hun duidelijk dat zijn onderwijs van God afkomstig was! — Johannes 12:49; 14:10.
6 Hoe gebruikte Jezus zijn opleiding? Zoals opgetekend staat in Johannes 7:18 zei Jezus: „Wie uit zichzelf spreekt, zoekt zijn eigen heerlijkheid; wie daarentegen de heerlijkheid zoekt van degene die hem heeft gezonden, die is waarachtig, en er is geen onrechtvaardigheid in hem.” Hoe passend dat Jezus het onderwijs dat hij had genoten, gebruikte om heerlijkheid te geven aan Jehovah, ’Degene die volmaakt is in kennis’! — Job 37:16.
7, 8. (a) Hoe moet opleiding gebruikt worden? (b) Wat zijn vier fundamentele doelstellingen van een evenwichtige opleiding?
7 Wij leren derhalve een waardevolle les van Jezus — opleiding moet niet gebruikt worden om onszelf te verheerlijken, maar om Jehovah lof te brengen. Er bestaat geen betere manier om zich onderwijs ten nutte te maken. Hoe kunt u het onderwijs dat u hebt genoten, dan gebruiken om Jehovah te loven?
8 Onderwijzen betekent „opleiden door formeel onderricht en door onder toezicht te laten oefenen, vooral ten aanzien van een vaardigheid, vak of beroep”. Laten wij nu vier fundamentele doelstellingen van een evenwichtige opleiding beschouwen en zien hoe elk daarvan gebruikt kan worden om Jehovah te loven. Een evenwichtige opleiding dient ons te helpen (1) goed te lezen, (2) duidelijk te schrijven, (3) ons mentaal en moreel te ontwikkelen, en (4) de praktische vaardigheden te verwerven die noodzakelijk zijn voor het dagelijks leven.
Goed leren lezen
9. Waarom is het belangrijk een goede lezer te zijn?
9 Als eerste punt werd genoemd goed leren lezen. Waarom is het zo belangrijk een goede lezer te zijn? The World Book Encyclopedia legt uit: „Lezen . . . is fundamenteel voor leren en is een van de belangrijkste bekwaamheden in het dagelijks leven. . . . Bekwame lezers dragen bij tot het creëren van een welvarende, produktieve maatschappij. Terzelfder tijd hebben zij zelf een voller, meer voldoening schenkend leven.”
10. Hoe helpt het lezen van Gods Woord ons een voller, meer voldoening schenkend leven te leiden?
10 Als lezen in het algemeen ons kan helpen „een voller, meer voldoening schenkend leven” te leiden, hoeveel te meer geldt dat dan voor het lezen van Gods Woord! Het lezen van Gods Woord opent onze geest en ons hart voor Jehovah’s gedachten en voornemens, en een duidelijk begrip hiervan geeft betekenis aan ons leven. Bovendien is ’het woord van God levend en oefent het kracht uit’, zegt Hebreeën 4:12. Terwijl wij Gods Woord lezen en erover mediteren, worden wij tot de Auteur ervan getrokken en worden wij ertoe bewogen veranderingen in ons leven aan te brengen om hem welgevalliger te zijn (Galaten 5:22, 23; Efeziërs 4:22-24). Wij worden er ook toe aangezet de kostbare waarheden die wij lezen, met anderen te delen. Door dit alles wordt de Grootse Onderwijzer, Jehovah God, lof gebracht. Er is beslist geen betere manier om onze leesvaardigheid te gebruiken!
11. Wat dient een evenwichtig programma van persoonlijke studie ook te omvatten?
11 Of wij nu jong of oud zijn, wij worden aangemoedigd goed te leren lezen, want lezen speelt een belangrijke rol in ons christelijke leven. Naast het regelmatig lezen van Gods Woord zou een evenwichtig programma van persoonlijke studie ook een beschouwing van de bijbeltekst uit Dagelijks de Schrift onderzoeken, het lezen van De Wachttoren en Ontwaakt! en voorbereiding op christelijke vergaderingen omvatten. En hoe past de christelijke bediening in het beeld? Het is duidelijk dat de openbare prediking, het brengen van nabezoeken bij geïnteresseerde personen en het leiden van huisbijbelstudies allemaal een goede leesbekwaamheid vereisen.
Duidelijk leren schrijven
12. (a) Waarom is het belangrijk duidelijk te leren schrijven? (b) Wat was de belangrijkste schrijfprestatie die ooit is geleverd?
12 Een tweede doelstelling is dat een evenwichtige opleiding ons moet helpen duidelijk te leren schrijven. Door schrijven worden onze woorden en ideeën niet alleen overgebracht, maar blijven ze ook bewaard. Vele, vele eeuwen geleden hebben zo’n veertig joodse mannen op papyrus of perkament de woorden opgetekend die de geïnspireerde Schrift gingen vormen (2 Timotheüs 3:16). Dit was beslist de belangrijkste schrijfprestatie die ooit is geleverd! Jehovah heeft ongetwijfeld het afschrijven en opnieuw afschrijven van deze heilige woorden door de eeuwen heen geleid, zodat ze ons in een betrouwbare vorm bereikt hebben. Zijn wij niet dankbaar dat Jehovah zijn woorden op schrift heeft laten stellen, in plaats van ze alleen maar mondeling te laten doorgeven? — Vergelijk Exodus 34:27, 28.
13. Waardoor wordt te kennen gegeven dat de Israëlieten konden schrijven?
13 In oude tijden waren slechts bepaalde bevoorrechte klassen, zoals de beroepsschrijvers in Mesopotamië en Egypte, geletterd. In scherpe tegenstelling met de natiën werd in Israël iedereen aangemoedigd zich de lees- en schrijfkunst eigen te maken. Het in Deuteronomium 6:8, 9 tot de Israëlieten gerichte gebod om op hun deurposten te schrijven — wat weliswaar kennelijk figuurlijk bedoeld was — geeft te kennen dat zij konden schrijven. Op vroege leeftijd werd kinderen al schrijven geleerd. De Gezerkalender, een van de oudste voorbeelden van Oudhebreeuws schrift, was volgens sommige geleerden een geheugenoefening van een schooljongen.
14, 15. Wat zijn enkele positieve en heilzame manieren om de schrijfkunst te gebruiken?
14 Maar hoe kunnen wij op een positieve en heilzame manier gebruik maken van de schrijfkunst? Beslist door op christelijke vergaderingen, grotere bijeenkomsten en congressen aantekeningen te maken. Een brief, al is die maar „in weinig woorden” gesteld, kan een aanmoediging zijn voor iemand die ziek is, of kan een bedankje vormen voor een geestelijke broeder of zuster die vriendelijk of gastvrij voor ons is geweest (1 Petrus 5:12). Als iemand in de gemeente een geliefde in de dood heeft verloren, kunnen wij door middel van een kort briefje of kaartje ’bemoedigend tot die persoon spreken’ (1 Thessalonicenzen 5:14). Een christelijke zuster die haar moeder aan kanker verloor, legde uit: „Een vriendin schreef me een fijne brief. Dat hielp echt, want ik kon die lezen en herlezen.”
15 Een voortreffelijke manier om de schrijfkunst te gebruiken, is Jehovah lof te brengen door een brief te schrijven om een Koninkrijksgetuigenis te geven. Bij sommige gelegenheden kan het noodzakelijk zijn contact te onderhouden met pasgeïnteresseerden die in geïsoleerde gebieden wonen. Ziekte kan het tijdelijk moeilijk voor u maken om van huis tot huis te gaan. Misschien kan een brief schriftelijk overbrengen wat u anders gewoon persoonlijk had willen zeggen.
16, 17. (a) Welke ervaring laat zien hoe waardevol het is een brief te schrijven om een Koninkrijksgetuigenis te geven? (b) Kunt u een soortgelijke ervaring vertellen?
16 Beschouw eens een ervaring. Vele jaren geleden schreef een Getuige een brief met een Koninkrijksgetuigenis aan de weduwe van een man wiens overlijden in de plaatselijke krant vermeld stond. Er kwam geen antwoord op. Toen ontving de Getuige in november 1994, meer dan 21 jaar later, een brief van de dochter van de vrouw. De dochter schreef:
17 „In april 1973 schreef u mijn moeder om haar te troosten na de dood van mijn vader. Ik was toen negen jaar. Mijn moeder heeft bijbelstudie gehad, maar tot op heden is zij Jehovah nog niet gaan dienen. Haar studie leidde er uiteindelijk echter toe dat ik met de waarheid in contact kwam. In 1988 begon ik mijn bijbelstudie — 15 jaar nadat wij uw brief ontvingen. Op 9 maart 1990 werd ik gedoopt. Ik ben zo dankbaar voor uw brief van zoveel jaren geleden en zo blij u te kunnen laten weten dat die zaden die u plantte, met Jehovah’s hulp tot wasdom zijn gekomen. Mijn moeder gaf mij uw brief om die te bewaren, en ik zou graag weten wie u bent. Ik hoop dat deze brief u bereikt.” De brief van de dochter, waarin haar adres en telefoonnummer vermeld stonden, bereikte inderdaad de Getuige die zoveel jaren voordien had geschreven. Stelt u zich eens de verrassing van de jonge vrouw voor toen zij een telefoontje kreeg van de Getuige — die nog steeds brieven schrijft om de Koninkrijkshoop met anderen te delen!
Ons mentaal, moreel en geestelijk ontwikkelen
18. Hoe zorgden ouders in bijbelse tijden voor de mentale en morele vorming van hun kinderen?
18 Een derde doelstelling is dat een evenwichtige opleiding ons moet helpen ons mentaal en moreel te ontwikkelen. In bijbelse tijden werd de mentale en morele vorming van kinderen als een van de belangrijkste taken van de ouders beschouwd. Kinderen werd niet alleen lezen en schrijven geleerd, maar belangrijker nog, zij werden onderwezen in Gods wet, die alle terreinen van hun leven beheerste. Zo omvatte onderwijs tevens onderricht betreffende hun religieuze verplichtingen en de beginselen waaraan huwelijk, familiebetrekkingen en de seksuele moraal onderworpen zijn, alsook hun verplichtingen tegenover hun medemens. Zulk onderwijs hielp hen zich niet alleen mentaal en moreel te ontwikkelen, maar ook geestelijk. — Deuteronomium 6:4-9, 20, 21; 11:18-21.
19. Waar kunnen wij onderwijs vinden dat ons laat zien wat de beste morele waarden zijn om ons leven naar in te richten en dat ons helpt ons geestelijk te ontwikkelen?
19 Wat valt er te zeggen over deze tijd? Een goede wereldlijke opleiding is belangrijk. Ze helpt ons bij onze mentale ontwikkeling. Maar waartoe kunnen wij ons wenden voor onderwijs dat ons zal laten zien wat de beste morele waarden zijn om ons leven naar in te richten en dat ons zal helpen ons geestelijk te ontwikkelen? In de christelijke gemeente hebben wij toegang tot een programma van theocratisch onderwijs dat nergens anders op aarde beschikbaar is. Door middel van onze persoonlijke studie van de bijbel en op de bijbel gebaseerde publikaties, alsook door het onderricht dat verschaft wordt op gemeentevergaderingen, grotere bijeenkomsten en congressen, kunnen wij deze onschatbare, voortdurende opleiding — goddelijk onderwijs — gratis verkrijgen! Wat leren wij zoal?
20. Wat leert goddelijk onderwijs ons, en welke resultaten werpt het af?
20 Wanneer wij de bijbel beginnen te bestuderen, leren wij fundamentele bijbelse leerstellingen, „de grondleer” (Hebreeën 6:1). Als wij verder gaan, nemen wij „vast voedsel” in ons op — dat wil zeggen, diepere waarheden (Hebreeën 5:14). Meer dan dat zelfs, wij leren goddelijke beginselen die ons laten zien hoe wij zo kunnen leven als God wil dat wij leven. Wij leren bijvoorbeeld gewoonten en praktijken te vermijden die ’het vlees verontreinigen’ en respect te hebben voor autoriteit en voor andermans leven en eigendommen (2 Korinthiërs 7:1; Titus 3:1, 2; Hebreeën 13:4). Bovendien gaan wij beseffen hoe belangrijk het is om eerlijk en ijverig te zijn in ons werk en hoe waardevol het is om zich te houden aan bijbelse geboden met betrekking tot de seksuele moraal (1 Korinthiërs 6:9, 10; Efeziërs 4:28). Naarmate wij vorderingen maken in het toepassen van deze beginselen in ons leven, groeien wij geestelijk en verdiept onze verhouding tot God zich. Bovendien maakt ons godvruchtige gedrag ons tot goede burgers, ongeacht waar wij wonen. En dit kan anderen ertoe bewegen de Bron van goddelijk onderwijs — Jehovah God — te verheerlijken. — 1 Petrus 2:12.
Praktische opleiding voor het dagelijks leven
21. Welke praktische opleiding ontvingen kinderen in bijbelse tijden?
21 Een vierde doelstelling van een evenwichtige opleiding is dat men de praktische vaardigheden verwerft die noodzakelijk zijn voor het dagelijks leven. Ouderlijk onderwijs in bijbelse tijden omvatte ook praktische opleiding. Meisjes leerden huishoudelijke vaardigheden. Het laatste hoofdstuk van Spreuken laat zien dat deze talrijk en gevarieerd moeten zijn geweest. Zo verwierven meisjes de bekwaamheid om te spinnen, te weven en te koken en om het algehele bestuur van een huishouding op zich te nemen, handel te drijven en onroerend-goedtransacties uit te voeren. Jongens werd gewoonlijk het beroep van hun vader geleerd, hetzij landarbeid of het een of andere ambacht. Jezus leerde het timmermansvak van zijn pleegvader, Jozef; daarom werd hij niet alleen „de zoon van de timmerman” genoemd maar ook „de timmerman”. — Mattheüs 13:55; Markus 6:3.
22, 23. (a) Waar dient een opleiding kinderen op voor te bereiden? (b) Wat dient ons motief te zijn als wij een verdere opleiding kiezen wanneer dat noodzakelijk lijkt?
22 In deze tijd houdt een evenwichtige opleiding ook in dat men erop wordt voorbereid om op zekere dag voor de behoeften van een gezin te kunnen zorgen. De woorden van de apostel Paulus in 1 Timotheüs 5:8 geven te kennen dat de zorg voor het gezin een heilige plicht is. Hij schreef: „Ja, indien iemand niet voor de zijnen zorgt, en in het bijzonder voor hen die leden van zijn huisgezin zijn, dan heeft hij het geloof verloochend en is erger dan een ongelovige.” Een opleiding dient kinderen dus voor te bereiden op de verantwoordelijkheden die zij in het leven op zich zullen nemen en hen ook toe te rusten om hardwerkende leden van de gemeenschap te worden.
23 Hoeveel wereldlijk onderwijs dienen wij te volgen? Dit kan van land tot land verschillen. Maar als de arbeidsmarkt een opleiding vergt die verder reikt dan wat minimaal door de wet wordt vereist, is het aan de ouders om hun kinderen te begeleiden bij het nemen van een beslissing of aanvullend onderwijs of extra opleiding noodzakelijk is, waarbij zij zowel de mogelijke voordelen als de nadelen van dergelijke studies tegen elkaar zullen afwegen. Wat dient echter iemands motief te zijn als hij een verdere opleiding kiest wanneer dat noodzakelijk lijkt? Beslist niet rijkdom, zelfverheerlijking of lof voor zichzelf (Spreuken 15:25; 1 Timotheüs 6:17). Bedenk welke les wij van Jezus’ voorbeeld hebben geleerd — onderwijs dient gebruikt te worden om Jehovah lof te brengen. Als wij beslissen verder onderwijs te volgen, dienen wij gemotiveerd te worden door het verlangen onszelf voldoende te kunnen bedruipen om Jehovah zo volledig mogelijk in de christelijke bediening te kunnen dienen. — Kolossenzen 3:23, 24.
24. Welke van Jezus geleerde les dienen wij nooit te vergeten?
24 Laten wij daarom ijverig zijn in onze inspanningen een evenwichtige wereldlijke opleiding te verwerven. Mogen wij volledig voordeel trekken van het voortdurende programma van goddelijk onderwijs dat binnen Jehovah’s organisatie wordt verschaft. En mogen wij nooit de waardevolle les vergeten die wij hebben geleerd van Jezus Christus, de best onderwezen man die ooit op aarde heeft rondgewandeld — onderwijs dient niet gebruikt te worden om onszelf te verheerlijken, maar om lof te brengen aan de grootste Onderwijzer van allen, Jehovah God!
Wat is uw antwoord?
◻ Hoe gebruikte Jezus zijn opleiding?
◻ Waarom is het belangrijk goed te leren lezen?
◻ Hoe kunnen wij de schrijfkunst gebruiken om Jehovah lof te brengen?
◻ Hoe helpt goddelijk onderwijs ons om ons zowel moreel als geestelijk te ontwikkelen?
◻ Welke praktische vaardigheden dient een evenwichtige opleiding te omvatten?
[Kader op blz. 13]
Praktische hulp voor onderwijzers
Op de in 1995/96 gehouden „Vreugdevolle lofprijzers”-districtscongressen heeft het Wachttorengenootschap een nieuwe brochure vrijgegeven, getiteld Jehovah’s Getuigen en het onderwijs. Deze 32 bladzijden tellende brochure in vierkleurendruk is speciaal voor onderwijzers gepubliceerd. Tot dusver is ze in 58 talen vertaald.
Waarom een brochure voor onderwijzers? Om hen te helpen de geloofsovertuigingen van leerlingen die kinderen van Jehovah’s Getuigen zijn, beter te begrijpen. Wat staat er in de brochure? Op een duidelijke en positieve manier worden onze opvattingen over kwesties als aanvullend onderwijs, verjaardagen en Kerstmis, en het groeten van de vlag uiteengezet. De brochure geeft onderwijzers ook de verzekering dat wij onze kinderen zoveel mogelijk profijt van hun schoolopleiding willen laten trekken en dat wij er echt op uit zijn met onderwijzers samen te werken door ons actief te interesseren voor het onderwijs dat onze kinderen ontvangen.
Hoe kan de Onderwijs-brochure worden gebruikt? Aangezien deze publikatie voor onderwijzers werd vervaardigd, zullen wij ze willen delen met onderwijzers, schoolhoofden en anderen in het onderwijs. Mogen al zulke personen door deze nieuwe brochure geholpen worden onze opvattingen en geloofsovertuigingen te begrijpen, alsmede te begrijpen waarom wij bij tijden aanspraak maken op het recht anders te zijn. Ouders worden aangemoedigd de brochure te gebruiken als basis voor persoonlijke gesprekken met de onderwijzers van hun kinderen.
[Illustratie op blz. 10]
In het oude Israël werd onderwijs hoog aangeslagen