De zienswijze van de bijbel

Roken — de gevaren

IN DE jaren vijftig maakte een sigarettenfabrikant reclame voor zijn merk met de slogan: „Precies wat de dokter voorschreef”. Eens werden in dergelijke slagzinnen sigaretten met groot zelfvertrouwen aangeprezen als goed voor de gezondheid en vitaliteit — maar dat is nu wel anders! Thans moet er van de regering een waarschuwing op de pakjes staan dat roken de gezondheid bedreigt.

Toch houden sommige rokers vast aan het idee dat een sigaret hen helpt beter te denken en te werken. De bedreiging voor de gezondheid wuiven zij wellicht weg als niet ernstiger dan die van het eten van een reep chocola om snel weer energie te krijgen, of het drinken van een kop koffie om ’s morgens op gang te komen. Of misschien achten zij de risico’s van roken beperkt tot slechts fysieke gevolgen. Zouden zij gelijk kunnen hebben? Valt er iets te zeggen voor het argument dat roken hen — ondanks alle gevaren — misschien helpt beter te functioneren?

Een hoge prijs!

Of een sigaret de roker nu echt beloont met een helderder geest en grotere vaardigheid, of slechts de illusie wekt dit te doen, de prijs is zonder twijfel vreselijk hoog. Behalve het gevaar uiteindelijk kanker of een hartkwaal te krijgen, zijn er ook directere gevolgen: Zeven tot tien seconden na elke trek ervaart de roker de kick van een drug, nicotine. „Het is een stof die men zich zelf toedient,” aldus Nina Schneider, psychofarmacologe aan de University of California, „en die stemming en functioneren beheerst. Dat maakt het zo sterk verslavend.”

Even verslavend als heroïne en cocaïne? Ja, zegt het hoofd van de Amerikaanse Dienst voor de Volksgezondheid in een op 16 mei 1988 uitgebrachte waarschuwing. Juist deze lichamelijke verslaving, zo legt hij uit, maakt dat sommigen willen „blijven roken ondanks de nadelige fysieke, psychische of sociale gevolgen”.

En wat voor gevolgen! Tegen 1985 was roken verantwoordelijk voor 100.000 sterfgevallen per jaar in Engeland, 350.000 sterfgevallen per jaar in de Verenigde Staten en een derde van alle sterfgevallen in Griekenland. Roken heeft als volksgezondheidsprobleem een bericht opgebouwd dat moeilijk te excuseren is. De boosdoener — tabaksrook — heeft dus niet alleen geen nut voor het lichaam als voedsel of drank, hij is uitgesproken schadelijk.

Is de nicotine in tabaksrook dan dus erger dan de cafeïne in koffie, thee of chocolade? Vanuit medisch standpunt is er geen vergelijk. Zo zegt dr. Peter Dews, onderzoeker van cafeïne aan de Harvard University: „In het algemeen draagt cafeïne niet in belangrijke mate bij tot een slechte volksgezondheid, zoals dat wel geldt voor het roken van sigaretten.” En toch is deze medische aanklacht tegen roken slechts het begin.

Analyse van een slecht excuus

Beschouw om te begrijpen waarom roken in een heel andere categorie valt dan voedsel en drank, het ontwerp van uw lichaam. Prediker 7:29 zegt dat ’God de mensheid oprecht heeft gemaakt, maar dat zijzelf veel plannen hebben bedacht’. Terwijl eten een van God ontvangen natuurlijke lichaamsfunctie is, valt het niet-medisch gebruik van drugs onder de menselijke vindingen. Een natuurlijk en matig gebruik is bij verslavende stoffen niet mogelijk. Gerookt, in pilvorm ingenomen, of geïnjecteerd, steeds prikkelen en verstoren ze lichaamsfuncties op een wijze die tegen de natuur ingaat.

Daarentegen zal bijna alles wat u als voedsel of drank tot u neemt, uw lichaam iets geven wat het van nature nodig heeft als brandstof, om te groeien, of om weefsel te herstellen. Toegegeven, mensen met bepaalde gezondheidsproblemen moeten voedsel met conserveringsmiddelen, verzadigde vetten, of cafeïne vermijden. (Zo is voor een diabeticus gewone suiker gevaarlijk.) Maar voor de meeste mensen hebben zelfs deze voedingsartikelen enige voedingswaarde en zijn ze, mits met mate gebruikt, onschadelijk. Roken is een heel ander verhaal.

Zelfs het roken van een of twee sigaretten maakt het, net als een eenmalig gebruik van cocaïne als genotmiddel, gevaarlijk verleidelijk om door te gaan. Uit een Brits regeringsonderzoek bleek dat jongeren al na het roken van slechts twee sigaretten, maar 15 procent kans hadden niet-roker te blijven.

Geestelijk in topvorm zijn

In topvorm zijn is onmogelijk als u een weerloos slachtoffer bent van lichamelijke afhankelijkheid van drugs — het „onweerstaanbare hunkeren” naar nicotine, zoals het hoofd van de Amerikaanse Dienst voor de Volksgezondheid het beschrijft. In plaats van toe te staan dat uw lichaam u als slaaf leidt, verlangt de bijbel zelfbeheersing, de kracht ’uw lichaam te leiden als een slaaf’, aan ú onderworpen. — 1 Korinthiërs 9:24-27.

Tabak tast de roker niet alleen in zijn vlees aan — waardoor hij kanker, emfyseem, en hart- en vaatziekten riskeert — maar ook in zijn wil. Aldus brengt de gewoonte door het subtiele proces van verontreiniging feitelijk de persoonlijkheid van de roker, of zijn geestelijke instelling, in slavernij. „Al 26 jaar”, bekende een schrijver in het tijdschrift Time, „ben ik een slaaf van sigaretten. Ten minste tien jaar heb ik geprobeerd mij ervan te bevrijden. Alleen nicotineverslaafden die herhaaldelijk zonder succes hebben geprobeerd met de gewoonte te breken, kunnen echt begrijpen hoe moeilijk het is om te stoppen.”

Volgens de bijbel moeten wij, als personen die Jehovah liefheeft, „ons reinigen van elke verontreiniging van vlees en geest”. — 2 Korinthiërs 7:1.

Waarom zou God zich erom bekommeren of wij ons eigen lichaam en onze eigen geestelijke vermogens schaden? Eenvoudig gezegd, omdat hij onze liefdevolle Schepper is, die graag wil dat wij als scheppingen van hem ons volle potentieel waarmaken. Appellerend aan ons gezonde verstand, zegt hij: „Ik, Jehovah, ben uw God, die u leert uzelf baat te verschaffen [niet schade te berokkenen].” — Jesaja 48:17.

De werkelijke uitdaging is dus daarin gelegen dat wij, om ons eigen bestwil, eerlijk zijn tegenover onszelf. Het is nutteloos roken te verdedigen omdat het zo’n rustigmakende uitwerking heeft, of andere „voordelen” die op weinig meer neerkomen dan het vermijden van de kwelling van nicotineonthouding. Vanuit medisch standpunt is roken een ramp voor de volksgezondheid; maar vanuit religieus standpunt heeft deze menselijke vinding om via de longen nicotine in de bloedstroom op te nemen, de reine maatstaven van onze Schepper genegeerd, en wordt het menselijk lichaam erdoor verontreinigd en onteerd. Waarom dus om moeilijkheden vragen? Hoeveel beter is het acht te slaan op de spreuk: „Schrander is degene die de rampspoed heeft gezien en zich vervolgens verbergt, maar de onervarenen zijn doorgelopen en moeten de straf ondergaan.” — Spreuken 22:3.

[Illustratieverantwoording op blz. 26]

Vincent van Gogh, Doodshoofd (met brandende sigaret), 1885. Met toestemming van het Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam