Succes tot elke prijs?
HET vaste voornemen om te slagen, geeft te kennen dat iemand een definitief doel heeft. Wat is uw doel in het leven? Wat bent u bereid te doen om het te bereiken? Waar dient u zich eigenlijk voornamelijk mee bezig te houden indien u zich werkelijk tevreden en gelukkig wilt voelen?
In veel Derde-Wereldlanden laat de algemene levensstandaard veel te wensen over. Met het oog op de problemen waarmee men daar geconfronteerd wordt, zal een beschouwing van passende raad uit Gods Woord ons, ongeacht waar wij wonen, helpen onze eigen doeleinden en het succes dat wij nastreven, te beoordelen.
Aangezien er zo veel armoede heerst, zijn veel mensen ertoe gebracht financieel succes na te streven met uitsluiting van al het andere. Sommigen nemen hun toevlucht tot oneerlijkheid om dit te bereiken. Maar indien zij ware christenen willen worden, moeten zij deze houding definitief achter zich laten en zich aan de rechtvaardige maatstaven van de bijbel aanpassen.
Maar zelfs sommige christenen raken opnieuw betrokken bij het nastreven van wereldse doeleinden. Zij kunnen ter wille van succes tot onchristelijk gedrag vervallen. Ouders veronachtzamen hun gezin. Afzonderlijke personen veronachtzamen hun dienst voor God. Wat voor voldoening in het leven en wat voor geluk zouden volgens u uit zo’n houding voortspruiten?
De bijbel maakt ons hierop attent door de volgende waarschuwing te laten horen: „Zij . . . die besloten zijn rijk te worden, vallen in verzoeking en een strik en vele zinneloze en schadelijke begeerten . . . Want de liefde voor geld is een wortel van allerlei schadelijke dingen, en door hun streven op die liefde te richten, zijn sommigen van het geloof afgedwaald en hebben zich overal met vele pijnen doorboord.” — 1 Timótheüs 6:9, 10.
„Allerlei schadelijke dingen.” „Overal met vele pijnen doorboord.” Dat klinkt beslist niet als een beschrijving van voldoening en geluk, niet waar? Toch toont de ervaring die miljoenen mensen in de loop der eeuwen, zelfs helemaal tot in onze tijd, hebben opgedaan, hoe waar die bijbelse verklaring is. Welke aanbeveling houdt dit derhalve voor een christen in met betrekking tot de doeleinden die hij zich moet stellen en de weg die hij in zijn leven moet bewandelen?
Hoe van het geloof afgedwaald?
Op welke manieren kunnen christenen van het geloof afdwalen? Sommigen zijn zo ver gegaan dat zij zich in het geheel niets meer aantrekken van een godvruchtige moraal en geloofsovertuiging. In andere gevallen zijn personen van de loopbaan van godvruchtige toewijding afgeweken en hebben zij die toewijding zelfs misbruikt om invloed op anderen te kunnen uitoefenen. De bijbel spreekt dan ook over „mensen die verdorven van geest zijn en beroofd van de waarheid en denken dat godvruchtige toewijding een middel tot gewin is” (1 Timótheüs 6:5). Hoewel zij het christendom niet geheel de rug toekeren, handelen zij misschien toch wel in strijd met bijbelse beginselen die essentiële elementen van het christelijke geloof vormen.
Jezus zei tot zijn volgelingen dat zij niet als mensen van de wereld moesten zijn die over anderen heersen. Hij zei: „Zo is het onder u niet; maar wie onder u groot wil worden, moet uw dienaar zijn.” Bij het veroordelen van joodse religieuze leiders ging Jezus nog verder. Hij gaf te kennen dat men zich door grote liefde voor werelds aanzien Gods misnoegen op de hals haalt (Matthéüs 20:26; 23:6-9, 33). Christenen moeten dus trachten elkaar te dienen in plaats van anderen in de schaduw te stellen of te overheersen. De geldminnende persoon die ten koste van alles succes nastreeft, kan gemakkelijk van deze gedragslijn worden afgebracht.
Hoe staat u er in dit opzicht voor? Merkt u dat u uw succes afmeet naar de mate waarin u autoriteit over anderen uitoefent? Tracht u christelijke beginselen en leerstellingen naar uw hand te zetten of om te buigen om autoriteit uit te oefenen of te verwerven? Bent u van mening dat u meer moet bereiken dan de anderen, ongeacht wat dit u kost? Schept u er veel genoegen in over uw rijkdom of prestaties op uw werk te praten? Zo ja, dan moet u analyseren of u misschien bezig bent van het geloof af te dwalen.
De pijnen van „succes”
Jezus zei ook: „Vergaart u niet langer schatten op de aarde . . . Want waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn . . . Gij kunt niet God en de Rijkdom als slaaf dienen” (Matthéüs 6:19-24). Volgen ouders die hun kinderen voornamelijk materiële doeleinden en een wereldse carrière laten nastreven, deze raad op? Is beklemtoning van werelds succes de moeite waard als kinderen de waarheid vaarwelzeggen en zich een onchristelijke levensstijl eigen maken? Is het lonend hun geestelijke leven op te offeren of op zijn minst in gevaar te brengen ten gunste van het verwerven van „schatten op de aarde”? Ouders die dit doen, merken vaak dat ook zijzelf ’overal met vele pijnen worden doorboord’ wegens hun zorg voor hun kinderen en wegens de spijt die zij voelen omdat zij hen geestelijk — en soms zelfs fysiek — zijn kwijtgeraakt.
De liefde voor rijkdom is een veeleisende gebiedster. Ze eist de tijd, de kracht en de vermogens van mensen; en ze verdringt godvruchtige toewijding. Ze verlokt mensen gewoonlijk om nog meer rijkdom en werelds prestige te zoeken, waardoor zij nog verder van het geloof worden weggetrokken. De bijbel zegt terecht: „Iemand die enkel het zilver liefheeft, zal van zilver niet verzadigd worden, noch wie maar ook die rijkdom liefheeft, van inkomsten.” — Prediker 5:10.
De liefde van een Afrikaanse zakenman voor financieel succes bleef ook nadat hij een christen was geworden, de eerste plaats in zijn leven innemen. Hij veronachtzaamde christelijke activiteiten ten gunste van sociale omgang met wereldse zakenrelaties. Hij maakte geen geestelijke vooruitgang, ondanks pogingen van de ouderlingen van zijn gemeente om hem te helpen. Aldus bleek hij zich in geestelijk opzicht in een moeilijk parket te bevinden — in een niemandsland waarin hij nauwelijks een christen was maar toch als christen erkend wilde worden. Het zal ons allen duidelijk zijn dat zijn situatie nu niet bepaald bevorderlijk was voor het bezitten van een diepe voldoening in het leven of voor blijvend geluk.
Zulke mensen zullen onvermijdelijk geestelijke pijnen ondervinden. De zakelijke en sociale contacten met mensen die weinig scrupules hebben ten aanzien van eerlijkheid of seksuele moraliteit, stellen iemand bloot aan ongezonde invloeden. Christenen die hieraan worden blootgesteld, moeten tegen deze invloeden strijden en hebben gewoonlijk gewetensproblemen. Sommigen worden uiteindelijk net als hun metgezellen en dwalen volkomen van het geloof af (1 Korinthiërs 15:33). Welk nut heeft financieel succes dat tot zo’n geestelijke en morele mislukking leidt? Het is zoals Jezus zei: „Wat voor nut zal het voor een mens hebben als hij de gehele wereld wint, maar zijn ziel verbeurt?” — Matthéüs 16:26.
Een beter soort van succes
De ervaring heeft bevestigd dat het verstandig is acht te slaan op de volgende bijbelse raad: „Wordt niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd, maar . . . [vergewist u ervan] wat de goede en welgevallige en volmaakte wil van God is.” „Hebt de wereld niet lief noch de dingen in de wereld. Indien iemand de wereld liefheeft, is de liefde van de Vader niet in hem.” Ja, wij handelen wijs door niet de wereld na te volgen of te hunkeren naar wat ze heeft te bieden. Onze belangrijkste zorg dient te zijn Gods goedkeuring te ontvangen, die niet verworven kan worden door de dingen van de wereld na te streven. — Romeinen 12:2; 1 Johannes 2:15, 16.
Jezus illustreerde dit door het voorbeeld aan te halen van een landbouwer die vertrouwen stelde in zijn rijkdom maar tot wie God zei: „Onredelijke, nog deze nacht eist men uw ziel van u op. Voor wie zullen dan de door u opgeslagen dingen zijn?” Deze illustratie samenvattend, zei Jezus: „Zo gaat het met iemand die schatten vergaart voor zichzelf, maar niet rijk is met betrekking tot God.” Jezus toonde aan dat ’ook al heeft iemand overvloed, zijn leven niet voortspruit uit de dingen die hij bezit’. — Lukas 12:15-21.
Jezus gebruikte een rijke jonge regeerder als voorbeeld om hetzelfde aan te tonen. Deze man was in werelds opzicht succesvol en wilde ongetwijfeld moreel rechtschapen zijn. Maar toch gebruikte Jezus hem niet als een symbool van succes. Jezus zei veeleer dat het voor zulke mensen moeilijk zou zijn „het koninkrijk Gods binnen te gaan”. De meeste mensen in die situatie zijn niet bereid materialistische belangen op te offeren en Gods koninkrijk als het belangrijkste doel in hun leven te zoeken. — Lukas 18:18-30.
Verder de nadruk leggend op de prioriteit van geestelijke belangen zei Jezus: „Weest dus nooit bezorgd en zegt niet: ’Wat zullen wij eten?’ of: ’Wat zullen wij drinken?’ of: ’Wat zullen wij aantrekken?’ Want al deze dingen streven de natiën vurig na. Want uw hemelse Vader weet dat gij al deze dingen nodig hebt. Blijft dan eerst het koninkrijk en Zijn rechtvaardigheid zoeken, en al deze andere dingen zullen u worden toegevoegd.” Dus zelfs met betrekking tot noodzakelijke dingen moeten wij de juiste prioriteiten hebben gesteld. Willen wij werkelijk succes hebben — geluk verwerven en ware voldoening vinden — dan moet het geestelijke vóór het materiële komen. — Matthéüs 6:31-33.
Blijf geestelijk succes zoeken
U volgt dus duidelijk een verstandige handelwijze door Gods koninkrijk en Zijn rechtvaardigheid te zoeken. Dit omvat het bestuderen van de bijbel, om u ervan te „vergewissen wat de goede en welgevallige en volmaakte wil van God is”. Zijn wil omvat dat u zijn dienst de eerste plaats in uw leven toekent, een volledig aandeel aan de christelijke bediening hebt, de christelijke vergaderingen niet veronachtzaamt en een moreel rechtschapen leven leidt in harmonie met Gods rechtvaardigheid. Deze dingen dienen niet opzij gezet te worden voor of overschaduwd te worden door materialistische belangen. Dit lag opgesloten in Jezus’ raad tot de rijke jonge regeerder: „Verkoop alles wat gij hebt en deel uit aan de armen, en gij zult een schat in de hemelen hebben; en kom, wees mijn volgeling.” — Romeinen 12:2; Lukas 18:22.
Wanneer u dit doet, zult u uw eigen geestelijke gezindheid en die van uw gezin opbouwen. In plaats van hooghartig te worden of uw hoop op onzekere rijkdommen te vestigen, zult u tot degenen behoren die „rijk . . . zijn in voortreffelijke werken, . . . voor zichzelf een voortreffelijk fundament voor de toekomst veilig als een schat wegleggend, opdat zij het werkelijke leven stevig mogen vastgrijpen”. Ja, uw doel kan eeuwig leven in het herstelde aardse Paradijs zijn, omdat ’de wereld voorbijgaat en ook haar begeerte, maar wie de wil van God doet, in eeuwigheid blijft’. Er is geen groter succes dat u ooit zou kunnen bereiken. — 1 Timótheüs 6:17-19; 1 Johannes 2:17.
[Illustratie op blz. 5]
Vormt geld de sleutel?
[Illustratie op blz. 7]
Zullen ouders hun kinderen wegsturen om succes na te streven door middel van een hogere opleiding?