Goede argumenten verschaffen

WANNEER je een bewering doet, hebben je luisteraars het volste recht om te vragen: „Waarom is dat zo? Welk bewijs is er dat wat de spreker zegt, aangenomen moet worden?” Op jou als onderwijzer rust de verplichting het antwoord op zulke vragen te verschaffen of je luisteraars te helpen de antwoorden te vinden. Als het punt cruciaal is voor je argumentatie, moet je ervoor zorgen dat je je luisteraars overtuigende bewijzen levert om het te aanvaarden. Dat zal overredingskracht aan je presentatie verlenen.

De apostel Paulus gebruikte overredingskracht. Met goede argumenten, een logische redenatie en oprechte aandrang probeerde hij degenen tot wie hij sprak tot andere gedachten te brengen. Hij gaf ons een voortreffelijk voorbeeld (Hand. 18:4; 19:8). Natuurlijk gebruiken sommige redenaars overredingskracht om mensen te misleiden (Matth. 27:20; Hand. 14:19; Kol. 2:4). Ze kunnen uitgaan van een verkeerde aanname, zich baseren op tendentieuze bronnen, oppervlakkige redenaties gebruiken, voorbijgaan aan feiten die niet met hun zienswijze stroken, of meer appelleren aan de emoties dan aan de rede. Wij moeten al dat soort methoden zorgvuldig vermijden.

Stevig gefundeerd op Gods Woord. Wat we onderwijzen, mag niet op eigen vondsten gebaseerd zijn. We proberen met anderen te delen wat we uit de bijbel te weten zijn gekomen. Daarin zijn we bijzonder geholpen door de publicaties van de getrouwe en beleidvolle slaafklasse. Deze publicaties moedigen ons aan de Schrift zorgvuldig te onderzoeken. Op onze beurt verwijzen wij anderen naar de bijbel, niet met het doel te bewijzen dat wij gelijk hebben, maar met de oprechte wens dat ze zelf gaan zien wat erin staat. We stemmen in met Jezus Christus, die in gebed tot zijn Vader zei: „Uw woord is waarheid” (Joh. 17:17). Er is geen grotere autoriteit dan Jehovah God, de Schepper van hemel en aarde. Onze argumenten ontlenen hun geldigheid aan het feit dat ze op zijn Woord gebaseerd zijn.

Soms spreek je misschien tot mensen die niet vertrouwd zijn met de bijbel of dat boek niet als het Woord van God erkennen. Je moet onderscheidingsvermogen gebruiken om te bepalen wanneer en hoe je bijbelteksten gaat introduceren. Maar probeer wel hun aandacht zo snel mogelijk op die gezaghebbende bron van informatie te richten.

Mag je concluderen dat eenvoudig het citeren van een toepasselijke bijbeltekst een onweerlegbaar argument oplevert? Niet noodzakelijkerwijs. Misschien moet je de aandacht op de context vestigen om te laten zien dat de schriftplaats echt ondersteunt wat je zegt. Als je alleen een beginsel aan een schriftplaats ontleent en de context niet over dat onderwerp gaat, is er misschien meer bewijsmateriaal nodig. Het kan nodig zijn andere schriftplaatsen te gebruiken die met de kwestie samenhangen om je publiek afdoende duidelijk te maken dat wat je zegt echt een gedegen bijbelse grondslag heeft.

Vermijd het de bewijskracht van een bijbeltekst aan te dikken. Lees hem zorgvuldig. Misschien gaat de tekst in grote lijnen over het onderwerp dat je bespreekt. Maar wil je argument echt overtuigend zijn, dan moet de luisteraar er het door jou beloofde bewijs in kunnen herkennen.

Ondersteund door aanvullende bewijzen. In sommige gevallen kan het nuttig zijn bewijsmateriaal uit een betrouwbare bron buiten de bijbel te gebruiken om mensen te helpen de redelijkheid van de Schrift in te zien.

Je kunt bijvoorbeeld op het zichtbare universum wijzen als bewijs voor het bestaan van een Schepper. Je kunt de aandacht vestigen op natuurwetten, zoals de zwaartekracht, en redeneren dat het bestaan van zulke wetten het bestaan van een Wetgever vooronderstelt. Je logica zal goed zijn als ze in harmonie is met wat in Gods Woord verklaard wordt (Job 38:31-33; Ps. 19:1; 104:24; Rom. 1:20). Zulk bewijsmateriaal is nuttig omdat het laat zien dat wat de bijbel zegt, klopt met waarneembare feiten.

Probeer je iemand tot het inzicht te brengen dat de bijbel werkelijk het Woord van God is? Je zou geleerden kunnen aanhalen die zeggen dat dat zo is, maar wordt het daardoor echt bewezen? Zulke aanhalingen zijn alleen een hulp voor mensen die die geleerden respecteren. Zou je de wetenschap kunnen gebruiken om te bewijzen dat de bijbel waar is? Als je de meningen van onvolmaakte wetenschappers als je autoriteit zou gebruiken, zou je op een wankel fundament bouwen. Maar als je zou beginnen met het Woord van God en dan zou wijzen op bevindingen van de wetenschap die de nauwkeurigheid van de bijbel laten uitkomen, zullen je argumenten een deugdelijk fundament hebben.

Wat je ook probeert te bewijzen, presenteer voldoende bewijsmateriaal. Hoeveel bewijzen er nodig zijn, hangt af van je publiek. Als je het bijvoorbeeld hebt over de laatste dagen zoals die beschreven worden in 2 Timotheüs 3:1-5, zou je de aandacht van je toehoorders kunnen vestigen op een recent nieuwsbericht waaruit blijkt dat mensen „zonder natuurlijke genegenheid” zijn. Dat ene voorbeeld kan voldoende zijn om te bewijzen dat dat aspect van het teken van de laatste dagen nu in vervulling gaat.

Een analogie — een vergelijking van twee zaken die belangrijke elementen gemeen hebben — kan vaak nuttig zijn. De analogie op zich heeft geen bewijskracht; de geldigheid ervan moet getoetst worden aan wat de bijbel zelf erover zegt. Maar de analogie kan iemand helpen de redelijkheid van een gedachte in te zien. Zo’n analogie zou bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden om uit te leggen dat Gods koninkrijk een regering is. Je zou erop kunnen wijzen dat net als menselijke regeringen ook Gods koninkrijk regeerders, onderdanen, wetten, een gerechtelijk apparaat en een onderwijsstelsel kent.

Ervaringen kunnen vaak gebruikt worden om de wijsheid te demonstreren van het toepassen van bijbelse raad. Persoonlijke ervaringen kunnen ook gebruikt worden om verklaringen te ondersteunen. Wanneer je bijvoorbeeld iemand wijst op de belangrijkheid van het lezen en bestuderen van de bijbel, zou je kunnen uitleggen hoe dat jouw leven heeft verbeterd. Om zijn broeders aan te moedigen maakte de apostel Petrus melding van de transfiguratie, waarvan hij ooggetuige was geweest (2 Petr. 1:16-18). Ook Paulus noemde eigen ervaringen (2 Kor. 1:8-10; 12:7-9). Natuurlijk moet je een spaarzaam gebruik maken van persoonlijke ervaringen om niet te veel de aandacht op jezelf te vestigen.

Aangezien mensen verschillen in achtergrond en denken, zal bewijsmateriaal dat voor de een overtuigend is, voor de ander onvoldoende zijn. Neem daarom de zienswijzen van je luisteraars in aanmerking wanneer je bepaalt welke argumenten je gaat gebruiken en hoe je ze gaat presenteren. Spreuken 16:23 verklaart: „Het hart van de wijze maakt dat zijn mond blijk geeft van inzicht, en aan zijn lippen voegt het overredingskracht toe.”