Engulu mbuya eyahandikawa na Luka

12 Oko ndambi eyo omughulu amaelfu w’abandu ahindana haghuma, nibya ibalimulyatangirana, Yesu mwabwira abigha biwe ati: “Muyiteghaye oko kihamya ky’Abafarisayo, ni bugha ambu obulimba-limba.* 2 Nikwa sihali ekindu ekyabiribiswa ndeke ekitendisyabisulwa, kutse ekindu ekyabiribiswa mo kumbo* ekitendisyaminywa. 3 Obuli mwatsi ogho mukendisyabugha omo mwirimya akendisyabuwa omw’itungyi. N’ebyo mukabugha omo bihwehwe imune omo manyumba wenyu, bikendisyabughirwa oko lutwe lw’enyumba.* 4 Kandi ngababwira, bira baghe, isimwasagha abakita omubiri, n’enyuma syaho isibangatoka ekindi okw’aho. 5 Aliwe ngendibakangya oyo litolere imwasagha: Musaghe oyuwite obutoki bw’erighusa omo Gehena* enyuma sy’eriita. Oyo, yo litolere imwasagha. 6 Ebisukali bitano bikaghulibawa ebitsere bibiri* by’obughuli buke kutsibu, ko bite bitya? Aliwe sihali n’ekighuma kya kubyo ekyo oMungu angibirirwa.* 7 Nikwa inywe, n’esyonzwiri syosi sy’oko mitwe yenyu sinasibwe emighanzo. Isimwasagha, muli b’obughuli bunene kulenga ebisukali bingyi.

8 “Ngababwira, obuli mundu oyukaligha embere sy’abandu ngoko ni mwigha waghe, Omughala w’omundu naye akendisyamuligha embere sy’abamalaika b’oMungu. 9 Nikwa oyukanyighana embere sy’abandu, akendisyaghanwa embere sy’abamalaika b’oMungu. 10 N’obuli mundu oyukabugha muhanda oko Mughala w’omundu akendisyaghanyirwa; aliwe oyukatsuma ekirimu kibuyirire syendisyaghanyirwa. 11 Omughulu bakabaleta embere sy’abandu bangyi abahindene haghuma, embere sy’abatabali, kutse embere sy’abandu b’ehamuli; isimwahanga-hangaya nga mukendibugha mutiki mukatonda kutse nga mukendibughabyo muti. 12 Kusangwa oko ndambi eyo ekirimu kibuyirire kikendibakangirirya ebyo mwangabugha.”

13 Omundu mughuma omo ndeko y’abandu mwabwira Yesu ati: “Mukangirirya, ubwire mughala wetu uti tughabane omwandu.” 14 Yesu mwamusubirya ati: “Mulume, nindi yo waniyira mo mutsweri kutse mughabi wenyu w’omwandu?” 15 Neryo Yesu mwabwirabo ati: “Mulebaye ndeke kandi muyiteghaye oko muhanda wosi w’omururu. Kusangwa nomo omundu angayira oko bindu bingyi, ebindu ebi byo bitemuha engebe.” 16 Neryo mwabwirabo omufano ati: “Ekitaka ky’omuteke mughuma mukyerya kutsibu. 17 Neryo omuteke oyo mwatsuka eriyibwira ati, ‘Niyire niti kusangwa siniwite ah’eribika ebyalya byaghe ebyo niryeraya?’ 18 Neryo mwabugha ati, ‘Ngendiyira nitya: Ngendihimbula amadepo* waghe n’erihimba amanene-manene, neryo inabikamo ebyalya byaghe byosi n’ebindu byaghe byosi. 19 Ngendisyabwira omutima waghe niti: “Wabiribika ebindu bingyi; bikendisyakuwatikya omo myaka mingyi. Uluhuke, ulye, unywe, uyisyandire.”’ 20 Nikwa oMungu mwamubwira ati, ‘Iwe mukiru, munabwire omo kiro bakendibughaho obuyingo bwaghu. Neryo ebindu ebyo wabirilundika bikendisyabya byandi?’ 21 Ebyo byo bikahikira omundu oyukayilundikira ebindu, aliwe isi muteke embere sy’oMungu.”

22 Neryo mwabwira abigha biwe ati: “Busana n’ekyo ngababwira, muleke eribya mukahangya-hangya busana n’engebe yenyu nga mukendiryaki kutse erihangya-hangya busana n’emibiri yenyu nga mukendyambalaki. 23 Kusangwa engebe* ilengire akalyo, n’omubiri alengire esyongyimba. 24 Muyiteghereraye ebikororo: Sibirilima kutse erighesa, sibiwite ah’eribika ebindu, kandi sibiwite amadepo;* aliwe oMungu akalisayabyo. Simuli b’obughuli bunene kulenga esyonyunyu kwehi? 25 Nindi okw’inywe oyo wangatomeka* oko ngebe yiwe omw’ihangya-hangya kwehi? 26 Neryo mwamabya isimwangatoka erikola omwatsi muke ng’oyo, busanaki mukahanga-hangaya busana n’eyindi myatsi? 27 Muyiteghereraye ngoko amawa akakula: Syalinuba kutse erikokotya esyongyimba; nikwa ngababwira niti, nibya na Solomona omo lukengerwa lwiwe losi, mwatambala ng’erighuma ly’oko mawa aya. 28 Neryo oMungu amabya iniakambalaya atya ebiti by’omoli, ebikabyaho munabwire n’omungya ibyaghuswa omo muliro, akendisyabambalya kwilaba aho, inywe muwite obwikirirya buke! 29 Neryo muleke eribya mukayibulya nga mukendiryaki kutse nga mukendinywaki. Kandi muleke eribya mukahangya-hangya kwilaba kateho. 30 Kusangwa emyatsi yosi eyi yo abandu b’ekihugho bakasonda-sondaya kutsibu, nikwa Tata wenyu anasi ngoko munalaghire oko myatsi eyi. 31 Omo mwanya w’ekyo, muyitsinge erisonda Obwami bwiwe, n’emyatsi eyi mukendisyahabwayo.

32 “Isimwasagha, inywe kihyo kike, kusangwa Tata wenyu abiritsemera eribaha Obwami. 33 Mughulaye ebindu byenyu, neryo muwatikaye abandi.* Muyisonderaye ehifuko hy’eribikamo esyofranga ehitetoboka, ni bugha ambu eriyibikira omo lubula mw’ebindu by’obughuli ebitehwaho; eyo omwibi ate angahika n’eyo ehinyurughunzu* hitehyangatsandyabyo. 34 Kusangwa ahali ebindu byenyu by’obughuli, ho emitima yenyu ikanabya.

35 “Mubye imunambite kandi imunayiteghekire,* n’esyotala syenyu sibye isinakire. 36 Kandi mubye ng’abalume abakalindirira omukama wabo oyulyaya oko ndwa; neryo akendibya asubula n’erikongota, ibalw’ibamukingulira. 37 Abaghombe abo ni b’obutseme omukama wabo amabibeya ibanateghirye! Oko kwenene ngababwira, inyakendyambala esyongyimba sy’erikola nasyo omubiiri, iniabwirabo ati bikale oko mesa, neryo iniasa n’eribakolera. 38 Neryo amabyasa oko saa tatu y’ekiro* erihika omo kati k’ekiro, kutse nibya erilua omo kati k’ekiro erihika oko saa tisa y’ekiro,* inyeyabo ibanayiteghekire; ibakenditsema! 39 Aliwe muminye kino: Omwenye nyumba kw’aliminya endambi eyo omwibi akendyasirako syangalekire enyumba yiwe ikatulwa. 40 Nenyu kutya mubye imunayiteghekire, kusangwa Omughala w’omundu akendisyahika oko ndambi eyo mutalengekenie.”

41 Neryo Petro mwabugha ati: “Mukama, omufano oyu ukatubwiragho itwe basa kutse ukabwiragho obuli mundu?” 42 Neryo Omukama mwabugha ati: “Nindi yo mwimaniri w’enyumba oyuteleghula kandi ow’amenge, oyo omukama wiwe akendisyasombola eryimanira abaghombe biwe atoke erihabo akalyo kabo oko mughulu owatolere? 43 Obutseme buli oko mughombe oyo, omughulu omukama wiwe akasubula n’erimweya inianemukola atya! 44 Ngababwira ekwenene, iniakendimuyira mo muteya w’ebindu biwe byosi. 45 Nikwa omughombe oyo amabiyibwira omo mutima wiwe ati, ‘Omukama waghe syendisyasa luba,’ neryo iniatsuka erihunza abaghombe b’obukali n’abobulume n’erirya n’erinywa n’eritamira; 46 omukama w’omughombe oyo iniakendisyasa oko kiro ekyo atamulindirireko, n’oko ndambi eyo omughombe oyo atalengekenie. Neryo iniakendimusuyira kutsibu n’erimughusa ahali abakaleghula. 47 Omughombe oyo waminya ebyo omukama wiwe anzire aliwe iniatayiteghekania kutse erikola ebyo omukama wiwe amusaba, akendisyahunzwa esyofimbo nyingyi. 48 Nikwa oyutowa, neryo iniakola emyatsi eyangaleka iniahunzwa, akendisyahunzwa esyofimbo nyike. Oyo wahabawa bingyi akendisyasabwa bingyi, n’oyo wasombolawa eryimanira ebindu bingyi akendisyasabwa ebingyi okw’aho.

49 “Nasa oko kihugho, erisyakya omuliro. Neryo namabya inabiriyakyagho, inasyasondya ekindi kyahi? 50 Hali olubatiso olo litolere inabatisibwamo. Ninakwire engitsi nene erihika aho lukendisyalabira. 51 Mukalengekanaya muti nasa oko kihugho erisyaleta obuholo? Iyehe! Ngababwira, naleta erighabana omo kati-kati k’abandu. 52 Kusangwa eritsuka lino, omo nyumba mukendisyabya abandu batano abaghabene; abasatu bakendisyalwa n’ababiri, n’ababiri ibalwa n’abasatu. 53 Bakendisyaghabana, baba akendisyalwa na mughala, na mughala inialwa na baba wiwe; mama akendisyalwa na mwali wiwe, na mwali inyalwa na mama wiwe; mabyala akendisyalwa na mwalyana wiwe, na mwalyana inialwa na mabyala wiwe.”

54 Neryo kandi mwabwira abandu ati: “Omughulu mukalangira ekitu kikalua eyo eryuba rikalengera, mukalw’imwabugha muti, ‘Embula eyirimo ekihunga ikasonda eriwa,’ na kwenene ibyaghenda bitya. 55 N’omughulu erihunga rikabuhirira erilua oko luhande lw’eyikwa, mukabugha muti, ‘Eryuba likendikola kutsibu,’ kandi ko bikanabya bitya. 56 Inywe batebya! Munasi eriyiteghererya ngoko ekihugho n’ekyanya byamasosa. Neryo ekikaleka imutatoka eriyiteghererya ebikalabika oko mughulu ono niki? 57 Kandi busanaki simwesoha inywibene-bene ekitunganene nga ky’ekyahi? 58 Ng’eky’erileberyako, omughulu omundu oyuwite olubanza naghu akakutwala ew’omukulu mulebe, imune omo nzira uyikase erihulikirana naye; akasyakukolya ew’omutsweri, n’omutsweri iniakuhira omo byala by’omuteya w’etribinali, n’omuteya w’etribinali iniakuhira omo muliki. 59 Ngakubwira, siwangalua omo muliki ute waliha n’olufranga* luke kutsibu olwangasighalira.”