Watchtower EKIBIKIRO KY'EBITABU EKIRI OKO ENTERNETE
Akaleberyo k'Omuteya
EKIBIKIRO KY'EBITABU EKIRI OKO ENTERNETE
Kinande
  • EBIBLIA
  • EBITABU
  • MIHINDANO
  • nwt Esiteri 1:1-10:3
  • Esteri

Sihali evideo yosi-yosi oko syo ulyasombola.

Muhakabya ebiteghendeka omuwulu w'erikimya evideo.

  • Esteri
  • EBiblia—Embindula y’ekihugho kihya-kihya
EBiblia—Embindula y’ekihugho kihya-kihya
Esteri

ESTERI

1 Neryo omo biro bya Ahasuero,* ni bugha ambu, Ahasuero oyo wabya akatabala oko syongabiro* 127, eritsuka e India erihika e Etiopia,* 2 omo biro ebyo, Omwami Ahasuero inianikere oko kitumbi kiwe ky’obwami e Shushani* enyumba y’obwami,* 3 omo mwaka w’akasatu w’obutabali bwiwe, mwakolera abanyamwami biwe bosi n’abaghombe biwe bosi b’ekisendebele. Abasuda be Persia n’abe Media, abakulu, n’abanyamwami b’esyongabiro,* babya embere siwe. 4 Kandi omo biro bingyi, ebiro 180, mwabakangya obuteke bw’obutabali bwiwe bw’olukengerwa, n’obusike, n’obubuya bw’obukulu bwiwe. 5 Ebiro ebi byabere byabihwa, omwami mwakola ekisendebele busana n’abandu bosi ababya e Shushani,* enyumba y’obutabali, eritsuka oko bakulu erihika oko bake-bake omo biro 7, omo lubugha-bugha lw’akalima k’enyumba y’omwami.* 6 Habya halelembirye esyongyimba sy’ekitani, ekoto* eyuwene, n’esyongyimba sy’erangyi ye ble* esibohire omo syokamba sy’olukimba olukomerere, n’olukimba lw’obweya bw’embuli esibohere oko syombuka sy’efeza.* Habya esyonduyi sy’amalu-malu,* esyongyingo sy’ehoro n’efeza, byabya oko mabwe meru-meru awasesire, amalu-malu meru-meru, elulu, n’amalu-malu awakinire.

7 Edivai yabya ikatengerwa omo bikombe* by’ehoro. Obuli kikombe kyabya kiyisosire. N’edivai y’obwami yabya nyingyi kutsibu erikwamana n’obuteke bw’omwami. 8 Oko bilebirye obwabu, bwabya bukatengwa erikwamana n’ekyalayiro ekyabya kibughire kiti isibahatikana* omundu wosi-wosi; kusangwa omwami abya iniabiribwira abakulu b’omo bwikalo bwiwe ati baleke obuli mundu akole ngoko anzire.

9 Omughole ye Vasti naye mwakolera abakali b’ekisendebele eyiri enyumba y’obwami* ey’Omwami Ahasuero.

10 Oko kiro kye 7, omutima w’omwami iniabiritsema busana n’edivai, mwabwira Mehumani, Bizita, Harbona, Bigta, Abagta, Zetari na Karkasi, abakulu 7 b’omo nyumba y’obwami, ababya bakakolera Omwami Ahasuero, 11 ati balete omughole ye Vasti embere sy’omwami, inianambite embita* y’obwami; erikangania abandu n’abanyamwami b’obubuya bwiwe, kusangwa abya aghambire kutsibu. 12 Aliwe omughole ye Vasti, mwabya akaghana eryasa. Mwatasikya erihamula ly’omwami eryo alayira abakulu b’obutabali. Ekyo mukyahitania omwami yo kutsibu, n’erihitana liwe mulyaghulumira.

13 Neryo omwami mwakania n’abalume b’amenge ababya basi emyatsi ya kera;* (kusangwa emyatsi y’omwami ko yabya ikaletwa yitya embere sy’abosi abasi emighambo n’abasi erisoha esyombanza. 14 N’abahani biwe b’ahakuhi-kuhi babya Karshena, Shetari, Admata, Tarshishi, Mereshi, Marsena, na Memukani, abanya mwami 7, abe Persia ne Media ababya bakahika ahali omwami kandi ababya n’ebitumbi by’olukengerwa lunene omo bwami.) 15 Omwami mwabulyabo ati: “Erikwamana n’emighambo, omughole ye Vasti atolere iniakolerwa ati? Kusangwa mwatitasikya erihamula ly’Omwami Ahasuero, eryo alayira abakulu b’obutabali.”

16 Okw’ekyo Memukani mwabugha embere sy’omwami n’abanya mwami ati: “Si yo mwami musa yo omughole Vasti abirikosera, nikwa abirikosera abanyamwami bosi, n’abandu bosi b’omo syongabiro* syosi sy’Omwami Ahasuero. 17 Kundi abakali bosi abali omo manyumba wabo bakendyowa ekyo omughole alyakola; neryo bakendipokya abiba babo n’eribugha bati, ‘Omwami Ahasuero mwabugha ati omughole Vasti aletawe embere siwe, aliwe mwaghana eryasa.’ 18 Neryo munabwire musa-musa, abaghole b’abanyamwami be Persia ne Media abasi oko mwatsi ogho omughole akolire, bakendikanirya abiba babo, n’ekyo kikendiluiramo akaghonero n’obuhitane bunene. 19 Kyamabitsemesya omwami, omwami ahireho erihano ry’obwami. N’erihana eryo rihandikawe omo mighambo ye Persia ne Media eyiteyangasubwamo, ngoko Vasti isyasyahika ekiro n’ekighuma embere sy’Omwami Ahasuero; neryo omwami ahe obughole bwiwe b’oghundi mukali oyuwene kumulenga. 20 N’omughulu erihana ly’omwami likendyowika omo butabali bwiwe bwosi bunene, abakali bosi bakendisikya abiba babo, eritsuka oko bakulu erihika oko bake-bake.”

21 Erihano eryo muryatsemesya omwami n’abanyamwami. N’omwami mwakola ekyo Memukani abugha. 22 Neryo mwatuma esyobaruha omo syongabiro syosi sy’obwami* bwiwe; obuli ngabiro* omo mihandikire yayo, n’abandu bosi omo mubughe wabo, ngoko obuli mulume abye mukama* omo nyumba yiwe, kandi abughe omo mubughe w’ekihanda kiwe.

2 Enyuma sy’emyatsi eyi, erihitana ly’Omwami Ahasuero ryabitulera, mwibuka ekyo Vasti akola, n’omwatsi owasohawa busana naye. 2 Neryo abaghombe b’omwami, mubabugha bati: “Litolere omwami iniasonderibwa abambesa abaghambire kandi abakine babikira. 3 Kandi omwami asombole abandu omo syongabiro* syosi sy’obutabali bwiwe abakendihindania ababikira bosi abaghambire eriletabo e Shushani* enyumba y’obwami,* omo nyumba y’abakali.* Abambesa abo bahirawe omo buteya bwa Hegai omukonwe w’omwami n’omuteya w’abakali, kandi bahabawe ebindu ebyangaleka ibaghamba.* 4 N’omumbesa oyukenditsemesya omwami yo kutsibu, yukendibya mughole omo mwanya wa Vasti.” Omwami mwatsemera erihano eryo, n’ekyo kyo anakola.

5 E Shushani* eyiri obwikalo bw’obwami* habya omulume mughuma, Omuyahudi oyukahulawa mo Mordekayi. Abya mughala wa Yairi mughala wa Shimei mughala wa Kisi, Omubenyamini, 6 oyo waletawa omo bunyewa erilua e Yerusalema haghuma n’abandu abaletawayo haghuma n’omwami Yekonia* we Yuda, oyo Omwami Nebukadneza we Babiloni atwala omo bunyewa. 7 Abya mulemberi* wa Hadasa,* ni bugha ambu, Esteri, mwali wa mughala wabo baba wiwe, kusangwa omumbesa oyu abya ngubi; isyawite baba wiwe kutse mama wiwe. Omumbesa oyo, abya mubuya kandi oyughambire kutsibu. Baba wiwe na mama wiwe babere bahola, Mordekayi mwayikala naye, amabya mwali wiwe. 8 Omughulu ekinywa n’omughambo w’omwami byatulaghanibawa, n’omughulu abambesa bangyi bahindanibawa e Shushani* obwikalo bw’omwami* omo buteya bwa Hegai, Esteri naye mwaletwa omo nyumba y’omwami* omo buteya bwa Hegai, omuteya w’abakali.

9 Hegai mwatsemera omumbesa oyo; mwabana erisimwa* omo meso wiwe. Neryo Hegai mwalw’iniakola omupango omumbesa oyo ahabawe ebindu by’eriyuwaniamo* n’akalyo k’embaghane. Kandi mwasombola abambesa 7 erilua omo nyumba y’omwami abakendibya bakamukwamirira. Kandi iye n’abambesa biwe ababya bakamukolera, mwahumisiryabo omo mwanya oghuwene omo nyumba y’abakali.* 10 Esteri mwatabugha ekyosi-kyosi oko kihanda kiwe kutse oko batunga biwe, kusangwa Mordekayi mwamuhana ati isyabwira omundu wosi-wosi oko mwatsi oyo. 11 Obuli kiro Mordekayi iniakalaba embere sy’ekibugha ky’enyumba y’abakali* eriyalebya Esteri ng’anuwene n’erilebya ng’ane ati.

12 Obuli mumbesa mwabya n’ekiro kiwe ky’eriya eyiri Omwami Ahasuero abibugha emisi 12 y’eryuwanibwa eryo babya ibabirisaba abakali ambu bakole, kusangwa eyo yo yabya miteghekere y’eryuwanibwa*—omo misi 6 ibakanaba amaghuta w’amane-mane, n’omo misi 6, ibakanaba amaghuta we zeri n’eyindi mihanda mbiriri-mbiriri y’amaghuta busana n’erighamba.* 13 Ekiro endambi y’omumbesa y’eriya eyiri omwami yabya ikahika, iniakahabawa ekyosi-kyosi ekyo abya akasaba akalua omo nyumba y’abakali,* eriya omo nyumba y’omwami. 14 Iniakayayo omw’igholo, n’omo tututu iniasuba omo nyumba y’abakali y’akabiri,* omo buteya bwa Shashgazi omukonwe w’omwami, omuteya w’abahweki.* Omwami amatenditsemera omumbesa kutse erimubirikira oko rina, omumbesa oyo isyalisyasuba eyo ali.

15 Endambi ya Esteri y’eriya eyiri omwami muyahika. Abya mwali wa Abihaili mughala wabo baba wa Mordekayi. Mordekayi abya iniabirimuleta n’erimulembera nga mwali wiwe. Esteri mwatasaba ekyosi-kyosi, erilusyako ebyo omukonwe w’omwami ye Hegai omuteya w’abakali abugha. (Omo biro byosi ebyo, abosi ababya bakalola oko Esteri ibakamutsemera.) 16 Esteri mwatwalwa eyiri Omwami Ahasuero omo nyumba yiwe y’obwami oko mwisi we 10, ni bugha ambu omwisi we Tebeti,* omo mwaka we 7 w’obutabali bwiwe. 17 N’omwami mwanza* Esteri kulenga abandi bakali bosi, mwamutsemera n’erimusima kulenga abandi babikira bosi. Neryo mwahira ekitambara ky’obwami* oko mutwe wiwe, amamuyira mo mughole omo mwanya wa Vasti. 18 Neryo omwami mwakolera abanyamwami biwe n’abaghombe biwe b’efete nene, efete ya Esteri. Neryo mwabugha ati habye erighanyira omo syongabiro,* kandi mwabya akahitya ebihembo erikwamana n’obuteke bw’omwami.

19 Omughulu ababikira* baletawa haghuma engendo y’akabiri, Mordekayi abya ikere omo lukyo lw’enyumba y’obwami. 20 Esteri mwatabugha ekyosi-kyosi oko batunga biwe n’oko kihanda kiwe ngoko Mordekayi anabya iniabirimuhana. Esteri mwalola embere erikola ebyo Mordekayi abugha ng’omughulu abya iniakinamulembera.

21 Omo biro ebyo, Mordekayi inianemwikala omo lukyo lw’enyumba y’obwami, Bigtani na Tereshi, abakulu babiri b’omo kibugha ky’omwami, abateya b’esyongyo, mubahitana neryo bamaya embita y’eribughaho* Omwami Ahasuero. 22 Nikwa Mordekayi mwaminya omwatsi oyo, neryo amalw’iniabwira Omughole Esteri, na Esteri amabwira omwami y’omwatsi oyo omo rina* rya Mordekayi. 23 Neryo omwatsi oyo mwasosotibwa n’oko nduli amalangirika ngoko ni w’ekwenene. Neryo abalume babiri abo mubahanikwa oko muti; n’emyatsi yosi eyi muyahandikwa omo myatsi y’emighulu, embere sy’omwami.

3 Enyuma sy’emyatsi eyi, Omwami Ahasuero mwahamya Hamani mughala wa Hamedata Omuagagi. Mwamuhamya amamuha ekitumbi ekiri endata oko bandi banyamwami bosi ababya haghuma naye. 2 N’abaghombe bosi ababya omo lukyo lw’omwami ibakunama n’erikenga Hamani, kusangwa omwami mwalayira ati Hamani kw’akolerawe atya. Nikwa Mordekayi mwatabya akamunamira kutse erimukenga. 3 Neryo abaghombe b’omwami ababya omo lukyo lw’omwami, mubabulya Mordekayi bati: “Busanaki sighulikwama ekihano ky’omwami?” 4 Ibakamubulaya obuli kiro, aliwe Mordekayi isyalyowabo. Neryo mubakania na Hamani erilebya ebyo Mordekayi akakola nga binemwendilekererwa, kusangwa Mordekayi abya iniabiribwirabo ngoko ni Muyahudi.

5 Omughulu Hamani alangira ngoko Mordekayi akaghana erimunamira n’erimukenga, mwahitana kutsibu. 6 Aliwe Hamani mwatatsemera omwatsi w’eriita* Mordekayi iyuwene, kusangwa babya ibabirimubwira oko kihanda kya Mordekayi. Neryo Hamani mwasondekania eriita Abayahudi bosi ababya omo butabali bwosi bwa Ahasuero, ekihanda kyosi kya Mordekayi.

7 Oko mwisi w’erimbere, ni bugha ambu, omwisi we Nisani,* oko mwaka we 12 w’Omwami Ahasuero, mubaghusa Epuri (ni bugha ambu, Obukanga) embere sya Hamani batoke eriminya ekiro n’omwisi. Neryo Epuri muyahamba omwisi we 12, ni bugha ambu, Adari.* 8 Neryo Hamani mwabwira Omwami Ahasuero ati: “Hane ekihanda kilebe ekipanzikene n’ekitsatsangire omo bihanda by’omo syongabiro syosi sy’omo butabali bwaghu. Emighambo y’ekihanda ekyo siyiri ng’emighambo y’ebindi bihanda byosi; kandi sibalikenga emighambo y’omwami, neryo eribaleka sikyendiletera omwami y’endundi yosi-yosi. 9 Kyamabitsemesya omwami, hahandikawe omughambo owakabugha ati bahwerekereribawe. Ngendiha abakulu b’esyotalanta* 10 000 sy’efeza* sy’erihira omo kighona ky’obwami.*

10 Neryo omwami mwalusya embuka yiwe eyabyako akashe eyo abya ambite oko byala biwe, amahayo Hamani mughala wa Hamedata Omuagagi, oyo wabya nzighu y’Abayahudi. 11 Omwami mwabwira Hamani ati: “Wamahabwa efeza* n’abandu, ukolesaye abandu ngoko wanzire.” 12 Neryo ekiro kye 13 eky’omwisi w’erimbere, abahandiki b’omwami mubabirikirwa. Mubahandika ebyosi ebyo Hamani ahamula. Mubahandikirabyo esyoseghu-seghu sy’omwami, abaguvernere ababya bakatabala oko syongabiro,* n’abanyamwami b’ebihanda mbiriri-mbiriri. Mubahandikira obuli ngabiro* omo mihandikire yayo, n’obuli kihanda omo mubughe wakyo. Byahandikawa omo rina ry’Omwami Ahasuero, n’erihirwako ekikumo omo mbuka yiwe eyiriko akashe.

13 Abakwenda bo batwala esyobaruha esyo omo syongabiro* syosi sy’omwami. Esyobaruha esyo syabya sibughire siti, Abayahudi bosi bahwerekereribawe, bitawe, n’eriheribwa, abalere n’abakulu, abana n’abakali oko kiro kighuma, ekiro kye 13 ky’omwisi we 12, ni bugha ambu omwisi we Adari, n’erihunga ebindu byabo byosi. 14 Ekopi y’ebaruha eyo yabya itolere iyatumwa omo buli ngabiro,* eribya mughambo, n’ebirimo ibyabwirwa ebihanda byosi bitoke eriyiteghekania busana n’ekiro ekyo. 15 Abakwenda mubalw’ibaghenda erikwamana n’erihano ry’omwami. Ekyalayiro eki mukyatulaghanibwa e Shushani* obwikalo bw’omwami.* Omwami na Hamani mubikala bamanywa oko bwabu. Nikwa omuyi we Shushani abya omo ghange-ghange.

4 Omughulu Mordekayi aminya ebyosi ebyabirikolwa, mwatulanga esyongyimba siwe n’eryambala olukimba lw’esaki* n’eriyihirako eribu. Neryo mwahuluka amaya omo kati-kati k’omuyi inianemulira kutsibu n’obulighe bunene. 2 Mwaghenda amahika oko lukyo lw’omwami, kusangwa sihabya oyo wangingira omo lukyo lw’omwami inianambite olukimba lw’esaki.* 3 N’omo buli ngabiro* eyo ekinywa n’erihana ry’omwami byahika, mubasusumana kutsibu, bamakola amafungo, bamalira n’erisekemuka. Abangyi mubaghotsera omo ribu ibanambite esyongyimba sy’esaki.* 4 Omughulu abaghombe b’obukali ba Esteri n’abakonwe biwe basa n’erimubwira omwatsi oyo, omughole mwakwa obulighe bunene. Neryo mwatumira Mordekayi y’esyongyimba sy’eryambala ati alusaye esyongyimba sy’esaki;* nikwa Mordekayi mwaghanasyo. 5 Neryo Esteri mwabirikira Hataki, omughuma w’oko bakonwe b’omwami, oyo omwami asombola eribya mughombe wa Esteri. Mwamutuma ayabulaye Mordekayi ng’akayira atya busanaki kandi nga habereki.

6 Neryo Hataki mwaghenda eyiri Mordekayi omo kibugha ky’omuyi ekiri embere sy’olukyo lw’omwami. 7 Mordekayi mwamubwira ebyamuhikireko, n’erimubwira emighanzo y’esyofranga esyo Hamani abirilagha eriliha ekighona ky’omwami busana n’eritoghotya Abayahudi. 8 Kandi mwamuha n’ekopi y’ebaruha y’erihamula eryakolerawa e Shushani* ery’eritoghotya Abayahudi. Mwamubwira ati akanganayeyo Esteri n’erimubwira ebirimo, n’erimuhana ati iye, iyuwene-wene aghende eyiri omwami, erimusaba n’erimulemba-lemba busana n’abandu biwe.

9 Hataki mwasubula amakanirya Esteri ebyo Mordekayi alyabugha. 10 Neryo Esteri mwatuma Hataki eriyabwira Mordekayi ati: 11 “Abaghombe bosi bw’omwami, n’ebihanda by’omo syongabiro* syosi sy’omwami, banasi ngoko omulume kutse omukali wosi-wosi amabingira omo kibugha ky’emwisi ky’omwami atalyabirikirawa, hali omughambo mughuma musa owakakolesibawa; omundu oyo akitawa, aliwe omwami amabimusumbira omutso w’obwami ow’ehoro, isyenditwa. Omo biro 30 sindinabirikirwa eriya eyiri omwami.”

12 Omughulu Mordekayi abwirawa ebyo Esteri abugha, 13 mwalayira oko Esteri ati: “Isiwalengekanaya uti ukendibala oko bandi Bayahudi bosi kundi uli omo nyumba y’omwami. 14 Kusangwa lino wamabihuna, eriluhuka n’omulamo w’Abayahudi ibikendyasira handi, nikwa iwe n’ekihanda kya tata waghu imukendiheribwa, kandi nindi yo wangaminya nga wabya mughole busana n’endambi eyiri ng’eno?”

15 Esteri mwalayira oko Mordekayi ati: 16 “Ughende, uyahindanaye Abayahudi bosi abali e Shushani, mukole amafungo busana naghe. Omo biro bisatu, omo musibo n’omo kiro, isimwalya kutse n’erinywa, naghe haghuma n’abaghombe baghe b’obukali tukendikola amafungo. Ngendiya ew’omwami, nomo emighambo inaghanirye ekyo. Namabya ingendihola, inahola.” 17 Neryo Mordekayi mwaghenda, amakola ebyosi ebyo Esteri amuhana ati akole.

5 Oko kiro ky’akasatu, Esteri mwambala esyongyimba siwe sy’obwami, amimana omo kibugha ky’emwisi ky’enyumba y’omwami* erisamalirana n’enyumba y’omwami. Omwami abya inianikere omo kitumbi kiwe ky’obwami omo nyumba y’obwami, inianasamalirene n’olukyo. 2 Omwami abere abinalangira omughole Esteri inianimene omo kibugha, Esteri mwabana erisimwa omo meso w’omwami. Neryo omwami mwamusumbira omutso w’obwami ow’ehoro owabya omo byala biwe. Neryo Esteri mwaseghera hakuhi, amatula oko mutwe-mutwe w’omutso w’omwami.

3 Omwami mwamubulya ati: “Mughole Esteri hamabyaki? Wanzire iwakolerwaki? Nomo yangabya* nusu y’obwami bwaghe, ukendihabwayo.” 4 Esteri mwasubirya ati: “Kyamatsemesya omwami, munabwire omwami ase haghuma na Hamani oko fete eyo nabirimuteghekanirya.” 5 Neryo omwami mwabwira abalume biwe ati: “Mubwire Hamani muti ase luba ngoko Esteri anamabugha.” Neryo omwami na Hamani mubaghenda oko fete eyo Esteri ateghekanaya.

6 Ibanemunywa edivai oko fete, omwami mwabwira Esteri ati: “Erisaba ryaghu ni ryahi? Umbwire, ngendikuha ekyo ukasaba. Kandi wanzire iwakolerwaki? Nomo yangabya* nusu y’obwami bwaghe, ikikendikolwa!” 7 Esteri mwasubirya ati: “Erisaba ryaghe n’ekyo nyanzire inakolerwa bya bino: 8 Namabya inabirisimwa omo meso w’omwami kandi kyamatsemesya omwami erimba ekyo ngasaba n’erinikolera ekyo nyanzire inakolerwa, omwami na Hamani basyasa oko fete eyo ngendisyateghekaniryabo omungya. Neryo omungya ngendisyakola ngoko omwami amabugha.”

9 Ekiro ekyo, Hamani mwahuluka iniabiritsema n’eritsanga omo mutima. Nikwa Hamani abere abilangira Mordekayi omo lukyo lw’omwami, n’erilangira ngoko syetahangana n’erititimana embere siwe, Hamani mwahitana kutsibu oko Mordekayi. 10 Nikwa Hamani mwayikakirya amaghenda eka wiwe. Neryo mwabirikira abira biwe n’omukali wiwe ye Zereshi. 11 Hamani mwayipipa busana n’obuteke bwiwe bunene na busana n’abaghala biwe bangyi, na busana n’eribya omwami iniabirimuhamya n’erimuha ekitumbi ky’endata oko banyamwami n’abaghombe b’omwami.

12 Hamani mwatomekako ati: “Ibwa n’ekindi, omughole Esteri mwatitakokya oghundi mundu; aliwe n’ingye analyakokaya erikwamanisya omwami oko fete eyo alyateghekanaya. Kandi abirinikokya omungya eribya haghuma naye n’omwami. 13 Nomo bine, emyatsi yosi eyo ni bule ininemulangira Mordekayi Omuyahudi inianikere omo lukyo lw’omwami.” 14 Neryo omukali wiwe ye Zereshi, n’abira biwe bosi mubamubwira bati: “Uhande omuti ow’obuli bw’amaboko* 50. Neryo omo tututu, ubwire omwami uti Mordekayi ahanikawe kugho; n’enyuma sy’aho, iwayayitsemesya n’omwami oko fete.” Hamani mwatsemera erihano eryo. Neryo mwahanda omuti.

6 Ekiro ekyo omwami mwatayato.* Neryo mwabugha ati balete ekitabu ky’emyatsi y’emighulu; neryo mubasomerakyo omwami. 2 Mubabana mukyo ahahandikire hati Mordekayi mwatula omwatsi owalebirye Bigtani na Teresi, abakulu babiri b’omo kibugha ky’omwami, abateya b’esyongyo, abaya embita y’eribughaho* Omwami Ahasuero. 3 Omwami mwabulya ati: “Mordekayi mwahabwa olukengerwa lwahi, kandi mwahembwa ati busana n’eki?” Abaghombe b’omwami mubasubirya bati: “Sihali ekyo abirikolerwa.”

4 Enyuma sy’aho, omwami mwabulya ati: “Oyuli omo kibugha nindi?” Hamani abya iniamabihika omo kibugha ky’ehihya ky’enyumba y’omwami* erisyabwira omwami ati Mordekayi ahanikawe oko muti ogho abya iniabiriteghekania busana naye. 5 Abaghombe b’omwami mubamusubirya bati: “Hamani yo wimene omo kibugha.” Neryo omwami mwabugha ati: “Mumubwire muti ingire.”

6 Hamani abere ingira, omwami mwamubulya ati: “Omundu oyo omwami anzire eriha olukengerwa, litolere iniakolerwaki?” Hamani mwayibwira omo mutima wiwe ati: “Kwe hanganabya oghundi mundu oyo omwami anzire erihamya ate in’ingye?” 7 Neryo Hamani mwasubirya omwami ati: “Busana n’omundu oyo omwami anzire erihamya, 8 bamuletere esyongyimba sy’obwami esyo omwami akambala, n’esabayiri eyo omwami akaghendako kandi bahire esapu y’obwami oko mutwe w’esabayiri eyo. 9 Neryo esyongyimba esyo n’esabayiri, babiwataye omughuma w’oko banyamwami b’omwami; nabo bakendyambalyasyo omundu oyo omwami anzire erihamya. Bakendimulenderya inianikere oko sabayiri omo kibugha ky’omuyi eky’abandu bosi. Bakendighenda bakabirikira embere siwe bati: ‘Omundu oyo mwami anzire erihamya ko akakolerawa atya.’” 10 Omwami mwalw’iniabwira Hamani ati: “Wanguhe, wimaye esyongyimba n’esabayiri. Ebyo wamabugha ukolerebyo Mordekayi Omuyahudi oyo wikere omo lukyo lw’omwami. Ebyo wamabugha isiwasighako n’ekighuma.”

11 Neryo Hamani mwimya esyongyimba n’esabayiri. Mwambalya Mordekayi, n’erimulenderya oko sabayiri omo kibugha ky’omuyi inianemubirikira embere siwe ati: “Omundu oyo omwami anzire erihamya ko akakolerawa atya.” 12 Enyuma sy’aho, Mordekayi mwasuba oko lukyo lw’omwami. Nikwa Hamani mwanguha erisuba ewiwe, inianemulira, kandi inianaswikire omutwe wiwe. 13 Hamani abere abikanirya mukali wiwe ye Zeresi n’abira biwe bosi b’ebyosi ebyamuhikireko, abahani biwe n’omukali wiwe ye Zeresi mubamubwira bati: “Mordekayi oyo wamabitsuka eriwa embere siwe amabya ini w’ekihanda ky’Abayahudi,* siwendimukinda. Oko kwenene ukendiwa embere siwe.”

14 Ibakinakanaya naye, abakulu b’omo kibugha ky’omwami mubahika n’erilw’ibimya Hamani n’erimutwala oko fete eyo Esteri alyateghekanaya.

7 Neryo omwami na Hamani mubasa oko fete y’Omughole Esteri. 2 Neryo oko kiro ky’akabiri ibanemunywa edivai oko fete, omwami mwasyabulya Esteri ati: “Erisaba lyaghu ni ryahi Mughole Esteri? Ukendihabwa ekyo ukasaba. Kandi wanzire iwakolerwaki? Nomo yangabya* nusu y’obwami bwaghe, ukendihabwayo!” 3 Omughole Esteri mwasubirya ati: “Mwami, namabya inabiribana erisimwa omo meso waghu, kandi kyamatsemesya omwami, ngakusaba kandi ngakulemba-lemba niti ulamaye engebe* yaghe n’abandu baghe. 4 Kusangwa ingye n’ekihanda kyaghe, twabirighulibwa erituhwerekererya, eritwita, n’erituherya. Ko tulue itwabirighulibwa buyira mo baghombe b’obulume n’ab’obukali, niryendihuna. Nikwa obuhanya obo sibutolere bukabya, kusangwa bukenditula nabi oko mwami.”

5 Neryo omwami Ahasuero mwabulya omughole Esteri ati: “Omundu oyo nindi, kandi omundu oyukasondekanaya erikola omwatsi owali ng’oyo ali hayi?” 6 Esteri mwasubirya ati: “Omunubya, n’enzighu eyo, yo mubi oyu, ye Hamani.”

Hamani mubaha kutsibu busana n’omwami, na busana n’omughole w’omwami. 7 Omo buhitane, omwami mwahangana amalua aho babya bakanywira edivai y’efete amaya omo kalima k’enyumba y’obwami. Nikwa Hamani mwahangana amayalemba-lemba Omughole Esteri busana n’obuyingo* bwiwe, kusangwa mwaminya ngoko omwami abiriyisogha erimusuyira. 8 Omwami mwalua omo kalima k’enyumba y’obwami, amasuba omo nyumba eyo babya bakanywiramo edivai y’efete. Mwalangira Hamani iniabiriwa oko kitumbi ekiri ng’engyingo aho Esteri abya. Neryo omwami mwabugha omw’ikukubala ati: “Akasonda erisyahamba n’omughole kinyanganga omo nyumba yaghe?” Omwami abere abinasobola ebinywa ebi, mubaswika obusu bwa Hamani. 9 Neryo Harbona omughuma w’oko bakulu b’omo nyumba y’obwami mwabugha ati: “Kandi Hamani abiriteghekania omuti w’erihanikako Mordekayi oyo watula omwatsi owalamaya omwami. Omuti oyo anahandire ahali enyumba yiwe. Omuti oyo ni w’amaboko 50.”* Neryo omwami mwabugha ati: “Mumuhanike kugho.” 10 Neryo Mubahanika Hamani oko muti ogho ateghekanaya busana na Mordekayi. N’erihitana ly’omwami mulyatulera.

8 Ekiro ekyo, Omwami Ahasuero mwaha Omughole Esteri y’enyumba ya Hamani enzighu y’Abayahudi; na Mordekayi mwasa embere sy’omwami; kusangwa Esteri abya iniabirimubwira Mordekayi nga niki kiwe. 2 Neryo omwami mwalusya embuka yiwe eyiriko akashe eyo alusaya oko Hamani amahayo Mordekayi. Na Esteri mwayira Mordekayi mo muhanganiri w’enyumba ya Hamani.

3 Kandi Esteri mwakania n’omwami eyindi ngendo. Mwawa oko bisando biwe, amalira n’erimulemba-lemba ati abindule obuhanya obo Hamani Omuagagi akola, kandi akakiraye embita eyo apanga busana n’Abayahudi. 4 Omwami mwasumbira Esteri y’omutso w’obwami ow’ehoro, na Esteri mwahangana am’imana embere sy’omwami. 5 Mwabugha ati: “Kyamatsemesya omwami kandi namabya inabiribana erisimwa omo meso wiwe, n’omwami amalangira ikitolere, kandi amabya iniabirinitsemera, ekihamulo kihandikawe ekikendizima esyobaruha esirimo embita nyibi esyo Hamani omughala wa Hamedata Omuagagi, ahandikisaya busana n’erihwerekererya Abayahudi abali omo syongabiro* syosi sy’omwami. 6 Kusangwa nangatoka niti erisamalira obuhanya obukendihika oko bandu baghe? Kandi nangatoka niti erihanda omutima ekihanda kyaghe kikatoghotibwa?”

7 Neryo Omwami Ahasuero mwabwira Omughole Esteri na Mordekayi Omuyahudi ati: “Mulebaye! Nabiriha enyumba ya Hamani yo Esteri kandi nabiribugha niti Hamani ahanikawe oko muti busana n’embita yiwe nyibi y’erilwa* n’Abayahudi. 8 Neryo lino mwanganahandika omo rina ly’omwami ekyosi-kyosi ekyo mukendilangira ikitolere oko Bayahudi n’erihirako ekibohi omo mbuka y’omwami eyiriko akashe; kusangwa erihamula erihandikire omo rina ry’omwami kandi erihirirweko ekibohi omo mbuka y’omwami eyiriko akashe, siryangabindulwa.”

9 Neryo oko ndambi eyo, abahandiki b’omwami mubabirikirwa omo kiro kye 23 ky’omwisi w’akasatu ni bugha ambu omwisi we Sivani,* nabo mubahandika ebyosi ebyo Mordekayi alayira Abayahudi, esyoseghu-seghu sy’omo butabali, abaguvernere, n’abanyamwami b’esyongabiro* 127 erilua e India erihika e Etiopia, obuli ngabiro omo mihandikire yayo n’obuli kihanda omo mubughe wakyo, n’oko Bayahudi omo mihandikire* yabo n’omo mubughe wabo.

10 Mwahandikayo omo rina ly’omwami Ahasuero n’erihirako ekibohi omo mbuka y’omwami eyiriko akashe. Esyobaruha esyo mwatumasyo omo byala by’abakwenda abakaghenda oko syosabayiri. Mubaghenda oko syosabayiri esikatibita kutsibu, esyakulibawa busana n’omubiiri w’omwami. 11 Omo syobaruha esi, omwami mwaligha Abayahudi ababya omo miyi mbiriri-mbiriri yosi bayihindanaye haghuma erilwira oko buyingo* bwabo n’erihwerekererya, n’eriita, n’eriherya abasuda b’ekihanda kyosi-kyosi kutse engabiro* eyangalwa nabo, erihirako abakali, n’abana, n’erihunga ebindu byabo. 12 Omwatsi oyo abya atolere iniakolwa omo kiro kighuma omo syongabiro* syosi sy’omwami Ahasuero oko kiro kye 13 ky’omwisi we 12, ni bugha ambu omwisi we Adari.* 13 Ekopi y’esyobaruha esyo, yabya itolere iyatumwa omo syongabiro* syosi, eribya kyalayiro. Ebyabya musyo byabya bitolere ibyatulaghanibwa oko bihanda byosi, Abayahudi bayiteghekanaye oko kiro ekyo eriyikisirya oko syonzighu syabo. 14 Abaghombe, ni bugha ambu, abakwenda abakaghenda oko syosabayiri esikatibita esyabya sikakolesibwa omo mubiiri w’obwami, mubaghenda luba kandi mubaghenda bakatibita ngoko omwami alayira. Ekyalayiro eki mukyatulaghanibwa n’omo Shushani* omuyi w’obutabali.*

15 Neryo Mordekayi mwalua embere sy’omwami inianambite esyongyimba sy’obwami esye ble* kandi nyeru-nyeru, inianambite n’embita nene y’ehoro, erikoti eryuwene ery’obweya bw’embuli bw’erangi y’olubono-bono.* N’omuyi we Shushani* mwayisyandira omo butseme. 16 Kusangwa busana n’Abayahudi, habya eriluhuka* n’eritsema, n’eritsanga n’erisikibwa. 17 N’omo syangabiro* syosi n’omo miyi yosi eyahika ekyalayiro ky’omwami n’erihamula riwe, Abayahudi babya bakatsema n’eriyisyandira, ibanemukola esyofete n’eriyitsemesya. Abandu bangyi b’omo bihanda by’ekihugho, mubayahula mo Bayahudi kusangwa babya ibabiribyamo obuba busana n’Abayahudi.

9 Oko kiro kye 13 ky’omwisi we 12, ni bugha ambu, omwisi we Adari* omughulu ekinywa ky’omwami n’omughambo wiwe byabya bitolere eriberereribwa, ekiro esyonzighu sy’Abayahudi syabya n’amaha siti sikendikindabo, omwatsi mwabinduka. Abayahudi mubakinda ababya babaponire. 2 Abayahudi mubayikuma-kumira haghuma omo miyi yabo, omo syongabiro* syosi sy’Omwami Ahasuero erihira ebyala oko bandu ababya bakasonda eribakola nabi. Kandi sihabya omundu oyo wangatoka erihangana n’erilwa nabo, kusangwa abandu b’ebihanda byosi babya ibabirikwa obuba busana n’Abayahudi. 3 N’abanyamwami bosi b’esyongabiro,* esyoseghu-seghu, abaguvernere, n’ababya bimaniri b’emibiiri y’omwami, mubawatikya Abayahudi, kusangwa babya bubahire Mordekayi. 4 Mordekayi abya iniabiribya n’amaka omo nyumba y’omwami* n’engulu y’erikumayira liwe muyatswangana omo syongabiro* syosi, kusangwa amaka wa Mordekayi abya inianemulola embere eryongera.

5 Abayahudi mubita esyonzighu syabo syosi omo muyali. Mubitabo n’erihwerekereryabo. Mubakolera ababya baponirebo ngoko banzire. 6 E Shushani* eyiri enyumba y’obwami,* Abayahudi mubita n’eriherya abalume 500. 7 Kandi mubita Parasanadata, Dalfoni, Aspata, 8 Porata, Adalia, Aridata, 9 Paramasta, Arisai, Aridai, na Vaizata, 10 abaghala 10 ba Hamani mughala wa Hamedata enzighu y’Abayahudi. Nikwa mubabya babitabo, mubataheka ekindu kyabo kyosi-kyosi.

11 Ekiro ekyo mubabwira omwami emighanzo y’abitawa omo Shushani,* omuyi w’obutabali.*

12 Omwami mwabwira Omughole Esteri ati: “E Shushani* omuyi w’obutabali* Abayahudi babiriita n’eribughaho abalume 500, n’abaghala 10 ba Hamani. Ukalengekanaya uti babiriita abandi bandu bangahi omo sindi ngabiro* sy’omwami? Neryo lino ukasabaki? Ukendihabwakyo. Kandi wanzire iwatasyakolerwa ekindi kyahi? Kikendikolwa.” 13 Esteri mwasubirya ati: “Kyamatsemesya omwami, Abayahudi abali e Shushani* balighirawe n’omungya kutya, erikola erikwamana n’ekyalayiro kya munabwire; n’abaghala 10 ba Hamani bahanikawe oko muti.” 14 Neryo omwami mwahamula ati ekyo kikolawe. Ekyalayiro mukyatulaghanibwa omo Shushani,* n’abaghala 10 ba Hamani mubahanikwa.

15 Kandi Abayahudi ababya e Shushani* mubayihindania haghuma oko kiro kye 14 ky’omwisi we Adari n’eriita abalume 300 omo Shushani;* aliwe mubataheka ekindu kyabo kyosi-kyosi.

16 Abandi Bayahudi ababya omo syongabiro* sy’omwami, mubayihindania haghuma erilwira oko buyingo* bwabo. Mubayilusyako esyonzighu syabo. Mubita abandu 75 000 ab’oko bandu ababya baponirebo. Nikwa mubataheka ekindu kyabo kyosi-kyosi. 17 Ekyo kyabya oko kiro kye 13 ky’omwisi we Adari; n’oko kiro kye 14 mubaluhuka. Kandi mubayirakyo mo kiro ky’erirya n’eky’eriyitsemesya.

18 Abayahudi ababya e Shushani* mubayihindania haghuma oko kiro kye 13 n’oko kiro kye 14. N’oko kiro kye 15 mubaluhuka n’eriyirakyo mo kiro ky’erirya n’eky’eriyitsemesya. 19 Ekyo kyo kyaleka Abayahudi ababya bikere omo miyi y’omo biharo by’endambi-ndambi, ibayira ekiro kye 14 eky’omwisi we Adari mo kiro ky’eriyitsemesya n’erirya, ekiro ky’efete, n’omughulu w’eritumiranamo omaghabo w’akalyo.

20 Mordekayi mwahandika emyatsi yosi eyi, kandi mwatumira Abayahudi bosi ababya omo syongabiro* syosi sy’Omwami Ahasuero b’esyobaruha; esyongabiro sya hali n’esya hakuhi. 21 Mwahanabo ati babye bakibuka ekiro kye 14 n’ekye 15 ky’omwisi we Adari obuli mwaka. 22 Kusangwa oko biro ebyo Abayahudi mubaluhuka oko syonzighu syabo; n’oko mwisi oyo obulighe bwabo mubwabinduka butseme, n’ekiriro kyabo mukyabya kiro ky’eritsanga. Babya batolere eryibukabyo mo biro by’efete n’eby’eriyitsemesya n’omughulu w’eritumiranamo amaghabo w’akalyo, n’eriha abera b’ebihembo.

23 N’Abayahudi mubaligha erilolya embere ekiro kikulu ekyo bamatsukisya eki, n’erikola ebyo Mordekayi ahandikirabo. 24 Kusangwa Hamani mughala wa Hamedata Omuagagi, enzighu y’Abayahudi bosi abya iniabiriya embita busana n’Abayahudi eribughabo. Kandi abya iniabirighusa Epuri, ni bugha ambu obukanga, busana n’erihandabukya emitima y’Abayahudi n’eribughaboho. 25 Nikwa omughulu Esteri asa embere sy’omwami, omwami mwahandikisya erihamula erikabugha riti: “Embita nyibi yiwe busana n’Abayuhudi, isube oko mutwe wiwe.” Neryo mubamuhanika oko muti, iye haghuma n’abaghala biwe. 26 Kyo kyaleka ibahula ebiro ebyo mo Purimu erikwamana n’erina rye Puri.* Neryo busana n’ebyosi ebi ebihandikire omo baruha eyi, n’ebyo bayilangirira ebilebirye omwatsi oyu, n’ebyahikirabo, n’ebyabya ibyabirihikirabo, 27 Abayahudi mubalahirya ngoko ibo n’abana babo n’abosi abayighunga okw’ibo, bakendibya bakibuka ebiro bibiri ebi butsira buhaka, n’erikola ebyosi ebihandikire ebilebirye ebiro ebi, oko ndambi yabyo eyabirihirwaho obuli mwaka. 28 Omo bizazi* byosi, lyabya litolere ebiro ebi ibyibukwa n’erisikibwa omo buli kihanda, omo buli ngabiro, n’omo buli muyi. N’abayahudi sibabya batolere erileka eryibuka ebiro by’Epurimu ebi, n’abitsikulu babo sibabya batolere erileka eryibuka ebiro bikulu ebi.

29 Neryo Omughole Esteri mwali wa Abihaili na Mordekayi Omuyahudi, mubahandika n’ehamuli yosi erihira ekikumo oko baruha y’akabiri eyilebirye Epurimu. 30 Mwatuma esyobaruha oko Bayahudi bosi ababya omo syongabiro* 127 esy’omo butabali bwa Ahasuero omo binywa by’obuholo n’eby’ekwenene, 31 erihira ekikumo oko mwatsi w’eryibuka ebiro by’Epurimu oko mughulu owabirihirwaho, ngoko Mordekayi Omuyahudi n’Omughole Esteri babalayira bati babye bakakola, kandi ngoko banalahiraya ibibene-bene n’olubuto lwabo bati bakendibya bakakola; erihirako n’erikola amafungo n’erisaba kutsibu. 32 N’ekihano kya Esteri mukyahamya emyatsi eyi eyilebirye Epurimu; kandi mukyahandikwa omo kitabu.

10 Omwami Ahasuero mwakasira abandu b’omo kihugho n’ab’omo bitsinga by’omo ngetse oko mibiiri y’erikaswa.

2 Emibiiri yiwe y’amaka n’ey’obutoki n’emyatsi eyilebirye obukulu bwa Mordekayi obo omwami amuha omughulu amuhamaya, sibihandikire omo kitabu ky’emyatsi y’emighulu ky’abami be Media ne Persia kwehi? 3 Kusangwa Mordekayi Omuyahudi yo wabya asubukire Omwami Ahasuero. Abya mukulu* omo kati-kati k’Abayahudi kandi abaghala babo bosi ibamusikirye; iniakasonda-sonda eryuwania emyatsi y’abandu biwe, n’erikola ekyosi-kyosi olubuto lwabo lubye omo mibere eyuwene.*

Asibwe eribya ini Shasta w’erimbere mughala wa Dario Mukulu, Dario Histape.

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “Kushi.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Kutse “epamba.”

Kutse “akaniki; omuteghule.”

Ni kindu ky’obughuli ekikalua omo kitaka.

Kutse “amarbre.”

Kutse “ebibindi; esyokopo.”

Kutse “isibahiraho olukako.”

Kutse “ekikali.”

Kutse “ekitambara.”

Kutse “ngoko esyombanza syabya sikasohwa.” Kinywa kwa kinywa, “emighulu.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kinywa kwa kinywa, “ebiharo by’omwami by’obutabali.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “munyamwami.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Kutse “haremu.”

Kutse “bahimatawe.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Omo 2Ab 24:8 akahulawa mo Yehoyakini.

Kutse “omutsungyi.”

Likamaanisaya “omuti w’omuhadasi.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Kutse “ekikali.”

Kutse “olwanzo oluteleghula.”

Kutse “erihimatwa; amasaje.”

Kutse “haremu.”

Kutse “haremu.”

Kutse “erihimatwa; amasaje.”

Kutse “erihimatwa ry’abakali; amasaje w’abakali.”

Kutse “haremu.”

Kutse “eharemu y’akabiri.”

Kutse “abandi bakali b’omwami.”

Ulebaye Endomeko B15.

Kutse “olwanzo oluteleghula.”

Kutse “ekilemba.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “abambesa.”

Kinywa kwa kinywa, “y’erimuhirako ebyala.”

Kutse “busana na Mordekayi.”

Kutse “erimuhirako ebyala.”

Ulebaye Endomeko B15.

Ulebaye Endomeko B15.

Etalanta nguma ini kilograme 34.2. Ulebaye Endomeko B14.

Ni kindu ky’obughuli ekikalua omo kitaka.

Kutse alinga, “ngendilha esyotalanta 10 000 isyaya omo kighona ky’obwami eriliha abakendikola omubiiri oyo.”

Ni kindu ky’obughuli ekikalua omo kitaka.

Ebiharo by’obutabali.

Kutse “ekiharo ky’obutabali.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “ekiharo ky’obutabali.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali.”

Kutse “epiri; olukimba lw’ekiriro.”

Kutse “epiri; olukimba lw’ekiriro.”

Kutse “ekiharo ky’obutabali.”

Kutse “epiri; olukimba lw’ekiriro.”

Kutse “epiri; olukimba lw’ekiriro.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “ekikali.”

Kutse “erihika oko.”

Kutse “erihika oko.”

Hakuhi esyometre 22.3. Ulebaye Endomeko B14.

Kinywa kwa kinywa, “omwami mwakubato.”

Kinywa kwa kinywa, “erihira ebyala oko.”

Kutse “ekikali.”

Kinywa kwa kinywa, “amabya ini w’olubuto lw’Abayahudi.”

Kutse “erihika oko.”

Kutse “enafsi.”

Kutse “enafsi.”

Hakuhi esyometre 22.3. Ulebaye Endomeko B14.

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kinywa kwa kinywa, “kusangwa mwahira ebyala biwe erilwa na.”

Ulebaye Endomeko B15.

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “omuhanda w’erihandika.”

Kutse “enafsi.”

Kutse “ekiharo ky’obutabali.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Ulebaye Endomeko B15.

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Kutse “akaniki; omuteghule.”

Kutse “erangyi y’omunyama; pourpre.”

Kutse “e Susa.”

Kinywa kwa kinywa, “ekyakakala.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Ulebaye Endomeko B15.

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “ekikali.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Kutse “Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ekikali; ahakongotere.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “Susa.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “Susa.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “mubahangana busana n’esyonafsi syabo.”

Kutse “e Susa.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kikamaanisaya obukanga. Obungyi bwakyo ni Purimu. Enyuma sy’omughulu mulebe, ekinywa ekyo mukimya amaana w’ekiro kikulu ky’Abayahudi ekyabya kikakolwa oko mwisi we 12 w’akalenda kabuyirire. Ulebaye Endomeko B15.

Kutse “esyondengo.”

Kutse “ebiharo by’obutabali.”

Kutse “abya asikibwe.”

Kinywa kwa kinywa, “iniakabugha eby’obuholo busana.”

    Ebichapo bye Kinande (1999-2025)
    Ulwako
    Ingira
    • Kinande
    • Ghaba
    • Ebyo wanzire
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Eby'erighenderako eby'erikolesya
    • Eribika esiri
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ingira
    Ghaba