Ebikangirirwe omo Omubírí n’engebe Akatabu k’omuhindano

EKIRO 7-13/03

EBY’OBUGHULI OMO KINYWA KY’OMUNGU | 1 SAMWELI 12-13

“Eriyikangirira kutse eriyilabirirya rikakolaya okw’ihemuka”

w00 1/08 13 enu. 17

Eriyikangirira kutse eriyilabirirya rikakolaya okw’ihemuka

¹⁷ Okw’itasamalira ekyo Sauli akola, ikyanganalangirika nga kyabya kitolere. Kundi nibya, abandu b’oMungu babya ‘omo bulighe,’ ‘erinubibwa,’ n’erititimana busana n’emibere ey’eriyibula-bula eyo babyamo. (1 Samweli 13:6, 7) Oko kwenene, si kibi eriyira eky’erikola omughulu kyamasaba erikola utya. Aliwe, wibuke ngoko Yehova akalangira ebiri omo mutima n’eriminya ebibisamire omo malengekania wetu. (1 Samweli 16:7) Busana n’ekyo, atolere eribya imwalangira omo Sauli mw’ebindu bilebe ebitakanibweko burora-rora omo Biblia. Eky’erileberyako, Yehova angabya imwalangira ngoko emiyiheko yo yakuna Sauli eritendibya n’omutima w’erilindirira. Kwamuhwa Sauli mwapona kutsibu iye​—ng’omwami we Israeli yosi​—abya atolere erilindirira omundu oyo abya akalangira ng’omuminyereri omusyakulu oyulimo elindi-lindi! Samweli erisibayo mukyaleka Sauli iniayowa ng’amabya n’ehamuli y’erikola ekyanzire n’eripokya obusondoli obulangirikire obo abya iniabirihabwa. Ekyo mukyaleta ebighuma byahi? Samweli mwatatsemera ekyo Sauli akola. Omo mwanya w’ekyo, mwatsumanga Sauli omw’ibugha ati: “Obwami bwawe sibwendisyabyaho . . . kusangwa sulit[owa] ekyo Yehova akuhana.” (1 Samweli 13:13, 14) Kwesi kwenene, eriyikangirira kutse eriyilabirirya rikakolaya okw’ihemuka.

w07 15/06 27 enu. 8

Yehova akalangira obowa bwaghu mo kindu kya ndundi

⁸ Ebyo Biblia ikakanaya oko Mwami Sauli bikakanganaya ndeke ngoko obowa ni bwa ndundi kutsibu. Okw’itsuka, Sauli abya mutabali oyuyasi lulengo, ‘muke omo meso wiwe.’ Aliwe, endambi muyahika, emiyiheko n’amalengekania mabi byamatsuka erisondola muhanda eriyisogha liwe. (1 Samweli 10:21, 22; 15:17) Kiro kighuma, Sauli abya atolere erilwa n’Abafilisitini. Samweli mwabwira omwami ati amulinde atsuke eriha Yehova y’obuhere n’erimuha obundi busondoli. Aliwe, Samweli mwatahika luba ngoko abya akalengekania, neryo abandu mubatsuka eripanzikana. Sauli abere alangira ekyo, “mwahera obuhere bw’eriokererya.” Ekyo mukyahitania Yehova. Neryo Samweli abere abihika, omwami mwayihambulya abilemwa eribya mowa, omw’ibugha ati kundi Samweli mwatasa luba, ‘mwayisigha [mwayowa iniatolere]’ erihera obuhere bw’eriokererya eritoka eritulerya obusu bwa Yehova. Omwami Sauli mwalangira erihera obuhere obo ng’abya mwatsi wa ndundi kutsibu kwilaba erighendera oko busondoli obo abya iniabirihabwa, obw’erilinda Samweli eriherera obuhere obo. Samweli mwamubwira ati: “Wamakola eby’obukiru; sulitateya ebihano bya Yehova, oMungu wawe, ebyo akuhana.” Eritendiowa Yehova mukyaleka Saulo iniaherya olusunzo lw’eribya mwami.​—1 Samweli 10:8; 13:5-13.

Obuteke bw’eKinywa ky’oMungu

w11 15/07 13 enu. 15

Unemwendikwama obusondoli bwa Yehova obw’olwanzo?

¹⁵ Abandu aba banabya balengekenie bati omwami-mundu, angabere w’ekwenene, ow’eriyiketera, kwilaba Yehova? Kyamabya iko kiri kitya, kwenene babya ibakakwamirira ekite ky’ekwenene! Kandi babya ibamayingirya omo bwiko bw’erikwamirira ebindi bindu bingyi ebite by’ekwenene ebikalua oko Sitani. Abami, abandu ng’ibo bangabakolirye okw’iramya esyosanamu. Abakaramaya esyosanamu, omo bukiru bakalengekanaya bati ebindu ebikalangirawa,nibughambu emiungu eyikokotirwe omo miti kutse amabweoko lulengo lulebe ni y’ekwenene, ey’eriyiketera kwilaba Yehova, oMungu oyutelangirawa, oyo ahangyika ebindu byosi. Aliwe ngoko omukwenda Paulo anabugha, esyosanamu “si kindu.” (1 Kor. 8:4) Sisyangalangira, eriowa, eribugha, kutse erikola mwatsi wosi-wosi. Iwanganalangirasyo kutse eritula kusyo, aliwe wamabiramya esanamu, kwenene iwukendibya iwukakwamirira ekite ky’ekwenene nibughambu omwatsi owate w’ekwenene owangaleta amalighe masa.​—Esy. 115:4-8.

EKIRO 14-20/03

EBY’OBUGHULI OMO KINYWA KY’OMUNGU | 1 SAMWELI 14-15

“Eryowa ryowene kwilaba obuhere”

w07 15/06 26 enu. 4

Yehova akalangira obowa bwaghu mo kindu kikulu

⁴ Yehova oMuhangiki, iye yo mwinye buli kindu ekyo tuwite. Kyamabya iko kiri kitya, hane kyosi-kyosi ekyo twangamuha? Inga, twanganamuha ekindu ky’obughuli bunene. Ky’ekyahi? Twanganabana eky’erisubirya omo lihano lino: “Mugala wage ubye n’amenge, n’eritsemesya omutima wage, inatoka erisubirya oyukanyitsuma.” (Emisyo 27:11) Twanganaha oMungu y’obowa bwetu. Nomo nibya tuli omo mibere eyisighene kandi tukulire omo mibere eyitasosene, omw’ibya bowa, obuli mughuma w’okw’itwe anganasubirya oko mwatsi wa Sitani Diabolo ow’eribugha ati abandu sibangasighala bataleghula oko Mungu bamabana ebitsibu. Olu ka nilusunzo lunene!

it-2-F 429 enu. 1

Obowa

Sihali ekyangahirwa omo mwanya w’obowa, kandi siwangasimwa n’oMungu utetabya mowa. Ngoko Samweli anabwira oMwami Sauli ati: “Ko Yehova asimire amahere w’eriokererya n’amahere ng’erikenga [ekiluire omo kinywa sha·maʽʹ] omulenge wa Yehova kwehi? Lebaya, eriowa [erikwamakyo ngoko kine, erihulikirira] lyowene kwilaba amahere, n’erihulikirira lilabire ebisabu by’esyombangale.” (1Sam 15:22) Eritaluka eriowa n’ighana eKinywa kya Yehova, erikangania ngoko omundu syalighire, syayiketere, kutse sy’ikirirye ekinywa ekyo n’oMwinyekyo. Neryo omundu oyukataluka eriowa oMungu alingene n’oyukakola eby’obukumu kutse eriramya esyosanamu. (1Sam 15:23; linganisaya na Abanya Roma 6:16.) Erinabugha uti wamaligha erikola ekindu aliwe iwaghana erihirakyo omo mikolere, sikiri n’endundi; eritendiyira eky’erikola rikakanganaya ngoko siwikirirye kutse ko utasikirye oyulyakubwira ati ukolekyo. (Mt 21:28-32) Abakatsemera eritahulikirira lisa n’eritakwama eriligha lisa ekwenene y’oMungu omo malengekania, aliwe ibatakola ebyo akatubwira ati tukole, bakayiteba ibibene-bene omo malengekania w’amabehi kandi sibalibana miyisa. (Yak 1:22-25) Mughala w’oMungu mwakanganiakyo ndeke ngoko nibya n’abakakola ebindu ebisosire ebyalaghirawa erikolwa, aliwe ibakolabyo omo nzira eyitatolere kutse n’ebikabakuna okw’ikola isibyuwene, sibang’ingira omo Bwami aliwe ko bakendisyaghanwa.​—Mt 7:15-23.

Obuteke bw’eKinywa ky’oMungu

it-2-F 598 enu. 7

Erikwira abandi b’obulighe

Erikwira abandi b’obulighe busana n’erihatikanwa isirihambene n’erisonda ly’oMungu lyanganalwiramo ebitsibu ebikalire. Ekyo kikalangirika omo ebyahika oko Mwami Sauli. Endambi yabya iyamabihika ey’erileta eritswera ly’oMungu oko Abamaleki, abandu b’erimbere eritsukisya amalwa oko Baisraeli oho bakaluira eMisiri aliwe isibatapumabo. Sauli mwahabwa ekyalayiro ky’eritendibakwira obulighe. Busana n’eriligha erihatikana ly’abandu biwe, mwatakwama ndeke ekyalaghiro kya Yehova. Busana n’ekyo, Yehova mwaghana Sauli eribya mwami. (1Sam 15:2-24) Omundu amakulya omubere w’erisima kutsibu busana n’esyonzira sya Yehova esitunganene n’eriyiketera iye yo kutsibu omo ngebe yiwe, kyanganaleka iniatamukosera nga Sauli, kandi mokyaleka oMungu iniamughana.

EKIRO 21-27/03

EBY’OBUGHULI OMO KINYWA KY’OMUNGU | 1 SAMWELI 16-17

‘Amalwa ni wa Yehova’

wp16.5 11 enu. 2-3

‘Amalwa ni wa Yehova’

Dawidi mwahakikisirya Sauli omw’imubwira ngoko iye mw’ita endale n’edubu. Abya iniakayipipa omw’ibugha atya? Iyehe. Dawidi abya inianasi ng’atoka ati erisinga amalwa ayo. Mwabugha ati: “Yehova oyo wanyilamaya omw’iganza ly’endale, n’omw’iganza ly’edubu, asyandamya omo byala by’Omufilisitini oyu.” Sauli mwaligha, neryo mwamubwira ati: “Genda, Yehova akandibya nawe.”​—1 Samweli 17:37.

Unanzire eribya n’obwikirirya obuli ng’obwa Dawidi? Wibuke ngoko obwikirirya bwa Dawidi si bwabya buseghemere oko malengekania buyira. Abya awite obwikirirya omo Mungu wiwe busana n’ebyo abya asi okwiye n’ebyo alabamo omo ngebe. Abya asi ngoko Yehova ni Muteya w’olwanzo kandi Oyukaberereraya emilaghe yiwe. Twamanza eribya n’obwikirirya obuli ng’obo, tutolere itwalola embere erigha oko Mungu omwinye Biblia. Twamakolesya ebyo tukigha n’erilangira ebibuya ebikalwiramo, netu obwikirirya bwetu ibukendilola embere eriwata.​—Abaebrania 11:1.

wp16.5 11-12

‘Amalwa ni wa Yehova’

Erihika na munabwire, ebinywa ebyo Dawidi asubiraya bikakanganaya ngoko obwikirirya bwiwe bwabya buwatire. Terilengekania omulwana mulere oyo akabwira Goliata ati: “Ukanyasira n’omuyali, n’eritumo, n’akatumo; nikwa ingye ng’akwasira omo rina lya Yehova w’emilondo, oMungu w’emilondo ya Israeli, yo ukatsuma.” Dawidi abya inianasi ngoko amaka w’omundu n’ebimano by’amalwa sibiwite ekyo byangatoka. Goliata abya iniabirikangania ngoko syasikirye Yehova Mungu, kandi Yehova angayirire eky’erikola. Ngoko Dawidi anabugha, “amalwa ni wa Yehova.”​—1 Samweli 17:45-47.

Ni kwenene Dawidi abya inianalangire ekitutu kya Goliata n’ebimano by’amalwa ebyo abya awite. Aliwe ebindu ng’ebyo mubyat’ubahisya Dawidi. Mwatakola ekosa eyo Sauli n’abasuda biwe bakola. Dawidi mwatayilinganisya na Goliata. Omo mwanya w’ekyo, mwalinganisya Goliata na Yehova. Goliata abya n’obuli obw’esyometere hakuhi isatu, abya muli kutsibu oko bandi balume, aliwe amalinganisibwa n’oMutabali w’obuhangwa bosi, abya buyira. Oko kwenene ng’oghundi mundu wosi-wosi, Goliata abya ng’akahuka, nibughambu, oyo Yehova abya inianayiteghekenie eritoghotya!

wp16.5 12 enu. 4

‘Amalwa ni wa Yehova’

Munabwire, abaghombe b’oMungu sibaliyingiraya omo malwa w’ekinyamubiri. Babirileka amalwa ng’ayo. (Matayo 26:52) Nomo bine bitya, tutolere itw’igha obwikirirya bwa Dawidi. Nga Dawidi, tutolere itwalangira Yehova ng’omundu oyuliho,nibughambu, ng’oMungu musa oyo tutolere itwakolera n’eryubaha. Oko sindi ndambi, twanganayowa nga situwite akaghala k’erisinga esyombanza syetu, aliwe esyombanza syetu ni nge syamalinganisibwa n’obutoki bunene bwa Yehova. Twamasombola Yehova mo Mungu wetu n’eriyiketera iye ngoko Dawidi akola, neryo isihendibya obuligho bosi-bosi obwangatubahisya. Sihali kindu ekyangalema Yehova, awite obutoki bw’erisinga!

Obuteke bw’eKinywa ky’oMungu

it-2-F 905-906

Sauli

Enyuma w’eki kandi n’enyuma sy’erisombola Dawidi ng’oyukendisyabya mwami we Israeli ekirimu kya Yehova mukyalua oko Sauli. Neryo eritsuka aho, “ekirimu kibi ekyo Yehova atuma mokyamuhahukya.” Yehova abere alusya ekirimu kiwe oko Sauli, Yehova mwaleka ikyatokekana ekirimu kibi kimubyeko, neryo kyamaleka Sauli iniabula obutekane n’eritsuka erisondola eriyowa riwe n’amalengekania wiwe omo nzira eyitatolere. Kundi Sauli mwataluka eriowa Yehova, ekyo mukyakangania ngoko amalengekania n’omutima wiwe ni bibi, ekyo mukyaleka ekirimu ky’oMungu ikyatateya Sauli kutse erimuwatikya eriyikakirya. Aliwe, kundi Yehova mwalighira “ekirimu kibi” erisuba omo mwanya w’ekirimu kiwe kibuyirire n’eryubahisya Sauli, ikyanganabughwa kiti ni ‘kirimu kibi ekyo Yehova atuma,’ ky’ekyaleka abaghombe ba Sauli ibabugha bati ni ‘kirimu kibi ekikalua ew’oMungu.’ Omughuma w’oko baghombe biwe abere abimuhana, Sauli mwasaba Dawidi ati abye akamuwatira enanga, erimuhumulikania omughulu “ekirimu kibi” kikamuhanga-hangaya.​—1Sam 16:14-23; 17:15.

EKIRO 28/03–EKIRO 3/04

EBY’OBUGHULI OMO KINYWA KY’OMUNGU | 1 SAMWELI 18-19

“Ulole embere eriyikehya omughulu wamasinga”

w04 1/04 15 enu. 4

Uyiketere ekirimu ky’oMungu omughulu hamabya esyombinduka omo ngebe

⁴ Omo biro bike, omulwana mulisya oyu angaminyikere omo kihugho ky’ewabo. Mwabirikirwa ew’omwami n’erimuwatira enanga. Mw’ita omulwi mbangyi Goliata, omulume w’emikaka oyo abya akalire kutsibu erihika oko kika nibya abasuda abe Israeli abalwi ibasagha erilwa naye. Dawidi abere abisombolwa erisondola abalume b’amalwa, Dawidi mwalwa n’Abafilisitini n’erisingabo. Abandu mubamwanza. Mubatunga esyonyimbo esikamupipa. Oho mbere, omuhani w’oMwami Sauli mwakania oko mulwana Dawidi butsira ng’oyo “asi eriwata ndeke” enanga aliwe kutya ng’omulume “mbangyi w’amaka, kandi ni mundu w’amalwa, kandi ni mbuyi, n’omundu mubuya.”​—1 Samweli 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.

w18.01 28 enu. 6-7

Ulangire ngoko abandu basighene

⁶ Abandi bandu bakanabya mw’emiyiheko kundi baghambire, basibwe, bak’imba ndeke, bawite akaghala, kutse bali n’emibiri eyuwene. Dawidi abya awite ebyosi ebyo, aliwe mwasighala inianayikehirye omo ngebe yiwe yosi. Ng’eky’erileberyako, Dawidi abere ab’ita Goliata, oMwami Sauli mwabugha ati Dawidi akenditahya mwali wiwe. Aliwe Dawidi mwabugha ati: “Ko nage ingyendi, n’engebe yage niki, kutse ekitunga kyage omo Israeli, ekyangataleka inabya mukwe w’Omwami kwehi?” (1 Samweli 18:18) Ni kyahi ekyawatikaya Dawidi eribya inianayikehirye? Abya inianasi ngoko emibere yosi-yosi eyo awite, amaka, n’esyonzunzo esyo awite, abya nabyo kundi oMungu ‘m’unama’ kutse mwayikehya n’erimulangira. (Esyonyimbo 113:5-8) Dawidi mwaminya ngoko obuli kindu ekyo abya awite kyabya ikikalua oko Yehova.​—Linganisaya 1 Abanya Korinto 4:7.

⁷ Nga Dawidi, abandu ba Yehova munabwire bakayikasa erikangania omubere w’eriyikehya. Tukatsema kutsibu eriminya ngoko Yehova, oMundu mukulu kutsibu omo buhangwa , akanayikehaya. (Esyonyimbo 18:35) Twanzire erighendera oko binywa bino: “Muyire emitima y’eriganyira, omutima w’obubuya, ow’eriyikehya, ow’obolo, ow’eriyibombeka.” (Abanya Kolosai 3:12) Kandi tunasi ngoko “olwanzo siluliyihalamba, siluliyiheka.” (1 Abanya Korinto 13:4) Abandi bamalangira ko tunayikehirye, nabo ibangananza eriminya Yehova. Ngoko omulume oyute Mwimiri wa Yehova anganasa oko Yehova busana n’emibere mibuya ya mukali wiwe Mukristo, n’abandu banganasa oko Yehova busana n’omubere w’eriyikehya owo baghombe biwe bakakanganaya.​—1 Petero 3:1.

Obuteke bw’eKinywa ky’oMungu

it-2-F 671 enu. 5

Omuminyereri

Nomo abaminyereri banabya bakasombolwa n’ekirimu kya Yehova, sikiribugha kiti mughulu wosi abaminyereri babya ibakabugha omw’isondolwa n’ekirimu. Aliwe, ekirimu ky’oMungu ‘ikikabawirako’ oko ndambi silebe, n’eribabisulira emyatsi y’eritula. (Eze 11:4, 5; Mika 3:8) Ekyo mukyawatikyabo kutsibu, neryo ky’amabaha amaka w’eribugha. (1Sam 10:10; Yer 20:9; Amo 3:8) Mubatakola ebindu abyo abandu batabya babeghere erilolako bisa, aliwe kandi ahate eritika-tika ebyo babya bakabugha n’emibere yabo mubyakangania obulito n’eriyowa ebikaswekaya kutsibu. Ekyo kikakanganaya abandu “eriyiwata ng’abaminyereri” nga nibughambuki omo kikuhi. (1Sam 10:6-11; 19:20-24; Yer 29:24-32; linganisaya na Emibiri 2:4, 12-17; 6:15; 7:55.) Ibo erihwerya amalengekania wosi oko mubírí wabo n’omuhwa munene wabo ibyanganaleka ngoko bayiwata iryalangirika ng’erite rya kawaida, nibya embere sy’abandi ibalangirika ng’abashire, ngoko omuminyereri anahika oko bakulu b’abasuda, omughulu Yehu ahakabibawa. Aliwe, babere babiminya ngoko omulume ni muminyereri, abakulu b’abasuda mubaligha omwatsi wiwe n’erikola ngoko alyabugha. (2Bam 9:1-13; linganisaya na Emib 26:24, 25.) Omughulu Sauli, abya akakwamirira Dawidi, ‘mwayiwata ng’omuminyereri,’ mwalusya esyongyimba siwe n’erighalama ahisi “ho ndumbu omo musibo wosi, n’ekiro kyosi ekyo.” Eki ky’ekiro Dawidi atswa. (1Sam 19:18–20:1) Ekyo sibughambu abaminyereri babya bakabera erighenda ndumbu, kundi ebihandikire omo Biblia bikakanganaya ngoko ko bitabya bitya. Omo yindi myatsi ibiri eyiri omo Biblia, omuminyereri mwaghenda ndumbu busana n’ekilandamirirwa kirebe, erikangania omwatsi mulebe ow’omo buminyereri bwiwe. (Isa 20:2-4; Mika 1:8-11) Ekyaleka Sauli iniaghenda ndumbu sikyasibwe. Ikyanganabya busana n’erianza ati aminyikale ng’omundu oyuli ng’abandi, oyo abirilusibwa kw’esyongyimba siwe sy’obwami, oyute angatoka eritalya ehamuli n’obutoki bwa Yehova, kutse mbino busana n’oghundi mwatsi.

EKIRO 4-10/04

EBY’OBUGHULI OMO KINYWA KY’OMUNGU | 1 SAMWELI 20-22

“Ngoko wangabya mwira mubuya?”

w19.11 7 enu. 18

Uyire obwira obuwatire n’abandi enduli yiteyahika

¹⁸ Munabwire balikyetu banemubana ebitsibu ebisigha-sighene. Ng’eky’erileberyako, abangyi banganabana ebitsinduli kutse amaligho awakaletawa n’abandu. Ekyo kyamabya, abandi omw’itwe ibanganatoka erikokya abira betu eka wabo. Abandi banganatoka eriwatikya omo syofranga. Aliwe itwe bosi twanganasaba Yehova tuti awatikaye abaghala n’abali betu. Twamalangira mughala wetu kutse mwali iniabunikire mutima, twanganabula eky’eribugha kutse eky’erikola. Aliwe itwe bosi twanganawatikya. Ng’eky’erileberyako, twanganarondya endambi y’eribya n’omwira wetu oyo. Itwanganamuhulikirira ndeke akatukanirya. Kandi twanganamukanirya oko risako erikatuhumulikanaya eryo twanzire. (Isa. 50:4) Eky’omughaso ly’eribyaho omughulu abira baghu bamakulaghako.​—Soma Emisyo 17:17.

w08 15/02 8 enu. 7

Ulendere omo syonzira sya Yehova

⁷ OMungu anzire itwabya abira aberiyiketera. (Emi. 17:17)Mughala w’oMwami Sauli yo Yonatana mwabya mwira wa Dawidi. Yonatana abere owa ngoko Dawidi abir’ita Goliata, “Yonatana mwanza Dawidi, kandi Yonatana mwamwanza ngoko ayanzire omo mutima.” (1 Sam. 18:1, 3) Nibya, Yonatana mwaminyisya Dawidi ngoko Sauli akasonda erimwita. Dawidi abere abitibita, Yonatana mwayasungana naye kandi mwakola endaghane naye. Habya hakisiya hangaha-ngaha Sauli iniak’ita Yonatana busana n’erikania oko Dawidi embere siwe, aliwe abira babiri aba mubasughana kandi n’eritasyawatya obwira bwabo. (1 Sam. 20:24-41) Omughulu basungana ery’omwiso, Yonatana mwawatya ebyala bya Dawidi “oko Mungu.”​—1 Sam. 23:16-18.

w09 15/10 19 enu. 11

Erilola embere eribya n’abira omo kihugho ekite m’olwanzo

¹¹ Ubye mutaleghula. Solomono mwahandika ati: “Omwira [w’ekwenene NWT] akanza emigulu yosi; n’omugala wabo akabutawa busana n’obulige.” (Emi. 17:17) Solomono abere akatunga ebinywe ebi, angabya imwalengekania oko bwira bwa tata wiwe Dawidi haghuma na Yonatana. (1 Sam. 18:1) Omwami Sauli aby’anzire mughala wiwe Yonatana iniasighalya ekitumbi ky’obwami bwe Israeli. Aliwe Yonatana mwaligha ngoko Yehova abya iniabirisombola Dawidi abye mwami. Eritendibya nga Sauli, Yonatana mwatabya n’eritsuro oko Dawidi. Mwatayowa muhanda Dawidi akapipwa, kandi mwatahuna Sauli akalalania oko Dawidi kw’amabehi. (1 Sam. 20:24-34) Netu tune nga Yonatana? Omughulu abira betu bamahabwa olusunzo lulebe, tukanatsema haghuma nabo? Bamabana amaligho, tukanabahumulikanaya n’eribawatikya? Twamowa olutongo olutuwene oko mwira wetu, tukanaligha luba-luba ebyo twamowa? Kutse, nga Yonatana, tukanalwira oko mwira wetu butaleghula?

Obuteke bw’eKinywa ky’oMungu

w05 15/03 24 enu. 4

Emyatsi mikulu erilua omo kitabu kya Samweli eky’erimbere

21:12, 13. Yehova anzire itwakolesya obutoki bwetu bw’erilengekania n’amaka wetu erighuma omo emibere eyikalire omo ngebe. Abirituha eKinywa kiwe, ekikaleka itwabya n’amenge, eriminya, n’obutoki bw’erilengekania. (Emisyo 1:4) Kandi tunawite obuwatikya bw’abasyakulu b’endeko.

ERIKO 18-24/04

EBY’OBUGHULI OMO KINYWA KY’OMUNGU | 1 SAMWELI 23-24

“Ulindirire Yehova omw’iyiyinia”

w04 1/04 16 enu. 8

Uyiketere ekirimu ky’oMungu omughulu hamabya esyombinduka omo ngebe

⁸ Dawidi mwaghana erikola Sauli yo nabi. Omw’ikangania obwikirirya n’omubere w’erilindirira, mwaleka emyatsi omo byala bya Yehova. Omwami abere abilua omo mwangalu, Dawidi mwamubirikirako n’eribugha ati: “Yehova atswere omo katikati kage nawe, kandi Yehova anyikisiraye iwe; nikwa ebyala byage sibyendisyabya uk’uwe.” (1 Samweli 24:12) Nomo mwaminya ngoko Sauli anemukola ekituwene, Dawidi mwatayituhulirya; kandi mwatalwa naye omo binywa kutse erimukaniako muhanda. Oko yindi mighulu mingyi, Dawidi mwayikakirya eriyisohera emyatsi. Omo mwanya w’ekyo, mwayiketera Yehova atoke erilungula emyatsi.​—1 Samweli 25:32-34; 26:10, 11.

w04 1/06 22-23

Emibere eyo ulimo y’eyikasondola engebe yaghu?

¹⁵ Esomo y’akasatu y’eno: omo mwanya w’erikolesya esyonzira esitahambene n’eBiblia erihindula emibere eyo tulimo, tutolere itwalindirira Yehova atuwatikaye. Yakobo mwahandika ati: “Muleke eriyiyinia libughirire omubírí walyo, imwabya bandu abaluyirirene n’eribya ndeke omo myatsi yosi, isimulibula mwatsi.” (Yak. 1:4, NWT) Tutolere itwaleka “eriyiyinia libughirire omubírí walyo” omwikinda erilengwako butsira erikolesya esyonzira esitahambene n’eBiblia. Omughulu obwikirirya bwetu bukalengawako, bukawata n’akaghala akakaleka itwayiyinia kakalangirika. Yosefu na Dawidi babya n’eriyiyinia eliri litya. Mubatasonda eriyironderya enzira y’eribugha erilengwako eyangahitania Yehova. Omo mwanya w’ekyo, mubakola ekyosi ko bangatoka eryuwania emibere eyo babyamo. Mubalindirira Yehova atoke eriwatikyabo kandi mubabana emighisa mingyi busana n’erikola ekyo! Yehova mwakolesya Yosefu na Dawidi erilamya abandu biwe n’eribasondola.​—Enzuko 41:39-41; 45:5; 2 Samweli 5:4, 5.

Netu kutya twanganabya omo mibere eyo twangalengwako eribugha amaligho wetu omo nzira eyitahambene n’eBiblia. Ng’eky’erileberyako, ubunikire mutina kundi siwuliwabana ow’eritahania naye oyutolere? Kyamabya iko kiri kitya, uyihighule okw’ilengekania eripokya ekihano kya Yehova eky’eritahania ‘n’oMukristo kwenene.’ (1 Abanya Korinto 7:39) Unemulwa n’amaligho omo bunyumba bwaghu? Omo mwanya w’erisondolwa n’ekirimu ky’ekihugho ekikaleka abatehenie ibalekana n’erikomolana, muyikase erilwa n’amaligho ayo haghuma. (Malaki 2:16; Abanya Efeso 5:21-33) Kinemukukalako eriha ekihanda kyaghu ebyo kiyitaghire kinyamubiri busana n’eritendiyira esyofranga esitosire? Erilindirira Yehova lihiriremo eritendikola oko mibiri eyikatika-tikawa kutse eyighanisibwe n’emighambo tukarondya esyofranga. (Esyonyimbo 37:25; Abaebrania 13:18) Ni kwenene, itwe bosi tutolere itwakola kutsibu tutoke eryuwania emibere eyo tulimo n’eriyikasa eribana emiyisa ya Yehova. Tukakola tutya, tuyisoghe kundu erilindirira Yehova asohe emyatsi omo nzira eyuwene kutsibu ey’erikinda amaligho.​—Mika 7:7.

Obuteke bw’eKingywa ky’oMungu

w17.11 27 enu. 11

Isiwaleka ekindu kyosi-kyosi kikusaghule ekihembo

¹¹ Twamabikulya omubere w’olwanzo n’oukogho, isitwangakwa eritsuro lyo luba-luba. Ekinywa ky’oMungu kikabugha kiti: “Olwanzo lukayibombeka, kandi luli n’obwenge. Olwanzo silulibya n’obuha.” (1 Abanya Korinto 13:4) Ekyangatuwatikya eritendibya n’obuha kutse eritsuro omo mitima yetu ry’erilangira emyatsi ngoko Yehova akalangirayo. Tutolere itwalangira balikyetu ng’ebitsuko by’omubiri mughuma, nagho y’endeko. EBiblia ikabugha yiti: “Ekitsuko kiguma kyamasikibwa, ebitsuko byosi bikatsema haguma nakyo.” (1 Abanya Korinto 12:16-18, 26) Mulikyetu amabana ekindu kibuya, itukenditsema naye, butsira erimutsura. Terilengekania oko ky’erileberyako ekyuwene ky’omughala w’oMwami Sauli ye Yonatana. Yonatana mwatabya n’eritsuro omughulu Dawidi asombolawa mo mwami omo mwanya wiwe. Nibya mwasikya Dawidi yo mutima. (1 Sam. 23:16-18) Netu twanganabya b’olukogho n’olwanzo nga Yonatana?

EKIRO 25/04–EKIRO 1/05

EBY’OBUGHULI OMO KINYWA KY’OMUNGU | 1 SAMWELI 25-26

“Ukanakola butalengekania?”

ia 78 enu. 10-12

Mwakola omo menge

¹⁰ Abasuda abo abakakola kutsibu mubakolera bati abalisya? Banganayisoghire eriyimirya embuli aho n’aho, aliwe mubatakola ekyo. Omo mwanya w’ekyo, mubateya ekihyo kya Nabali n’abaghombe biwe. (Soma 1 Samweli 25:15, 16.) Abalisya ibakabana ebitsibu bingyi, n’esyombuli syabo kutya. Yabya esyonyama sy’emoli esikalire, kandi kundi babya hakuhi-kuhi n’emipaka ye Israeli, abibi n’abanyeghi ibakalua omo kindi kihugho bakabambirabo.

¹¹ Angabya iniabya mubírí owakalire erilisya abalume abosi aba omo mbwarara. Neryo kiro kighuma Dawidi mwatuma abalume ikumi ewa Nabali eriya musaba obuwatikya. Dawidi mwabatuma oko ndambi eyuwene omughulu babya bakatwa obweya bw’esyombuli. Oko mughulu oyu ihakabya erihitya n’erirya rinene. Kandi Dawidi mwasombola ebinywa biwe byo ndeke, ebikakanganaya erisikya. Nibya mwabugha ati bayabughe bati ‘mughala waghu Dawidi,’ kwa muhwa akanganaya ko asikirye Nabali ng’omulume mukulu. Nabali mwasubirya ati?​—1 Sam. 25:5-8.

¹² Mwahitana kutsibu! Omulwana oyulyakanibawako okw’itsuka abere akabwira Abigaili mwatulagho ati Nabali ‘mwahayirabo.’ Nabali mwayihanangya kutsibu ati syangahitya oko byalya biwe, amaghetse, n’esyonyama. Mwatsamba Dawidi ati ni mundu bule kandi ni mbula-buyo nibughambu akaghanga-ghanga. Nabali angabya iniabya aponire Dawidi nga Sauli. Abalume babiri aba mubatalangira emyatsi ngoko Yehova akalangirayo. OMungu abya anzire Dawidi kandi mwamulangira ngoko si mughombe oyukayisamambula, aliwe ngoko akendisyabya mwami we Israeli.​—1 Sam. 25:10, 11, 14.

ia 80 enu. 18

Mwakola omo menge

¹⁸ Mwayisinga olubanza olu n’eribugha ati Dawidi amughanyire. Mwaligha ngoko mwira wiwe ni mukiru ngoko erina liwe likakanganaya, alinga erikangania ngoko omulume oyusikibwe nga Dawidi syatolere eriherya endambi ati akayasuyira omulume ng’oyo. Mwakangania ngoko anasi ebyo Yehova abirilagha oko Dawidi n’obwami, kundi mwabugha ati: Dawidi ‘akalwa amalwa wa Yehova,’ kandi ngoko anasi Yehova kw’abirilaghira Dawidi y’obwami akabugha ati: “Yehova. . . asyakuyira mo mutabali oko Israeli.” Kandi mwabwira Dawidi ati isyakola ekyangaleka iniabya k’olubanza lw’omusasi kutse ekyanganasyamubera “ndwikale,” ekyangalyambya obunyamutima-tima. (Soma 1 Samweli 25:24-31.) Kwenene byabya binywa ebikatula oko mutima!

Obuteke bw’eKinywa ky’oMungu

ia 80 enu. 16

Mwakola omo menge

¹⁶ Twanganabugha tuti Abigaili syabya asikirye ehamuli ya mwira wiwe? Iyehe; wibuke ngoko Nabali abya iniabirikolera omuhakabibwa wa Yehova yo nabi, ekindu ekyangalekire abandu bangyi abate n’olubanza ab’omo kihanda kya Nabali ibahola. Abigaili kw’atatsomana, naye anganabere n’olubanza nga mwira wiwe? Omo mwatsi oyu, abya atolere iniasikya oMungu kwilaba mwira wiwe.