ISIHLOKO SAMA- 34
INGOMA 107 UZimu Usifundisa Ithando Lamambala
Abadala Bangaba Njani Nethando Nomusa Ebantwini Abenze Isono?
“UZimu ngomusakhe ulinga ukukudosela ekutjhugulukeni.”—ROM. 2:4
OKUSESIHLOKWENESI
1. Khuyini engenzeka ngemva kobana umuntu enze isono esikhulu?
SIHLOKWENI esidlulileko sibone lokho uPowula akwenzako omunye nakenze isono esikhulu ebandleni leKorinte. Umuntu owenze isono lo akhenge atjhuguluke, yeke kwafuze asuswe ebandleni. Njengombana isihloko sethu sitjho, abanye abenze isono esikhulu bangatjhuguluka. Bangakghona ukufumana isizo lokuthi batjhuguluke. (Rom. 2:4) Abadala bangabasiza njani batjhuguluke?
2-3. Khuyini ekufuze siyenze nasazi ukuthi umuntu esilotjha naye wenze isono esikhulu begodu kubayini kufuze senze njalo?
2 Abadala nabangazi ukuthi umuntu wenze isono esikhulu angeze bakghone ukumsiza. Yeke, khuyini ekufuze siyenze nasazi ukuthi othileko esilotjha naye wenze isono, okuyinto engamenza asuswe ebandleni? Kufuze sikhuthaze umuntu owenze isono bona abawe isizo kubadala.—Isa. 1:18; IzE. 20:28; 1 Pit. 5:2.
3 Kuthiwani nange umuntu owenze isono angafuni ukukhuluma nabadala? Nakunjalo sizokuya kubadala siqiniseke bona umuntu loyo ufumana isizo alitlhogako. Nasenza njalo, sizabe sitjengisa umfowethu namkha udadwethu ukuthi siyamthanda ngombana abadala bazomsiza. Nange umuntu loyo angatjhuguluki, uzokulimaza ubuhlobo bakhe noJehova ukutjhinga phambili. Nange abantu abangasiboFakazi bazi ngendaba le bangathoma ukukhuluma uJehova nebandla kumbi. Nanyana kungaba budisi sizokuya kubadala ngombana sithanda uJehova nomfowethu namkha udadwethu owenze isono.—Rhu. 27:14.
ABADALA BABASIZA NJANI ABENZE ISONO ESIKHULU?
4. Khuyini abadala abazokulinga ukuyenza nabahlangana nomuntu owenze isono esikhulu?
4 Nange umuntu ebandleni enze isono esikhulu, abadala bazokukhetha abadala abathathu hlangana nabo abazokuba yikomidi.a Abadalaba kufuze bathobeke. Njengombana balinga ukusiza isoni bona sitjhuguluke, bayatjheja bona angeze basikatelela bona sitjhuguluke. (Dut. 30:19) Abadala bayatjheja bona akusingiwo woke umuntu ozokutjhuguluka njengombana kwenza iKosi uDavida. (2 Sam. 12:13) Abanye abantu abonileko bangakhetha ukungalaleli isiyalo sakaJehova. (Gen. 4:6-8) Nanyana kunjalo, abadala balinga ukusiza isoni bona sitjhuguluke ngendlela abangakghona ngayo. Khuyini abadala ekufuze bayikhumbule nabahlangana nomuntu owenze isono?
5. Ngisiphi iseluleko abadala ekufuze bacabange ngaso nabayokuhlangana nomuntu owenze isono? (2 Thimothi 2: 24-26) (Qala nesithombe.)
5 Abadala baqala isoni njengesiligugu, imvu elahlekileko. (Luk. 15:4, 6) Yeke nabahlangana nomuntu owenze isono, bakhuluma naye ngomoya ophasi nangomusa. Abadala akukafuzi bacabange ukuthi ukuphela kwento ekufuze bayenze kubuza imibuzo nokufumana imininingwana malungana nesono asenzileko kwaphela, kunalokho kufuze babe nobuntu obusemtlolweni wesi-2 kaThimothi 2:24-26. (Ufunde.) Abadala baba nomoya ophasi nomusa njengombana balinga ukuthinta ihliziyo yesoni.
Njengabelusi bekadeni, abadala benza koke abangakwenza ukubuyisa imvu elahlekileko (Funda isigaba 5)
6. Khuyini abadala ekufuze bayenze ngaphambi kobana bahlangane nomuntu owenze isono? (Roma 2:4)
6 Abadala balandela isinqophiso sakaJehova. Banomnqopho wokulingisa uJehova kilokho abakwenzako nabasebenzelana nomuntu owenze isono, bakhumbula amezwi kaPowula athi: “UZimu ngomusakhe ulinga ukukudosela ekutjhugulukeni.” (Funda kwebeRoma 2:4.) Abadala bayakhumbula ukuthi babelusi nokuthi kufuze balandele isinqophiso sakaKrestu bebamlingise endleleni atlhogomela ngayo ibandla. (Isa. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) Ngaphambi kobana bahlangane nesoni bona basisize, abadala bazokuthandaza, bacabangisise ngomnqophabo: okukusiza umuntu owenze isono bona atjhuguluke. Bazokwenza irhubhululo emiTlolweni naseencwadini zethu begodu bazokuthandaza kuJehova bambawe ukuthi abasize bazwisise umuntu owenze isono nobujamo aqalene nabo. Bangafuna ukwazi ngomuntu owenze isono nalokho okungenzeka kumenze wacabanga bewenza lokho akwenzileko.—IzA. 20:5.
7-8. Abadala bangakulingisa njani ukubekezela kwakaJehova nabazokuhlangana nomuntu owenze isono?
7 Abadala balingisa ukubekezela kwakaJehova. Bakhumbula indlela uJehova asize ngayo abantu abanesono esikhathini esidlulileko. Ngokwesibonelo, uJehova wabekezelela uKayini, wamyelelisa ngokuthi khuyini ezokwenzeka nakangatjhugulukiko nokuthi uzombusisa nakangalalela. (Gen. 4:6,7) UJehova wathumela umphorofidi uNathani bona anikele uDavida isiyalo, uNathani wasebenzisa umfanekiso owasiza uDavida watjhuguluka. (2 Sam. 12:1-7) UJehova ‘bekasolo athumela abaphorofidi bakhe ngokubuyelelweko’ esitjhabeni sakwa-Israyeli esihlubukako. (Jor. 7:24, 25) Akhenge alindele abantu bakhe bona batjhuguluke ngaphambi kobana abasize. Kunalokho wathoma ukubasiza nabasenza isono.
8 Abadala balinga ukulandela isinqophiso sakaJehova nabasiza umuntu owele esonweni esikhulu. Bamphatha “ngaso soke isineke” njengombana umtlolo weyesi-2 kaThimothi 4:2 utjengisa. Yeke umdala kufuze abe nomoya ophasi begodu abekezele bona asize isoni esifuna ukwenza okulungileko. Nange umdala akwata namkha asilingeka, umuntu owenze isono kungenzeka angafuni ukulalela isiyalo namkha angafuni ukutjhuguluka.
9-10. Abadala bangamsiza njani umuntu owenze isono abone umtjhaphakhe?
9 Abadala balinga ukufumana ukuthi khuyini eyenze umuntu lo wenza isono. Ngokwesibonelo, khuyini ebogabogise ubuhlobo bakhe noJehova, kghani ulise ukufunda iBhayibheli namkha ukuya esimini? Kghani ulisile ukuthandaza kuJehova qobe? Kghani bekavumela iimfiso ezingakalungi bona zimnqophise? Kghani wenze iinqunto ezimbi nakakhetha abangani nezokuzithabisa? Iinqunto zakhe ziyithinte njani indlela acabanga ngayo neemfiso zakhe? Uyazwisisa na ukuthi uBabakhe uJehova uzizwa njani ngalokho akwenzileko?
10 Umdala angabuza imibuzo engamsiza acabangisise ngezinto ezibogabogise itjhebiswano lakhe bezamenza wagcina sele enze isono, bazokuba nomusa nabenza lokhu begodu angeze babuze imibuzo abangatlhogi iimpendulo zayo. (IzA. 20:5) Ukungezelela kilokho bangasebenzisa imifanekiso ukusiza umuntu owenze isono abone ubumbi abenzileko njengombana kwenza uNathani kuDavida. Kungenzeka isoni sithome ukuzisola ngalokho esikwenzileko begodu lokho kungasenza sitjhuguluke.
11. UJesu wasebenzelana njani nezoni?
11 Abadala benza koke okusemandleni ukulingisa uJesu. UJesu wasiza uPowula ngokumbuza ukuthi: “Sawula, Sawula, kubayini ungihlunguphaza?” Ngombuzo lo uJesu wasiza uPowula wabona ukuthi ebekakwenza bekungakalungi. (IzE. 9:3-6) Endabeni ‘yomfazi uJezebheli,’ uJesu wathi, “Ngimnikele isikhathi sokobana atjhuguluke.”—IsAm. 2:20, 21.
12-13. Abadala bangamnikela njani umuntu owenze isono isikhathi sokutjhuguluka? (Qala nesithombe.)
12 Ngebanga lokuthi balingisa uJesu, abadala abarhabeli ukuphetha ngokuthi umuntu angeze atjhuguluke. Emhlanganweni wokuthoma wekomidi yabadala abanye bangatjhuguluka, abanye kungabathatha isikhathi. Abadala kungatlhogeka bahlangane nalabo iinkhathi ezinengana. Mhlamunye ngemva komhlangano wokuthoma umKrestu angathoma ukucabangisisa ngalokho atjelwe khona. Angazithoba athandaze kuJehova ambawe amlibalele. (Rhu. 32:5; 38:18) Emhlanganweni olandelako umuntu owenze isono angatjhugulula indlela ebekacabanga ngayo.
13 Bona basize isoni sitjhuguluke, abadala baba nezwelo nomusa. Bathemba begodu bathandazela bona uJehova abusise imizamwabo nokuthi umKrestu owenze isono atjhuguluke.—2 Tim. 2:25, 26.
Abadala bangahlangana nomuntu owenze isono kanengana bona bamsize atjhuguluke (Funda isigaba 12)
14. Ngubani okufuze simthokoze isoni nasitjhugulukako begodu kubayini?
14 Kuthabisa khulu umuntu nakatjhugulakako! (Luk. 15:7, 10) Ngubani okufuze simthokoze ngalokho? Kghani badala? Khumbula lokho uPowula akutlolako: “Mhlamunye uZimu angabanikela ukutjhuguluka.” (2 Thim. 2:25) Yeke nguJehova osiza umuntu bona atjhuguluke endleleni acabanga nenza ngayo izinto. UPowula uhlathulula izinto ezihle ezenzekako umuntu nakatjhugulako, umuntu loyo uba nelwazi elinembileko leqiniso, acabangisise kuhle begodu abalekele amano kaSathana.—2 Thim. 2:26.
15. Abadala bangaraga njani nokusiza umuntu owenze isono?
15 Umuntu nakatjhugulukako, ikomidi izokuragela phambili imvakatjhela ukumsiza aqinise ukukholwa kwakhe nokumsiza akghone ukulwisana neenlingo zakaSathana, bekaragele phambili enza okulungileko. (Heb. 12:12, 13) Liqiniso, abadala abatjeli abanye ukuthi umuntu owenze isono wenzeni. Kodwana khuyini ibandla ekufuze liyazi?
“BASOLE PHAMBI KWABO BOKE ABABUKELEKO”
16. Ngokuya ngokomtlolo weyoku-1 kaThimothi 5:20, uPowula nakathi “ababukeleko” utjho abobani?
16 Funda yoku-1 kaThimothi 5:20. UPowula watjela uThimothi ongumdala bona asole labo “abanomukghwa wokwenza isono.” Kghani uPowula bekatjho ukuthini? Bekangatjho ukuthi “ababukeleko” libandla loke. Kunalokho bekatjho abambalwa ebesele bazi ngesono esenziweko. Kungaba ngilabo abambone enza isonweso namkha labo abatjelileko ngalokho akwenzileko. Abadala bazokutjela labo kwaphela.
17. Nangabe abanengi ebandleni bayazi ngesono esenziweko namkha ngokukhamba kwesikhathi sizokwaziwa, ngisiphi isaziso esizokukhitjhwa begodu kubayini?
17 Ngezinye iinkhathi, abanye ebandleni bayazi ukuthi othileko wenze isono esikhulu namkha bazokwazi ngokukhamba kwesikhathi. Ebujamweni obunjalo “ababukeleko” bahlanganisa ibandla loke. Yeke abadala bazokwazisa ibandla ukuthi umfowethu namkha udadwethu usoliwe. Kubayini? UPowula uyaphendula ukuthi, “Kube siyeleliso kwabanye” bona bangaweli esonweni.
18. Nange umntwana ongaphasi kweminyaka eli-18 enza isono esikhulu, khuyini abadala abazoyenza? (Qala nesithombe.)
18 Abadala bazokwenzani nange umntwana ongaphasi kweminyaka eli-18 enza isono esikhulu? Isihlopha sabadala sizokuhlela bona abadala ababili bahlangane nomntwana nababelethi bakhe abamaKrestu namkha umtlhogomelakhe omKrestu. Abadala bazokubuza ababelethi ukuthi ngimaphi amagadango abawathetheko ukusiza umntwanabo bona atjhuguluke. Nange umntwana alalela isiyalo sababelethi bakhe, enza namatjhuguluko endleleni acabanga nenza ngayo izinto, abadala bangalisa ababelethi bakhe bona barage nokumsiza. Abadala bayazi ukuthi uJehova unikele ababelethi umthwalo wefanelo wokulungisa abantwababo nokubasiza ngethando. (Dut. 6:6, 7; IzA. 6:20; 22:6; Efe. 6:2-4) Abadala bazokunande bavakatjhela ababelethi ukuqinisekisa bona umntwana ufumana loke isizo alitlhogako. Kodwana kuthiwani nange umntwana araga nokwenza isono? Ebujamweni obunjalo ikomidi yabadala izokuhlangana nomntwana nababelethi bakhe abamaKrestu.
Umntwana nakenze isono esikhulu, abadala bazokuhlangana naye nababelethi bakhe abamaKrestu namkha umtlhogomelakhe omKrestu (Funda isigaba 18)
“UJEHOVA UNETHANDO KHULU BEGODU UNESIRHAWU”
19. Abadala balinga njani ukulingisa uJehova nabahlangana nomuntu owenze isono esikhulu?
19 Abadala abasemakomidini banomthwalo wokusiza ibandla lihlale lihlwengekile. (1 Kor. 5:7) Abadala benza koke abangakwenza ukusiza umuntu atjhuguluke. Nabasiza umuntu owenze isono, banethemba lokuthi uzokutjhuguluka. Kubayini? Ngombana bafuna ukulingisa uJehova “onethando khulu begodu onesirhawu.” (Jak. 5:11) Umpostoli uJwanisi waphatha abafowabo nabodadwabo ngethando. Watlola wathi: “Bantwanyana bami, nginitlolela izintwezi bona ningasenzi isono. Kodwana nakungenzeka kube khona owenza isono sinomsizi kuBaba, uJesu Krestu olungileko.”—1 Jwa. 2:1.
20. Khuyini esizoyifunda esihlokweni esilandelako?
20 Kuyadanisa ukuthi ngezinye iinkhathi umKrestu angakhetha ukungatjhuguluki. Nakunjalo, uzokususwa ebandleni. Abadala benzani ebujamweni obunjalo? Sizokucoca ngendaba le esihlokweni esilandelako.
INGOMA 103 Abelusi Bazizipho Ezibabantu
a Ekadeni iinqhemezi bezibizwa ngokuthi makomidi wokwahlulela, kodwana ngombana ukwahlulela yingcenye yomsebenzabo, angeze sisabiza amakomidi lawo njalo. Kunalokho sizowabiza ngokuthi yikomidi yabadala.