Iinkhombiso Zencwajana Ethi, IPilo NomSebenzi WobuKrestu IHlelo LomHlangano WeBandla
SEPTEMBA 5-11
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 1 AMAKHOSI 9-10
“Dumisa UJehova Ngokuhlakanipha Kwakhe”
w99-ZU 7/1 30 ¶6
Ukuvakasha Okwavuzwa Ngokucebile
Lapho ihlangana noSolomoni, le ndlovukazi yaqala ukumvivinya “ngezimfumbe.” (1 AmaKhosi 10:1) Igama lesiHeberu elisetshenziswe lapha lingahunyushwa ngokuthi “iziphico.” Kodwa lokhu akusho ukuthi le ndlovukazi yadlala imidlalo engasho lutho noSolomoni. Ngokuthakazelisayo, kumaHubo 49:4 kusetshenziswe igama lesiHeberu elifanayo ukuchaza imibuzo ebalulekile ephathelene nesono, ukufa nesihlengo. Khona-ke, cishe indlovukazi yaseSheba yayixoxa ngezindaba ezijulile ezazivivinya ukujula kokuhlakanipha kukaSolomoni. IBhayibheli lithi “yakhuluma naye ngakho konke okusenhliziyweni yayo.” USolomoni “wayiphendula ezindabeni zayo zonke. Kwakungekho nto eyayifihlelwe inkosi, engayitshelanga yona.”—1 AmaKhosi 10:2b, 3.
w99-ZU 11/1 20 ¶6
Lapho Ukuphana Kuvama
Imangazwe yilokho eyakuzwa neyakubona, inkosikazi yaphendula ngokuzithoba: “Zibusisiwe lezi zinceku zakho ezimi njalo phambi kwakho, zizwa ukuhlakanipha kwakho.” (1 AmaKhosi 10:4-8) Ayizange ithi izinceku zikaSolomoni ziyajabula ngenxa yokuthi zazizungezwe ingcebo—nakuba kwakunjalo. Kunalokho, izinceku zikaSolomoni zazibusisiwe ngoba zazilalela njalo ukuhlakanipha kukaSolomoni ayekunikwe uNkulunkulu. Yeka isibonelo esihle inkosikazi yaseSheba eyiso kubantu bakaJehova namuhla, abajabulela ukuhlakanipha koMdali ngokwakhe nokweNdodana yakhe, uJesu Kristu!
w99-ZU 7/1 30-31
Ukuvakasha Okwavuzwa Ngokucebile
Ukuhlakanipha kukaSolomoni nokuchuma kombuso wakhe kwahlaba indlovukazi yaseSheba umxhwele kangangokuthi “akwabe kusabakho moya kuyo.” (1 AmaKhosi 10:4, 5) Lawa mazwi abanye bawabheka njengasho ukuthi indlovukazi “yabamba umoya.” Esinye isazi size sisikisele ukuthi yaquleka! Kungakhathaliseki ukuthi kwenzekani, lokho indlovukazi eyakubona neyakuzwa kwayimangaza. Yathi izinceku zikaSolomoni zazijabula ngokukwazi ukuzwa lokhu kuhlakanipha kwenkosi, futhi yabonga uJehova ngokubeka uSolomoni esihlalweni sobukhosi. Yabe isipha inkosi izipho ezibizayo, igolide lilodwa nje lalingamaRandi angu-247 600 000 ngokwenani lanamuhla. USolomoni naye waletha izipho, wanika le ndlovukazi “konke ekufunayo nekucelayo.”—1 AmaKhosi 10:6-13.
Izinto ZakaZimu Eziligugu
w08-ZU 11/1 22 ¶4-6
Ingabe Bewazi?
INkosi uSolomoni yayine-golide elingakanani?
ImiBhalo ithi uHiramu, inkosi yaseThire, yathumela amathani amane egolide kuSolomoni, indlovukazi yaseSheba yamnika inani elifanayo, kanti imikhumbi kaSolomoni yaletha amathani angaphezu kwangu-15 egolide elalivela e-Ofiri. Ukulandisa kuthi: “Isisindo segolide elaliza kuSolomoni ngonyaka owodwa sasingamathalenta egolide angamakhulu ayisithupha namashumi ayisithupha nesithupha,” noma amathani angaphezu kwangu-25. (1 AmaKhosi 9:14, 28; 10:10, 14) Ingabe lokhu kunengqondo? Yayingakanani imithombo yegolide ezikhathini zasendulo?
Umbhalo wasendulo, izazi ezithi uyiqiniso, uthi uFaro Thutmose III waseGibhithe (wangekhulu lesibili B.C.E.) waletha amathani angaba ngu-13,5 egolide ethempelini lika-Amun-Ra eKarnak. Ekhulwini lesi-8 B.C.E., inkosi yase-Asiriya uThigilati-phileseri III yathola amathani angaphezu kwamane egolide njengentela evela eThire, kanti uSarigoni II waletha inani elifanayo njengesipho sonkulunkulu baseBhabhiloni. Inkosi yaseMakedoniya uPhilip II (359-336 B.C.E.) kubikwa ukuthi wayethola amathani angaphezu kwangu-28 egolide unyaka ngamunye ezimayini zasePangaeum eThrace.
Lapho indodana kaPhilip u-Alexander Omkhulu (336-323 B.C.E.) ethumba umuzi wasePheresiya iSusa, kuthiwa wathatha amathani angaba ngu-1 180 egolide kanye namathani angaba ngu-7 000 kulo lonke elasePheresiya. Ngakho uma kuqhathaniswa nale mibiko, incazelo yeBhayibheli yegolide leNkosi uSolomoni ayilona ihaba.
SEPTEMBA 12-18
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 1 AMAKHOSI 11-12
“Khetha Umuntu Ozokutjhada Naye Ngokuhlakanipha”
“Bobani ‘Abangehlangothini’ LakaJehova?”
7 Kunengi esingakufunda eKosini uSolomoni. Kazi ngesikhathi asesemutjha, bekahlala afuna ukunqotjhiswa nguJehova. UZimu wamenza wahlakanipha wabe wamphathisa nomsebenzi wokwakha ithempeli elibabazekako leJerusalema. Nokho ngokukhamba kwesikhathi walahlekelwa buhlobo bakhe noJehova. (1 Kho. 3:12; 11:1, 2) Kwenzekani? UmThetho kaZimu bewuthi ikosi akukafuzi ibe ‘nabafazi abanengi ngombana ihliziywayo izakuhlubuka.’ (Dut. 17:17) USolomoni khenge awulalele umThetho loyo, wagcina sele atjhade abafazi abama-700. Khenge aphelele lapho wabe wathatha neminye imingena ema-300. (1 Kho. 11:3) Inengi labafazi bakhe belingasi ma-Israyeli, yeke belilotjha abosingazimu. Ngokukhamba kwesikhathi, uSolomoni weqa nomunye umThetho kaZimu ebewuthi akukafuzi bendiselane nabantu bakosontjhaba.—Dut. 7:3, 4.
Ungayivikela Njani Ihliziywakho?
6 USathana ufuna sifane naye, sibe mavukela-mbuso azicabangela wona wodwa, nangatjheji iinkambiso zakaJehova. USathana angeze asikatelela bona sibone izinto besizenze ngendlelakhe, nanyana kunjalo usalinga ezinye iindlela zokuphumelelisa umnqophwakhe. Usebenzisa abantu abasibhodileko esele bonakaliswe nguye. (1 Jwa. 5:19) Unethemba lokuthi sizokukhetha ukuzihlanganisa nabo, ngitjho nanyana sazi ukuthi ukuzihlanganisa nabantu abambi “konakalisa” indlela esicabanga nesenza ngayo izinto. (1 Kor. 15:33) Iqhingelo lasebenza eKosini uSolomoni. Watjhada abafazi abanengi abangalotjhi uZimu, ababa nomthelela omkhulu kuye begodu “abafazi bakhabo bamkhupha endleleni” bamdosela kude noJehova.—1 Kho. 11:3.
“Bobani ‘Abangehlangothini’ LakaJehova?”
9 UJehova akathomi akweqisele amehlo ukungalaleli. IBhayibheli ilandisa ithi: “USomnini wathukuthelela uSolomoni ngombana ihliziywakhe yasele ifulathele uSomnini . . . , owaziveza kabili kuye. USomnini naziveza kuSolomoni wamyala bonyana angadlhemadlhemi ngemva kwabosingazimu, kodwana azange awulalele umyalo kaSomnini.” Lokho kwabangela ukuthi uZimu angasamamukela begodu angasamsekela. Neenzukulwana zakaSolomoni nazo zaphundwa kukuba sembusweni obumbeneko wakwa-Israyeli. Akhenge kuphelele lapho kodwana kwaba neenqabo ezinengi okwakufuze ziqalane nazo.—1 Kho. 11:9-13.
Izinto ZakaZimu Eziligugu
Waphundwa Mumusa KaZimu
Ngemva kokuhlubukokho, uRerhobhowamu wabuthelela amasotjakhe. Kodwana uJehova wangenela endabeni le asebenzisa umphorofidi uTjhemaya, wathi: “Ningenyuki bona niyokulwa nabafowenu, ama-Israyeli. Godukani, omunye nomunye anqombe kwakhe ngombana lokhu kusisenzo sami.”—1 Kho. 12:21-24.
Alo angalwi nokulwa na? Akhucabange ukuthi lokho kwamhlangahlanganisa njani uRerhobhowamu! Cabanga ukuthi abantu bebazakuthini, kazi ingasikade bekhewathusela abantu ngokubajezisa ‘ngokubarhadla ngomrwedla’ kodwana nje uyabalisa bahlubuke. (Madanisa neye-2 yeenKronike 13:7.) Ngaphezu kwakho koke lokho, ikosi namasotjayo “balalela ilizwi lakaSomnini babuyela emakhaya njengombana uSomnini bekabatjelile.”
Sifundani kilokhu? Kukuhlakanipha ukulalela uZimu ngitjho nanyana singahlekwa babantu. Nasilalela uZimu sizokufumana umusa neembusiso zakhe.—Dut. 28:2.
Waba yini umphumela wokulalela kwakaRerhobhowamu? Ngebanga lokulalela kwakhe alise amanwakhe wokulwa nombuso osand’ ukuthoma lo, wakhela iinkoro ezimbili ebekasazibusa, ikoro yakwaJuda neyakwaBhenjamini amadorobho amanengi. Wandisa isivikelo samadorobho, “wawenza aqina kwamambala.” (2 Kron. 11:5-12) Okuqakatheke khulu kukuthi walalela umthetho kaJehova isikhathi esithileko. Njengombana umbuso weenkoro elitjhumi zakwa-Israyeli obuswa nguJerobhowamu sewungene ngehloko ekulotjheni iinthombe, abanengi kiwo “bebasekela uRerhobhowamu” ngokuthi baye eJerusalema bayokulotjha uZimu ngeqiniso. (2 Kron. 11:16, 17) Yeke ukulalela kwakaRerhobhowamu kwawuqinisa umbuswakhe.
SEPTEMBA 19-25
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 1 AMAKHOSI 13-14
“Kubayini Kufuze Waneliseke Bewuthobeke?”
w08-ZU 8/15 8 ¶4
Londoloza Ubuqotho Ngenhliziyo Enobunye
4 UJerobowamu ube esethi kumuntu kaNkulunkulu weqiniso: “Woza siye endlini uthathe okokuzisekela, futhi mangikuphe isipho.” (1 AmaKh. 13:7) Uzokwenzenjani lo mprofethi manje? Asamukele yini isimemo sokuya endlini yenkosi ngemva kokuyitshela isigijimi esiyilahlayo? (IHu. 119:113) Noma asenqabe, nakuba kubonakala sengathi inkosi iyazisola? Akungabazeki ukuthi uJerobowamu angabagidlabeza ngezipho eziphambili abangane bakhe. Uma kuwukuthi umprofethi kaNkulunkulu ubenesifiso esicashile sezinto ezibonakalayo, cishe isimemo senkosi siyisilingo esikhulu kuye. Nokho, uJehova umyale kanje umprofethi: “Akumelwe udle isinkwa noma uphuze amanzi, futhi ungabuyi ngendlela ohambe ngayo.” Ngakho uphendula ngaphandle kokunanaza: “Noma ubunganginika ngisho nengxenye yendlu yakho bengingeke ngihambe nawe ngidle isinkwa noma ngiphuze amanzi kule ndawo.” Umprofethi uyasuka eBhethele ahambe ngenye indlela. (1 AmaKh. 13:8-10) Isinqumo somprofethi sisifundisani ngokuba qotho ngokusuka enhliziyweni?—Roma 15:4.
w08-ZU 8/15 11 ¶15
Londoloza Ubuqotho Ngenhliziyo Enobunye
15 Yini enye esingayifunda ephutheni lomprofethi wakwaJuda? IzAga 3:5 zithi: “Thembela kuJehova ngayo yonke inhliziyo yakho, ungenciki kokwakho ukuqonda.” Kunokuba aqhubeke ethembela kuJehova njengoba ayenzile ngaphambili, kulo mzuzu lo mprofethi wakwaJuda wathembela kokwakhe ukuhlakanipha. Iphutha lakhe lamlahlekisela ukuphila kwakhe negama elihle ayezenzele lona noNkulunkulu. Yeka ukuthi okwamehlela kukugcizelela ngokunamandla kanjani ukubaluleka kokukhonza uJehova ngesizotha nangobuqotho!
w08-ZU 8/15 9 ¶10
Londoloza Ubuqotho Ngenhliziyo Enobunye
10 Umprofethi wakwaJuda kwakufanele abubone ubuqili balo mprofethi omdala. Wayengazibuza, ‘Uma uJehova ebefuna ukunginika iziyalezo ezintsha, ingabe ingelosi ubezoyithumela komunye umuntu?’ Wayengacela uJehova ukuba acacise ngalezi ziyalezo, kodwa imiBhalo ayibonisi ukuthi wakwenza lokho. Kunalokho, ‘waphindela emuva nale ndoda endala ukuze adle isinkwa endlini yayo aphuze namanzi.’ UJehova akajabulanga ngalokho. Lapho umprofethi okhohlisiwe ekugcineni esebuyela kwaJuda, wahlaselwa ingonyama yambulala. Yeka ukuthi umsebenzi wakhe njengomprofethi waphela ngendlela edabukisa kanjani!—1 AmaKh. 13:19-25.
Izinto ZakaZimu Eziligugu
w10 7/1 29 ¶5
Ufuna Okuhle Ebantwini
Okuqakatheke khulu, amezwi aku-1 AmaKhosi 14:13 asifundisa ngobuhle bakaJehova nangalokho akufunako kithi. Khumbula bona okuthileko okuhle “kwafumaneka” ku-Abiya. Kubonakala uJehova ahlola ihliziyo ka-Abiya bekwaba kulapho Afumana okuhle kuye. Omunye umtloli wathi, u-Abiya nekamadaniswa nomndenakhe, uZimu wamfumana anjengeparela linye “ematjeni amanengi.” UJehova wabuthabela ubuhlobu begodu wabutlomelisa, ngokupha ilungu lomndeni obe uziphethe kumbi lo umusa olingeneko.
SEPTEMBA 26–OKTOBA 2
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 1 AMAKHOSI 15-16
“U-Asa Waba Nesibindi—Inga-kghani Nawe Unaso”
“Kunomvuzo Emsebenzinenu”
Eemnyakeni ema-20 eyalandelwa kuhlukana kwama-Israyeli aba mibuso eembili, uJuda wonakaliswa mimikghwa yoburhedeni. U-Asa nekaba yikosi ngo-977 B.C.E., ngitjho nesigodlo sebukhosini besele sisilaphazwe kukhulekelwa kwabosingazimu benzalo beKanana. Kodwana umlando ophefumulelweko wokubusa kwaka-Asa uthi, “wenza okuhle nokulungileko emehlweni kaJehova uZimakhe.” U-Asa “wasusa ama-aldara wabanye abosingazimu neendawo eziphakamileko begodu waphula neensika ezicwengileko waqunta neengodo ezicwengileko.” (2 Mil. 14:2, 3) Godu embusweni wakwaJuda u-Asa wasusa “amadoda afebako etempelini,” alala namanye amadoda ebizweni lekolo. U-Asa akhenge asuse ukukhulekelwa kwamala kwaphela. Kodwana wakhuthaza abantu bona “bafune uJehova uZimu wabokhokho babo” begodu balalele “umthetho nomlayo” kaZimu.—1 Kho. 15:12, 13; 2 Mil. 14:4.
Lotjha UJehova Ngehliziyo Epheleleko!
7 Ngamunye wethu kuhle ahlole ihliziywakhe abone ukuthi iphelele na kuZimu. Khewuzibuze, ‘Inga-kghani ngizimisele ukuthabisa uJehova, ngokuvikela indlelakhe yokumlotjha ngeqiniso, nokuvikela abantu bakhe kinanyana ngiyiphi ikohlakalo?’ U-Asa kwatlhogeka bona abe nesibindi bona ajamelane noMakha, obegade ‘ayindlovukazi’ enarheni leyo. Kungenzeka akekho umuntu omaziko onjengoMakha, nanyana kunjalo bungaba khona ubujamo obungakwenza bona ulingise ukuzimisela kwaka-Asa ngekolo yeqiniso. Ngokwesibonelo, ungenzani nange ilunga lomndeni namkha umnganakho omthanda khulu enze isono, angaphenduki begodu angasabi nguFakazi kaJehova? Uzokuba naso na isibindi sokuzihlukanisa naye? Ihlizywakho izokutjhukumisela bona wenzeni?
it-1 184-185
U-Asa
Ngitjho nanyana ngezinye iinkhathi u-Asa bekanganakho ukuhlakanipha begodu angabuzi kuJehova, ubuntu bakhe obuhle nokungahlubuki kwakhe kwavala imitjhapho ebekayenza begodu uqalwa njengomunye wamakhosi athembekileko wakwaJuda. (2Kr 15:17) Iminyaka ema-41 yokubusa kwaka-Asa beyihlanganisa nokubusa kwamakhosi abunane kwa-Israyeli, uJerobhowamu, uNadaba, uBhatjha, u-Ela, uZimri, u-Omri , uTibni (owabusa ingcenyana yakwa-Israyeli aphikisana no-Omri) kunye no-Arhabi. (1Kh 15:9, 25, 33; 16:8, 15, 16, 21, 23, 29) Ngemva kokuhlongakala kwaka-Asa indodanakhe uJehotjhafathi yaba yikosi.—1Kh 15:24.
Izinto ZakaZimu Eziligugu
w98-ZU 9/15 21-22
Ingabe UNkulunkulu Ungokoqobo Kuwe?
Ngokwesibonelo, funda isiprofetho esiphathelene nenhlawulo yokwakha iJeriko kabusha bese ucabangela ukugcwaliseka kwaso. UJoshuwa 6:26 uthi: “UJoshuwa wabafungisa ngalesosikhathi, wathi: Makaqalekiswe phambi kukaJehova umuntu osuka akhe lomuzi waseJeriko; uyakubeka isisekelo sawo ngokulahlekelwa yizibulo lakhe, amise amasango awo ngokulahlekelwa ngomncinyane wakhe.” Ukugcwaliseka kwaso kwenzeka eminyakeni engaba ngu-500 kamuva, ngoba kweyoku-1 AmaKhosi 16:34 sifunda ukuthi: “Ezinsukwini [zeNkosi u-Ahabi] uHiyeli waseBethele wabuye wakha iJeriko; wabeka isisekelo salo ngokulahlekelwa nguAbiramu izibulo lakhe, wamisa amasango alo ngokulahlekelwa yithunjana lakhe uSegubi njengezwi likaJehova owalikhuluma ngesandla sikaJoshuwa indodana kaNuni.” NguNkulunkulu ongokoqobo kuphela owayengaphefumulela iziprofetho ezinjalo futhi aqikelele ukuthi ziyagcwaliseka.
OKTOBA 3-9
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 1 AMAKHOSI 17-18
“Kuzabe Kube Nini Nilokhu Nilotjha Amakhosi Amabili?”
Nawufuna Ukuthatha Iinqunto Ezivuthiweko Iba Nokukholwa!
6 Ama-Israyeli nasekahlala eNarheni yesiThembiso kwaba nesiqunto esiqakatheke khulu ebekufuze asithathe. Bekufuze akhethe bona azokulotjha uJehova namkha abosingazimu. (Funda UJotjuwa 24:15.) Isiquntweso singabonakala simamanzi amancani. Iqiniso kukuthi besiqakathekile, ngombana besitjho ukuphila nokufa kiwo. Kodwana ama-Israyeli akhetha ukungamlotjhi uJehova, begodu lokho akwenza abuyelela ngesikhathi sabaKhokheli. Afulathela uJehova akhohlisana wodwa ayokulotjha abosingazimu. (Khok. 2:3, 11-23) Nangesikhathi somphorofidi u-Eliya nakhona kwafuze nakanjani athathe isiqunto. Umphorofidi u-Eliya wabatjela indlebukuzwa ukuthi nakukukhetha khona kufuze bakhethe bona bazokulotjha uJehova namkha usingazimu uBhali na. (1 Kho. 18:21) Okuhle kukuthi u-Eliya wabakhalimela ngendababo yokufaka inyawo ngapha elinye libe ngaphaya. Mhlamunye nawe ungatjho uthi awa mina angibuboni ubudisi esiquntwinesi, ngombana ukulotjha uJehova kuhlala kukuhlakanipha begodu kusiza. Nalapho uzabe uyiphethe khona, ngombana vele akekho umuntu ovuthiweko ongafisa ukulotjha uBhali. Nanyana kunjalo ama-Israyeli lawo ‘bewafuna ukukhamba eendleleni ezimbili nezingafaniko.’ Nokho u-Eliya wahlakanipha, wakhuthaza abantu ukuthi balandele indlela esezingeni eliphezulu yokulotjha, ekungeyakaJehova.
Walwela Ukukhulekela Kweqiniso
15 Ukusabela kilokho, abapristi bakaBhali batjharagana khulu, “barhuwelela khulu bese bazisika ngemikhwa nangemikhondo njengesiko labo, bebavova iingazi.” Koke akhenge kubasize ngalitho. “Bekunganalizwi, kunganapendulo, begodu kunganamuntu olaleleko.” (1 Kho. 18:28, 29) Mbala, bekangekho uBhali. Bekuliriyadlhana elenziwe nguSathana ukususa abantu kuJehova. Iqiniso kukobana, ukukhetha nanyana ngiyiphi ikosi ngaphandle kwakaJehova kubangela ukudana, ngitjho neenhloni.—Funda AmaRhalani 25:3; 115: 4-8.
Walwela Ukukhulekela Kweqiniso
18 Ngaphambi kobana u-Elija athandaze, isiqubutho ebesilapho kungenzeka besizibuza bona uJehova uzokubhalelwa njengoBhali na. Nokho, ngemva komthandazo, akhenge sisaba khona isikhathi sokubuza. Ukulandisa kuthi: “Khonokho umlilo kaJehova wavela ezulwini wadla umhlatjelo neenkuni, amatje nehlabathi waginya namanzi ebekangemgodini.” (1 Kho. 18:38) Ipendulo enamandla kangangani! Abantu basabela njani?
Izinto ZakaZimu Eziligugu
w08-ZU 4/1 19, ibhoksi
Waqapha Futhi Walinda
Isomiso Sosuku Luka-Eliya Saba Side Kangakanani?
Umprofethi kaJehova u-Eliya watshela iNkosi u-Ahabi ukuthi kwakuzoba nesomiso eside maduzane. Lokho kwenzeka “ngonyaka wesithathu”—ngokusobala kusukela osukwini u-Eliya aqala ukusibikezela ngalo. (1 AmaKhosi 18:1) UJehova waletha imvula ngokushesha ngemva kokuba u-Eliya ethé uNkulunkulu wayezokwenza kanjalo. Khona-ke, abanye bangase baphethe ngokuthi isomiso saphela phakathi nonyaka waso wesithathu, ngakho-ke sathatha isikhathi esingaphansi kweminyaka emithathu. Kodwa uJesu noJakobe basitshela ukuthi lesi somiso sathatha “iminyaka emithathu nezinyanga eziyisithupha.” (Luka 4:25; Jakobe 5:17) Ingabe iBhayibheli liyaziphikisa?
Lutho neze. Phela inkathi engenazo izimvula kwa-Israyeli wasendulo yayiyinde kakhulu, ithatha izinyanga ezingaba yisithupha. Akungabazeki ukuthi u-Eliya watshela u-Ahabi ngesomiso ngesikhathi lapho inkathi engenazo izimvula isibonakala iyinde ngokungavamile. Empeleni, isomiso sasiqale cishe esigamwini sonyaka ngaphambi kwalokho. Ngakho, lapho u-Eliya ememezela ukuphela kwesomiso “ngonyaka wesithathu” kusukela esimemezelweni sakhe sokuqala, isomiso sase sithathe iminyaka emithathu nengxenye. Kwase kuphele “iminyaka emithathu nengxenye” ngesikhathi bonke abantu bebuthana ndawonye ukuzobona lesi sivivinyo esikhulu eNtabeni iKarmeli.
Cabanga nangesikhathi u-Eliya aya ngaso ku-Ahabi okokuqala. Abantu babekholelwa ukuthi uBhali “wayegibela amafu,” umuntu owayengaqeda isomiso ngokuletha imvula. Uma kuwukuthi inkathi engenamvula yayiyinde ngokungavamile, kungenzeka abantu babezibuza: ‘Uphi uBhali? Uzoyiletha nini imvula?’ Isimemezelo sika-Eliya sokuthi kwakungeke kube namvula noma amazolo kuze kusho yena kumelwe ukuba sabakhungathekisa kakhulu abakhulekeli bakaBhali.—1 AmaKhosi 17:1.
OKTOBA 10-16, 2012
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 1 AMAKHOSI 19-20
“Thembela KuJehova Bona Akududuze”
Thembela KuJehova Nawugandelelekileko
5 Funda yoku-1 yamaKhosi 19:1-4. U-Eliya wathukwa khulu lokha indlovukazi u-Izebeli nayimthusela ngokumbulala. Yeke wabalekela eBheritjheba. Waphelelwa mamandla kangangokuthi ‘wafisa ukufa.’ Khuyini eyamenza wazizwa njalo? Kungombana “bekamumuntu onamazizo afana nawethu.” (Jak. 5:17) Kungenzeka wazizwa aphelelwa mamandla ngebanga lokugandeleleka nokudinwa khulu. Mhlamunye u-Eliya wacabanga ukuthi imizamwakhe yokusiza abantu bona balotjhe uJehova beyifana nokuthela amanzi phezu komhlana wedada, ngombana akhenge kube nomehluko kwa-Israyeli begodu bekunguye kwaphela obekalotjha uJehova. (1 Kho. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Yeke kungasirara ukwazi ukuthi umphorofidi kaJehova othembekileko lo wazizwa ngendlela leyo. Nanyana kunjalo, uJehova wayizwisisa indlela u-Eliya ebekazizwa ngayo.
Wathola Induduzo KuZimakhe
13 Ucabanga bona uJehova wazizwa njani nekaqala phasi asezulwini abona umporofidakhe othandekako alele ngaphasi komuthi emangweni athandazela ukufa? Akukafuzi siraye. Ngemva kobana u-Elija alele pu, uJehova wathumela ingilozi kuye. Ingilozi le yasikinya u-Elija ngesineke yathi: “Vuka, goma.” U-Elija wenza njalo, ngombana ingilozi le yamnikela ukudla okulula—uburotho obutjhisako namanzi amatjha. Wayithokoza na ingilozi? Umbiko umane uthi umporofidi wadla wasela wayokulala godu. Kghani bekadane khulu bona angakhumbula ukuthokoza? Kinanyana ngikuphi, ingilozi yamvusa kwesibili mhlamunye nekusako. Godu, yabawa u-Elija, “Vuka, goma” begodu yangezelela ngamezwi aqakathekileko naka, “ngombana ikhambo lingaphezu kwamandlako.”—1 Kho. 19:5-7.
Wathola Induduzo KuZimakhe
21 Kiwo woke amahlandla la, umlando usikhumbuza bona uJehova bekangekho ekubonakalisweni kwamandla wemvelo amakhulu la. U-Elija bekazi bona uJehova bekangasuye uzimu wendalo weentolwaneni njengoBhali, obekaqalwa bakhulekeli bakhe ‘njengokhwele amafu’ namtjhana onisa izulu. UJehova mThombo wamambala wawo woke amandla amakhulu afumaneka endalweni, kodwana mkhulu khulu kunanyana yini ayibumbileko. Ngitjho namazulu angekhe akwazi ukumthwala! (1 Kho. 8:27) Koke lokhu kwamsiza njani u-Elija? Khumbula ukusaba kwakhe. AnoZimu ofana noJehova, uZimu onawo woke amandla amakhulu layo, u-Elija bekanganayo into okufuze ayisabe ku-Ahabi noJezebheli!—Funda IRhalani 118:6.
Wathola Induduzo KuZimakhe
22 Ngemva kobana umlilo ucime, kwathula du begodu u-Elija wezwa “ilizwi elipholileko neliphasi.” Lathi u-Elija aveze amazizwakhe godu, wenza njalo, wathulula isifuba sakhe kwesibili. Mhlamunye lokho kwamlethela ukutjhaphuluka okungeziweko. Nokho, ngokunganakuzaza, u-Elija wafumana induduzo ekulu kilokho ‘ilizwi elipholileko neliphasi’ elamtjela khona. UJehova waqinisekisa u-Elija bona uqakathekile. Njani? UZimu wambula umnqophwakhe wesikhathi esizako malungana nokulwa nokukhulekela uBhali kwa-Israyeli. Ngokukhanyako, umsebenzi ka-Elija akhenge uwele phasi, ngombana umnqopho kaZimu malungana nabakhulekeli bakaBhali bewusazokuzaliseka. Ngaphezu kwalokho, u-Elija bekaseseyingcenye yomnqopho loyo, ngombana uJehova wamthumela emva bona ayokwenza umsebenzi wamnikela neenqophiso ezikhethekileko.—1 Kho. 19:12-17.
Izinto ZakaZimu Eziligugu
w97-ZU 11/1 31 ¶2
Isibonelo Sokuzidela Nokwethembeka
Eziningi zezinceku zikaNkulunkulu namuhla zibonisa umoya ofanayo wokuzidela. Ezinye ziye zashiya “amasimu” azo, indlela yokuziphilisa, ukuze ziyoshumayela izindaba ezinhle emasimini akude noma ukuze ziyokhonza njengamalungu omkhaya waseBethel. Ezinye ziye zaya kwamanye amazwe ukuze ziyosebenza emisebenzini yokwakha yeNhlangano. Eziningi ziye zamukela lokho okungase kubizwe ngokuthi imisebenzi ephansi. Nokho, asikho isigqila sikaJehova esenza inkonzo engabalulekile. UJehova uyabazisa bonke abamkhonza ngokuzithandela, futhi uyowubusisa umoya wabo wokuzidela.—Marku 10:29, 30.
OKTOBA 17-23
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 1 AMAKHOSI 21-22
“Lingisa Indlela KaJehova Yokusebenzisa Igunya”
it-2 21
UJehova Umninimandlawoke
Lokha uJotjhuwa nakabona isivakatjhi esiyingilozi eduze kweJerikho wasibuza ukuthi inga-kghani singehlangothini lama-Israyeli namkha lamanababo,saphendula sathi, “Mina ngiyinduna yebutho lakaSomnini, kungalokho ngilapha.” (Jtj 5:13-15) Umphorofidi uMikaya watjela ikosi u-Arhabi nekosi uJehotjhafathi: “’Lalelani okwatjhiwo nguSomnini nangimbona ahlezi esihlalweni sakhe sobukhosi aphahlwe mkhambathi woke wezulwini, ngesigomeni nangesinceleni sakhe,’” kuyakhanya ukuthi bekatjho amadodana kaJehova aziingilozi. (1Kh 22:19-21) Ukusetjenziswa kwebizo elithi “uSomnini uMninimandlawoke” ngobunengi, kuyafaneleka njengombana namabutho weengilozi akahlathululwa kwaphela ngokuhluka kwamakerubhi namkha amaserafu neengilozi (Isa 6:2, 3; Gen 3:24; sAm 5:11) kodwana njengeenqhema ezihleliweko njengombana uJesu akhuluma ‘ngamalegiyona weengilozi angaphezu kwali-12,’ ebekangeza lokha nakawabiza. (Mat 26:53) Lokha uHezekiya nakazakubawa isizo lakaJehova wambiza ngokuthi, “Somnini Mninimandlawoke, wena Zimu wakwa-Israyeli ohlala phezu kwamakerubhi,” bekakhuluma ngomfaji wesivumelwano onamakerubhi phezu kwesivalo, ebekufanekisela isihlalo sakaJehova esisezulwini. (Isa 37:16; madanisa no-1Sa 4:4; 2Sa 6:2.) Isisebenzi saka-Elitjha ebesithukiwe, saqiniseka ngekarisomraro eyasibona eentabeni ebezisedorobheni u-Elitjha ebekahlala kilo, “umbundu ugcwele iinjomani neenkarana zomlilo,” ebekuyingcenye yeengilozi ebezijamele uJehova.—2Kh 6:15-17.
“Ihloko Yawo Woke Amadoda NguKrestu”
9 Ukuthobeka. UJehova uhlakaniphe ukubadlula boke abantu, nanyana kunjalo, uyayilalela imibono yeenceku zakhe. (Gen. 18:23, 24, 32) Uyayivumela nemibono evela kwabanye. (1 Kho. 22:19-22) UJehova akanasono kodwana akakalindeli abantu bakhe ukuthi bangayenzi imitjhapho. Kunalokho, uyabasiza abantu bakhe abanesono ukuthi baphumelele. (Rhu. 113:6, 7) Ekhabolakhona, iBhayibheli lihlathulula uJehova ngokuthi ‘umsizi.’ (Rhu. 27:9; Heb. 13:6) IKosi uDavida yavuma ukuthi beyingeze yakghona ukwenza imisebenzi emikhulu ngathana uJehova bekangayisizi.—2 Sam. 22:36.
it-2 245
Amala
UJehova uZimu uvumela “ukusebenza kwakaSathana” ebantwini abathanda amala “bona bakhohliswe yifundiso yamala” kunokobana balalele iindaba ezimnandi ngoJesu Krestu. (2Te 2:9-12) Ikambiso le ibonakala kilokho ekwenzeka emakhulwini weminyaka eyadlulako endabeni yeKosi yakwa-Israyeli u-Arhabi. Abaphorofidi bamala baqinisekisa u-Arhabi bona uzokuthumba ipi lokha nakalwa neRamothi eGiliyadi kodwana umphorofidi kaJehova uMikhaya wathi kuzokuba nehlekelele. Njengombana kwavezwa embonweni kaMikhaya uJehova wavumela isibunjwa sommoya ukuthi sibe “mummoya wamala” emlonyeni wabaphorofidi baka-Arhabi. Singatjho ukuthi isibunjwesi sasebenzisa amandlaso phezu kwabo bona bakhulume amala nalokho u-Arhabi ebekafuna ukukuzwa kibo. Nanyana u-Arhabi ayeleliswa, wakhetha ukulalela amalabo begodu wabhadela ngokuphila kwakhe.—1Kh 22:1-38; 2Kr 18.
Izinto ZakaZimu Eziligugu
Kutjho Ukuthini Ukutjhuguluka Kwamambala?
4 Emaswapheleni, ukubekezela kwakaJehova kwafika kwamgodi uyagcina. Wathumela u-Eliya ukuthi ayokukhipha isahlulelo esimalungana no-Arhabi noJezebheli. Woke umndeni ka-Arhabi bewuzokuqedwa nya. Amezwi ka-Eliya ahlaba aphukela ku-Arhabi! Okurarako kukuthi indoda ezikhakhazisako le ‘yazithoba.’—1 Kho. 21:19-29.
5 Ngemva kokuzwa isahlulelo ngaye, u-Arhabi wazithoba kodwana izenzo zakhe bezitjengisa ukuthi akakatjhuguluki. Akhange alinge ukususa ukulotjha uBhali embuswenakhe. Akhange alinge nokukhuthaza abantu ukuthi balotjhe uJehova. Watjengisa nangezinye iindlela ukuthi akakatjhuguluki.
6 Ngokukhamba kwesikhathi, wabawa iKosi elungileko yakwaJuda, uJehotjhafathi ukuthi akhambe naye epini nakayokulwa nama-Aramu. U- Jehotjhafathi wathi akuthonywe kubuzwe umphorofidi kaJehova maqangi. Ekuthomeni, u-Arhabi waphikisana nombono lo, wathi: “Usekhona yena ongasibuzela kuZimu, into nje mina uyangikghabhudlha ngombana akunanto ehle akhe ayiphorofide ngami, uhlala angikhuluma kumbi njalo.” Nanoma kunjalo, babuza umphorofidi uMikaya. Kwaba ngendlela u-Arhabi atjho ngayo ngombana uMikaya akhange akhulume okuhle ngo-Arhabi! Kunokuthi azisole, atjhuguluke bekabawe ukulitjalelwa nguJehova, u-Arhabi okhohlakeleko wabangela umphorofidi kaZimu bona alilelwe ziinsimbi. (1 Kho. 22:7-9, 23, 27) Nanyana ikosi yaphosela umphorofidi kaJehova ngejele, lokho bengekhe kwavimba ukuzaliseka kwesiphorofido. Epini eyalandelako, u-Arhabi wabulawa.—1 Kho. 22:34-38.
OKTOBA 24-30
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 2 AMAKHOSI 1-2
“Isibonelo Esihle Sokubandula”
Badala, Yenibanduleni Abanye Babe Badala Neenceku Ezikhonzako
15 Indaba ka-Elitjha ukuveza kuhle ukuqakatheka kokuhlonipha abadala ababomakadabona. Kwathi bona u-Eliya no-Elitjha bavakatjhele isiqhema sabaphorofidi eJeriko, bafika emLanjeni iJordani. Bathi nasele bafikile, “U-Eliya wathatha inaka lakhe walisonga, wabetha ngalo amanzi. Amanzi ahlukana phakathi, bobabili bayama bakhamba etjhwabatjhwabeni eyomileko.” U-Elitjha yena bekasolo alalele koke umbanduli wakhe amtjela khona. Uyabona-ke, u-Elitjha khenge athi yena wazi koke. Yeke, kwathi bona u-Eliya ahlwithwe ngesiwuruwuru, u-Elitjha wabuyela emva emLanjeni iJordani. Wathi nakafika labo wabetha amanzi godu wahlukana phakathi bewathi: “Uphi-ke nje” uJehova “uZimu waka-Eliya?” Amanzi ahlukana phakathi godu.—2 AmaKhosi 2:8-14.
Badala, Yenibanduleni Abanye Babe Badala Neenceku Ezikhonzako
16 Ulemukile na bona ikarisomraro eyenziwa ngu-Elitjha kokuthoma yikarisomraro u-Eliya agcina ukuyenza baboke? Kusifundisani lokho? U-Elitjha khenge azitjele bona sekuphethe yena-ke kwanjesi, izinto sekufuze zikhambe ngenye indlela ehlukileko kuneka-Eliya. Kunalokho wenza lokho ebekwenziwa ngu-Eliya. Lokho bekutjengisa bona uyamhlonipha utitjherakhe. Kwafundisa nabanye abaphorofidi bona bamthembe u-Elitjha. (2 AmaKhosi 2:15) Waba mphorofidi iminyaka eyi-60 yoke, noJehova wamnikela amandla wokwenza iimangaliso ezinengi kunezaka-Eliya. Abafundi bafundani-ke endabeni le?
Izinto ZakaZimu Eziligugu
w05-ZU 8/1 9 ¶1
Amaphuzu Avelele Encwadi YamaKhosi Esibili
2:11—Ayini amazulu ‘u-Eliya enyukela kuwo ngesivunguvungu’? U-Eliya akayanga kwenye iplanethi, futhi akenyukelanga endaweni engokomoya lapho kuhlala khona uNkulunkulu namadodana akhe ayizingelosi. (Duteronomi 4:19; IHubo 11:4; Mathewu 6:9; 18:10) ‘Amazulu’ u-Eliya enyukela kuwo kwakuwumkhathi ozungeze umhlaba wethu. (IHubo 78:26; Mathewu 6:26) Njengoba inqola evuthayo yayihamba ngejubane elikhulu emkhathini womhlaba, kusobala ukuthi yamukisa u-Eliya kwenye indawo, lapho ahlala khona isikhathi esithile. Empeleni, eminyakeni eminingi kamuva, u-Eliya wabhalela uJehoramu, inkosi yakwaJuda incwadi.—2 IziKronike 21:1, 12-15.
OKTOBA 31–NOVEMBA 6
AMAGUGU ASELIZWINI LAKAZIMU | 2 AMAKHOSI 3-4
“Thatha Umsanyanakho”
“Ngiyazi Uzakuvuka”
7 Ukuvuswa komuntu kwesibili okutlolwe ngakho eBhayibhelini ngilokhu okwenziwa mphorofidi u-Elitjha. Bekunomunye umma obekahlala kwelinye lamadorobho wakwa-Israyeli ebelibizwa ngokuthi yiTjhunemi. Umma lo bekaziwa khulu kwa-Israyeli begodu wamukela umphorofidi kaZimu. UZimu wasebenzisa umphorofidakhe bona asize umma lo nendodakwakhe, nayo ebesele iluphele bona babe nomntwana. Ngemva kweminyaka ethileko umsana ababusiswa ngaye loyo wahlongakala. Akhucabange ukuthi umma lo wezwa ubuhlungu obungangani. Ngemvumo kababakwakhe, wakhamba amakhilomitha ama-30 aya ku-Elitjha eNtabeni iKarameli. U-Elitjha wathumela incekwakhe uGehazi bona ayokuvusa umsana lo. Kodwana nakho-ke uGehazi azakubhalelwa kumvusa. Ngemva kwalokho umma lo wafika ekhaya sele abuya no-Elitjha.—2 Kho. 4:8-31.
“Ngiyazi Uzakuvuka”
8 U-Elitjha waya ngalapho umsana ohlongakeleko lo ebekalele khona, wafika wathandaza. Begodu uJehova wawuphendula umthandazwakhe, umsana lo wavuka. Ungacabanga ukuthi ummakhe wathaba kangangani nakabona umntwanakhe aphila! (Funda 2 Amakhosi 4:32-37.) Kungenzeka wakhumbula amezwi kaHana ngesikhathi azakuthandaza. Kazi uHana naye bekanganabantwana, kwabe kwangenela uJehova wamsiza bona abe nendodana, wayithiya bona nguSamyela. Lokho kwamenza wadumisa uJehova ngebanga lokuthi “wehlisela phasi kwabaleleko, abuye enyuse.” (1 Sam. 2:6) UZimu waziveza bona uyakghona ukuvusa abantu abahlongakeleko ngesikhathi avusa umsana eTjhunemi.
Izinto ZakaZimu Eziligugu
it-2 697 ¶2
Umphorofidi
“Abafundi babaphorofidi.” Njengokutjho kwe-Gesenius’ Hebrew Grammar (Oxford, 1952, k. 418), ibizo lesiHebrew ben (umfundi wo) or benehʹ (abafundi bo) lokho kungatjho ukuba “yingcenye yesiqhema esithileko” (namkha ikoro namkha ingcenye yokuthileko).” (Madanisa noNer 3:8, la ithi ‘abenzi bamakha’ okungatjho “indodana yabenzi bamakha.”) Umutjho othi “Abafundi babaphorofidi” ungahlathulula isikolo sabaphorofidi, laba ebebabizelwe kiso. Iinqhemezo kukhulunywa ngazo njengebezifumaneka eBhethe-Eli, eJerikho neGiligali. (2Kh 2:3, 5; 4:38; madanisa no-1Sa 10:5, 10.) USamyela bekangutitjhere wesinye isiqhema eRama (1Sa 19:19, 20) no-Elitjha kubonakala kwanga bekanesikhundla esifanako ngesikhathi sakhe. (2Kh 4:38; 6:1-3; madanisa no-1Kh 18:13.) Umbiko uthi ukwakha kwabo indawo ebebahlala kiyo basebenzisa ithulusi elibolekiweko, kungatjengisa ukuthi bebaphila ipilo elula. Nanyana bebahlala endaweni yinye bebadle boke kungenzeka ngamunye bekazifumanela isabelo sakhe sokuphorofida.—1Kh 20:35-42; 2Kh 4:1, 2, 39; 6:1-7; 9:1, 2.