Lefase la Bapatriareka

STEFANO o ile a thoma polelo ya gagwe yeo e tsebjago ka go bolela ka tše dingwe tša dinaga: “[Jehofa] ó ipônaditše xo Aborahama tata-wešo mola à sa le kua Mesopotamia, à sešo a axa Harane. A mo laêla a re: . . . [E ya] naxeng ye ke tl’o xo Xo laetša yôna.” (Dit 7:1-4) Se se ile sa thea motheo bakeng sa ditiragalo tša Nageng ya Kholofetšo tšeo di akaretšago Aborahama, Isaka le Jakobo, e lego ditiragalo tšeo di tswalanago le morero wa Modimo wa go šegofatša batho.—Gen 12:1-3; Još 24:3.

Modimo o ile a bitša Aborahama (goba Aborama) a le Uri ya ba-Kaladea, motse wo o humilego wo o bego o le ka leribeng la ka bohlabela bja Noka ya Eforate. Aborahama o be a tla tšea ka tsela efe? Go tloga Kaladea, tikologo yeo e bitšwago gape gore ke Sumere goba Sineara, mohlomongwe go ka bonagala go be go le bonolo go leba ka bodikela. Ke ka baka la’ng a ile a rotogela Harane?

Uri e be e le kgaufsi le ka mafelelong a ka bohlabela a Crescent e Nonnego, seka-sediko seo se tlogago Palestina go fihla molapong wa noka ya Tigris le ya Eforate. Nakong e fetilego tikologo ye e ka be e be e na le boemo bja leratadima bjo bo leka-lekanego. Ka tlase ga mothinyana wa crescent go na le Leganata la Siria, leo le tsebjago ka meboto ya lefsika la motaga le ka melala yeo e nago le lešaba-šaba. The Encyclopædia Britannica e re le be le “nyakile go ba lepheko leo le sa tsenegego” la magareng ga Lebopo la Mediterranean le Mesopotamia. Basepedi ba bangwe bao ba dirišago dikamela ba ka phatša go tloga Eforate go ya Thadimoro ke moka ba ya Damaseko, eupša Aborahama ga se a sepediša lapa le mehlape ya gagwe ka tsela yeo ya lešokeng.

Go e na le moo, Aborahama o ile a rotoga ka moedi wa Noka ya Eforate go ya Harane. Go tloga fao o ile a kgona go sepela ka tsela ya tša kgwebo ya go ya letšibogong la Karakemisi ke moka a leba ka borwa ka go feta kgaufsi le Damaseko gomme a tšwela pele ka go ya go seo ka morago se ilego sa bitšwa Lewatle la Galilea. Via Maris goba “Tsela ya Lewatleng,” e phatša kgaufsi le Megido go ba go fihla Egipita. Lega go le bjalo, Aborahama o ile a selaganya dithaba tša Samaria, mafelelong a hloma ditente kua Sikeme. Ge nako e dutše e tšwela pele, o ile a tšwela pele go sepela ka yona tsela yeo ya naga yeo e phagamego. Sepela le yena ge o dutše o bala Genesi 12:8–13:4. Ela hloko a mangwe a mafelo ao e bego e le karolo ya phihlelo ya gagwe e kgolo: Dani, Damaseko, Hoba, Mamure, Sodoma, Gerara, Bereseba le Moria (Jerusalema).—Gen 14:14-16; 18:1-16; 20:1-18; 21:25-34; 22:1-19.

Go kwešiša tše dingwe tša dinaga go nea temogo e oketšegilego ka ditiragalo tša bophelong bja Isaka le bja Jakobo. Ka mohlala, ge Aborahama a be a le Bereseba, o ile a roma mohlanka wa gagwe kae gore a hweletše Isaka mosadi? O ile a mo roma go rotogela kua Mesopotamia (yeo e bolelago gore, “Naga ya Magareng ga Dinoka”) tikologong ya Padana-arama. Ke moka nagana ka leeto la Rebeka le le thata ka kamela la go ya go gahlanetša Isaka kua Negebe, mohlomongwe kgaufsi le Kadese.—Gen 24:10, 62-64.

Ka morago morwa wa bona e lego Jakobo (Isiraele) o ile a sepela leeto le le swanago le le letelele e le gore a nyale morapedi wa Jehofa. Jakobo o ile a sepela ka tsela e fapanego ge a boela morago nageng ya gabo. Ka morago ga ge a tshetše Jaboko kgaufsi le Penuele, Jakobo o ile a lwa le morongwa. (Gen 31:21-25; 32:2, 23-31) Esau o ile a kopana le yena tikologong yeo, ke moka yo mongwe le yo mongwe o ile a ya go dula lefelong le le fapanego.—Gen 33:1, 15-20.

Ka morago ga gore morwedi wa Jakobo e lego Dina a katwe kua Sikeme, Jakobo o ile a hudugela Bethele. Lega go le bjalo, na o ka kgona go nagana bokgole bjoo barwa ba Jakobo ba ilego ba ya go bjona go fudiša mohlape wa Jakobo le moo mafelelong Josefa a ilego a ba hwetša gona? Mmapa wo (le wo o lego go matlakala 18-19) o ka go thuša go bona bokgole bja magareng ga Bethele le Dothane. (Gen 35:1-8; 37:12-17) Bana babo Josefa ba ile ba mo rekišetša babapatši bao ba bego ba lebile Egipita. O nagana gore ke tsela efe yeo ba bego ba sepela ka yona tiragalong yeo e ilego ya lebiša go hudugeleng ga ba-Isiraele Egipita le bakeng sa Khudugo?—Gen 37:25-28.

[Mebapa go letlakala 7]

(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)

Maeto a Aborahama(Bona kgatišo)

Maeto a Isaka(Bona kgatišo)

Maeto a Jakobo(Bona kgatišo)

Ditsela tše Kgolo(Bona kgatišo)

Patriarchs (overview)

A4 GOSENE

A5 EGIPITA

B4 SURI

B5 PARANE

C3 Damaseko

C3 Dani (Laisi)

C4 Sikeme

C4 Bethele

C4 Heburone (Kiriathe-araba)

C4 Gerara

C4 Bereseba

C4 SEIRE

C4 Kadese

C5 EDOMO

D1 Karakemisi

D2 Thadimoro

D3 Hoba

E1 PADANA-ARAMA

E1 Harane

F2 MESOPOTAMIA

G1 Ninife

G2 CRESCENT E NONNEGO

G3 Babele

H4 KALADEA

H4 Uri

[Mountains]

C4 Moria

[Bodiba bja meetse]

B3 Lewatle la Mediterranean (Lewatle le Legolo)

[Dinoka]

E2 Eforate

G2 Tigris

Patriarchs (in Promised Land)

KANANA

Megido

GILEADA

Dothane

Sikeme

Sukothe

Mahanaime

Penuele

Bethele (Lusi)

Ai

Jerusalema (Salema)

Betlelehema (Efurate)

Mamure

Heburone (Makapela)

Gerara

Bereseba

Sodoma?

NEGEBE

Rehobothe?

Beer-lahai-roi

Kadese

Ditsela tše Kgolo

Via Maris

Tsela ya Kgoši

[Mountains]

Moria

[Bodiba bja meetse]

Lewatle la Letswai

[Rivers and streams]

Jaboko

Jorodane

[Seswantšho go letlakala 6]

Noka ya Eforate kgaufsi le Babele

[Seswantšho go letlakala 6]

Aborahama o ile a dula Bereseba gomme a fudiša mehlape kgaufsi le fao

[Seswantšho go letlakala 6]

Moedi wa Jaboko