Dipotšišo tše Tšwago go Babadi
Beibele ga e bolele ka go lakaletša ka go emišetša digalase godimo (toasting), bjale ke ka baka la’ng Dihlatse tša Jehofa di sa tšee karolo mokgweng wo?
Go lakaletša ka go emišetša galase ya beine godimo (goba ya seno-tagi se sengwe) ke mokgwa wa kgale le wo o aparetšego, gaešita le ge o ka dirwa ka ditsela tše di fapa-fapanego go ya ka mafelo. Ka dinako tše dingwe bao ba lakaletšago ka go emišetša digalase godimo ba a di bethantšha. Gantši motho yo a rego go emišetšwe digalase godimo o nyaka gore go lakaletšwe goba yena o lakaletša motho yo mongwe lethabo, bophelo bjo bobotse, go phela galelele goba dilo tše di swanago le tšeo. Ba bangwe bao ba tšeago karolo takaletšong yeo ba ka dumela ka go hlaboša lentšu goba ka go emišetša digalase tša bona godimo gomme ba nwa beinenyana. Batho ba bantši ba bona motlwae wo e le o sa gobatšego goba e le tiro ya go bontšha botho, eupša go na le mabaka a kwagalago ao ka ona Dihlatse tša Jehofa di sa tšeego karolo mokgweng wo.
Ga se ka gobane Bakriste ba sa dume gore motho a hwetše lethabo le gore a phele gabotse. Lengwalong le le yago diphuthegong, sehlopha se bušago sa lekgolong la pele la nywaga se be se phethile ka lentšu leo le ka fetolelwago e le “bophelo bjo bobotse go lena,” “dulang le iketlile,” goba “šalang gabotse.” (Ditiro 15:29) E bile barapedi ba bangwe ba therešo ba ile ba botša dikgoši tšeo e lego batho gore: “A . . . mong wa-ka a phele ka xo sa felexo” goba gore “A kxoši e phelê ka xo sa felexo.”—1 Dikxoši 1:31; Nehemia 2:3.
Lega go le bjalo, motlwae wa go lakaletša ka go emišetša digalase godimo o thomile kae? Morokami (wa Seisemane) wa January 1, 1968, o tsopotše The Encyclopædia Britannica (1910), Bolumo 13, letlakala 121 yeo e rego: “Motlwae wa go diriša galase ya beine go lakaletša ba bangwe bophelo bjo bobotse ge e le gabotse o tšerwe tirelong ya bodumedi bja bogologolo ya go nwa e le go direla medimo le bahu sehlabelo. Bagerika le Baroma ba be ba tšhollela medimo ya bona bjala ge ba le dijong gomme ba e-nwa e le go direla medimo yeo le bahu sehlabelo ge ba le menyanyeng.” Saeklopedia yeo e okeditše ka gore: “Seo se bego se tswalana kudu le motlwae wo wa go nwa e le go dira sehlabelo, e swanetše go ba e be e dutše e le mokgwa wa go nwa e le go lakaletša batho bao ba phelago gore ba be le bophelo bjo bobotse.”
Na mokgwa wo o sa le gona? Puku ya 1995 International Handbook on Alcohol and Culture e re: “[Go lakaletša ka go emišetša digalase godimo] ge e le gabotse ke lešaledi la mokgwa wa bogologolo wa go tšholla bjala e le go dira sehlabelo, moo medimo e bego e tšhollelwa seela se sekgethwa: madi goba beine bakeng sa takaletšo, thapelo yeo e akaretšwago ka mantšu a rego ‘o phele galelele!’ goba a rego ‘bakeng sa bophelo bja gago bjo bobotse!’”
Ke therešo gore taba ya gore selo se itšego, tsela goba mokgwa o itšego o thomile goba gore o swana le wa bodumedi bja bogologolo bja maaka ga se ka mehla go rago gore barapedi ba therešo ba se ke ba e diriša goba go e latela. Ela hloko garanata. Saeklopedia e tumilego ya Beibele e bega gore: “Go bonagala garanata le yona e be e dirišwa e le seka se sekgethwa madumeding a boheitene.” Lega go le bjalo, Modimo o dirile gore go be le matobolo ao a dirilwego ka garanata lemenong la seaparo sa moperisita yo mogolo, e bile kokwane ya mphiri ya ka tempeleng ya Salomo e be e kgabišitšwe ka digaranata. (Ekisodo 28:33; 2 Dikxoši 25:17) Go oketša moo, ka nako e itšego palamonwana ya lenyalo e be e le seka sa bodumedi. Lega go le bjalo, batho ba bantši lehono ga ba tsebe seo, gomme ba lebelela palamonwana e fo ba feela bohlatse bja gore motho o nyetše goba o nyetšwe.
Go thwe’ng ka go diriša beine ka go dumelelana le ditiro tša bodumedi? Ka mohlala, lebakeng le lengwe banna ba Sikeme bao ba rapelago Baali ba ile “ba tsêna ngwakong wa modimo wa bôná, ba ja, ba nwa, ba roxa Abimeleke.” (Baahlodi 9:22-28) Na o nagana gore motho yo a botegelago Jehofa o be a ka tšea karolo go nweng ka morero woo, mohlomongwe a kgopela tutuetšo ya modimo wa maaka kgahlanong le Abimeleke? Amosi o ile a bolela mabapi le nako yeo ka yona ba bantši kua Isiraele ba bego ba rabela malebana le Jehofa gore: “Mo ba hwetšaxo xò le aletare ba patlama . . . ba nwa sedilá sa tefô bà le mo nywakong ya medimo ya bôná.” (Amosi 2:8) Na barapedi ba therešo ba be ba ka tšea karolo dilong tše bjalo, e ka ba ka go tšholla beine e le go direla medimo sehlabelo goba ka go fo nwa maemong ona ao? (Jeremia 7:18) Goba na morapedi wa therešo o be a ka emišetša galase ya beine godimo gomme a kgopela gore medimo ya maaka e tutuetše bokamoso bja motho yo mongwe goba bja gagwe?
Seo se kgahlišago ke gore barapedi ba Jehofa ka dinako tše dingwe ba be ba emišetša matsogo a bona godimo gomme ba kgopela ditšhegofatšo. Ba be ba emišetša matsogo a bona go Modimo wa therešo. Re bala gore: “Salomo a êma pele xa aletare . . . a emišetša matsôxô xodimo, a re: Morêna Modimo wa Isiraele . . . xa xo Modimo mo-ka-Wêna, . . . O kwê Ò le bodulong bya xaxo xodimong; O kwê O ba lebalêlê.” (1 Dikxoši 8:22, 23, 30) Ka mo go swanago, “Esera a rêta Morêna . . . sethšaba ka moka sa fetola sa re: Amene, Amene! Ba emiša matsôxô, ba tseb’o inama, ba lothša Morêna.” (Nehemia 8:6; 1 Timotheo 2:8) Ke mo go kwagalago gore babotegi bao ba be ba sa emišetše matsogo godimo go kgopela tšhegofatšo go modimo yo a itšego wa mahlatse.—Jesaya 65:11.
Batho ba bantši lehono bao ba tšeago karolo go lakaletšeng ka go emišetša digalase tša beine godimo ba ka ba ba sa nagane gore ba kgopela tšhegofatšo go modimo yo a itšego, eupša gape ba ka se kgone go hlalosa lebaka leo ka lona ba emišetšago digalase tša beine godimo. Lega go le bjalo, go se naganišiše ga bona ka taba ye ga se lebaka la gore Bakriste ba therešo ba ikwe ba gapeletšega go ekiša ditiro tša bona.
Ke mo go tsebegago gore le ditabeng tše dingwe, Dihlatse tša Jehofa ga di dire dilo tše dingwe tšeo batho ba bantši ba di dirago. Ka mohlala, batho ba bantši ba dira dipontšho tša go hlompha dika tša botšhaba goba difolaga; ga ba lebelele seo e le ditiro tša borapedi. Bakriste ba therešo ga ba šitišane le ditiro tše bjalo, eupša bona ga ba tšee karolo go tšona. Ge di tseba gore monyanya o bjalo o tlo ba gona neng, Dihlatse tše dintši di ile tša diriša temogo gore di se ke tša kgopiša ba bangwe. Lebakeng le ge e le efe, di ikemišeditše go se dire ditiro tša botšhaba, tšeo di sa dumelelanego le Beibele. (Ekisodo 20:4, 5; 1 Johane 5:21) Batho ba bantši lehono ba ka no se lebelele go lakaletša ka go emišetša digalase godimo e le tiro ya bodumedi. Lega go le bjalo, go na le mabaka a kwagalago a gore Bakriste ba se ke ba tšea karolo go lakaletšeng ka go emišetša digalase godimo, e lego mokgwa woo o nago le setlogo sa bodumedi woo le gona bjale o ka lebelelwago e le go kgopela tšhegofatšo ‘legodimong,’ mo nkego ke go kgopela thušo matleng a phagametšego a motho.—Ekisodo 23:2.