Kgaolo 23

Madira a Banamedi ba Dipere ke Madimabe a Bobedi

1. Go ile gwa direga’ng go sa šetšwe maiteko a baruti a go thibela ditšie, gomme go tla ga madimabe a mangwe a mabedi go bontšha’ng?

GO HLASELA ga ditšie tša seswantšhetšo Bojakane go tloga ka 1919 go ya pele, go dirile gore baruti ba be tlalelong e kgolo. Ba lekile go fediša ditšie, eupša ditšie tše di tšwetše pele go tla ka matla go feta le ge e le neng pele. (Kutollo 9:7) Le gona, ga go felele fao! Johane o a ngwala: “Madimabe a pele a fetile. Bonang! Madimabe a mangwe a mabedi a tla ka morago ga dilo tše.” (Kutollo 9:12) Dikotlo tše dingwe tše di hlokofatšago di boloketšwe Bojakane.

2. (a) Go direga’ng ge morongwa wa botshelela a letša phalafala ya gagwe? (b) ‘Lentšu le lengwe le le tšwago dinakeng tša aletare ya gauta’ le emela’ng? (c) Ke ka baka la’ng go bolelwa ka barongwa ba bane?

² Mothopo wa madimabe a bobedi ke ofe? Johane o a ngwala: “Morongwa wa botshelela a letša phalafala ya gagwe. Ka kwa lentšu le lengwe le e-tšwa dinakeng tša aletare ya gauta yeo e lego pele ga Modimo le re go morongwa wa botshelela yo a nago le phalafala: ‘Hunolla barongwa ba bane bao ba tlemilwego nokeng e kgolo ya Eforate.’” (Kutollo 9:13, 14) Go hunollwa ga barongwa ke karabo e arabago lentšu leo le tšwago dinakeng tša aletare ya gauta. Ye ke aletare ya gauta ya diorelo, gomme diorelo tša merufsi ya gauta tše di tšwago aletareng ye di ile tša tswalanywa gabedi le dithapelo tša bakgethwa nakong e fetilego. (Kutollo 5:8; 8:3, 4) Ka gona, lentšu le le le kwewago le emela dithapelo tše di kopanego tša bakgethwa lefaseng. Ba kgopela gore bona ka noši ba hunollwe bakeng sa tirelo e nngwe e mafolofolo e le “batseta” ba Jehofa, e lego seo se bolelwago ke lentšu la Segerika leo mo le fetoletšwego e le “barongwa.” Ke ka baka la’ng go e-na le barongwa ba bane? Palo ye ya seswantšhetšo e bonala e bontšha gore ba be ba tla rulaganywa gabotse, e le gore ba akaretše lefase ka moka.—Kutollo 7:1; 20:8.

3. Barongwa ba bane ba ‘tlemilwe bjang nokeng e kgolo ya Eforate’?

³ Barongwa bao ba be ba ‘tlemilwe bjang nokeng e kgolo ya Eforate’? Noka ya Eforate mehleng ya kgale e be e le mollwane wa ka leboa-bohlabela la naga yeo Jehofa a bego a e holofeditše Aborahama. (Genesi 15:18; Doiteronomio 11:24) Ka gona, barongwa bao ba be ba thibeletšwe mollwaneng wa naga ya bona yeo ba e neilwego ke Modimo, goba sebaka sa lefaseng seo ba bego ba šoma go sona gomme ba thibetšwe gore ba se ke ba tsena ka botlalo tirelong yeo Jehofa a bego a ba lokišeleditše yona. Eforate le gona e be e tswalanywa kudu le motse wa Babilona, gomme ka morago ga go wa ga Jerusalema ka 607 B.C.E., Baisiraele ba nama ba ile ba fetša nywaga e 70 gona moo ba le bothopša, ‘ba tlemilwe nokeng e kgolo ya Eforate.’ (Psalme 137:1) Ngwaga wa 1919 o ile wa hwetša Baisiraele ba moya ba tlemilwe thibelong e swanago, ba nyamile gomme ba kgopela Jehofa gore a ba hlahle.

4. Ke thomo efe yeo barongwa ba bane ba nago le yona, gomme e ile ya phethwa bjang?

⁴ Ka mo go thabišago, Johane o a bega: “Ke moka barongwa ba bane ba hunollwa, bona bao ba bego ba lokišeleditšwe iri le letšatši le kgwedi le ngwaga, gore ba bolaye karolo ya boraro ya batho.” (Kutollo 9:15) Jehofa ke Mmoloki wa nako yo a sa fošego. O na le tšhupa-mabaka gomme o a e kgomarela. Ka gona, batseta ba ba hunollwa gabotse ka nako gore ba dire seo ba swanetšego go se dira. Nagana ka lethabo la bona ge ba tšwile bokgobeng ka 1919, gomme ba itokišeditše modiro! Ba romilwe e sego feela go hlokofatša, eupša go phetha ka go “[bolaya] karolo ya boraro ya batho.” Se se tswalana le dikotlo tše di ilego tša goelelwa ka go letšwa ga diphalafala tša pele tše nne, moo go ilego gwa hlokofatša karolo ya boraro ya lefase, lewatle, diphedi tša lewatle, methopo ya meetse le dinoka, le methopo ya seetša ya legodimong. (Kutollo 8:7-12) Barongwa ba bane ga ba felele moo. Ba a ‘bolaya,’ ba pepentšha ka mo go feletšego boemo bja moya bjo bo hwilego bja Bojakane. Dipolelo tše di goeleditšwego go tloga ka 1922 go ya pele gomme tša tšwela pele go fihla le mo nakong ye, di dirile se.

5. Modumo wa go letšwa ga phalafala ya botshelela o ile wa kwala bjang ka 1927 mabapi le Bojakane?

⁵ Gopola gore morongwa wa legodimong o sa tšwa go letša phalafala ya botshelela. E le go arabela go seo, kopano ya botshelela ya lelokelelo la dikopano tša ditšhaba-tšhaba tša ngwaga le ngwaga tša Barutwana ba Beibele e ile ya swarwa Toronto, Ontario, Canada. Lenaneo moo ka Sontaga, July 24, 1927 le ile la gašwa moyeng ka go dirišwa ga diteišene tše 53 tša radio, e lego go gašwa mo gogolo kudu mo go kilego gwa dirwa go fihla nakong yeo. Molaetša woo o boletšwego o ile wa fihla go batheetši bao mohlomongwe e bego e ka ba ba dimilione tše dintši. Sa pele, setlamo se matla se ile sa pepentšha Bojakane e le bjo bo hwilego moyeng gomme sa tšweletša taletšo e rego: “Jehofa Modimo mo nakong ye ya kgakanego o laletša batho gore ba tloge gomme ba lahlele sa ruri ‘Bojakane’ goba ‘Bokriste bjo bo rulagantšwego’ gomme ba bo furalele e le ka kgonthe . . . ; [anke] batho ba ineele ka dipelo tša bona ka moka le go bontšha potego ya bona e feletšego go Jehofa Modimo le go Kgoši ya gagwe le mmušo.” “Tokologo ya Batho” e be e le sehlogo sa polelo ya phatlalatša yeo e ilego ya latela. J. F. Rutherford o ile a nea polelo ye ka mokgwa wa gagwe wa ka mehla o matla, o swanelago “mollo le muši le sebabole” tšeo Johane a tšwelago pele go di bona ponong.

6. Johane o hlalosa bjang madira a banamedi ba dipere tšeo a tšwelago pele go di bona?

⁶ “Palo ya madira a banamedi ba dipere e be e le dimiriate tše pedi tša dimiriate: Ka kwa palo ya ona. Wo ke mokgwa woo ka wona ke bonego dipere ponong gotee le bao ba di nametšego: Di be di e-na le diphemela-sefega tša bohwibidu bja mollo le botala bja semela sa haisinte le bosorolwana bja sebabole; dihlogo tša dipere di be di swana le dihlogo tša ditau gomme melomong ya tšona go e-tšwa mollo le muši le sebabole. Karolo ya boraro ya batho e ile ya bolawa ka dikotlo tše tše tharo, e lego mollo le muši le sebabole tše di bego di e-tšwa melomong ya tšona.”—Kutollo 9:16-18.

7, 8. (a) Madira a banamedi ba dipere a kata ka tlase ga tlhahlo ya bomang? (b) Ke ka ditsela dife mo madira a banamedi ba dipere a swanago le ditšie tšeo di ilego tša tšwelela pele ga ona?

⁷ Ka gona, madira a a banamedi ba dipere a kata ka tlase ga tlhahlo ya barongwa ba bane. A pono e boifišago gakaakang! Nagana kamoo o bego o tla itshwara ka gona ge e ba e be e le wena o hlaselwago ka tsela yeo ke madira a banamedi ba dipere! Ponagalo ya bona e be e tla go boifiša kudu. Lega go le bjalo, na o lemogile kamoo madira a a banamedi ba dipere a swanago ka gona le ditšie tšeo di ilego tša tšwelela pele ga ona? Ditšie di be di swana le dipere; madireng a banamedi ba dipere go na le dipere. Bobedi di akaretšwa ntweng ya pušo ya Modimo. (Diema 21:31) Ditšie di be di e-na le meno a swanago le a ditau; dipere tša madira a banamedi ba dipere di na le dihlogo tše di swanago le tša ditau. Ka gona, bobedi bja tšona di tswalanywa le Tau ya moloko wa Juda yeo e nago le sebete, e lego Jesu Kriste Moetapele wa bona, Molaodi wa bona le Mohlala wa bona.—Kutollo 5:5; Diema 28:1.

⁸ Ditšie le madira a banamedi ba dipere ka bobedi di na le karolo modirong wa Jehofa wa kahlolo. Ditšie di tšwile mušing wo e bego e le sešupo sa madimabe le mollo o senyago bakeng sa Bojakane; melomong ya dipere go tšwa mollo, muši le sebabole. Ditšie di be di e-na le diphemela-sefega tša tshipi, go bontšha gore dipelo tša tšona di be di šireleditšwe ka boineelo bjo bo tiilego bja go ineela tokeng; madira a banamedi ba dipere a na le diphemela-sefega tša mmala o mohwibidu, o motala le o mosorolwana, e lego se se bontšhago mollo, muši le sebabole tša melaetša ya kahlolo e bolayago yeo e tšwago melomong ya dipere. (Bapiša le Genesi 19:24, 28; Luka 17:29, 30.) Ditšie di be di e-na le mesela e swanago le ya diphepheng e hlokofatšago; dipere di na le mesela e swanago le dinoga ya go bolaya! Go bonala eka seo se ilego sa thongwa ke ditšie, se be se tla išwa pele ke madira a banamedi ba dipere ka tekanyo e kgolo go ba go fihla se phethwa.

9. Madira a banamedi ba dipere a swantšhetša’ng?

⁹ Madira a a banamedi ba dipere a swantšhetša’ng? Go etša ge sehlopha se tloditšwego sa Johane se ile sa thoma go goeletša mo go swanago le ga phalafala ga kahlolo ya Jehofa ya tefetšo ya gagwe malebana le Bojakane se e-na le matla a ‘go loma le go hlokofatša,’ gona re ka lebelela gore sehlopha sona seo se se phelago se dirišwe tabeng ya ‘go bolaya,’ ke gore go tsebatša gore Bojakane le baruti ba bjona ba hwile e le ka kgonthe moyeng, ba lahlilwe ke Jehofa gomme ba loketše ‘sebešo sa mollo’ sa tshenyego e sa felego. Ruri, Babilona o Mogolo ka moka o swanetše go fedišwa. (Kutollo 9:5, 10; 18:2, 8; Mateo 13:41-43) Lega go le bjalo, pele ga go fedišwa ga yona, sehlopha sa Johane se diriša “tšhoša ya moya, ke gore, lentšu la Modimo” ge se pepentšha boemo bja Bojakane bjo bo swanago le bja lehu. Barongwa ba bane le banamedi ba dipere ba hlahla go bolawa mo ga seswantšhetšo ga “karolo ya boraro ya batho.” (Baefeso 6:17; Kutollo 9:15, 18) Se se bontšha thulaganyo ya tshwanelo le tshepedišo ya pušo ya Modimo tlase ga bolebeledi bja Morena Jesu Kriste, ge sehlopha se se boifišago sa bagoeledi ba Mmušo se laelwa go tsena ntweng.

Dimiriate tša Dimiriate tše Pedi

10. Ke ka kgopolo efe go nago le dimiriate tša dimiriate tše pedi tša madira a banamedi ba dipere?

¹⁰ Go ka ba bjang le dimiriate tša dimiriate tše pedi tša madira a a banamedi ba dipere? Miriate ge e le gabotse ke 10 000. Ka gona, dimiriate tša dimiriate tše pedi e be e tla ba dimilione tše 200.a Ka mo go thabišago, mo nakong ye go na le bagoeledi ba Mmušo ba dimilione, eupša palo ya bona ga se ya hlwa e fihla go makgolo a dimilione! Lega go le bjalo, gopola mantšu a Moše go Numeri 10:36: “Morêna, boêla mašaba [“dimiriate,” NW] a dikete-kete tša Isiraele!” (Bapiša le Genesi 24:60.) Seo ge e le gabotse, se be se bolela gore, ‘Boela go masome a dimilione a Isiraele.’ Lega go le bjalo, Isiraele e be e dira feela palo ya dimilione tše pedi go ya go tše tharo mehleng ya Moše. Ka gona, Moše o be a bolela’ng? Ka ntle le pelaelo, o be a gopola gore go e na le gore ba balwe, Baisiraele ba be ba swanetše go ba bao ba se nago palo bjalo ka “dinaledi tša lexodimong, le byalo ka lešabašaba la lebopong la lewatlê.” (Genesi 22:17; 1 Koronika 27:23) Ka gona, o ile a diriša lentšu “miriate” go bontšha palo e kgolo, eupša e se palo e lebanyago. Ka gona, The New English Bible e fetolela temana ye ka gore: “Khutša, MORENA wa dikete tše di se nago palo tša Isiraele.” Ye e dumelelana le tlhaloso ya bobedi ya lentšu “miriate” yeo e hwetšwago pukuntšung ya Segerika le ya Seheberu: “lešaba le le se nago palo,” “lešaba.”—The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament ya Gesenius, e fetoletšwego ke Edward Robinson.

11. Go be go tla nyakega’ng gore sehlopha sa Johane se be ba dimiriate, gaešita le ka kgopolo ya seswantšhetšo?

¹¹ Lega go le bjalo, bao e lego ba sehlopha sa Johane ba ba sa dutšego ba šetše lefaseng ba dira palo ya ka tlase ga 10 000, e lego yeo e lego ka tlase ga miriate ya kgonthe. Ba ka swantšhwa bjang le dikete tše se nago palo tša madira a banamedi ba dipere? Gore ba be ba dimiriate gaešita le ka kgopolo ya seswantšhetšo, ruri na ba be ba ka se ke ba nyaka bathuši? Se ke seo ba ilego ba se nyaka gomme ka botho bjo bo sa swanelago bja Jehofa, se ke seo ba ilego ba se newa! Bathuši ba ba tšwa kae?

12, 13. Ke ditiragalo dife tša histori go tloga ka 1918 go ya go 1935 tšeo di bontšhitšego moo bathuši ba tšwago gona?

¹² Sehlopha sa Johane go tloga ka 1918 go ya go 1922 se ile sa thoma go tliša bathong ba tlaletšwego kholofelo e thabišago ya gore “ba dimilione bao ba phelago mo nakong ye ba ka se ke ba hwa le ka mohla.” Go ile gwa ba gwa tsebišwa ka 1923 gore dinku tša Mateo 25:31-34 di tla hwetša bophelo lefaseng tlase ga Mmušo wa Modimo. Kholofelo e swanago e ile ya tšweletšwa pukwaneng ya Freedom for the Peoples, yeo e ilego ya lokollwa kopanong ya ditšhaba-tšhaba ka 1927. Mathomong a nywaga ya bo-1930, sehlopha se se lokilego sa Jonadaba le ‘batho ba llago le go hlokofala’ ka baka la boemo bjo bo nyamišago bja moya bja Bojakane, ba ile ba bontšhwa e le bao ba swanago le dinku tša seswantšhetšo tšeo di nago le kholofelo ya bophelo lefaseng. (Hesekiele 9:4; 2 Dikxoši 10:15, 16) Morokami (wa Seisemane) wa August 15, 1934 ge o lebiša batho ba bjalo ‘metseng ya botšhabelo’ ya mehleng yeno, o itše: “Bao ba sehlopha sa Jonadaba ba kwele modumo wa phalafala ya Modimo gomme ba etše temošo hloko ka go tšhabela mokgatlong wa Modimo gomme ba kopanela le batho ba Modimo, ka gona ba swanetše go dula moo.”—Numeri 35:6.

¹³ Ka 1935 ba sehlopha se sa Jonadaba ba ile ba laletšwa ka mo go kgethegilego gore ba be gona kopanong ya Dihlatse tša Jehofa kua Washington, D.C., U.S.A. Gona moo ka Labohlano, May 31, J. F. Rutherford o ile a nea polelo ya gagwe e tumilego e rego “Lešaba le Legolo,” yeo go yona a ilego a bontšha gabotse gore sehlopha se sa Kutollo 7:9 e be e le seo se swanago le dinku tša Mateo 25:33, e lego sehlopha se ineetšego seo se nago le kholofelo ya go phela lefaseng. Bjalo ka sešupo sa dilo tšeo di tlago, Dihlatse tše mpsha tše 840 di ile tša kolobetšwa, tšeo tše dintši tša tšona e bego e le tša lešaba le legolo.b

14. Na lešaba le legolo le tla ba le karolo tlhaselong ya seswantšhetšo ya madira a banamedi ba dipere, gomme ke boikemišetšo bofe bjo bo ilego bja bolelwa ka 1963?

¹⁴ Na lešaba le le legolo le bile le karolo tlhaselong ya madira a banamedi ba dipere yeo e thomilego ka 1922, yeo e ilego ya gatelelwa ka mo go kgethegilego kopanong ya Toronto ka 1927? Ka tlase ga tlhahlo ya barongwa ba bane, e lego sehlopha se tloditšwego sa Johane, ruri le bile le yona! Kopanong ya “Ditaba tše Dibotse tša Neng le Neng” yeo e ilego ya swarwa go dikologa lefase ka moka ka 1963, le bile gotee le sehlopha sa Johane setlamong se se tutuetšago maikwelo. Setlamo se se boletše gore lefase “le lebane le tšhišinyego ya lefase ya mathata a lefase yeo e sa kago ya ba gona le ka mohla, gomme mekgatlo ka moka ya lona ya bopolitiki gotee le Babilona ya lona ya mehleng yeno ya bodumedi di tla pšhatlaganywa.” Ka boikemišetšo ba ile ba re “re tla tšwela pele go botša batho bohle ka ntle le go kgetha ‘ditaba tše dibotse tša neng le neng’ tše di lego mabapi le mmušo wa Mesia wa Modimo, le tše di lego mabapi le dikahlolo tša gagwe tšeo di swanago le dikotlo go manaba a gagwe, eupša e le tšeo di tlago go dirwa gore go hunollwe batho ka moka bao ba ratago go rapela Modimo Mmopi ka moya le ka therešo ka tsela ye a e amogelago.” Setlamo se se ile sa dirwa ka mafolofolo dikopanong tše 24 go dikologa lefase ka moka, se dirwa ke palo ya kakaretšo ya ba tlilego kopanong ba 454 977, bao ba 95 lekgolong ba bona e bego e le ba lešaba le legolo.

15. (a) Lešaba le legolo ka 2005 le be le dira karolo efe lekgolong ya badiri bao Jehofa a ba dirišago tšhemong? (b) Thapelo ya Jesu go Johane 17:20, 21 e bontšha bjang go ba batee ga lešaba le legolo le sehlopha sa Johane?

¹⁵ Lešaba le legolo le tšwetše pele le tsebatša go ba boteeng ga lona e le ka kgonthe le sehlopha sa Johane tabeng ya go tšhollela dikotlo Bojakaneng. Lešaba le le legolo ka 2005 le dirile palo ya ka godimo ga 99,8 lekgolong ya badiri bao Jehofa a ba dirišago tšhemong. Ditho tša lona di dumelelana ka pelo ka moka le sehlopha sa Johane, seo Jesu a rapetšego mabapi le sona go Johane 17:20, 21, ka gore: “Ga ke kgopelele ba feela, eupša ke kgopelela le bao ba dumelago go nna ka lentšu la bona; e le gore ka moka e be batee, go etša ge wena Tate o le boteeng le nna gomme nna ke le boteeng le wena, gore le bona ba be boteeng le rena, e le gore lefase le dumele gore o nthomile.” Ge sehlopha se se tloditšwego sa Johane se eta pele se le tlase ga Jesu, ruri lešaba le legolo le le fišegago le ba le karolo le sona tlhaselong e kgolo kudu ya go senya ya madira a banamedi ba dipere yeo e kilego ya dirwa historing ka moka ya motho!c

16. (a) Johane o hlalosa bjang melomo le mesela ya dipere tša seswantšhetšo? (b) Melomo ya batho ba Jehofa e ile ya rulaganyetšwa bjang tirelo? (c) Ke’ng seo se dumelelanago le therešo ya gore “mesela ya tšona e swana le dinoga”?

¹⁶ Madira ao a banamedi ba dipere a nyaka didirišwa bakeng sa ntwa. Jehofa o ile a ba nea didirišwa tše ka tsela e makatšago! Johane o di hlalosa ka gore: “Gobane matla a dipere a melomong ya tšona le meseleng ya tšona; gobane mesela ya tšona e swana le dinoga, e na le dihlogo, gomme di gobatša ka yona.” (Kutollo 9:19) Jehofa o kgethetše badiredi ba gagwe ba ineetšego le go kolobetšwa tirelo ye. Ka Sekolo sa Bodiredi sa Pušo ya Modimo le diboka tše dingwe tša phuthego le dikolo tše dingwe, o ba rutile kamoo ba ka bolelago lentšu ka gona e le gore ba ka kgona go bolela ka go botega ka “leleme la ba rutexilexo.” O tsentše mantšu a gagwe melomong ya bona gomme a ba roma gore ba tsebatše dikahlolo tša gagwe ‘phatlalatša le ka ntlo le ntlo.’ (2 Timotheo 4:2; Jesaya 50:4; 61:2; Jeremia 1:9, 10; Ditiro 20:20) Sehlopha sa Johane le lešaba le legolo ba tlogetše molaetša o hlabago mo ba fetilego gona, e lego se se swanago le “mesela,” ka dikete tše dimilione tša Dibeibele, dipuku, dipukwana le dimakasine tšeo di abilwego ka nywaga e mentši. Go baganetši ba ona bao ba lemošwago ka ‘go gobatša’ mo go tšwago go Jehofa, madira a a banamedi ba dipere ruri a swana le dimiriate tša dimiriate tše pedi.—Bapiša le Joele 2:4-6.

17. Na Dihlatse tša Jehofa di na le karolo le ge e le efe tlhaselong ya madira a banamedi ba dipere dinageng tšeo go tšona dipuku di ka se kego tša abja ka baka la ge modiro o thibetšwe? Hlalosa.

¹⁷ Karolo e kgolo e fišegago ya madira a a banamedi ba dipere e dirwa ke bana babo rena dinageng tšeo go tšona modiro wa Dihlatse tša Jehofa o thibetšwego. Ba ka go swana le dinku gare ga diphiri, ba swanetše go ba “šedi bjalo ka dinoga, fela [e] le ba se nago molato bjalo ka maeba.” Ka ge ba e-kwa Jehofa, ruri ba ka se ke ba lesa go bolela dilo tše ba di bonego le tše ba di kwelego. (Mateo 10:16; Ditiro 4:19, 20; 5:28, 29, 32) Ka ge ba e-na le dipuku tše sego kae tšeo ba ka di abago phatlalatša goba ba se natšo, ruri na re ka phetha ka go bolela gore ga ba na karolo tlhaselong ya madira a banamedi ba dipere? Le gatee-tee! Ba na le melomo ya bona le matla a tšwago go Jehofa a gore ba e dirišetše go bolela therešo ya Beibele. Se ba se dira ka mokgwa o sa rulaganyetšwago le ka go phegelela, ba thoma dithuto tša Beibele gomme ba ‘iša ba bantši go lokeng.’ (Daniele 12:3) Gaešita le ge ba ka se ke ba loma ka mesela ya bona ka kgopolo ya go tlogela dipuku tše tutuetšago, fela mollo wa seswantšhetšo, muši le sebabole di tšwa melomong ya bona ge ba nea bohlatse ka bohlale le ka temogo mabapi le letšatši la Jehofa le le batamelago la go itwela.

18. Ke ka maleme a makae le ka palo e kaaka’ng mo madira a a banamedi ba dipere a abilego molaetša o gatišitšwego o hlokofatšago?

¹⁸ Mafelong a mangwe, dipuku tša Mmušo di tšwela pele go pepentšha dithuto le ditsela tša Bojakane tša Babilona, gomme di bo hlokofatša ka mo go bo swanetšego ka tsela ya seswantšhetšo. Madira a a mantši a banamedi ba dipere ka go diriša mekgwa ya lehono ya kgatišo, nywageng e 68 pele ga 2005 a ile a kgona go aba Dibeibele, dipuku, dimakasine le dipukwana tše dibilione ka maleme a ka godimo ga a 450 a lefase, e lego tše dintši kudu go feta dimiriate tša dimiriate tše pedi tša kgonthe. Mesela yeo e ile ya hlokofatša gakaakang ka mabolela!

19, 20. (a) Gaešita le ge go hlaselwa mo gogolo ka molaetša o otlago go lebišitšwe Bojakaneng, fela ba bangwe bao ba lego dinageng tšeo di sa bušwego ke Bojakane ba ile ba arabela bjang? (b) Johane o hlalosa bjang boemo bja batho ka kakaretšo?

¹⁹ Jehofa o rerile gore molaetša wo wo o otlago o swanetše go ‘bolaya karolo ya boraro ya batho.’ Ka gona, o be o lebišitšwe ka mo go lebanyago go Bojakane. Eupša o ile wa fihla dinageng tšeo e bego e se tša Bojakane, go akaretša le tše dintši tšeo go tšona boikaketši bja dikereke tša Bojakane bo tsebjago kudu. Na batho ba dinaga tše ba batametše Jehofa, ka baka la go bona ga bona go otlwa ga mokgatlo wo o gobogilego wa bodumedi? Ba bantši ba dirile bjalo! Go bile le go arabela gare ga batho ba boleta le ba rategago bao ba phelago mafelong ao a sa dumelelego go tutuetšwa ke Bojakane. Eupša ge e le bakeng sa batho ka kakaretšo, Johane o hlalosa boemo bja bona ka gore: “Eupša batho ba ba šetšego bao ba sa bolawago ke dikotlo tše ga se ba ka ba itshola medirong ya diatla tša bona, e le gore ba se ke ba rapela batemona le medimo ya diswantšho ya gauta le silifera le koporo le lefsika le kota, yeo e sa kgonego go bona le ge e le go kwa goba go sepela; ga se ba ka ba itshola ka baka la dipolao tša bona le ge e le ditiro tša bona tša go dirišana le meoya goba bootswa bja bona goba bohodu bja bona.” (Kutollo 9:20, 21) Go ka se ke gwa ba le go sokologa ga lefase ga batho ba bjalo ba ba sa itsholego. Ka moka bao ba phegelelago ditseleng tša bona tše mpe ba tla swanelwa ke go lebana le kahlolo e sehlogo e tšwago go Jehofa letšatšing le legolo la go itwela ga gagwe. Eupša “yo mongwe le yo mongwe yo a bitšago leina la Jehofa o tla phološwa.”—Joele 2:32; Psalme 145:20; Ditiro 2:20, 21.

²⁰ Seo re sa tšwago go se bolela ke karolo ya madimabe a bobedi. Go sa na le tše dintši tšeo di tlago go tla pele ga ge madimabe a a fihla mafelelong, ka ge re tla bona dikgaolong tše di latelago.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 149]

Go letšwa ga phalafala ya botshelela go tšweletša madimabe a bobedi

[Diswantšho go letlakala 150, 151]

Barongwa ba bane ba hlahla tlhaselo e kgolo kudu historing ya madira a banamedi ba dipere

[Diswantšho go letlakala 153]

Madira a mantši kudu a banamedi ba dipere a abile dimilione tše di sa balegego tša dipuku tšeo di theilwego Beibeleng

[Seswantšho go letlakala 154]

Batho ba ba šetšego ga se ba ka ba itshola