Go Bala Ditshenyagalelo tša go Khudugela Nageng e Humilego

KE SE se bonwago ka tlwaelo diofising tša botseta lefaseng ka moka le le hlabologago: ngwako wa boletelo o tletše ka batho bao ba letetšego ka go tšhoga poledišano yeo e tlago go swarwa le bona. Go ithekgilwe ka poledišano e kopana eupja e le ya bohlokwa, go tla phethwa ge e ba ba ka hwetša visa bakeng sa go khudugela nageng ye e nago le diintaseteri ka Bodikela. Ba bantši ba dumela gore se e tla ba thikhete ye e išago katlegong. Mofsa o mongwe wa ka Bodikela bja Afrika o ile a belaela ka gore: “Ke be ke šoma ka thata ka nywaga e mene, gomme ga se ka kgona gaešita le go ba le radio. Ge nkabe ke le Engelane goba United States, mo nakong ye nkabe ke e-na le koloi le lefelo le e lego la-ka la bodulo.”

Ga go thata go kwešiša lebaka leo ka lona ba bantši ditšhabeng tšeo di diilago, tše di hlabologago ba nago le maikwelo a bjalo. Go bona go thata go hwetša modiro, gomme mogolo ke wa tlase. Inflation e metša tšhelete yeo e bolokilwego. Dintlo di a hlaelela ebile di tlala wa go hloka le botshwelo bja mare. Batho ba apara diaparo tšeo di lahlilwego ke bao ba lego dinageng tšeo di humilego kudu. Ba bantši ba ikwa ba tantšwe ke kwenamohlaba ya tša boiphedišo.

Bodikela bjo bo humilego bo ipiletša gakaakang! Lesogana le lengwe kua Sierra Leone le itše: “Ba bangwe bao ba ilego ba ya moše wa mawatle ba boa ba re botša ditaba tšeo di re neago sebete sa gore re ye go iponela dinaga tšeo di nago le diintaseteri. Ba bolela gore o swanetše go šoma ka thata, eupja o hwetša tšhelete e ntši yeo o ka e itlhokomelago ka yona wa ba wa hwetša le matsaka a mangwe, bjalo ka koloi. Le gona, ge e ba o boa o e-na le [diranta tše dikete tše hlano] o ka thoma kgwebo wa ba wa nyala.”

Ga go makatše ge bahlanka ba bangwe ba Modimo ba nea mabaka a swanago. Kgaetšedi o mongwe wa mo-Afrika o itše: “Rena bafsa ka phuthegong ya Modimo re kwa dipoledišano mabapi le kamoo ba bangwe bao ba ilego moše wa mawatle ba ipshinago ka gona. Ka gona, ka dinako tše dingwe ke a ipotšiša, ‘Go thwe’ng ka nna? Ke ka baka la’ng ke tlaišega mo? Na ke swanetše go sepela goba ke swanetše go dula?’ ”

Ge e ba o dula nageng yeo e diilago, le wena ka mo go swanago mo gongwe o ka ipotšiša ge e ba go khuduga go ka kaonefatša boemo bja gago bja bophelo. Lega go le bjalo, go falalela nageng e šele ke modiro o mogolo, ke mogato o bitšago tšhelete e ntši le o boima. Mo gongwe go ka akaretša go ithuta leleme le lefsa go ithuta modiro ka lefsa, go fetogela mekgweng e mefsa ya go phela, go kgotlelela lenyatšo leo le bontšhwago ke ba bantši go batho bašele, le go ithuta tsela ka moka e mpsha ya bophelo. Lega go le bjalo, Bakriste ba bantši ba dirile se ka katlego e kgolo gomme ba itlhatsetše e le didirišwa tša kgonthe diphuthegong tša bona magaeng a bona a mafsa ka go dira e le bagoeledi ba beago mohlala, babulamadibogo, bagolo le bahlanka ba bodiredi.

Lega go le bjalo, ga se ka moka bao ba ilego ba atlega gakaalo. Manyami le dikgateletšo tša go falala di feleleditše ka go senya ba bangwe moyeng. Ka gona, go molaleng gore go khuduga mo go bjalo ga se gwa swanela go dirwa ka ntle le go naganišišwa ka kelohloko le ka thapelo. Beibele e eletša go Diema 3:5, 6 ka gore: “Bôta Modimo ka pelo ka moka; O se ké wa ithêkxa ka xo fo re: Ke n’e thlaloxanyô. Ditseleng tša xaxo tšohle tseba Yêna; ké mo Yêna a tl’o xo Xo thulêla tsela.” Ee, o swanetše go kgonthišiša gore o gata mogato ka go dumelelana le thato ya Jehofa. (Jakobo 4:13-15) Le gona, Jesu o ile a nea dikeletšo tše dingwe tše holago bakeng sa go go thuša go dira se ge a be a kgothaletša batheetši ba gagwe go “bala ditshenyagalelo.” (Luka 14:28, NW) Se se akaretša seo se fetago go naganišiša ka tša ditšhelete. Go bolela go ela hloko ditshenyagalelo tša moya tše di ka bakwago ke go falala.

Ditherešo tša Bophelo Moše wa Mawatle

Pele o ka khudugela lege e le kae, o swanetše go ba le kgopolo e botse ya kgonthe ya seo o tla se letelago ge o fihla moo. Ge e ba go kgonega, dira ketelo ya go itokišeletša gomme o iponele kamoo maemo a lego ka gona. Go sego bjalo, o tla swanelwa ke go ithekga ka ditaba tša mabare-bare. Beibele e lemoša ka gore: “Lešilo le dumêla ’taba tšohle; mohlale ó hlatha dikxatô.”—Diema 14:15.

Ba bangwe ba hweditše tsebišo ya bona ka moka mabapi le bophelo bja dinageng tša ka Bodikela go tšwa dipontšhong tša dipaesekopo le tša thelebišene. Ka go rialo ba dumela gore motho o mongwe le o mongwe o humile, o otlela koloi e mpsha le go phela legaeng la matsaka. Lega go le bjalo, therešo ke e tlogago e fapane. Dinaga tše dintši tše di humilego di na le ditekanyo tša bodiidi tše boifišago, go hloka magae le go se thwalwe. Le gona, bontši bja badudi ba ba diilago kudu ke bafaladi ba bafsa. Moofisiri wa botseta bja U.S. nageng e nngwe yeo e diilago o hlalosa gore: “Batho ba ba tloga ba sa lemoge kamoo go dula šebešebe go lego thata ka gona kua Amerika. Ba bangwe ba ngwalela mangwalo gae ba bolela kamoo ba ipshinago ka gona—kamoo ba ilego ba reka dikoloi tše pedi le ntlo ka gona—eupja therešo ke gore ba goga ka kgara.”

Boemo ke bjo bo swanago lefelong le lengwe. Mna. Sahr Sorie ke morutiši wa Afrika Bodikela yo a ilego a dula le go ithuta kua London. O hlalositše ka gore: “Ga go bonolo go khuduga Afrika gomme wa ya go dula Engelane. Bafaladi ba bantši kudu ba tloga ba phela ka go topa tša fase. O ka bala mathata difahlegong tša bona. Ba bangwe ba hwetša go le thata go kgoboketša [ranta e tee] bakeng sa go letša mogala. Gantši ba hlakanela phapoši e tee le ba bangwe ba bantši, ba fo ba le seruthufatši (heater) se senyenyane gore ba dule ba ruthetše. Ba kgona go hwetša feela mediro e nyatšegago, lega go le bjalo, ba sa dutše ba sa kgone go lefelela melato ya bona. Bao ba tlogago Afrika ka go tšhaba bodiidi gantši ba ikhwetša ba le maemong a mabe le go feta mekutwaneng ya Yuropa.”

Dikgateletšo tša tša ditšhelete tšeo di sepedišanago le go ikhweletša madulo a go dula šebešebe nageng e mpsha di ka kgameletša boemo bja motho bja moya. (Mateo 13:22) Ke therešo gore Beibele e reta go šoma ka thata. (Diema 10:4; 13:4) Eupja ba bantši bao ba yago moše wa mawatle ba gapeletšega go ba le mešomo e mebedi goba e meraro e le gore ba fihlelele dipakane tša bona tša tša ditšhelete—goba go hwetša dinyakwa. Nako e šalago bakeng sa go phegelela borapedi bja Modimo e ba e nyenyane goba ga e be gona. Diboka tša Bokriste, thuto ya Beibele le go abelana le ba bangwe therešo ya Beibele di a hlokomologwa. Mantšu a Jesu Kriste a itlhatsela ka mo go kwešago bohloko e le a therešo: “Le ka se kxône xo dirêla Modimo, ’me la dirêla le Mamôna.”—Mateo 6:24.

Dikgateletšo tša Boitshwaro

Gape, o swanetše go ela hloko boemo bja boitshwaro nageng e mpsha yeo o tlago go dula go yona. Beibele e re botša gore Lota o ile a kgetha go ya go dula Tikologong ya Jorodane. Ge e le mabapi le dilo tše di bonagalago, kgetho yeo a e dirilego e bonagetše e le e bohlale, ka gobane “ka moka e le naxa ye e naxo le meetse, e etša thšemo ya Morêna.” (Genesi 13:10) Lega go le bjalo, baagišani ba bafsa ba Lota e be e le “ba babe, e le ba xo befêla Morêna ka kudu”—digoboga dikopanong tša botona le botshadi! (Genesi 13:13) Ka baka leo, “motho eo wa moloki ó lle pelo mola a axile le bôná, a hlwa à bôná a e-kwa xe ba senya molaô ka mediro ya bôná.”—2 Petro 2:8.

Ka mo go swanago, lehono go khudugela Bodikela mo gongwe go ka lebanya wena le lapa la gago le dikgateletšo tša boitshwaro le meleko yeo e lego e megolo kudu go feta ya nageng ya geno. Go okeletša moo, batho ba ba gotšego ba ka ba ba sa hlompšhe go swana le ga geno. Go hlompha batswadi go ka ba go sa kgothaletšwe. Baagišani ba ka ba ba sa šetšane. Dikgateletšo tše bjalo di ka kgoma wena le lapa la gago bjang? Se ke selo seo o swanetšego go se naganišiša ka thapelo.

Batswadi ba ba Sego Gona

Batswadi ba bangwe ba kgethile go tlogela malapa a bona morago gomme ba ya moše wa mawatle ba nnoši. Morero ke gore ba tle ba tšee malapa a bona ge ba šetše ba dudišegile goba mohlomongwe ba boele gae ba e-na le tšhelete e ntši. Na thulaganyo e bjalo ke ye bohlale?

Mangwalo a tlama batswadi gore ba hlokomele dinyakwa tša dilo tše di bonagalago tša malapa a bona, gomme maemong a mangwe a feteletšego, motswadi a ka swanelwa ke go ya go šoma kgole le gae e le gore a hwetše ditokišetšo tše di bjalo. (1 Timotheo 5:8) Lega go le bjalo, batswadi e bile ba tlamegile go hlokomela dinyakwa tša moya tša malapa a bona. Lentšu la Modimo le re: “Lena Bô-tata-xo-bana! Le se kê la befediša bana ba lena; sa lena a e bê xo ba etetša ka xo ba ruta le xo ba eletša tša Morêna.”—Ba-Efeso 6:4.

Na tate a ka dira se ka katlego ge e ba ka nako e nngwe a e-ba kgole le lapa la gagwe lebakeng la dikgwedi goba nywaga? Ga go bonagale a ka kgona. Ka gona, o swanetše go ela hloko ge e ba mehola lege e le efe ya dilo tše di bonagalago yeo e ka hwetšwago e le bohlokwa go feta mafelelo ao go se be gona ga gago go bago le wona baneng ba gago. Ka ntle le moo, bafaladi gantši ba hwetša gore ga go bonolo go ba le “mahlatse” go etša kamoo ba ilego ba nagana ka gona. Ge e ba mofaladi a sa kgone go lefelela leeto leo le ka tšewago ke lapa la gagwe, karogano e ka gagaba nywaga e mentši. Seo le sona se ka baka dikotsi tše šoro tša boitshwaro. (Bapiša le 1 Ba-Korinthe 7:1-5.) Ka mo go nyamišago, ba bangwe maemong a bjalo ao a lekago ba ineetše boitshwarong bjo bo gobogilego bja dikopano tša botona le botshadi.

Go ba le Kholofelo Ditokišetšong tša Modimo

Ge maemo a lefase a tša boiphedišo a dutše a theogela tlase, ke mo gobotse go gopola gore bahlanka ba Modimo ga se ba swanela go boifa gore ba tla tlogelwa. Jesu o itše: “Lesang xo belaêla la re: Re tlo ja’ng? Re tlo nwa’ng? Re tlo apara’ng? Tšeo ka moka ké tše badithšaba ba di tsomaxo ka kudu. Xe e le Tata-weno wa maxodimo ó tseba xobane le lena tšeo ka moka Le phela ka tšôna. Sa pele Le tsomê mmušô wa Modimo le tokô ya wôna; ké mo Le tl’o xo ekeletšwa ka tšeo ka moka.”—Mateo 6:31-33.

Dihlatse tša Jehofa lehono di phetha dikgahlego tša Mmušo wa Modimo ka go bolela ditaba tše di lokilego ka mafolofolo. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ditšhabeng tše dintši tše di diilago, go na le go nyakega mo gogolo ga baboledi ba Mmušo. Kudu-kudu go nyakega bagolo le bahlanka ba bodiredi ba ba gotšego. Go e na le go ya nageng yeo e atlegilego ka tša boiphedišo mo go sa nyakegego thušo e kgolo, ba bangwe ba kgethile go dula ba le dinageng tša gabo bona tša setlogo. Ba bangwe ba batho ba bjalo ba ile ba phela bjang?

Alethia, e lego modudi wa ka Bodikela bja Afrika yo a bilego tirelong ya nako e tletšego ka nywaga e 30 nageng ya gabo, o boletše se: “Ke be ke e-na le sebaka sa go ya go dula moše wa mawatle. Lebaka leo ka lona ke sa kago ka dira bjalo e be e le gore ke be ke rata go dula le batho ba gešo le ba leloko. Ke thabela go ba thuša go ithuta therešo le gore re kgone go hlankela Jehofa. Ga se ka lahlegelwa ke selo le setee ka go dula mo, gomme ga ke itsholele selo lege e le sefe.”

Winifred le yena o dula nageng ya Afrika. Boemo bja kgonthe bja bophelo bo gare ga maemo a tlase kudu lefaseng. Eupja ka morago ga nywaga e 42 a le tirelong ya bobulamadibogo bja nako e tletšego, o re: “Ga se ka mehla go bago bonolo go hlokomela tša boiphedišo. Sathane o leka go thatafatša dilo, eupja Jehofa ka mehla o ile a mphepa le go ntlhokomela ka tšeo ke di nyakago.”

Mehleng ya bogologolo Aborahama o be “a kxodilwe ruri xore Modimo ó na le matla a xo dira se a mo holofeditšexo sôna.” (Ba-Roma 4:21) Na le wena ka mo go swanago o kgodišegile gore Jehofa a ka kgona go phethagatša kholofetšo ya gagwe le go go hlokomela ge e ba o etiša dikgahlego tša Mmušo pele bophelong bja gago? Na o dumelelana le mopsalme yo a ngwadile gore: “Melaô ya molomo [wa Modimo] e nkhola xo fetiša xauta le disilifêra tše dikete”? (Psalme 119:72) Goba e ka ba e le gore go nyakega gore o diriše keletšo ya moapostola Paulo ka mo go tletšego? Go 1 Timotheo 6:8, o ngwadile gore: “Xe re na le dijô le diaparô, a re kxolweng ke tšôna.” Na e ka ba e le gore se bohlale se re ka se dirago, ga se go nyaka madulo a mangwe, eupja ke go kaonefatša madulo a gago a gona bjale?

Maemo a tša boiphedišo dinageng tše dintši a ka bakela Bakriste ba bantši mathata a šoro. Ka gona, ge e ba ka morago ga go naganišiša ka mabaka ka moka ao a akaretšwago lapa le phetha ka gore le falale, ga go na lebaka la gore ba bangwe e be ba ba solago. (Ba-Galatia 6:5) Bao ba šalago ba ka tšwela pele ba kgopela Jehofa thušo ya go rwala mathata ao a tlišwago ke tshepedišo ye, mola ba thabela ditšhegofatšo tša moya tšeo Modimo a ba neago tšona. Gopola, kapejana go hloka toka le go beba sefahlego ga lefase go tla lokišwa ka tlase ga Mmušo wa Modimo. Ka gona, go tla ba bjalo ka ge mopsalme a ngwadile: “O [Jehofa] khupurolla ’atla sa xaxo me ka moka tše di phelaxo o di horiša lethabô.”—Psalme 145:16.