Jehofa ke Mang?

“JEHOFA ke mang?” Potšišo yeo e ile ya botšišwa nywageng e 3 500 e fetilego ke Farao yo a ikgogomošago kgoši ya Egipita. Mohlomongwe borumolani bo ile bja mo tutueletša go oketša ka gore: “Ga ke tsebe Jehofa.” Banna ba babedi bao ka nako yeo ba bego ba eme pele ga Farao ba be ba tseba yoo Jehofa e lego yena. E be e le Moše le Arone bana ba motho ba moloko wa Isiraele wa Lefi. Jehofa o be a ba romile go yo laela mmuši wa Egipita gore a lese ba-Isiraele ba ye lešokeng go yo bina monyanya wa bodumedi.—Ekisodo 5:1, 2, PK.

Farao o be a sa nyake karabo bakeng sa potšišo ya gagwe. Ka tlase ga pušo ya gagwe, baperisita ba be ba hlohleletša borapedi bja medimo ya maaka e makgolo-kgolo. Farao ka noši o be a tšewa e le modimo! Go ya ka dinonwane tša Egipita, e be e le yena morwa wa modimo wa letšatši Ra le modimo yo a lego ka sebopego sa motho wa hlogo ya pekwa Horus. Farao o be a bitšwa ka maina a swanago le “modimo yo matla” le “ra-bosafelego.” Ka gona go be go sa makatše ge a be a botšiša ka go nyatša gore: “Jehofa ke mang, yo nka kwago lentšu la gagwe?”

Moše le Arone ba be ba se ba swanelwa ke go araba potšišo yeo. Farao o be a tseba gore Jehofa ke Modimo yo a bego a rapelwa ke ba-Isiraele, bao ka nako yeo e bego e le makgoba kua Egipita. Eupja Farao le ba-Egipita ka moka go se go ye kae ba be ba tla tseba gore Jehofa ke Modimo wa therešo. Ka mo go swanago lehono, Jehofa o tla dira gore leina la gagwe le Bomodimo bja gagwe di tsebje ke mang le mang mo lefaseng. (Hesekiele 36:23, PK) Ka gona re ka holwa ke go ela hloko kamoo Jehofa Modimo a ilego a godiša leina la gagwe ka gona kua Egipita ya bogologolo.

O Feta Medimo ya Egipita

Farao ge a botšiša ka mokgwa wa go hlohla gore Jehofa ke mang, o be a se a letela mafelelo ao a mo tletšego. Jehofa ka noši o ile a arabela ka go tliša dikotlo tše lesome godimo ga Egipita. Dikotlo tšeo ga se tša tlela setšhaba feela. E be e le dikotlo tše di otlago medimo ya Egipita.

Dikotlo tše di bontšhitše go feta ga Jehofa medimo ya Egipita ka bogolo. (Ekisodo 12:12; Numeri 33:4) Nagana ka setu seo se ilego sa ba gona ge Jehofa a fetola Noka ya Nile le meetse ka moka a Egipita go ba madi! Ka baka la mohlolo wo, Farao le batho ba gagwe ba ile ba tseba gore Jehofa o be a feta modimo wa Nile, Hapi. Go hwa ga dihlapi ka nokeng ya Nile le gona e be e le kotlo go bodumedi bja Egipita, ka gobane dihlapi tša mehuta e mengwe di be di hlompšha ka tsela ya borapedi.—Ekisodo 7:19-21.

Se se latelago, Jehofa o ile a tliša kotlo ya digwagwa godimo ga Egipita. Se se ile sa hlompholla modimogadi yo e lego segwagwa wa Egipita, Heqt. (Ekisodo 8:1-10) Kotlo ya boraro e ile ya gakantšha baperisita bao e lego bo-ramalea, bao ba bego ba sa kgone go ekiša mohlolo wa Jehofa wa go fetola lerole go ba menang. Ba ile ba bolela gore, “Sé ké monwana wa Modimo.” (Ekisodo 8:12-15) Modimo wa Egipita Thoth, yo a hlompšhago ka gore ke moutolli wa boloi, ga se a kgona go thuša bo-re-a-tseba bao.

Farao o be a ithuta gore Jehofa ke mang. Jehofa e be e le Modimo yo a bego a ka tsebiša morero wa gagwe a diriša Moše gomme ka morago a o phetha ka go tliša dikotlo tša mohlolo godimo ga ba-Egipita. Le gona Jehofa o be a ka thoma le go phetha dikotlo go ya ka thato ya gagwe. Lega go le bjalo, tsebo ye ga se ya šušumeletša Farao go ikokobeletša Jehofa. Go e na le moo, mmuši yo a ikgogomošago wa Egipita o ile a tšwela pele a gana Jehofa ka pelo e thatafetšego.

Kotlong ya bone, diboba di ile tša senya naga, tša tsena ka dintlong, mohlomongwe le go fofa e le motšhitšhi sebakeng seo ka bosona se bego se rapelwa e le go mothofatšwa ga modimo Shu goba modimogadi Isis e lego kgošigadi ya legodimo. Lentšu la Sehebere bakeng sa khunkhwanyana ye le fetoletšwe e le “seboba,” “matsetse,” le “khunkhwane.” (New World Translation; Septuagint; Young) Ge e ba kgokološane e be e le e nngwe ya tšona, ba-Egipita ba be ba hlaselwa ke dikhunkhwanyane tšeo ba bego ba di lebelela e le tše kgethwa, gomme batho ba be ba ka se kgone go sepela ka ntle le go di pšhatla ka maoto. Lega go le bjalo, kotlo ye e ile ya ruta Farao selo se sengwe se sefsa ka Jehofa. Le ge medimo ya Egipita e be e sa kgone go šireletša barapedi ba yona dibobeng tše, Jehofa o be a ka šireletša batho ba gagwe. Kotlo ye le tše dingwe ka moka tše di latetšego di ile tša wela ba-Egipita eupja e sego ba-Isiraele.—Ekisodo 8:20-24.

Kotlo ya bohlano e bile go hwa ga diruiwa tša Egipita. Kotlo ye e ile ya hlompholla Hathor, Apis le modimogadi wa leratadima yo a lego ka sebopego sa kgomo Nut. (Ekisodo 9:1-7) Kotlo ya botshelela e ile ya tlišetša batho le diruiwa dišo, ya hlompholla medingwana Thoth, Isis le Ptah, medimo yeo e bego e lebelelwa ka phošo e e-na le bokgoni bja go fodiša.—Ekisodo 9:8-11.

Kotlo ya bošupa e bile sefako se segolo, seo se bego se e-na le mollo o laumago gare ga mafsika a sefako. Kotlo ye e ile ya hlabiša modimo Reshpu dihlong, e lego yo go bego go dumelwa gore ke mong wa legadima gotee le Thoth yo go bego go thwe o laola pula le modumo wa legadima. (Ekisodo 9:22-26) Kotlo ya seswai, e lego ya ditšie e ile ya bontšha gore Jehofa o feta modimo wa mokhora Min, yo go bego go dumelwa gore ke mošireletši wa dimela. (Ekisodo 10:12-15) Kotlo ya senyane e lego go aparelwa ga Egipita ke lefsifsi ka matšatši a mararo e ile ya hlompholla medimo ya Egipita e swanago le medingwana ya letšatši Ra le Horus.—Ekisodo 10:21-23.

Go sa šetšwe dikotlo tše senyane tše šoro, Farao o ile a ba a sa dutše a gana go lokolla ba-Isiraele. Go ba ga gagwe le pelo e thata go ile gwa dira gore Egipita e senyegelwe kudu ge Modimo a tliša kotlo ya bolesome yeo e bego e bile e le ya mafelelo—go bolawa ga maitšibolo a batho le a diphoofolo. Gaešita le morwa wa leitšibolo wa Farao o ile a hwa, le ge a be a lebelelwa e le modimo. Ka go rialo Jehofa ‘o ile a dira dikahlolo go medimo ka moka ya Egipita.’—Ekisodo 12:12, 29.

Farao bjale o ile a laela Moše le Arone a re: “Tsogang le tšwe setšhabeng sa-ka, lena le bana ba Isiraele yang, le direle Jehofa bjalo ka ge le boletše. Le tšee le dihuswane tša lena le dikgomo tša lena bjalo ka ga le boletše sepelang gomme le ntšhegofatše le nna.”—Ekisodo 12:31, 32, PK.

Mophološi wa Batho ba Gagwe

Ba-Isiraele ba ile ba tloga, eupja go se go ye kae go Farao go ile gwa bonagala e-ka ba be ba ralala ka ntle le morero lešokeng. Mo nakong ye yena le bahlanka ba gagwe ba ile ba botšiša gore: “Re dirile’ng xe re lesa Ba-Isiraele ba sepela, ba tloxêla medirô ya rena?” (Ekisodo 14:3-5) Go loba setšhaba se sa bahlanka e be e tla ba tahlegelo e kgolo ya tša boiphedišo go Egipita.

Farao o ile a kgoboketša madira a gagwe gomme a hlomarela Isiraele go fihla Pihagirothe. (Ekisodo 14:6-9) Ka tša bohlabani, boemo bo be bo bonagala bo dumelela ba-Egipita ka gobane ba-Isiraele ba be ba tantšwe magareng ga lewatle le dithaba. Eupja Jehofa o ile a gata mogato bakeng sa go šireletša ba-Isiraele ka go bea leru magareng ga bona le ba-Egipita. Ka lehlakoreng la ba-Egipita, ‘go ile gwa bonala leru le lefsifsi,’ ka go rialo la thibela tlhaselo. Ka lehlakoreng le lengwe, leru le be le tagile, “lè bônêxa bošexo” bakeng sa Isiraele.—Ekisodo 14:10-20.

Ba-Egipita ba be ba ikemišeditše go ba thopa le go ba fediša eupja ba be ba thibelwa ke leru. (Ekisodo 15:9) Ge le rotoga, ba ile ba bona semaka se sekaakang! Meetse a Lewatle le le Khwibidu a be a arogane, gomme ba-Isiraele ba tshelela ka mošola ba sepela mo go omilego! Farao le madira a gagwe ba ile ba itahlela botlaseng bja lewatle, ba ikemišeditše go thopa le go fediša bao e bego e le makgoba a bona. Lega go le bjalo, mmuši yo a ikgogomošago wa Egipita o be a sa nagane ka Modimo wa ba-Hebere. Jehofa o ile a thoma ka go raranya ba-Egipita ka go ntšha maotwana a dikoloi tša bona tša ntwa.—Ekisodo 14:21-25a.

Banna ba matla ba Egipita ba ile ba goeletša ka gore, “A re thšabeng Ba-Isiraele, ka xobane ba hlabanêlwa ke Morêna [Jehofa, PK]; ó lwa le Ba-Egipita.” Farao le banna ba gagwe ba ile ba lemoga se nako e ile. Ge ba phologile ba le ka mošola wa lewatle, Moše o ile a otlollela seatla sa gagwe lewatleng, gomme meetse a boela madulong a wona, a bolaya Farao le madira a gagwe.—Ekisodo 14:25b-28.

Dithuto tše di Ithutilwego ka se se Diregilego

Ka gona, Jehofa ke mang? Farao wa moikgogomoši o ile a hwetša karabo ya potšišo yeo. Ditiragalo kua Egipita di ile tša bontšha gore Jehofa ke Modimo a nnoši wa therešo, yo a sa swanego le ganyenyane le “medimo e se nago mohola” ya ditšhaba. (Psalme 96:4, 5, NW) Ka matla a gagwe a magolo, Jehofa o “dirile maxodimo le lefase.” E bile ke Mophološi o Mogolo, Yo a ‘ntšhitšego setšhaba sa Isiraele Egipita ka mehlolo le matete le ka seatla se matla le ka mokgwa o šiišago.’ (Jeremia 32:17-21) Se se bontšha gabotse gakaakang gore Jehofa a ka šireletša batho ba gagwe!

Farao o ithutile dithuto tšeo ka phihlelo e bohloko. Ge e le gabotse, thuto ya mafelelo e ile ya mo tšeela bophelo bja gagwe. (Psalme 136:1, 15) Nkabe e bile bohlale go yena ge nkabe a ile a bontšha boikokobetšo ge a botšiša gore, “Jehofa ke mang?” Ka gona mmuši yoo nkabe a ile a dira ka go dumelelana le karabo yeo a ilego a e amogela. Se se thabišago ke gore ba ikokobeditšego lehono ba ithuta gore Jehofa ke mang. O na le semelo sa mohuta mang? Ke’ng seo a se nyakago go rena? Eka sehlogo se se latelago se ka oketša tebogo ya gago ya go leboga Yo leina la gagwe e lego Jehofa a nnoši.—Psalme 83:18, NW.

[Picture Credit Line on page 3]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.