Go Lwantšha go Ngaparela ga Sebe Nameng ya Sebe

“Gobane keleletšo ya nama ke lehu, gomme keleletšo ya Moya ke bophelo le khutšo.”—BA-ROMA 8:6, PK.

1. Batho ba be ba bopetšwe morero ofe?

“KÉ MO Modimo a bopilexo motho, a mmopa ka xo ithswanthša, a mmopa ka xo swanthša ka Yêna Modimo; a ba bopa monna le mosadi.” (Genesi 1:27) Seswantšho ke ponagatšo ya selo goba mothopo. Ka go rialo, batho ba be ba bopetšwe go ba ponagatšo ya letago la Modimo. Ka go bonagatša dika tša Modimo—tše bjalo ka lerato, botho, toko le bomoya—maitekong a bona ka moka, ba tliša tumišo le kgodišo go Mmopi gaešita le lethabo le kgotsofalo go bona ka noši.—1 Ba-Korinthe 11:7; 1 Petro 2:12.

2. Batho ba pele ba babedi ba ile ba foša leswao bjang?

² Batho ba babedi ba pele, ba bopilwe e le ba phethagetšego, ba be ba hlamilwe gabotse bakeng sa morero wo. Bjalo ka diipone tšeo di phadimišitšwego ka sephadimiši se se phadimago kudu, ba be ba kgona go bonagatša letago la Modimo ka go taga le ka potego. Lega go le bjalo, ba ile ba dumelela sephadimiši seo se se phadimago kudu se šilafala ge ba be ba kgetha ka go rata go se kwe Mmopi le Modimo wa bona. (Genesi 3:6) Ka morago ga moo, ga se ba ka ba hlwa ba bonagatša letago la Modimo ka mo go phethagetšego. Ba ile ba palelwa ke go fihlelela letago la Modimo, ba lahlegelwa ke morero wa go ba ga bona ba bopilwego ka seswantšho sa Modimo. Ka mantšu a mangwe, ba ile ba dira sebe.a

3. Boemo bja kgonthe bja sebe ke bofe?

³ Se se re thuša go kwešiša boemo bja kgonthe bja sebe, seo se šilafatšago go bonagatša ga motho seswantšho le letago tša Modimo. Sebe se dira motho gore e be yo a sa kgethegago, ke gore yo a sa hlwekago le yo a šilafetšego ka kgopolo ya moya le ya nama. Batho ka moka ka ge e le ditlogolo tša Adama le Efa, ba belegetšwe boemong bjoo bjo bo šilafetšego le bjo bo sa hlwekago, ba palelwa ke go fihlelela seo Modimo a se lebeletšego go bona bjalo ka bana ba gagwe. Mafelelo e bile afe? Beibele e a hlalosa: “Ké xôna, byalo ka xe sebe sè tsene lefaseng ka motho o tee, ’me lehu la tsêna ka sebe, lehu le aparetše batho bohle ka xe ba dirile dibe bohle.”—Ba-Roma 5:12; bapiša le Jesaya 64:6.

Go Ngaparela ga Sebe Nameng ya Sebe

4-6. (a) Batho ba bantši lehono ba lebelela sebe bjang? (b) Mafelelo a dipono tša mehleng yeno ka sebe ke afe?

⁴ Batho ba bantši lehono ga ba inagane e le ba sa hlwekago, ba šilafetšego goba ba sebe. Ge e le gabotse, sebe bjalo ka lentšu se nyakile se timeletše e le ka kgonthe tlotlontšung ya batho ba bantši. Mohlomongwe ba tla bolela ka diphošo, bošilo le go se nepe. Eupja sebe sona? Le gatee-tee! Gaešita le go bao ba sa dutšego ba ipolela gore ba dumela Modimo, moprofesara wa thuto ya tša leago Alan Wolfe o bega gore “dithuto tša gagwe di bopile sehlopha sa ditumelo tša boitshwaro go e na le thulaganyo ya molao wa boitshwaro, ‘dikeletšo tše 10’ go e na le melao e 10.”

⁵ Mafelelo a tsela ye ya go nagana ke afe? Go gana goba bonyenyane go hlokomologa go ba ga kgonthe ga sebe. Se se tšweleditše moloko wa batho bao ba nago le kgopolo e kgopamego o šoro ya se se lokilego le se se fošagetšego, bao ba ikwago ba lokologile go bea ditekanyetšo tša bona ka noši tša boitshwaro le go ikwa ba sa ikarabelele go motho lege e le ofe bakeng sa selo lege e le sefe seo ba kgethago go se dira. Go batho ba ba bjalo, go ikwa ba se na molato ke motheo o nnoši wa go ahlola ge e ba tsela e itšego ya go dira dilo e le e swanetšego goba e sa swanelago.—Diema 30:12, 13; bapiša le Doiteronomio 32:5, 20.

⁶ Ka mohlala, lenaneong la poledišano ya thelebišeneng bafsa ba be ba laleditšwe go bolela dipono tša bona ka seo se bitšwago dibe tše šupago tše di bolayago.b Motšea-karolo yo mongwe o boletše gore “boikgogomošo ga se sebe. O swanetše go ikwa o ikgantšha.” Ge e le ka bobodu, yo mongwe o itše: “Go lokile go ba bjalo ka dinako tše dingwe. . . . Ka dinako tše dingwe go botse go iketla gomme o iphe nako ya motho ka noši.” Gaešita le molaodiši o neile tlhaloso ye e kopana. ‘Dibe tše šupago tše di bolayago ga se ditiro tše mpe, eupja go e na le moo, ke tlhohleletšo e apareditšego ya motho yeo e ka bago e tshwenyago le ye e thabišago kudu.’ Ee, seo se hweletšego gotee le sebe ke maikwelo a go ba molato, ka gobane ge e le gabotse go ikwa o e-na le molato e tloga e le mo go fapanego le go ikwa o ikgantšha.—Ba-Efeso 4:17-19.

7. Go ya ka Beibele, batho ba kgongwa bjang ke sebe?

⁷ Se se fapanego ka mo go feletšego le se ka moka, Beibele e bolela ka mo go lego molaleng gore: “Xobane moo xa xo thlaolô; ba dirile dibe bohle, ba hlaya letaxô la Modimo.” (Ba-Roma 3:23) Gaešita le moapostola Paulo o dumetše ka gore: “Xobane mo xo nna, ke ra nameng ya-ka, ke tseba xore xa xo dule se botse. Se se lexo xôna ké xo rata; xo dira botse xôna xo a hlaya. Xa ke dire botse byo ke bo rataxo; ke dira bobe byo ke sa bo ratexo.” (Ba-Roma 7:18, 19) Paulo mo o be a se a nwelela maikwelong a go ikwela bohloko. Go e na le moo, ka gobane a be a lemoga ka mo go feletšego kamoo batho ba tlogago ba paletšwe ke go fihlelela letago la Modimo, o ile a kwa ka tsela e bohloko kudu go ngaparela ga sebe nameng ya sebe. O itše, “Joo, nna motho wa madi-mabe! Ké mang a tl’o xo nkhunolla ka tloxa mmele wó wa lehu!”—Ba-Roma 7:24.

8. Ke dipotšišo dife tšeo re swanetšego go ipotšiša tšona? Ka baka la’ng?

⁸ Pono ya gago ke efe ka taba ye? O ka dumela gore bjalo ka setlogolo sa Adama, wena ka go swana le yo mongwe le yo mongwe ga se wa phethega. Eupja tsebo yeo e kgoma bjang tsela ya gago ya go nagana le tsela ya gago ya go phela? Na o amogela se e le selo se se swanetšego go ba bjalo gomme wa fo tšwela pele o dira seo se itlelago ka tlhago? Goba na o dira boiteko bja ka mehla bja go lwantšha go ngaparela ga sebe nameng ya sebe, wa katanela go bonagatša ka mo go tagilego ka mo go kgonegago letago la Modimo go tšohle tšeo o di dirago? Se e swanetše go ba selo seo yo mongwe le yo mongwe wa rena a tshwenyegago ka sona ka baka la seo Paulo a se boletšego: “Gobane ba e lego ba nama ba eleletša tše tša nama, gomme ba e lego ba Moya ba eleletša tše tša Moya. Gobane keleletšo ya nama ke lehu, gomme keleletšo ya Moya ke bophelo le khutšo.”—Ba-Roma 8:5, 6, PK.

Go Eleletša tša Nama

9. Ke ka baka la’ng go thwe ‘go eleletša tša nama ke lehu’?

⁹ Ke’ng seo Paulo a bego a se bolela ge a be a re “keleletšo ya nama ke lehu”? Lentšu “nama” gantši le dirišwa ka Beibeleng go šupa motho boemong bja gagwe bja go se phethagale, ‘yo a imilwego sebeng’ e le setlogolo sa Adama wa lerabele. (Psalme 51:5; Jobo 14:4) Ka go rialo, Paulo o be a lemoša Bakriste gore ba se bee menagano ya bona ditshekamelong tša sebe, ditlhohleletšong le dikganyogong tša nama e sa phethagalago le ya sebe. Ke ka baka la’ng go se bjalo? Felo go gongwe Paulo o re boditše seo mediro ya nama e lego sona gomme ka morago a oketša ka temošo ye e rego: “Ba ba diraxo tše byalo ba ka se jé bohwa mmušong wa Modimo.”—Ba-Galatia 5:19-21.

10. Ke’ng seo se bolelwago ke ‘go eleletša’?

¹⁰ Eupja na ga go na phapano e kgolo magareng ga go eleletša ka selo le go se dira? Ke therešo gore go nagana ka selo ga se ka mehla go lebišago go go se dira. Lega go le bjalo, go eleletša ke se se fetago go fo ba feela le kgopolo e iphetelago. Lentšu leo le dirišitšwego ke Paulo ke phroʹne·ma ka Segerika, gomme le bolela “tsela ya go nagana, (tshekamelo ya) monagano, . . . boikemišetšo, phišego, go phegelela.” Ka baka leo, “go eleletša tša nama” go bolela go ba yo a laolwago, yo a tantšwego, yo a bušwago le yo a gapjago ke dikganyogo tša nama ya sebe.—1 Johane 2:16.

11. Kaine o be a eleletša tša nama bjang, gomme mafelelo e bile afe?

¹¹ Ntlha e swantšhitšwe gabotse ke tsela yeo Kaine a ilego a e latela. Ge lehufa le bogale di be di rotoga pelong ya Kaine, Jehofa Modimo o ile a mo lemoša ka gore: “O befeletšwe’ng? O re’ng Ò inamiša sefahloxô? Xe O ka dira xa-botse, a xa se mó Ò tl’o xo inamoloxa! Fêla, xe O sa dire xa-botse, xôna sebe se laletše mojakô; se a Xo kxanyoxa; fêla, wêna O ka se buša.” (Genesi 4:6, 7) Go be go e-na le kgetho pele ga Kaine. Na o be a tla ‘retologela go direng se se lokilego,’ ke gore go bea monagano wa gagwe, boikemišetšo le phišego selong se se lokilego? Goba na o be a tla tšwela pele a eleletša tša nama gomme a tsepeletša monagano wa gagwe ditshekamelong tše mpe tše di khutilego pelong ya gagwe? Bjalo ka ge Jehofa a hlalositše, sebe se be se “laletše mojakô,” se letetše go hlasela gatee-tee le go metša Kaine ge e ba a be a ka se dumelela. Go e na le go lwantšha le ‘go buša’ kganyogo ya gagwe ya nama, Kaine o ile a e dumelela e mmuša—go iša mafelelong a kotsi.

12. Ke’ng seo re swanetšego go se dira e le gore re se ke ra sepela ‘tseleng ya Kaine’?

¹² Go thwe’ng ka rena lehono? Ka kgonthe ga re nyake go sepela ‘tseleng ya Kaine,’ go etša ge Juda a ile a lla ka ba bangwe magareng ga Bakriste ba lekgolo la pele la nywaga. (Juda 11) Le ka mohla ga se ra swanela go lokafatša boemo gomme ra nagana gore go ikgotsofatša go se nene goba go tshela mellwane ka dinako tše dingwe ke mo go se nago kotsi. Ka mo go fapanego, re swanetše go phafogela go hlaola tutuetšo lege e le efe ya go se boife Modimo le e senyago yeo e ka bago e tlile dipelong le menaganong ya rena gomme re e tloše kapejana pele e mela. Go lwantšha go ngaparela ga sebe nameng ya sebe go thoma ka gare.—Mareka 7:21.

13. Motho a ka “xokwa à xôkwa ke tumô ya xaxwe” bjang?

¹³ Ka mohlala, o ka bona tiragalo e tšhošago goba e šoro goba ka mo go kgethegilego wa bona seswantšho se se gobogilego goba se se tsošago kganyogo. E ka ba seswantšho pukung goba makasineng, tiragatšo filiming goba sekirining sa thelebišene, papatšo pampiring ya ditsebišo goba gaešita le boemong bja kgonthe bophelong. Seo ka bosona ga se sa swanela go ba se tšhošago ka ge se ka direga gomme e bile se direga e le ka kgonthe. Lega go le bjalo, seswantšho se goba tiragatšo ye, lege e ka ba e tšere metsotswana e sego kae feela, go ka bonala e šalela monaganong gomme e tšwelela gape nako le nako. O dira’ng ge seo se direga? Na o gata mogato gatee-tee wa go lwantšha kgopolo yeo le go e ntšha monaganong wa gago? Goba na o e dumelela e dula monaganong wa gago, mohlomongwe o diragatša phihlelo yeo ka monaganong nako e nngwe le e nngwe ge kgopolo yeo e tšwelela? Go dira se se boletšwego morago ke go ipea kotsing ya go thoma molokeloke wa ditiragalo tšeo di hlalositšwego ke Jakobo: “Mang le mang e a lekwaxo, ó xokwa à xôxwa ke tumô ya xaxwe. ’Me tumô xe e amere, e tswala sebe; sebe sôna xe se phethexile, se tswala lehu.” Ke ka baka leo Paulo a itšego: “Gobane keleletšo ya nama ke lehu.”—Jakobo 1:14, 15; Ba-Roma 8:6, PK.

14. Ke’ng seo re lebeletšanego le sona letšatši le letšatši, gomme re swanetše go itshwara bjang?

¹⁴ Bjalo ka ge re phela lefaseng leo go lona boitshwaro bjo bo gobogilego bja botona le botshadi, bošoro le go rata dilo tše di bonagalago di tumišwago—di bontšhwago phatlalatša le ka boati ka dipukung, dimakasineng, difiliming, mananeong a thelebišene le mminong o tumilego—re tloga re hlasetšwe e le ka kgonthe ke dikgopolo le dikakanyo tše di fošagetšego letšatši le lengwe le le lengwe. O itshwara bjang go seo? Na o ikwa o kgahlišwa le go thabišwa ke se ka moka? Goba o ikwa go etša kamoo Loto wa moloki a ilego a ikwa ka gona, ‘yo a bego a tenegile ka mekgwa ya ditšhila ya dilalogi tšeo . . . a e-ja pelo ka go bona le go kwa ge ba senya molao”? (2 Petro 2:7, 8) Go atlega go lwantšheng go ngaparela ga sebe nameng ya sebe, re swanetše go ikemišetša go dira bjalo ka ge mopsalme a dirile: “Mahlô a-ka nka se a lebanyê le ditaba tše mpe; ke hloile ’tirô-kxopô; di ka se kê tša nkxomarêla.”—Psalme 101:3.

Go Eleletša tša Moya

15. Ke thušo efe yeo re nago le yona ya go re thuša go lwantšha go ngaparela ga sebe go rena?

¹⁵ Selo seo se ka re thušago go lwantšha go ngaparela ga sebe nameng ya sebe ke seo Paulo a ilego a tšwela pele a se bolela: “Gomme keleletšo ya Moya ke bophelo le khutšo.” (Ba-Roma 8:6, PK) Ka gona, go e na le go bušwa ke nama, re swanetše go dumelela monagano wa rena o e-ba tlase ga tutuetšo ya moya gomme re gole dilong tša moya. Ke dife? Go Ba-Filipi 4:8 (NW), Paulo o dira lelokelelo la tšona: “Mafelelong bana bešo, dilo lege e le dife tša therešo, dilo lege e le dife tšeo di naganwago ka go tia, dilo lege e le dife tša toko, dilo lege e le dife tše di hlwekilego, dilo lege e le dife tše di rategago, dilo lege e le dife tše go bolelwago gabotse ka tšona, lege e le bokwala bofe le bofe bjo bo lego gona gotee le selo lege e le sefe se se tumišegago se se lego gona, tšwelang pele le nagana ka dilo tše.” Anke re hlahlobišišeng le go hwetša kwešišo e kaone ka seo re swanetšego go tšwela pele re se nagana.

16. Ke dika dife tšeo Paulo a ilego a re kgothaletša go ‘tšwela pele re nagana ka tšona,’ gomme se sengwe le se sengwe sa tšona se akaretša eng?

¹⁶ Sa pele, Paulo o lokeleditše dika tše seswai tša boitshwaro. Ee, re lemoga gore Bakriste ga se ba beelwa mellwane ya go nagana feela ka ditaba tša Mangwalo goba tša thuto ya tumelo ka dinako tšohle. Go na le tekanyo e kgolo ya dithuto goba ditaba tšeo re ka beago menagano ya rena go tšona. Eupja selo sa bohlokwa ke gore di swanetše go fihlelela dika tša boitshwaro tšeo di boletšwego ka go lebanya ke Paulo. Se sengwe le se sengwe sa dihlopha tša “dilo” tšeo di bontšhitšwego ke Paulo se swanelwa ke gore re se ele hloko. Anke re di hlahlobeng ka go latelelana.

◻ “Therešo” e akaretša se se fetago go fo ba therešo goba maaka. E bolela go rereša, go tsepama le go botega, selo seo e lego sa kgonthe, e sego feela seo se neago ponagatšo ya go ba bjalo.—1 Timotheo 6:20.

◻ “Tše di naganwago ka go tia” di šupa go dilo tšeo di nago le seriti le tše di hlomphegago. Se se tšweletša kgopolo ya kgodišo, selo se se phagamego, se se hlomphegago le seo se godišwago go e na le go ba se se nyatšegago le se se gobogilego.

◻ “Toko” e bolela go fihlelela tekanyetšo ya Modimo e sego ya batho. Batho ba lefase ba tlatša menagano ya bona ka maano a sa lokago, eupja re swanetše go nagana le go thabela dilo tšeo di lokilego mahlong a Modimo.—Bapiša le Psalme 26:4; Amosi 8:4-6.

◻ ‘Go hlweka’ go bolela go seka le go kgethega e sego feela boitshwarong (go tša botona le botshadi goba go tše dingwe), eupja gape le kgopolong le boikemišetšong. Jakobo o re, “Xe e le bohlale byo bo tšwaxo xodimo, sa pele mo xo byôna ké xo ila thšila [“go hlweka,” NW].” Jesu yo a “sekilego,” ke Mohlala o phethagetšego go rena gore re o ele hloko.—Jakobo 3:17; 1 Johane 3:3, NW.

◻ “Tše di rategago” ke tšeo di hlohleletšago le go tutuetša lerato ka go ba bangwe. Re swanetše gore “re hlôkômêlaneng seng sa rena, re išanê [“re hlohleletšane,” NW] leratong le medirong e botse” go e na le go bea menagano ya rena dilong tšeo di tsošago lehloyo, kgalefo le phapano.—Ba-Hebere 10:24.

◻ “Tše go bolelwago gabotse ka tšona” ga di bolele feela go “hlomphega” goba “pego e botse,” eupja gape ka kgopolo e šomago, di bolela go ba ba agago le ba retago. Re bea menagano ya rena dilong tšeo tše dibotse le tšeo di agago, go e na le tše di gobogilego le tše di ferošago sebete.—Ba-Efeso 4:29.

◻ “Bokwala” ge e le gabotse bo bolela “botse” goba “boitshwaro bjo bobotse,” eupja bo ka bolela botse bja mohuta lege e le ofe. Ka go rialo, re ka thabela dika tše bohlokwa, mehola, le dilo tše di fihlelelwago ke ba bangwe ka go dumelelana le tekanyetšo ya Modimo.

◻ Dilo tše di “tumišegago” di bjalo e le ka kgonthe ge e ba tumišo e e-tšwa go Modimo goba e e-tšwa bolaoding bjo bo lemogwago ka mo go swanetšego ke yena.—1 Ba-Korinthe 4:5; 1 Petro 2:14.

Kholofetšo ya Bophelo le Khutšo

17. Ke ditšhegofatšo dife tšeo di tlišwago ke ‘go eleletša tša moya’?

¹⁷ Ge re latela keletšo ya Paulo gomme re ‘tšwela pele go akanya ka dilo tše,’ re tla atlega ‘go eleletšeng tša Moya.’ Mafelelo ga se feela tšhegofatšo ya bophelo, ke gore bophelo bjo bo sa felego lefaseng le lefsa le le holofeditšwego, eupja gape le khutšo. (Ba-Roma 8:6, PK) Ka baka la’ng? Ka gobane menagano ya rena e šireleditšwe tutuetšong e mpe ya dilo tša nama, gomme re se sa hlwa re kgongwa kudu ke twantšhano e bohloko magareng ga nama le moya bjalo ka ge go hlalositšwe ke Paulo. Ka go lwantšha tutuetšo ya nama, gape re hwetša khutšo le Modimo “ka gobane keleletšo ya nama ke bonaba go Modimo.”—Ba-Roma 7:21-24; 8:7, PK.

18. Ke ntwa efe yeo Sathane a e tšwetšago pele, gomme re ka ba bafenyi bjang?

¹⁸ Sathane le batseta ba gagwe ba dira sohle se ba ka se kgonago go šilafatša go bonagatša ga rena letago la Modimo. Ba leka go laola menagano ya rena ka go e hlasela ka dikganyogo tša nama, ba tseba gore se mafelelong se tla lebiša go bonaba le Modimo le go lebiša lehung. Eupja re ka tšwa re le bafenyi ntweng ye. Ka go swana le Paulo, le rena re ka bolela gore: ‘Re leboga Modimo ka Jesu Kriste Mong wa rena’ ka go re nea tsela ya go lwantšha go ngaparela ga sebe nameng ya sebe.—Ba-Roma 7:25.

[Mengwalo ya tlase]

Na o ka Hlalosa?

◻ Sebe ke eng, gomme se ka ngaparela bjang nameng ya sebe?

◻ Re ka lwantšha bjang ‘go eleletša tša nama’?

◻ Re ka dira’ng go godiša ‘go eleletša tša moya’?

◻ ‘Go eleletša tša moya’ go tliša bophelo le khutšo bjang?

[Seswantšho go letlakala 15]

Kaine o ile a dumelela ditshekamelo tša nama di mmuša mo di ilego tša mo iša tshenyegong

[Pictures on page 16]

Go eleletša tša moya go bolela bophelo le khutšo