O be a Gaugetšwe Kudu ke Jehofa
“THABÁ, wene Moxauxêlwa. Morêna ó na le wene.” A tumedišo e makatšago! Seboledi ga se se sengwe ge e se morongwa Gabariele. O bolela le mosadi yo mofsa wa pelo e ikokobeditšego—e lego Maria, morwedi wa monna yo a bitšwago Eli. Ngwaga ke wa 3 B.C.E., gomme lefelo ke motseng wa Natsaretha.—Luka 1:26-28.
Maria o beeleditšwe ke Josefa wa mmetli. Go ya ka molao le tlwaelo ya Sejuda, o lebelelwa bjalo ka mosadi wa gagwe yo a mo nyetšego. (Mateo 1:18) Josefa ka go swana le Maria ke wa maemo a fase. Ka gona, ke ka baka la’ng morongwa a mo dumediša bjalo ka motho yo a gaugetšwego kudu?
Tokelo ya Gagwe e Makatšago
Gabariele o a oketša: “Se thšoxê, Maria. O hweditše xo xauxêlwa ke Modimo. Tseba; O tlo ima mmeleng wa xaxo, wa tlo bêlêxa morwa wa tlo mo rêa leina la Jesu. Yêna-eo e tlo ba e moxolo, ó tlo bitšwa Morwa wa Yo-xodimo-dimo; ’me Morêna ó tlo mo nea sedulô sa Dafida tat’axwe. Ó tlo buša moloko wa Jakobo xo iša mehleng ya neng le neng; ’me boxoši bya xaxwe bo ka se kê bya ba le bofêlô.”—Luka 1:29-33.
Maria a makatše e bile a tlabegile o botšiša gore: “Tšeo di ka dirêxa bya’ng, etšwe kè sa tsebe monna?” Gabariele o a araba: “Môya-mokxêthwa ó tlo theoxêla xo wene ’me matla a Yo-xodimo-dimo a tlo Xo okamêla wa moriti; ké ka ’baka leo e a tl’o xo bêlêxwa ke wene à tl’o xo bitšwa Morwa-Modimo.” Go tloša dipelaelo lege e le dife, morongwa o oketša ka gore: “Xomme O tsebê; Elisabetha motswalô wa xaxo le yêna ó imile morwa botšofading bya xaxwe; ’me kxwedi yé xo yêna e šetše e le ya xo selêla; ké yêna eo ba bexo ba re ké moopa. Xobane Modimo, xa xo se se sa kxônexexo xo Yêna.”—Luka 1:34-37.
Maria o amogela tokelo ye e makatšago ya tirelo ka ntle le tika-tiko. Ka go ikemišetša, eupja e le ka boikokobetšo o arabela ka gore: “Ké nna é, ke molata wa Yêna Morêna; tše O di boletšexo a di ntirêxêlê.” Ka morago ga moo, Gabariele o a tloga. Maria o akgofela motseng kua tikologong ya dithaba ya Juda. Ge a fihla legaeng la moperisita Tsakaria le mosadi wa gagwe Elisabetha, o hwetša maemo a le kamoo morongwa a a hlalositšego ka gona. Pelo ya Maria e tlala lethabo gakaakang! Molomo wa gagwe o tšhologa mantšu a tumišo go Jehofa.—Luka 1:38-55.
E ba Mosadi wa Josefa
Kgarebe e swanetše go rwala mmele wa Jesu wa motho, ka gobane pelego e bjalo e be e boletšwe e sa le pele. (Jesaya 7:14; Mateo 1:22, 23) Eupja ke ka baka la’ng go nyakega kgarebe e beeleditšwego? E le gore go be le tate wa mogodiši yo a ka kgonago go fetišetša go ngwana yoo tshwanelo ya molao ya sedulo sa bogoši sa Kgoši Dafida. Bobedi Josefa le Maria ke ba leloko la Juda le gona ke ditlogolwana tša Kgoši Dafida. Ka gona ditshwanelo tša bojabohwa tša Jesu di tla tiišwa gabedi. (Mateo 1:2-16; Luka 3:23-33) Ke ka baka leo morongwa ka morago a tiišetšago Josefa gore ga se a swanela go tšhaba go tšea Maria bjalo ka mosadi wa gagwe wa molao, le ge a imile.—Mateo 1:19-25.a
Molao wa go lefa lekgetho wo o ntšhitšwego ke Kesara Augusto o gapeletša Josefa le Maria go yo ingwadiša kua Betlehema. Ge ba le moo, Maria o belega morwa wa gagwe wa leitšibulo. Badiši ba tla go bona lesea, gomme ba tumiša Tatagwe, Jehofa. Ka morago ga matšatši a 40 a tlhwekišo go ya ka Molao wa Moše, Maria o ya tempeleng kua Jerusalema go yo dira poelanyo bakeng sa dibe tša gagwe. (Lefitiko 12:1-8; Luka 2:22-24) Ee, ka ge Maria a be a sa ingwa ka mokgwa o phethagetšego gomme ka go rialo a se a lokologa thogong ya sebe, go se phethagale ga gagwe ga leabela go be go swanetše go bipša ka dihlabelo tša poelanyo.—Psalme 51:5.
Ge Maria le Josefa ba le tempeleng, mokgalabje Simeone le moporofeta yo a tšofetšego wa mosadi e lego Anna ba ba le tokelo ya go bona Morwa wa Modimo. Maria ga se yena a newago tlhokomelo. (Luka 2:25-38) Ka morago, ba bohlale ba Bohlabela ba khunamela Jesu, e sego yena.—Mateo 2:1-12.
Ka morago ga ge ba tšhabetše Egipita gomme ba dutše moo go fihla ge Heroda yo kgopo a e-hwa, batswadi ba Jesu ba a boa gomme ba dula motsaneng o monyenyane wa Natsaretha. (Mateo 2:13-23; Luka 2:39) Ke gona moo mo Josefa le Maria ba godišago Jesu ka tlase ga maemo a lapa le le boifago Modimo.
Maria o Bile le Bana ba Bangwe
Ge nako e dutše e e-ya, Maria le Josefa ba tlaleletša Jesu ka barwarre le dikgaetšedi tša tlhago. Ge bodiredi bja Jesu bo mo tliša toropong ya gabo ya Natsaretha, bao a bego a ba tlwaetše ge e sa le ngwana ba a mo lemoga. Ba a botšiša: “A xa se yêna morwa wa mmetli yola? A mm’axwe xa ba re ké Maria? A bana babô xa se Jakobo le Jose le Simone le Juda? Le dikxaetšedi tša xaxwe, a xa di mo xo rena ka moka?” (Mateo 13:55, 56) Ba-Natsaretha ba šupa go lapa la nama la Josefa le Maria, go akaretša barwa le barwedi bao ba ba tsebago bjalo ka barwarre le dikgaetšedi tša tlhago tša Jesu.
Barwarre ba le dikgaetšedi ga se bo-motswala ba Jesu. E bile ga se barutiwa ba gagwe goba banababo le dikgaetšedi ba moya, ka gobane Johane 2:12 e dira phapano e kwalago magareng ga dihlopha tše pedi ka go bolela gore: “Jesu a foloxêla motseng wa Kaperenaume à na le mm’axwe le bana babô le barutiwa ba xaxwe.” Nywaga ka morago kua Jerusalema, moapostola Paulo o ile a bona Kefase goba Petro, gomme a oketša ka gore: “Ga se ka bona lege e le ofe wa baapostola ba bangwe; ke bone Jakobo feela, ngwanabo Morena.” (Ba-Galatia 1:19, The Jerusalem Bible) Go feta moo, polelo ya gore Josefa “a se kê a mo tseba, a bá a bêlêxa morwa wa xaxwe wa leitšibulô” e bontšha gore tate wa mogodiši wa Jesu o bile le dikopano le Maria ka morago gomme a mmelegela bana ba bangwe gape. (Mateo 1:25) Ka mo go swanetšego, Luka 2:7 e bitša Jesu morwa wa gagwe wa “leitšibulo.”
Mma yo a Boifago Modimo
Bjalo ka mma yo a boifago Modimo, Maria o thušana le Josefa go ruteng bana ba gagwe ka go loka. (Diema 22:6) Gore Maria ke moithuti yo a fišegago wa Mangwalo go bonwa polelong ya gagwe e humilego ya moya ge a dumedišwa ke Elisabetha. Ka nako yeo mmago Jesu o boeletša maikwelo a kopelo ya Hanna gomme o bontšha tsebo ya dipsalme, mengwalo ya histori le ya boporofeta gotee le dipuku tša Moše. (Genesi 30:13; 1 Samuele 2:1-10; Diema 31:28; Maleaki 3:12; Luka 1:46-55) Maria o ile a swara ditiragalo tša boporofeta le dipolelo ka kgopolo, a di boloka pelong ya gagwe gomme a naganišiša ka tšona kgopolong ya gagwe. Ka fao o hlamilwe gabotse bakeng sa go kopanela go neeng thuto ya botswadi go mošemane Jesu.—Luka 2:19, 33.
Jesu wa nywaga e 12 yo a rutilwego gabotse o bontšha tsebo ya Mangwalo yeo e tlabago banna ba ba rutegilego kua tempeleng. Ka ge a ile a arogana le batswadi ba gagwe nakong yeo ya sehla sa Paseka, mmagwe o re: “Ngwan’a-ka! O re’ng Ò re dira tšê? O k’O bônê, tat’axo le nna re Xo nyakile ka bohloko.” Jesu o a fetola: “Le be Le re’ng Lè nnyaka? A Le be Le sa tsebe xe ke swanetše xo ba mo xo tšé tša Tate?” Maria ka go šitwa ke go kwešiša tlhaloso ya phetolo ye, o e boloka pelong ya gagwe. Ge a boa Natsaretha, Jesu o “tšwêlêla pele à hlalefa, à e-ya le nywaxa, à kxahla Modimo le batho.”—Luka 2:42-52.
Maria Bjalo ka Morutiwa wa Jesu
Ke mo go swanetšego gakaakang gore mafelelong Maria e be morutiwa yo a ineetšego wa Jesu! O ikokobeditše gomme ga a na kganyogo ya botumo go sa šetšwe kabelo ya gagwe e kgethegilego yeo a e neilwego ke Modimo. Maria o tseba Mangwalo. Ge e ba o ka nyakišiša ka noši o ka se ke wa hwetša a hlaloswa ka tlhompho ya borapedi, a dutše godimo ga sedulo sa bogoši bjalo ka “mma-mohumagadi” gomme a farafarilwe ke letago le le bonagatšwago ke Kriste. Go e na le moo, o tla mo hwetša a le kgojana kua morago a sa tšwelela seetšeng sa go newa tlhokomelo.—Mateo 13:53-56; Johane 2:12.
Jesu o ile a thibela di sa tloga fase selo lege e le sefe se bjalo ka tlhompho ya borapedi go Kgarebe Maria magareng ga balatedi ba gagwe. Lebakeng le lengwe ge a be a dutše a bolela, “mosadi yo mongwe lešabeng o ile a goeletša ka gore, ‘Go lehlogonolo popelo yeo e go rwelego le matswele ao a go amušitšego!’ O ile a fetola ka gore, ‘Go e na le moo, ba lehlogonolo ke bao ba kwago lentšu la Modimo gomme ba le boloka.’” (Luka 11:27, 28, The New American Bible, e fetoletšwego ke ditho tša Lekgotla la Dibeibele la Katholika la Amerika) Monyanyeng wa lenyalo, Jesu o ile a botša Maria a re: “A ké tša-ka le tša xaxo, wene Mosadi? Nna nakô ya-ka xa e ešo ya tla.” (Johane 2:4) Diphetolelo tše dingwe di balega ka go re: “Tlogela taba diatleng tša-ka.” (Weymouth) “O se ke wa leka go ntaola.” (An American Translation) Ee, Jesu o be a hlompha mmagwe, eupja o be a sa mo nee tlhompho ya borapedi.
Ditokelo tša ka mo go sa Felego
A ditokelo tše di kaakang tšeo Maria a di thabetšego! O belege Jesu. Ka morago o ile a hlokomela le go tlwaetša ngwana yo monyenyane. Mafelelong, o ile a bontšha tumelo, a fetoga morutiwa wa Kriste le kgaetšedi ya gagwe ya moya. Ge re ukamela la mafelelo ka Mangwalong ka ga Maria, re monna a le ka phapošing ya ka godimo kua Jerusalema. O moo gotee le baapostola ba Jesu, barwa ba bangwe ba gagwe le basadi ba bangwe ba ba botegago—ka moka ke barapedi ba Jehofa.—Ditiro 1:13, 14.
Ge nako e dutše e e-ya, Maria o ile a hwa gomme mmele wa gagwe wa boela leroleng. Go swana le balatedi ba bangwe ba pele ba ba tloditšwego ba morwa yo a rategago wa gagwe, o ile a robala lehung go fihla nakong e swanetšego ya Modimo ya go mo tsoša a le bjalo ka sebopiwa sa moya se se nago le bophelo bja go se hwe legodimong. (1 Ba-Korinthe 15:44, 50; 2 Timotheo 4:8) “Moxauxêlwa” yo o swanetše go ba a thabile gakaakang gona bjale pele ga Jehofa Modimo le Jesu Kriste!
[Mongwalo wa tlase]
a Ge e ba Maria e be e se kgarebe, ke mang yo a ka bego a ile a nyaka go mo nyala? Ba-Juda ba be ba phegelela taba ya gore mosetsana a dule e le kgarebe.—Doiteronomio 22:13-19; bapiša le Genesi 38:24-26.
[Seswantšho go letlakala 31]
Maria o be a gaugetšwe kudu bjalo ka mmago Jesu