Mehlolo ya Jesu—Na ke Histori Goba ke Nonwane?

“Ka lebaka la tišô ya bonê ya bošexo Jesu a tla xo bônà à sepela xodimo xa bodiba.”—Mateo 14:25.

GO BA dimilione go dikologa lefase, tumelo ya gore Jesu Kriste o ile a dira mehlolo ke yeo e nyakilego e le ya bohlokwa go swana le tumelo ya go dumela go Modimo ka noši. Bangwadi ba Diebangedi—Mateo, Mareka, Luka le Johane—ba hlalosa mehlolo e ka bago 35 ya Jesu. Lega go le bjalo, dipego tša bona di laetša gore o ile a dira ditiro tše dingwe tše dintši tše di phagametšego matla a tlhago.—Mateo 9:35; Luka 9:11.

Mehlolo ye e be e sa direlwe boithabišo. E be e le ya bohlokwa boipolelong bja Jesu bja gore e be e le yena Morwa wa Modimo, Mesia yo a bego a letetšwe ka nako e telele. (Johane 14:11) Moše o ile a dira dipontšho tša mehlolo ge a be a itšweletša go setšhaba sa Isiraele seo se bego se le bohlankeng. (Ekisodo 4:1-9) Ka mo go kwagalago, Mesia yo go porofetilwego ka yena e le yo mogolo go feta Moše, le yena go be go tla letelwa gore a tšweletše pontšho e itšego ya go bontšha gore o thekgwa ke Modimo. (Doiteronomio 18:15) Ka go rialo Beibele e bitša Jesu “monna eo Modimo a mo tsebaditšexo mo xo lena [ba-Juda] ka ditirô tše matla le ka mehlôlô le ka diká tša xo mo hlatsêla.”—Ditiro 2:22.

Dinakong tše di fetilego, batho ka kakaretšo ba be ba dumela ka ntle le pelaelo go tšweletša ga Beibele Jesu e le modiri wa mehlolo. Eupša nywaga-someng ya morago bjale, dipego tša Diebangedi di ile tša swawa diphošo ke baseka-seki. Lloyd Graham ka pukung ya gagwe ya Deceptions and Myths of the Bible, o bolela ka pego ya Beibele ya go sepela ga Jesu meetseng gomme a ba a fetša ka gore: “Go nyakega gore o hloke tsebo gore o dumele se ka mo se lego ka gona, gomme ba dimilione ba a se dumela. Ka gona, ga re makatšwe ke seo se diregago ka lefase la rena. O be o ka letela lefase le lekaone bjang go e-na le go hloka tsebo mo go bjalo?”

Na ga le Kgonege?

Lega go le bjalo, go ntšha diphošo mo go bjalo ga se mo go kwagalago. The World Book Encyclopedia e hlalosa mohlolo e le “tiragalo yeo e ka se kego ya hlaloswa ka melao yeo e tsebjago ya tlhago.” Go ya ka tlhaloso yeo, TV ya mmala, mogala wa cellular goba computer ya go šikarwa di ka be di ile tša lebelelwa e le mehlolo lekgolong le fetilego la nywaga feela! Na ke mo go kwagalago go ba le manganga gomme ra bolela gore selo se itšego ga se kgonege, feela ka baka la ge re ka se ke ra se hlalosa go ya ka tsebo ya gona bjale ya tša thutamahlale?

Taba e nngwe yeo e swanetšego go elwa hloko še: Lelemeng la mathomo la Segerika leo “Testamente e Mpsha” e bego e ngwadilwe ka lona, lentšu le le dirišitšwego bakeng sa “mohlolo” e be e le dyʹna·mis—e lego lentšu leo ge e le gabotse le bolelago “matla.” Gape le fetolelwa e le “mediro e matla” goba “bokgoni.” (Luka 6:19; 1 Ba-Korinthe 12:10; Mateo 25:15) Beibele e bolela gore mehlolo ya Jesu e be e le pontšho ya “matla a magolo a Modimo.” (Luka 9:43; NW) Na mediro e bjalo e be e ka ba e sa kgonegego go Modimo yo matla ohle—Yena yo a nago le “matla a maxolo”?—Jesaya 40:26.

Bohlatse bja go Nepagala

Go hlahloba ka kelohloko Diebangedi tše nne go tšweletša bohlatse bjo bo oketšegilego bja go ba ga tšona tše di ka dumelwago. Taba ke gore dipego tše ke tše fapanego ka mo go lemogegago le dinonwane. Ka mohlala, ela hloko dipego tša maaka tšeo di boletšwego ka Jesu nywaga-kgolo ka morago ga lehu la gagwe. “Ebangedi ya Thomas” ya apocrypha e a laodiša: “Ge mošemane yo Jesu a be a e-na le nywaga e mehlano . . . , o ile a phatša motse, gomme mošemane o ile a kitima a thula legetla la gagwe. Jesu o be a befetšwe gomme o ile a re go yena: ‘O se ke wa tšwela pele ka tsela ya gago,’ gomme gatee-tee ngwana o ile a wela fase a hwa.” Ga go thata go bona seo pego ye e lego sona—temana yeo e itlhametšwego ya nonwane. Go feta moo, ngwana wa matepe le yo a selekišago, yo a tšweleditšwego mo ga a swane le Jesu wa Beibele.—Bapiša le Luka 2:51, 52.

Ga bjale ela hloko dipego tše di nepagetšego tša Diebangedi. Ga di na pheteletšo le dipolelo tša boitlhamelo. Jesu o ile a dira mehlolo ge e be e nyakega e le ka kgonthe, e sego bakeng sa go fo kgotsofatša boikgantšho. (Mareka 10:46-52) Jesu le ka mohla ga se a ka a diriša matla a gagwe go ikhola. (Mateo 4:2-4) Le gona le ka mohla ga se a a diriša gore a ikgantšhe. Ge e le gabotse, ge Kgoši Herode yo a bego a fagahlela go tseba a be a nyaka gore Jesu a mo direle “pontšho” (NW) ya mohlolo, Jesu ‘ga se a mo fetola le ka se tee.’—Luka 23:8, 9.

Le gona mehlolo ya Jesu ke yeo e fapanego kudu le mediro ya bofori ya ditsebi, bo-ramaleatlana le bao ba fodišago ka tumelo. Mediro ya gagwe e matla ka mehla e be e tumiša Modimo. (Johane 9:3; 11:1-4) Mehlolo ya gagwe e be e se na ditirelo tša go tšewa ke maikwelo, tša dipolelo tša maleatlana, dipontšho tša boikgantšho, bofora le go gabea. Ge Jesu a be a kopana le mokgopedi wa sefofu yo a bitšwago Baratimeo yo a bego a goeletša ka gore “Rabboni, ke re ke boele ke bone,” Jesu o ile a fo re go yena: “Sepela, tumelo ya gago e go phološitše. Gomme a akgofa a boela a bona.”—Mareka 10:46-52, PK.

Dipego tša Diebangedi di bontšha gore Jesu o dirile mediro e matla ka ntle le dithuši, tiragalo e rulagantšwego ka mo go kgethegilego ya sefaleng goba seetša sa bofora. E be e direlwa lefelong le le bulegilego, gantši e le pele ga dihlatse tše dintši tše di bonago ka mahlo. (Mareka 5:24-29; Luka 7:11-15) Ka go se swane le maiteko a bao ba fodišago ka tumelo ba mehleng yeno, maikemišetšo a gagwe a go fodiša le ka mohla ga se a palelwa ka gobane motho yo a babjago go be go thwe o hloka tumelo. Mateo 8:16 e re: “A fodiša bohle ba ba babyaxo.”

Ka pukung ya gagwe “Many Infallible Proofs:” The Evidences of Christianity, Seithuti Arthur Pierson se bolela ka mehlolo ya Kriste gore: “Palo ya yona, go direga gatee-tee ga yona le go felela ga diphodišo tše a di dirilego gotee le go se be le wo o ilego wa palelwa gaešita le boitekong bja go tsoša bahu, go dira phapano e se nago magomo magareng ga mehlolo ye le dimakatšo tša mehleng yeno goba mehleng le ge e le efe.”

Bohlatse bjo bo Tiišetšago bja Lefase

Pierson o bolela taba e nngwe gape yeo e thekgago dipego tša Diebangedi ge a re: “Ga go tiišetšo ya mehlolo ya mangwalo ye e lemogegago kudu go feta go homola ga manaba.” Baetapele ba ba-Juda ba be ba e-na le maikemišetšo a magolo kudu a go nyaka go hlompholla Jesu, eupša mehlolo ya gagwe e be e tsebja kudu mo e lego gore baganetši ga se ba ka ba leka go e latola. Sohle seo ba bego ba ka se dira e be e le go bolela gore ditiro tše bjalo di bakilwe ke matla a botemona. (Mateo 12:22-24) Nywaga-kgolo ka morago ga lehu la Jesu, bangwadi ba Talmud ya ba-Juda ba ile ba tšwela pele ba godiša Jesu ka baka la matla a mohlolo. Go ya ka puku ya Jewish Expressions on Jesus, ba ile ba mo latola ka gore o “latela mekgwa ya maleatlana.” Na tlhaloso e bjalo e ka be e ile ya dirwa ge nkabe go be go tloga go sa kgonege go hlokomologa mehlolo ya Jesu e le nonwane feela?

Bohlatse bjo bo oketšegilego bo tšwa go radihistori wa kereke wa lekgolong la bone la nywaga Eusebius. Ka pukung ya gagwe ya The History of the Church From Christ to Constantine, o tsopola Quadratus yo mongwe yo a ilego a romela lengwalo go mmušiši e le go šireletša Bokriste. Quadratus o ngwadile: “Mediro ya Mophološi wa rena ka mehla e be e le e lemogegago, ka gobane e be e le ya therešo—batho bao ba ilego ba fodišwa le bao ba ilego ba tsošwa bahung, bao ba sa kago ba bonwa feela nakong ya ge ba be ba fodišwa goba ba tsošwa, eupša ka mehla ba be ba le moo go ka bonwa, e sego feela nakong ya ge Mophološi a be a le gare ga rena, eupša ka nako e telele ka morago ga go tloga ga Gagwe; ge e le gabotse ba bangwe ba bona ba ile ba tšwela pele ba phela go ba go fihla le mehleng ya-ka.” Setsebi William Barclay se lemogile gore: “Quadratus o bolela gore go ba go fihla mehleng ya gagwe ka noši batho bao mehlolo e ilego ya dirwa go bona ge e le gabotse ba be ba ka tšweletšwa. Ge nkabe seo e be e se sa therešo, gona go be go se selo seo se bego se ka ba bonolo go feta gore mmušo wa Roma o bolele seo e le maaka.”

Go dumela mehlolo ya Jesu ke mo go kwagalago, ke ga tlhaologanyo e bile go dumelelana ka mo go tletšego le bohlatse. Lega go le bjalo, mehlolo ya Jesu ga se histori yeo e hwela-hweletšego. Ba-Hebere 13:8 e a re gopotša: “Kriste Jesu ké wa maabane, le wa lehono; ’me e tlo ba Yêna wa neng le neng.” Ee, o a phela magodimong lehono, o kgona go diriša matla a mohlolo ka tsela e phagamego kudu go feta yeo a ilego a dira ka yona ge a be a le lefaseng e le motho. Go feta moo, dipego tša Diebangedi tša mabapi le mehlolo ya gagwe (1) di ruta Bakriste dithuto tše di šomago lehono, (2) di utolla dibopego tše kgahlišago tša semelo sa Jesu gomme (3) di lebiša tlhokomelo nakong ya bokamoso bjo bo lego kgaufsi ge ditiragalo tše di kgahlišago le go feta tše, di tlago go direga!

Sehlogo sa rena se se latelago se tla lebiša tlhokomelo dipegong tše tharo tša Beibele tšeo di tsebjago kudu go hlalosa dintlha tše.