Phafogelang go Itira Baloki!

LEKGOLONG la pele la nywaga, Bafarisei ba be ba e-na le botumo bjo bobotse bja go ba barapedi ba lokilego ba Modimo. E be e le barutwana ba fišegago ba Mangwalo e bile ba rapela kgafetša. Batho ba bangwe ba be ba ba lebelela e le ba bonolo le ba leka-lekanego. Radihistori wa mo-Juda Josephus o ngwadile gore: “Bafarisei ba na le maikwelo a borutho go yo mongwe le yo mongwe wa bona gomme ba hlagolela ditswalano tša kwano le setšhaba.” Ga go makatše ge mohlomongwe e be e le batho ba hlompšhago kudu le ba lebelelwago e le ba phagamego kudu setšhabeng sa ba-Juda ka nako yeo!

Lega go le bjalo, lehono lentšu “Bofarisei” le mantšu a tswalanago le lona ke thogako, go swana le go kgantšha bokgethwa, go itira moloki, go ba yo mokgethwa ka go fetišiša, go ba le tumelo e feteletšego le go fo bolela o sa phethe. Ke ka baka la’ng Bafarisei ba ile ba lahlegelwa ke leina la bona le lebotse?

Go fapana le ba-Juda ba bangwe, ke ka gobane Jesu Kriste o be a sa forwa ke ponagalo ya ka ntle ya Bafarisei. O ile a ba bapiša le “mabitla a a takilwexo ka phêpa, a a bôxêxaxo ka ntlê, mola ka xare à tletše marapô a bahu le makxapa fêla.”—Mateo 23:27.

Ke therešo gore ba be ba rapela dithapelo tše telele ba eme mapatlelong, eupša se e be e le feela bakeng sa go bonwa ke ba bangwe go etša ge Jesu a boletše. Borapedi bja bona e be e le papadi ya kekišo feela. Ba be ba rata madulo a phagamego dijong tša mantšiboa le ditulo tša pele masinagogeng. Le ge ba-Juda ka moka ba be ba gapeletšega go tsenya mašaphu diaparong tša bona, Bafarisei ba be ba leka go kgahliša batho ka go tsenya mašaphu a matelele ka mo go feteletšego. Ba be ba ikgantšha ka go bontšha dimatšana tša bona tše di godišitšwego tše di bego di rwalwa e le dipheko. (Mateo 6:5; 23:5-8, bapiša le PK.) Boikaketši bja bona, megabaru ya bona le boikgogomošo bja bona mafelelong di ile tša ba tlišetša dihlong.

Jesu o boletše go furalela ga Modimo Bafarisei ka gore: “Baikaketši-tenang! Jesaya o porofetile xa-botse à e-ra bô-lena, xe a re, sethšaba sé se mpatamêla ka lexano, se nthêta ka melomo; mola dipelo tša bôná di le kxolê le Nna. Xomme xe ba mpoifa, e fo ba lefêla, ké thutô ya ma-laya-batho.” (Mateo 15:7-9) Go loka ga bona ka kgonthe e be e le ga go itira. Ka mo go kwalago, Jesu o lemošitše barutiwa ba gagwe gore: “Phafoxêlang komêlô ya bafarisei.” (Luka 12:1) Lehono le rena re swanetše go ‘phafogela’ go itira baloki goba re itiše malebana le go ba baikaketši ba bodumedi.

Ge re dira bjalo, re swanetše go lemoga gore motho ga a itire moloki ka bošego bjo tee. Go e na le moo, tshekamelo ye e tsena ka mo go tšwelago pele ka lebaka le letelele la nako. Motho a ka ba le dika tše di sa rategego tša Bafarisei gaešita le ka tsela e sa lemogegego.

Boemo bjo bo Phagamego bja Kgopolo

Tše dingwe tša dika tšeo re swanetšego go di ‘phafogela’ ke dife? Encyclopœdia of Religion and Ethics e hlalosa gore batho ba itirago baloki gantši “ba bolela le go ema le go lebelelega eka le ka mohla ga se ba ka ba dira phošo.” Ba itirago baloki ba bile ba a ikgantšha le go iphagamiša, e lego seo e bego e le bothata bjo bogolo ka Bafarisei.

Jesu o hlalositše kgopolo ye ya Bofarisei ka seswantšho se se rego: “Ntlong-kxêthwa xo kile xwa tla batho ba babedi ba rapêla. E mongwê e be e le mofarisei, e mongwê e be e le wa lekxêthô. Mofarisei a êma a ithapêlêla a re: Modimo, ke a Xo leboxa xobane xa ke swane le batho ba bangwê ba bahlakodi, le ba ba sa lokaxo, le ba diotswa, le xe e le wa lekxêthô yó. Ke ikôna xa-bedi ka beke e nngwê le e nngwê; xo tšohle tše ke di ruaxo ke nthša sa lesome.” Ka mo go fapanego, wa lekgetho o ile a dumela diphošo tša gagwe ka boikokobetšo gomme a ipontšha e le yo a lokilego kudu go feta Mofarisei yo a ikgantšhago. Jesu o ile a lebiša seswantšho se go “ba ipotilexo ba re re lokile, ‘me ba nyatša ba bangwe.”—Luka 18:9-14.

Ka ge re le batho ba sa phethagalago, ka dinako tše dingwe re ka nagana gore re kaone go ba bangwe ka baka la bokgoni bja rena bja tlhago goba maemo a rena. Eupša Bakriste ba swanetše go akgofela go ntšha dikgopolo tše bjalo monaganong. O ka ba o e-na le phihlelo ya nywaga e mentši bophelong bja Bokriste. O ka ba o le morutiši yo a nago le bokgoni kudu wa Beibele. Goba mo gongwe o ipolela o le yo a tloditšwego bakeng sa go buša le Kriste legodimong. Ba bangwe ka phuthegong ba thabela ditokelo tše kgethegilego e le badiredi ba nako e tletšego, bagolo goba bahlanka ba bodiredi. Ipotšiše gore, ‘Jehofa o be a tla ikwa bjang ge nkabe ke be nka diriša seo a nneilego sona e le motheo wa go ikwa ke phagametše ba bangwe?’ Ka kgonthe se se be se tla mo nyamiša.—Ba-Filipi 2:3, 4.

Ge Mokriste a bontšha moya wa go phagama ka baka la bokgoni bja gagwe bjo a bo neilwego ke Modimo, ditokelo goba matla, ge e le gabotse o amoga Modimo letago le kgodišo tšeo e lego Yena a nnoši a di swanelegelago. Beibele e eletša Mokriste ka mo go kwalago gore ‘a se ke a itshema a fetiša moo go mo swanetšego.’ E re kgothaletša gore: “Le bê ba pelo-tee seng sa lena; Le se kê la nyaka tša boxolo; Le tlwaêlanê le babôtlana. Le se kê la itira ba-bata-bohlale.”—Ba-Roma 12:3, 16, 17.

“Le se kê la Ahlola”

Go ya ka saeklophedia e nngwe ya Beibele, motho yo a itirago moloki “o itebelela e le wa boitshwaro bjo bo lokilego goba a e-na le boemo bjo bo lokilego le Modimo ka baka la go kgomarela ga gagwe tše di nyakwago ke molao go e na le go ela hloko seo di se bolelago.” Puku e nngwe e hlalosa ba itirago baloki e le “batho ba nweletšego ka mo go feteletšego bodumeding ba dirišago nako ya bona ka moka ba tsoma bokgopo go ba bangwe.”

Bafarisei ba be ba e-na le molato wa se. Mafelelong melao ya bona e hlamilwego ke batho e ile ya bonala e le bohlokwa kudu go feta melao le melao ya motheo ya Modimo. (Mateo 23:23; Luka 11:41-44) Ba ile ba ipea go ba baahlodi gomme ba be ba e-na le tshekamelo ya go sola motho le ge e le ofe yo a bego a sa fihlelele ditekanyetšo tša bona tša go itira ba lokilego. Boemo bja bona bjo bo phagamego bja kgopolo le go iphagamiša ka mo go feteleditšwego di ile tša tšweletša go nyakega ga go laola batho ba bangwe. Go palelwa ga bona ke go laola Jesu go ile gwa ba befediša, ka gona ba ile ba loga maano a go mmolaya.—Johane 11:47-53.

Ke mo go sa thabišego gakaakang go ba le motho yo a itirago moahlodi, a dula a nyaka diphošo, a lekola le go beela yo mongwe le yo mongwe yo a nago le yena melao. Ruri, ga go na motho ka phuthegong yo a nago le matla a go gapeletša ba bangwe dikgopolo tša gagwe le melao yeo a itlhametšego yona. (Ba-Roma 14:10-13) Bakriste ba leka-lekanego ba lemoga gore dibopego tše dintši tša bophelo bja letšatši le letšatši ke tšeo di nyakago phetho ya motho ka noši. Ba nago le tshekamelo ya go ba ba nyakago phethego le ba nyakago mo gontši ba swanetše go phema ka mo go kgethegilego go ahlola ba bangwe.

Ke therešo gore phuthego ya Bokriste e neilwe matla a go ba le melao e tlaleletšago go šomeng gabotse ga mokgatlo wa Jehofa wa lefaseng. (Ba-Hebere 13:17) Eupša ba bangwe ba kgopamišitše melao ye goba ba okeditše melao ya bona ka noši. Lefelong le lengwe barutwana ka moka Sekolong sa Bodiredi sa Pušo ya Modimo ba be ba swanelwa ke go apara disutu le go konopetša dibaki tša bona ge ba be ba neela polelo. Morutwana yo a bego a sa dire bjalo o be a tla amogwa ditshwanelo tša go nea dipolelo nakong e tlago. Go e na le go hloma melao e bjalo e sa koba-kobegego, na e be e ka se be mo go leka-lekanego le mo go dumelelanago le moya wa Lentšu la Modimo go nea tlhahlo e botho le e lebanyago ge go nyakega?—Jakobo 3:17.

Go itira moloki go ka ba gwa godiša kopolo ya gore ge e ba Mokriste a welwa ke mathata a mantši, o swanetše go ba a fokola moyeng. Ke sona seo Elifase, Bilidada le Tsofara ba bego ba itira baloki ba ilego ba se nagana ka Jobo yo a botegago. Ba be ba sa tsebe boemo ka mo go feletšego, ka gona go bea ga bona Jobo molato wa gore o dirile phošo e be e le go ikgogomoša. Jehofa o ile a ba laya ka baka la kgopolo ya bona e kgopamego ka diteko tša Jobo.—Bona Jobo, dikgaolo, 4, 5, 8, 11, 18, 20.

Phišego e Lebišitšwego Gošele

Gantši go itira moloki le phišego di a tswalana. Moapostola Paulo o boletše ka ba-Juda ba sekametšego bodumeding e le ba “[fišegetšwego] Modimo; fêla, ba hlôka temoxô. Ba xanne xo bušwa ke tokô ya Modimo, ka xe tokô yeo ya Modimo bà sa e tsebe, ka go rata xo ipeêla tokô ya bôná ka noši.” (Ba-Roma 10:2, 3) Ge e be e le Mofarisei, Paulo ka boyena o be a ile a fišega ka go fetišiša gaešita le ge phišego ya gagwe e be e lebišitšwe gošele e sa thewa go lokeng ga Jehofa.—Ba-Galatia 1:13, 14; Ba-Filipi 3:6.

Beibele e eletša ka mo go swanetšego gore: “O se ké wa itira moloki wa paala; O se ké wa itira mohlalefi wa bopadi. O tlo ba O ithsenyetša’ng?” (Mmoledi 7:16) Mokriste a ka thoma ka phuthegong e le yo a phakgamego, eupša go phakgama ga gagwe le phišego di ka fetoga go itira moloki. Ge e hlahlwa ke bohlale bja batho go e na le go loka ga Jehofa, phišego ya bodumedi e ka gobatša ba bangwe. Bjang?

Ka mohlala, batswadi ba ka swarega kudu ka go nea dinyakwa tša ba bangwe tša moya mola ba hlokomologa dinyakwa tša lapa la bona. Goba batswadi ba ka fišega ka go fetišiša, ba nyaka mo gontši go bana ba bona go feta seo ba ka kgonago go se dira. (Ba-Efeso 6:4; Ba-Kolose 3:21) Bana ba bangwe ba arabela ka go phela maphelo a mabedi ka ge ba sa kgone go fihlelela dinyakwa tše bjalo tše sa leka-lekanago. Motswadi yo a leka-lekanego o tla ela hloko mafokodi a lapa la gagwe gomme a dira dipeakanyo tše di swanetšego.—Bapiša le Genesi 33:12-14.

Phišego e feteletšego e ka ba ya re amoga bohlale, go kgomega le bonolo tšeo e lego tša bohlokwa ditirišanong tša rena le ba bangwe. Motho a ka šoma ka thata kudu bakeng sa go tšwetša dikgahlego tša Mmušo pele. Lega go le bjalo, phišego ya gagwe e feteletšego e ka gobatša ba bangwe ge e dutše e bontšhwa. Paulo o itše: “Le xe nka ba le boporofeta, ka tseba diphiri ka moka, ka ba le thlaoloxanyô yohle, ka ba le tumêlô wa xo šuthiša dithaba, ka upya ka hlôka leratô, xôna xa ke selô. Le xe nka hlallêla ba hlôkaxo ka tše e lexo tša-ka tšohle, xe nka xafa mmele wa-ka wa thšungwa ka mollô, ka upya ka hlôka leratô, xo ka se nkhole selo.”—1 Ba-Korinthe 13:2, 3.

Modimo o Rata Baikokobetši

Ka ge re le Bakriste, re swanetše go lemoga kotsi ya go itira baloki pele e mela. Re swanetše go phema boemo bjo bo phagamego bja kgopolo, mokgwa wa go ahlola ba bangwe le phišego e foufetšego e theilwego bohlaleng bja batho.

Ge re dutše re ‘phafogela’ ditshekamelo tša Bofarisei, go be go tla ba kaone go lebiša tlhokomelo mekgweng le ditshekamelong tša rena ka noši go e na le go ahlola ba bangwe e le ba itirago baloki. Ke therešo gore Jesu o ahlotše Bafarisei le go ba sola e le “matswinyana a marabe” a swanelwago ke tshenyego ya ka mo go sa felego. Eupša Jesu o be a kgona go bala dipelo tša batho. Rena ga re kgone.—Mateo 23:33.

Anke re tsomeng go loka ga Modimo e sego ga rena. (Mateo 6:33) Ke feela ge re dira bjalo moo re ka amogelwago ke Jehofa, ka gobane Beibele e re eletša ka moka ga rena gore: “Seng sa lena Le phedišanê Lè n’e boikokobetšô; xobane Modimo ó lwa le baikxoxomoši; ba ba ikokobetšaxo ó ba sétša ka kxauxêlô.”—1 Petro 5:5.