Itiše Malebana le Lesebo le le Gobatšago!

“Boati bya phokô xa bo hloke diphapoxô; matsebe ó swara molomo.”—DIEMA 10:19.

1. Lesebo le le gobatšago ke le le senyago gakaaka’ng?

GA GO selo seo se ka fetošago seela se se bolayago go ba seno se se phedišago. Lesebo le le bolayago goba go neanya le swantšhitšwe gabotse le mpholo, e lego leo le ka bago la amoga motho yo a botegago leina la gagwe le lebotse. Sereti sa mo-Roma Juvenal se biditše lesebo le le bolayago “mpholo wo o kotsi go feta mefolo ka moka.” Mongwadi wa ditiragatšo wa Leisemane William Shakespeare o tsentšhitše mantšu a molomong wa o mongwe wa baanegwa ba gagwe: “Yo a utswago leina le la-ka le lebotse o nkamoga selo seo se ka se kego sa mo humiša gomme o ntira modiidi e le ka kgonthe.”

2. Ke dipotšišo dife tšeo di swanetšwego ke go elwa hloko?

² Eupja ge e le gabotse lesebo ke’ng? Le ka fapana bjang le go neanya? Ke ka baka la’ng re swanetše go itiša malebana le lesebo le le gobatšago? Le gona se se ka dirwa bjang?

Kamoo di Fapanago ka Gona

3. Phapano magareng ga lesebo le go neanya ke efe?

³ Lesebo ke “polelo ya lefela, yeo e sego ya therešo ka mehla, ka batho ba bangwe le ditaba tša bona.” Ke “polelo goba mongwalo o sego kotsi, o tlwaelegilego.” Ka ge ka moka ga rena re kgahlegela batho, ka dinako tše dingwe re bolela dilo tše botse le tše agago ka ba bangwe. Go neanya ke mo go fapanego. Ke “pego ya maaka yeo morero wa yona e lego go senya leina le lebotse le botumo bja o mongwe.” Polelo e bjalo ka kakaretšo ke e bolayago le e sego ya Bokriste.

4. Go ya ka mongwadi o mongwe, go neanya go ka thoma bjang, gomme go tlišwa ke’ng?

⁴ Lesebo le sa gobatšego le ka fetoga go neanya mo go šoro. Mongwadi Arthur Mee o itše: “Gantši kudu go neanya mo go gobatšago motho, le mo go ka mmolayago, go thoma ka lesebo, e lego lesebo leo mo gongwe le sego kotsi. Ke bjo bongwe bja bobe bjo bogolo-golo lefaseng, eupja ge e le gabotse bo tlišwa ke go se hlokomele. Re le hwetša kudu-kudu gare ga bao ba se nago modiro wo ba o dirago, e bile ba se na pakane e kgethegilego bophelong.”

5. Moko wa keletšo ya Paulo go 1 Timotheo 5:11-15 ke ofe?

⁵ Ka ge polelo ya lefeela e ka iša lesebong le le gobatšago, moapostola Paulo o ile a bolela malebana le basebi ba bangwe. Ka morago ga go bolela ka bahlologadi bao ba swanelegelago thušo ya phuthego, o ngwadile gore: “Bahlôlôxadi ba bafsa O se kê wa ba hlaolêla modirô wa phuthêxô; xobane xe ba ikwa ba ngala Kriste, ’me ba rata xo tšewa. . . . Le xôna ba tlwaêla xo thêta le malapa bà se na modirô; e se kê ya ba xo tšwafa fêla, ya ba dithsêlê le xo bolêla tše di sa lokaxo. Ké xôna ke rataxo xore ba bafsa ba tšewê, ba bêlêxê bana, ba dišê malapa a bôná, xore lenaba ba se le neê sebaka sa xo roxa. Xobane ba bangwê ba bile ba hlanoxile, ba šala Sathane moraxo.”—1 Timotheo 5:11-15.

6. Go ka dirwa’ng bakeng sa go fenya bofokodi bja motho ka noši bja mohuta wa go seba wo o ka išago go neanyeng?

⁶ Ka ge Paulo a ngwadile a le tlase ga go budulelwa ke Modimo, o be a sa bolele ka go hloka toka ka basadi bao. Seo a se boletšego ke selo seo se swanetšwego ke go naganišišwa ka kelohloko kudu. Ga go mosadi yo a boifago Modimo yo a ratago go ‘hlanoga gomme a latela Sathane.’ Ka gona, go thwe’ng ge e ba mosadi wa Mokriste a hwetša gore o na le bofokodi bja go bolela mo go ka mo dirago gore a be le molato wa go neanya? Gona o swanetše go kwa keletšo ya Paulo ka boikokobetšo: “Le basadi . . . e se bê baxarexare.” Le gona o boletše gore: “Le basadi ba baxolo e bê ba babyalo, ba swarê ka tsela ya ba bakxêthwa. E se kê ya ba baphari.” (1 Timotheo 3:11; Tito 2:3) Banababo rena le bona ba swanetše go diriša keletšo yeo e bohlale ka tlhaologanyo.

7. Go ya ka mangwalo, ke ka baka la’ng o be o ka bolela gore ka moka ga rena re swanetše go laola seo re se bolelago?

⁷ Ee, ka dinako tše dingwe ka moka ga rena re bolela ka batho ba bangwe, diphihlelo tša bona bodireding, le tše dingwe. Lega go le bjalo, anke le ka mohla re se ke ra ‘dula fase ra eka ngwanabo rena.’ (Psalme 50:19, 20) Ka kgonthe, ke gabohlale go se bolele ka kudu ka gobane “boati bya phokô xa bo hloke diphapoxô; matsebe ó swara molomo.” (Diema 10:19) Ka gona re swanetše go itiša malebana le lesebo, gaešita lege le sa bonale e le le gobatšago. Ga go nyakege gore re bolele ka batho ka dinako tšohle, ka ge re e-na le kgetho e botse ya dihlogo ge e ba re ela hloko dilo tša go loka, tše di sekilego, tše di rategago, tše di hlwekilego le tše di retegago.—Ba-Filipi 4:8.

Kamoo Lesebo le Fetogago go Neanya ka Gona

8. Ke ka baka la’ng e se mo go fošagetšego ka mehla go bolela ka Bakriste-gotee le rena?

⁸ Ga go kotsi go bolela ka bodiredi bja tšhemo le mediro e mengwe ya go loka ya badumedi-gotee le rena ge e ba re rereša gomme seo re se bolelago se ka se feleletše ka go gobatša lege e le gofe. Ge e le gabotse, dipolelo tša mohuta wo tše di nepagetšego mo gongwe di ka kgothatša ba bangwe. (Bapiša le Ditiro 15:30-33.) Bakriste ba bangwe ba ile ba bolela ka monna yo a tšofetšego le yo a botegago Gayo, yoo moapostola Johane a mo ngwaletšego gore: “Moratexi! O botexile ka tšohle tše O di diretšexo bana bešo, wa di dirêla le ba mohuta o šele. Ba Xo hlatsetše le leratô bà lebane le phuthêxô.” (3 Johane 5, 6) Ka gona ga se ka mehla e lego mo go fošagetšego go bolela ka Bakriste-gotee le rena.

9. (a) Ke bjang polelo e sego kotsi e ka fetogago go neanya ka motho yo a botegago? (b) Ke dipotšišo dife tšeo re ka ipotšišago tšona ka mo go swanetšego?

⁹ Lega go le bjalo, polelo e sego kotsi e ka fetoga go neanya ka batho ba botegago ge e ba re nyakišiša ditaba tša bona tša motho ka noši, re belaela boikemišetšo bja bona, goba re tsoša dikgonono mabapi le boitshwaro bja bona. Mo gongwe re ka thoma go ipotšiša dipotšišo tše di swanago le: Na polelo ya-ka e tla senya botumo bja motho o mongwe? Na seo ke se bolelago ke therešo? (Kutollo 21:8) Na ke be nka bolela selo se se swanago a le gona? Na e tla bjala phapano ka phuthegong? Na dipolelo tša-ka mo gongwe di ka mo dira gore a lahlegelwe ke ditokelo tša tirelo? Na go ka ba go e-na le mona pelong ya-ka? (Ba-Galatia 5:25, 26; Tito 3:3) Na mafelelo a dipolelo tša-ka e tla ba a go loka goba a mabe? (Mateo 7:17-20) Na ke be ke tla ba ke boletše dilo tše di swanago ka baapostola? (2 Ba-Korinthe 10:10-12; 3 Johane 9, 10) Na polelo e bjalo e swanela bao ba rapelago Jehofa?

10, 11. Go ya ka Psalme 15:1, 3, ke’ng seo re ka se kego ra se dira ge e ba re rata go ba baeng ba Modimo?

¹⁰ Ge e šupa go bao ba rapelago Modimo, Psalme 15:1 e botšiša gore: “Morêna, mo Ngwakong wa xaxo xo ka dula mang? Thabeng e kxêthwa ya xaxo xo ka axa mang?” Mabapi le motho yo bjalo, mopsalme Dafida o a araba: “Wa leleme le-ila-dithsêlê, wa xo se senye e mongwê, wa xo se xoboše wa xabô.” (Psalme 15:3) Mo lentšu “senye” le tšwa lediring la Sehebere le le bolelago “go sepela” le “go lelera.” Ba-Isiraele ba be ba laetšwe gore: “O se ke wa tšama o neanya setšhabeng sa geno.” (Lefitiko 19:16, New International Version) Mang le mang yo a ‘tšamago a neanya’ ga se moeng le mogwera wa Modimo.

¹¹ Bagwera ba Modimo ga ba dire selo lege e le sefe se sebe go bagwera ba bona le gona ba ka se ke ba tšea, goba go amogela e le therešo, ditaba lege e le dife tšeo di gobošago ka bagwera ba ba botegago. Go e na le go gaša ditaba tša maaka ka badumedi-gotee le rena le go oketša dipolelo tše mpe tša kgobošo tše di bolelwago ke ba kgopo tše ba di kgotleletšego, re swanetše go ba bolela gabotse. Le ka mohla re ka se ke ra rata go oketša mathata a banababo rena bao ba botegago le dikgaetšedi ka go bolela dilo tše di gobošago ka bona.

Ge go Tsoga Mathata

12. Ditiro 15:36-41 e ka re thuša bjang ge e ba re lekega go seba motho yo re kgopišanego le yena?

¹² Ka ge re sa phethagala, mo gongwe re ka lekega gore re bolele gampe ka motho yo re kilego ra kgopišana o šoro le yena. Eupja ela hloko seo se diregilego nakong ya ge moapostola Paulo a be a le kgaufsi le go swara leeto la gagwe la bobedi la boromiwa. Gaešita lege Baranaba a be a ikemišeditše gore Mareka a ba felegetše, Paulo ga a ka a dumela ‘ka ge a [Mareka] ile a ba lahletša kua Pamfilia, a se ye le bona modirong.’ Ntlheng yeo, go ile gwa latela “kxang,” gomme ba arogana. Baranaba o ile a ya le Mareka Tsipero, mola Paulo a ile a ya le Silase go phatša Siria le Tsilitsia. (Ditiro 15:36-41) Ka morago, go be go le molaleng gore moedi wo o bego o le magareng ga Paulo, Baranaba le Mareka o be o thibegile, ka gobane Mareka o be a e-na le moapostola Roma, gomme Paulo a mmolela gabotse. (Ba-Kolose 4:10) Gaešita lege go be go ile gwa ba le phapano, ga go bohlatse bja gore Bakriste bao ba ile ba tšama ba sebana gare ga badumedi-gotee le bona.

13. Ke tlase ga maemo afe ao a akaretšago Petro moo Paulo a ilego a phema teko e kgonegago ya go seba Mokriste-gotee le yena?

¹³ Le gona Paulo o ile a phema teko e kgonegago ya go fetogela lesebong le senyago ge a be a kgalema Kefase (Petro), yo a bego a e-na le dihlong tša go ja le badumedi ba Ba-ntle gotee le go gwerana le bona ka ge Bakriste ba bangwe ba ba-Juda bao ba tšwago Jerusalema ba be ba le gona. Go e na le go seba Petro, Paulo o ile a “mo xana mahlong,” a bolela “bá le mmôxô ka moka.” (Ba-Galatia 2:11-14) Petro le yena ga a ka a seba moeletši wa gagwe. Ge e le gabotse, o ile a mo šupa ka morago e le “Paulo ngwan’ešo e a ratêxaxo.” (2 Petro 3:15) Ka gona lege e ba modumedi-gotee a nyaka go phošollwa, se ga se nee lebaka la go mo seba. Go na le mabaka a mabotse kudu a go itiša malebana le polelo e bjalo gotee le go phema teko ya go gaša lesebo le le gobatšago.

Ke ka Baka La’ng re Swanetše go Itiša?

14. Ke lebaka lefe le legolo-golo leo ka lona re sa swanelago go theetša goba go gaša lesebo le le gobatšago?

¹⁴ Lebaka le legolo leo ka lona re sa swanelago go theetša lesebo le le gobatšago goba go ba le karolo go le gašeng ke ka gobane re rata go kgahliša Jehofa, yo a solago go neanya. Bjalo ka ge go ngwadilwe, tsela yeo ka yona Modimo a lebelelago polelo e bjalo e beilwe molaleng nakong ya ge ba-Isiraele ba laelwa gore: “O se kê wa ba moneanyi mo sethšabeng sa xeno; O se kê wa bolaiša wa xeno thsekong. Ké Nna Morêna.” (Lefitiko 19:16) Ka gona, ge e ba re tla thabela kamogelo ya Modimo ga se ra swanela go neanya ka motho lege e le ofe yo re ka mmolelago dipoledišanong tša rena.

15. Moneanyi o mogolo ke mang, gomme go akaretšwa lesebong le le gobatšago go ka ba le mafelelo afe tswalanong ya rena le Modimo?

¹⁵ Lebaka le lengwe leo ka lona re sa swanelago go akaretšwa lesebong le le gobatšago ke gore polelo e bjalo e ka iša go go ekiša Sathane, e lego moneanyi yo mogolo malebana le Jehofa. Lenaba le le legolo la Modimo le neilwe ka mo go swanetšego leina “Diabolo” (Segerika, di·aʹbo·los), leo le bolelago “moneanyi.” Nakong ya ge Efa a be a theeditše polelo ya Sathane ya go neanya malebana le Modimo gotee le go e diriša, banyalani ba pele ba batho ba ile ba aroganywa le Mogwera wa bona yo botse kudu. (Genesi 3:1-24) Anke re se ke ra forwa ke maano a Sathane gomme ra akaretšwa polelong e gobatšago yeo e sa swanelwego ke kamogelo ya Modimo le yeo e ka re aroganyago le Mogwera wa rena yo botse kudu, Jehofa Modimo.

16. Ke bjang moneanyi ‘a amollago bagwera ba bohloko’?

¹⁶ Ga se ra swanela go theetša basebi ba kotsi, ka ge ba aroganya bagwera. Gantši, baneanyi ba okeletša, ba emela gampe, ba bolela maaka le go bolela mantšu a mantši-ntši a befedišago. Go e na le go botša motho yoo mahlong, ba a mo seba. Gantši go tsošwa dikgonono tše di sa kwalego. Ka gona, “wa dithsêle ó amolla le baxwêra ba bohloko.”—Diema 16:28.

17. Ke ka baka la’ng re swanetše go itiša malebana le go ba bao ba akaretšwago ka mo go feletšego lesebong le sego kotsi?

¹⁷ Re swanetše go itiša malebana le go ba bao ba akaretšwago ka mo go feletšego gaešita le lesebong le sego kotsi. Ka baka la’ng? Ka gobane polelo yeo morero wa yona e sego go gobatša motho o mongwe e ka ba e gobatšago ge e boeletšwa. Mo gongwe e ka pherekanywa go fihlela ge e senya botumo bja motho yo a lokilego, ya mo amoga leina la gagwe le lebotse. Ge e ba seo se direga, o be o tla ikwa bjang ge e ba o ile wa thoma taba yeo goba gaešita le go e fetišetša pele? Ba bangwe ba ka go lebelela bjalo ka motho yoo mo gongwe a ka kgopišago, gomme ka go rialo ba se sa rata go gwerana le wena.—Bapiša le Diema 20:19.

18. Lesebo le ka dira motho moaketši bjang?

¹⁸ Lebaka le lengwe leo ka lona re swanetšego go itiša ke ka gobane lesebo le le senyago le ka go dira moaketši. “Mantšu a sehwirihwiri a etša diakolô; a foloxêla kwa xare maleng.” (Diema 26:22) Go ka thwe’ng ge e ba o amogela maaka gomme o a anega? Ee, gaešita lege mo gongwe o ka ba o nagana gore maaka ao ke therešo, o bolela maaka ge o a gaša. Ge go fošagala ga ona go utollwa, o ka lebelelwa o le moaketši. Na o nyaka seo se direga? Na Modimo ga a lebelele baruti ba maaka e le ba ikarabelago bakeng sa maaka a bodumedi? Ee, o bile o bea baneanyi ba ba bolelago maaka molato. Jesu o lemošitše gore: “Ka ’tšatši la kahlolô batho ba tlo sekišwa mantšu ohle a lefêla a ba a boletšexo. Ké mantšu a xaxo a tl’o xo Xo êmêla; ’me ké mantšu a xaxo a tl’o xo Xo bea molatô.” (Mateo 12:36, 37) Ka ge “motho mang le mang wa rena [a] tlo iphetolêla pele xa Modimo,” na o be o ka rata gore a go ahlole o le moneanyi wa maaka?—Ba-Roma 14:12.

19. Ke ka baka la’ng go ka bolelwa gore lesebo le le gobatšago e ka ba le le bolayago?

¹⁹ Lebaka le lengwe gape leo ka lona re sa swanelago go gaša lesebo le le gobatšago ke gore e ka ba le le bolayago. Ee, e ka ba le le bolayago, la fediša botumo bjo bobotse bja motho yo a se nago molato. Maleme a mangwe ke ‘ditšhoša tše bogale’ (NW), gomme mantšu a mabe a swana le mesebe e thuntšhwago go motho yo a se nago molato e e-tšwa lefelong le le širetšego. Dafida o ile a rapela ka go re: “Mphêmêlê [Jehofa] xe bakxopô ba ntakana, xe ba-dira-bobe ba tsoša lerole. Ké ba maleme a boxale bya marumô, ba nêpa motho ka mesêbê ya ’polêlô tša xo hlokofatša.” (Psalme 64:2-4) Na o be o ka rata go ba yo a ikarabelago ka go bolela dilo tše bjalo tše mpe ka mogageno go iša bokgoleng bja gore a ikwe a gapeletšega go rapela Modimo bakeng sa kimollo, go etša ge mopsalme a dirile? Na o nyaka go ba le molato wa seo se lekanago le polao?

20. (a) Ka phuthegong ya Modimo, moneanyi yo a sa itsholego a ka diragalelwa ke eng? (b) Bagolo ba swanetše go bontšha go phafoga gofe mabapi le lesebo le go neanya?

²⁰ Go neanya go lebiša go rakweng phuthegong ya Modimo; moneanyi a ka kgaolwa, mohlomongwe e le moaketši yo a sa itsholego. Lega go le bjalo, mogato o bjalo ga se wa swanela go gatwa malebana le bao ba nago le molato wa lesebo le sego kotsi. Bagolo ba swanetše go hlahloba ditaba ka thapelo, ba kgethologanye ka kelohloko lesebo le sego kotsi le go neanya. Gore a kgaolwe, mofoši e swanetše go ba moneanyi yo šoro, le yo a sa itsholego. Bagolo ga se ba swanela go kgaola motho lege e le ofe ka baka la lesebo la lefela leo le tutueditšwego ke kgahlelo ya botho eupja e se la maaka goba le kotsi. Ditaba ga se tša swanela go godišwa go fetiša tekanyo e swanetšego, gomme go swanetše go ba le dihlatse tše di nago le bohlatse bjo bo tiilego bja go hlatsela gore go neanya go akareditšwe ka mo go sa belaetšego. (1 Timotheo 5:19) Baneanyi ba sa itsholego ba a rakwa kudu-kudu e le gore lesebo le le gobatšago le tlošwe gomme phuthego e šireletšwe go omelwa ka sebe. (1 Ba-Korinthe 5:6-8, 13) Eupja le ka mohla bagolo ga se ba swanela go akgofela go raka motho lege e le ofe ka mabaka ao e sego a mangwalo. Gantši ka thapelo le keletšo, ba tla kgona go thuša motho gore a itshole, a kgopele tshwarelo goba go sego bjalo a lokiše, gomme a dire tšwelopele ka go swara leleme.

Na ke go Neanya?

21. Go e na le go seba mofoši, o swanetše go dira’ng?

²¹ Seema se bohlale se re: “Mo-byala-dithsêle ó senya ditaba; mmotexi ó tseba dithopa.” (Diema 11:13) Na se se bolela gore ge e ba o tseba gore o mongwe o dira sebe se segolo ka sephiring, e tla ba go neanya ge o bolela se sengwe ka sona? Le gatee. Ee, ga se wa swanela go seba ka taba yeo. O swanetše go bolela le mofoši, o mo kgothaletše go nyaka thušo ya bagolo. (Jakobo 5:13-18) Ge e ba a sa dire se ka nako e lekanego, go kgomega ka go hlweka ga phuthego go swanetše go go tutueletša go bega taba go bagolo.—Lefitiko 5:1.

22. Ke ka baka la’ng re ka bolela gore 1 Ba-Korinthe 1:11 ga e nee tshwanelo ya go seba?

²² Pego e bjalo e ka feleletša ka go laiwa ga mofoši, e lego mo go ka se bonagalego go thabiša. Le gona, motho yo a tlwaetšego go lailwa o buna seenywa sa toko. (Ba-Hebere 12:11) Phošo e swanetše go utollwa go bao ba kgethetšwego go rarolla ditaba tše bjalo, e sego go basebi bao mo gongwe ba ka bolelago ka yona. Paulo o boditše Bakriste ba Korinthe gore: “Tša lena Bana bešo ke di tsebišitšwe ke [lapa la, NW] Keloe, [la] re mo xo lena xo na le diphapang.” (1 Ba-Korinthe 1:11) Na ditho tša lapa leo di be di seba badumedi-gotee le tšona? Aowa, eupja pego e dirilwe go mogolo yo a ikarabelago yo a bego a ka gata mogato go thuša bao ba nyakago thušo gore ba bušetše dinao tša bona tseleng ya bophelo.

23. Go šetše potšišo efe yeo e swanetšwego ke go elwa hloko?

²³ Ge e ba re thuša motho gore a itiše malebana le go akaretšwa lesebong le le gobatšago, re dira selo se se tlago go mo hola. Seema se bohlale se re: “Mo-lôta-molomo ó diša bophelô; moahlami ó a ithsenyetša.” (Diema 13:3) Ka gona, ke mo go kwalago gore go na le mabaka a go itiša malebana le lesebo le le gobatšago gotee le go neanya go kgopo. Lega go le bjalo, lesebo le le gobatšago le ka fenywa bjang? Sehlogo se se latelago se tla re botša.

Dikarabo tša Gago ke Dife?

◻ Phapano magareng ga lesebo le sego kotsi le go neanya ke efe?

◻ Lesebo le ka fetoga go neanya bjang?

◻ Mabaka a mangwe a go itiša malebana le lesebo le le gobatšago ke afe?

◻ Ke ka baka la’ng go neanya go sa akaretšwe ge re bega phošo e kgolo ya motho o mongwe?

[Seswantšho go letlakala 14]

Kgonthišega gore ga o be le molato wa go thuntšha motho ka morago ka go mo seba