“Se Sexolo mo xo Tšôna ké Lerato”

“Ké moka, di šalaxo di le xôna ké tumêlo, le kholofêlô le leratô, tše tharo tšé. Xomme se sexolo mo xo tšôna ké leratô.”​—1 BA-KORINTHE 13:13.

1. Ke eng seo mo-antropolotši a se boletšego ka lerato?

O MONGWE wa ba-antropolotši ba maemo lefaseng o kile a re: “Ke la mathomo historing ya mehuta ya diphedi re kwešišago gore senyakwa se bohlokwa kudu sa motheo boemong bja motho bja kelello ke lerato. Le eme bogareng bja dinyakwa ka moka tša batho go etša ge letšatši le eme gare ga dipolanete tšeo di le dikologago. . . . Ngwana yo a sa kago a ratwa le yo a ilego a ratwa ba fapane kudu kagegong, mmeleng le monaganong. Yo a ilego a ratwa o bile o gola ka tsela e fapanego le ya yo a sa kago a ratwa. Seo bjale re se tsebago ke gore motho o belegelwa go phela, bjalo ka ge eka go phela le go ratwa ke selo se setee. Se ruri ga se selo se sefsa. Ke go bontšha go nepagala ga Thuto ya Thabeng.”

2. (a) Moapostola Paulo o bontšhitše bjang bohlokwa bja lerato? (b) Ke dipotšišo dife tšeo bjale di swanetšego go ahla-ahlwa?

² Ee, bjalo ka ge monna yo yo a nago le thuto ya lefase a bontšhitše, therešo ye e lego mabapi le bohlokwa bja lerato bophelong bjo bo botse bja batho ga se selo se sefsa. E ka ba e sa tšwa go lemogwa ke dirutegi tša lefase, eupja e bile ka Lentšung la Modimo nywagakgolong e fetilego e 19. Ke ka baka leo moapostola Paulo a bego a ka ngwala gore: “Ké moka, di šalaxo di le xôna ké tumêlô, le kholofêlô le leratô, tše tharo tšé. Xomme se sexolo mo xo tšôna ké leratô.” (1 Ba-Korinthe 13:​13) Na o tseba lebaka leo ka lona lerato le fetišago tumelo le kholofelo? Ke ka baka la’ng go ka bolelwa gore lerato ke seka se segolo go dika tša Modimo gaešita le go dienywa tša moya wa gagwe?

Mehuta e Mene ya Lerato

3. Mehlala ye re nago le yona ya Mangwalo ya lerato la monna le mosadi ke efe?

³ Go kgona ga motho go bontšha lerato ke sešupo sa bohlale bja Modimo le tlhokomelo ya gagwe e lerato bakeng sa batho. Ka mo go kgahlišago, Bagerika ba kgale ba be ba e-na le mantšu a mane bakeng sa “lerato.” Le lengwe e be e le eʹros, yeo e lego lerato la monna le mosadi leo le akaretšago kganyogo ya botona le botshadi. Bangwadi ba Mangwalo a Bakriste a Segerika ga ba na lefelo leo ba dirišitšego eʹros go lona gaešita lege Septuagint e diriša dibopego tša yona go Diema 7:​18 le go 30:​16, gomme go na le mafelo a mangwe ka Mangwalong a Sehebere ao go ona go bolelwago ka lerato la monna le mosadi. Ka mohlala, re bala gore Isaka o ile a “rata” Rebeka. (Genesi 24:​67) Mohlala wo o tlogago o tsebega kudu wa lerato la mohuta wo o hwetšwa tabeng ya Jakobo, yoo mohlomongwe a ilego a gapja pelo ke Rahele yo e bego e le se-ila-tšatši e le la mathomo a mmona. Ge e le gabotse, “Jakobo a mo [Labane] dirêla ka ’baka la Rahele a fetša nywaxa e šupaxo. Nywaxa yeo a hwetša e ke ké matšatši a sexo makae, ka xobane ó be a mo rata.” (Genesi 29:​9-11, 17, 20) Sefela sa Difela le sona se bolela ka lerato la modiši le kgarebjana. Fela go molaleng gore mohuta wo wa lerato wo o ka neago kgotsofalo e kgolo le lethabo, o swanetše go bontšhwa feela ka go dumelelana le ditekanyetšo tše di lokilego tša Modimo. Beibele e re botša gore monna o swanetše go ‘thabišwa ka mehla’ ke lerato la mosadi wa gagwe yo a mo nyetšego ka molao feela.​—Diema 5:​15-20.

4. Mohlala wo o bontšhwago ka Mangwalong wa lerato la ka lapeng ke ofe?

⁴ Lerato le lengwe ke lerato le matla la ka lapeng goba lerato la tlhago, leo le theilwego tswalanong ya madi, leo Bagerika ba bego ba le bitša ka lentšu stor·geʹ. Ke ka baka la lona go nago le polelwana ye e rego, “Mmetla šapo la tlala o betla a lebišitše go wabo.” Re na le mohlala o mobotse wa se ka lerato leo bana ba motho e lego Maria le Mareta ba bego ba rata kgaetšedi wa bona Latsaro ka lona. Tsela yeo ba bego ba mo rata ka yona e bontšhwa ke kamoo ba ilego ba lla ka gona ka baka la lehu la gagwe la tšhoganetšo. Ka gona ba ile ba hlalala gakaakang ge Jesu a be a phediša Latsaro yo ba bego ba mo rata! (Johane 11:​1-44) Mohlala o mongwe gape wa lerato la mohuta wo ke lerato la mma ngwaneng wa gagwe. (Bapiša le 1 Ba-Thesalonika 2:7.) Ke ka fao ge Jehofa a be a bontšha kamoo a bego a rata Sione ka gona a ilego a bolela gore lerato la gagwe le be le feta la mma ngwaneng wa gagwe.​—Jesaya 49:15.

5. Go hlaelela ga lerato la tlhago go bonala bjang mehleng yeno?

⁵ Sešupo se sengwe sa gore re phela “mehleng ya bofelo,” e ‘thata,’ ke go hlokega ga “lerato la tlhago.” (2 Timotheo 3:​1, 3, NW) Ka ge lerato la lapa le fedile, bafsa ba bangwe ba tšhaba magaeng, gomme bana ba bangwe bao ba godilego ba hlokomologa batswadi ba bona bao ba tšofetšego. (Bapiša le Diema 23:​22.) Go hlokega ga lerato la tlhago go bontšhwa gape le ke go ata ga go hlakišwa ga bana​—batswadi ba bangwe ba betha bana ba bona kudu mo ba swanelwago ke gore ba išwe bookelong. Go hlokega ga lerato la botswadi go bontšhwa gape ke go palelwa ga batswadi ba bantši ke go laya bana ba bona. Go lesa bana ba dira boithatelo ga se go bontšha go ba rata, eupja ke go tšhaba go lebeletšana le therešo. Tate yo ka kgonthe a ratago bana ba gagwe o tla ba nea tayo ge e ba e nyakega.​—Diema 13:​24; Ba-Hebere 12:​5-11.

6. Nea mohlala wa Mangwalo wa lerato magareng ga bagwera.

⁶ Go na le lentšu le lengwe gape la Segerika, e lego phi·liʹa, leo le bolelago go ratana (ka ntle ga dikopano tša botona le botshadi) magareng ga bagwera, bjalo ka leo le lego gare ga banna ba babedi ba ba godilego goba basadi. Re na le mohlala o mobotse wa se ka lerato leo Dafida le Jonathane ba bego ba ratana ka lona. Ge Jonathane a be a bolailwe ntweng, Dafida o ile a mo llela, a re: “Jonathane Ngwana wešo! Ke nyama ka ’baka la xaxo. O be O nnatefêla ruri. O mmakaditše ka leratô la’xo La xo phala ’ratô la basadi.” (2 Samuele 1:​26) Re kwa gape gore Kriste o be a rata kudu moapostola Johane yo a bego a tsebja e le morutiwa “eo Jesu a bexo a mo rata.”​—Johane 20:2.

7. A·gaʹpe e bjang, gomme lerato le le bontšhitšwe bjang?

⁷ Ke lentšu lefe la Segerika leo Paulo a le dirišitšego go 1 Ba-Korinthe 13:​13, moo a bego a bolela ka tumelo, kholofelo le lerato gomme a re “se sexolo mo xo tšôna ke leratô”? Lentšu mo ke a·gaʹpe, e lego lona leo moapostola Johane a le dirišitšego ge a be a re: “Modimo ké Yêna leratô.” (1 Johane 4:8, 16) Le ke lerato leo le hlahlwago goba leo le bušwago ke molao wa motheo. Le ka akaretša goba la se akaretše go rata goba go kgahlwa ke o mongwe, eupja ke maikwelo a se nago boithati a go nyaka go direla ba bangwe tše botse go sa šetšwe gore yo a direlwago o a swanelega goba gore yo a neago o a holega goba ga a holege. Lerato la mohuta wo le ile la dira gore Modimo a neele ka selo se bohlokwa kudu pelong ya gagwe, e lego Morwa wa gagwe yo a tswetšwego a nnoši, Jesu Kriste, “xore mang le mang e a mo dumetšexo a se kê a lahlêxa, a bê le bophelô byo bo sa felexo.” (Johane 3:​16) Bjalo ka ge Paulo a re gopotša gabotse gore: “Xo hwêla moloki, e šetše e le taba ye e nyakaxo xo se bê xôna; xe e le yo botho, mohlomong motho a ka tlêma pelo a mo hwêla. Xomme Modimo, leratô le a re ratilexo ka lôna, ó le bônaxatša ka xe Kriste a re hwêla rè sa le ba-dira-dibe.” (Ba-Roma 5:​7, 8) Ee, a·gaʹpe e direla ba bangwe tše di botse go sa šetšwe maemo a bona bophelong goba seo se ka lahlegelago yo a bontšhago lerato.

Ke ka Baka La’ng le Feta Tumelo le Kholofelo?

8. Ke ka baka la’ng a·gaʹpe e feta tumelo?

⁸ Eupja ke ka baka la’ng Paulo a ile a bolela gore mohuta wo wa lerato (a·gaʹpe) o feta tumelo? O ngwadile go 1 Ba-Korinthe 13:2 gore: “Le xe nka ba le boporofeta, ka tseba diphiri ka moka, ka ba le thlaoloxanyô yohle, ka ba le tumêlo wa go šuthiša dithaba, ka upya ka hlôka leratô, xôna xa ke selo.” (Bapiša le Mateo 17:​20.) Ee, ge e-ba maiteko a rena a go ba le tsebo le go gola tumelong a ka dirwa ka morero wa boithati, se se ka se ke sa re hola ka selo go Modimo. Ka mo go swanago, Jesu o ile a bontšha gore ba bangwe ba be ba tla ‘porofeta ka leina la gagwe, ba ntšha meoya e mebe ka leina la gagwe, ba dira le mediro ya matete ka leina la gagwe’ eupja a se ke a ba amogela.​—Mateo 7:​22, 23.

9. Ke ka baka la’ng lerato le feta kholofelo?

⁹ Ke ka baka la’ng lerato la a·gaʹpe le fetiša gaešita le kholofelo? Lebaka ke gore kholofelo e ka ba le boithati, motho a ka hlokomela feela tšeo di holago yena, mola lerato le sa “tsome xo ikhola.” (1 Ba-Korinthe 13:​4, 5) Go feta moo, kholofelo​—bjalo ka ya go phela go phuleletša “ma-setla-pelo . . . a maxolo” go tsena lefaseng le lefsa—​ge e šetše e phethegile e a fela. (Mateo 24:​21) Bjalo ka ge Paulo a re: “Re baphološwa ka kholofêlô. Seholofêlwa xe se bônaxetše, xôna xa xo sa le yôna kholofêlô; xobane se motho a se hweditšexo xa a sa re ke se letetše. Xe seholofêlwa sa rena rè sešo ra se hwetša, xôna re se letêla rè sa fele pelo.” (Ba-Roma 8:​24, 25) Lerato lona le kgotlelela tšohle, gomme ga le fele. (1 Ba-Korinthe 13:​7, 8) Ka gona, lerato le se nago boithati (a·gaʹpe) le fetiša tumelo goba yona kholofelo.

Na le Feta Bohlale, Toka le Matla?

10. Ke ka baka la’ng go ka bolelwa gore lerato ke lona le legolo gare ga dika tše nne tše kgolo tša Modimo?

¹⁰ Anke bjale re ahla-ahleng dika tša Jehofa Modimo tše kgolo tše nne: bohlale, toka, matla le lerato. Na le go tšona go ka bolelwa gore lerato ke le legolo? Ee, go ka bolelwa bjalo. Ka baka la’ng? Ka gore lerato ke lona le tutuetšago seo Modimo a se dirago. Ke ka fao moapostola Johane a ilego a ngwala gore: “Modimo ké Yêna leratô.” Ee, Jehofa ke mothofatšo ya lerato. (1 Johane 4:​8, 16) Ka Mangwalong ga go na moo re balago gore Modimo ke bohlale, toka, goba matla. Go e na le moo, re botšwa gore Jehofa o na le dika tše. (Jobo 12:​13; Psalme 147:5; Daniele 4:​37) Dika tše o na le tšona ka teka-tekano e phethagetšego. Jehofa, a tutuetšwa ke lerato, o phetha merero ya gagwe ka go diriša dika tše dingwe tše tharo goba a di akaretša.

11. Ke eng seo se ilego sa tutueletša Jehofa go bopa legohle gotee le dibopiwa tša moya tša batho gotee le tša moya?

¹¹ Ka gona, ke eng seo se ilego sa tutueletša Jehofa go bopa legohle le dibopiwa tše bohlale tša moya le tše e lego batho? Na e be e le bohlale goba matla? Aowa, ka gobane Modimo o dirišitše bohlale bja gagwe le matla nakong ya tlholo. Ka mohlala, re bala se: “Bohlale, Morêna o theile ’fase lohle ka byôna.” (Diema 3:​19) Go feta moo, seka sa gagwe sa toka ga se sa nyaka gore a bope batho ba ba nago le tokelo ya boikgethelo. Lerato la Modimo le ile la mo tutueletša gore a abelane le ba bangwe lethabo la go ba sephedi se bohlale. Ke lerato leo le ilego la tšweletša tsela ya go tloša thogako yeo toka e ilego ya e bea godimo ga batho ka baka la molato wa Adama. (Johane 3:​16) Ee, ke lerato leo le ilego la tutueletša Jehofa go rera gore batho bao ba kwago ba phele Paradeiseng e tlago ya lefaseng.​—Luka 23:43.

12. Re swanetše go itshwara bjang malebana le matla, toka le lerato la Modimo?

¹² Ka baka la matla a Modimo a sa felego, le ka mohla re se ke ra mo rumola. Paulo o ile a botšiša: “A re ka se rumole Modimo? A re ka mo phala ka matla?” (1 Ba-Korinthe 10:​22) Jehofa ruri ke “Modimo yo a boulelago” e sego ka kgopolo e mpe, eupja ka go “nyaka boineelo bjo bo kgethegilego.” (Ekisodo 20:​5; King James Version) Bjalo ka Bakriste, dipontšho tše dintši tša bohlale bjo bo se nago tekanyo bja Modimo di re tlogela re se na mantšu. (Ba-Roma 11:​33-35) Go hlompha ga rena toka ya gagwe e kgolo go swanetše go re dira gore re katoge sebe sa ka boomo. (Ba-Hebere 10:​26-31) Eupja lerato ka ntle le pelaelo ke seka se segolo go dika tše nne tše kgolo tša Modimo. Le gona ke lerato le le se nago boithati la Jehofa leo le re gogelago go yena gomme le re dirago gore re nyake go mo kgahliša, go mo rapela le go ba le karolo go godišweng ga leina la gagwe.​—Diema 27:11.

Seenywa se Segolo go Dienywa Tša Moya

13. Lerato le eme maemong afe gare ga dienywa tša moya wa Modimo?

¹³ Lerato le maemong afe gare ga dienywa tše senyane tša moya wa Modimo tšeo di bolelwago go Ba-Galatia 5:​22, 23? Tšona ke “leratô, le lethabô, le moláô [khutšo]; ké xo se fêlê pelo, le botho, le bonôlô, le pôtêxô le bolêta, le boithswarô.” Go na le lebaka le le kwalago la gore Paulo a bee lerato pele lelokelelong. Na lerato le feta seenywa sa bobedi seo a se boletšego, e lego lethabo? Ee, le a le feta, ka gobane ka ntle le lerato lethabo leo le duletšego ruri le ka se be gona. Ge e le gabotse, lefase le hloka lethabo kudu ka baka la boithati, bjo e lego go hlaelela ga lerato. Eupja Dihlatse tša Jehofa di na le lerato magareng ga tšona, le gona di rata Tatago tšona wa legodimong. Ka gona re ka letela gore e be ba thabilego, le gona go boletšwe e sa le pele gore ba be ba tla “hlalala ba iphsina.”​—Jesaya 65:14.

14. Ke ka baka la’ng go ka bolelwa gore lerato le feta seenywa sa moya sa khutšo?

¹⁴ Lerato le gona le feta seenywa sa moya sa khutšo. Ka baka la go hloka lerato, lefase le tletše ka dikgaruru le dintwa. Eupja batho ba Jehofa ba na le khutšo magareng ga bona lefaseng ka moka. Mantšu a a mopsalme a šoma go bona: “Morêna o tlo atla ’thšaba s’axwe ka moláô [khutšo].” (Psalme 29:​11) Ba na le khutšo ka gobane ba na le leswao la Bakriste ba therešo, e lego lerato. (Johane 13:​35) Ke lerato feela leo le ka fenyago dilo tšeo di bakago karogano, e ka ba tša semorafe, tša botšhaba goba tša setšo. Ke “tlêmô ya botlalô.”​—Ba-Kolose 3:14.

15. Karolo e phagamego ya lerato e bonala bjang ge le bapišwa le seenywa sa moya sa go se fele pelo?

¹⁵ Karolo e phagamego ya lerato e bonwa gape ge le bapetšwa le go se fele pelo, e lego go kgotlelela phošo goba bohloko ka sebete. Go se fele pelo ke go itshwara le go se befelwe ka pela. Ke eng seo se dirago gore batho e be ba felago pelo le ba befelwago ka pela? Na ga se go hlaelelwa ke lerato? Lega go le bjalo, Tatago rena wa legodimong ga a fele pelo gomme ke “yo a sa befelwego ka pela.” (Ekisodo 34:6, NW; Luka 18:7) Ka baka la’ng? Ka gobane o a re rata gomme “xa a rate xe xo na le ba ba lahlêxaxo.”​—2 Petro 3:9.

16. Lerato le ka bapišwa bjang le botho, go loka, bonolo le boitshwaro?

¹⁶ Re šetše re bone lebaka leo ka lona lerato le fetago tumelo, gomme mabaka ao a neilwego a dira le dienyweng tše dingwe tša moya, e lego botho, go loka, bonolo le boitshwaro. Dika tše ka moka ke tšeo di nyakegago, eupja di ka se ke tša re thuša ka ntle ga lerato, bjalo ka ge Paulo a boletše go 1 Ba-Korinthe 13:3, moo a ngwadilego gore: “Le xe nka hlallêla ba hlôkaxo ka tše e lexo tša-ka tšohle, xe nka xafa mmele wa-ka wa thšungwa ka mollô, ka upya ka hlôka leratô, xo ka se nkhole selo.” Ka lehlakoreng le lengwe, lerato ke lona le tšweletšago dika tše bjalo ka botho, botse, tumelo, boleta le boitshwaro. Ka gona, Paulo o ile a tšwela pele go bolela gore lerato ke le botho le gona “le bipa tšohle; le dumêla tšohle; le holofêla tšohle; le kxôtlêlêla tšohle.” Ee, le gona “leratô xa le fele neng le neng.” (1 Ba-Korinthe 13:​4, 7, 8) Ke ka baka leo go boletšwego gore dika tše dingwe ka moka ke ditšhupo goba dibopego tše di fapa-fapanego tša lerato, leo le boletšwego pele. Ka kgonthe, go molaleng gore gare ga dienywa ka moka tše senyane tša moya, lerato ruri ke lona le legolo.

17. Ke dipolelo dife tša Mangwalo tšeo di thekgago phetho ya gore lerato ke seenywa se se fetago dienywa tše dingwe tša moya?

¹⁷ Mantšu a a Paulo a thekga taba ya gore lerato ke seenywa se se fetago dienywa ka moka tša moya wa Modimo: “Le se kê la šala le molato wo Le swanetšexo xo o lefa, xe e se thswanêlô ya xo ratana; xobane mo-rata-motho ó phêtha molaô. . . . lexe xo ka ba le molaô o mongwê, ka moka e akaretšwa ke Lentšu la xo re: Wa xeno O mo ratê ka mokxwa wo O ithataxo ka wôna.” (Ba-Roma 13:​8-10) Ka mo go swanetšego, morutiwa Jakobo o bolela ka molao wo wa go rata wa gabo motho bjalo ka ge motho a ithata e le “mong ’a melaô.”​—Jakobo 2:8.

18. Go na le bohlatse bofe bjo bongwe bjo bo bontšhago gore lerato ke seka se se fetago tše dingwe?

¹⁸ Na go sa na le bohlatse bjo bongwe bja gore lerato ke seka se segolo ka go fetišiša? Ee, ka kgonthe. Gopola ka seo se ilego sa direga ge motho wa mangwalo a be a botšiša Jesu gore: “Molaô o moxolo xo melaô ka moka ké ofe?” Mohlomongwe o be a letetše gore Jesu a tsopole o mongwe wa Melao e Lesome. Eupja Jesu o ile a tsopola Doiteronomio 6:​4, 5 gomme a re: “Šó: Theetša Isiraele! Morêna Modimo wa xaxo ké Yêna Morêna à nnoši. Morêna Modimo wa xaxo O mo ratê ka pelo ya xaxo ka moka, le ka môya wa xaxo ka moka, le ka thlaoxanyô ya xaxo ka moka, le ka matla a xaxo ka moka.” Jesu bjale a oketša ka gore, “Wa bobedi o lekana le wôna; ó re: Wa xeno O mo ratê ka mokxwa wo O ithataxo ka wôna. Xa xo na molaô o mongwê o fetaxo yeo.”​—Mareka 12:​28-31.

19. Dienywa tše dingwe tše di botse kudu tša a·gaʹpe ke dife?

¹⁹ Ka kgonthe, Paulo o be a sa feteletše ditaba ge a be a bolela ka tumelo, kholofelo, le lerato gomme a re: “Se sexolo mo xo tšôna ké leratô.” Go bontšha lerato go feleletša ka go ba le kwano e botse le Tatago rena wa legodimong gotee le ba bangwe, go akaretša le bao ba lego ka phuthegong gotee le ditho tša malapa a rena. Lerato le a re aga. Le gona sehlogo se se latelago se tla re bontšha kamoo lerato le ka putsago ka gona.

O be o ka Araba Bjang?

◻ Ke bjang lerato le fetago tumelo le kholofelo?

◻ A·gaʹpe ke eng, gomme lerato la mohuta wo le bontšhwa bjang?

◻ Ke ka baka la’ng lerato e le seka se segolo go dika tše nne tša Modimo tše kgolo?

◻ Ke ka ditsela dife lerato le fetago dienywa tše dingwe tša moya?

[Seswantšho go letlakala 13]

Lerato le ile la tutueletša Modimo go bopa batho gore ba phele paradeiseng ya lefaseng. Na o na le kholofelo ya go ba gona go yona?