Adama le Efa

Tlhaloso: Adama e be e le sebopiwa sa pele sa motho. Lentšu la Sehebere la ’a·dhamʹ le bile le fetolelwa gabotse e le “motho,” “motho wa lefase” le “batho.” Efa mosadi wa pele, e be e le mosadi wa Adama.

Na Adama le Efa e be e le feela batho ba go eleletšwa (ba nonwane)?

Na ke bošilo go dumela gore ka moka ga rena re tšwa batswading ba mathomo ba swanago?

“Thutamahlale mo nakong ye e hlatsela seo bodumedi bjo bontši bjo bogolo bo bego bo dutše bo se bolela: Batho ba merafo yohle ke . . . bao ba tšwago mothong o tee.”—Heredity in Humans (Philadelphia le New York, 1972), Amram Scheinfeld, letl. 238.

“Taba ya Beibele ya Adama le Efa, tate le mma ba moloko ka moka wa motho, e boletše makgolong a nywaga a fetilego therešo e swanago yeo thutamahlale e e bontšhitšego lehono: gore batho ka moka ba lefase ke ba lapa le tee gomme ba na le mathomo a swanago.”—The Races of Mankind (New York, 1978), Ruth Benedict le Gene Weltfish, letl. 3.

Dit. 17:26: “[Modimo] ké Yêna a dirilexo xore meloko ka moka ya batho e tšwê mading a o tee, e ênêlê lefase lohle.”

Na Beibele e tšweletša Adama e le feela motho wa nonwane yo a emelago batho ka moka ba pele?

Juda 14: “Ké bôná ba ba boletšwexo ke Henoxe monna wa xo šupa xo tloxa ka Adama.” (Henoge e be e se wa bošupa molokong wa batho bohle ba pele.)

Luka 3:23-38: “Jesu mola à thôma modirô, ó be a na le nywaxa e masome a mararo. Batho ba be ba re ké Morwa wa . . . Dafida, . . . wa Aborahama, . . . wa Adama.” (Dafida le Adama ke batho ba tsebjago kudu ba histori. Ka gona, na ga se ga hlaloganyo go fetša ka gore Adama e be e le motho wa kgonthe?)

Gen. 5:3: “Adama xe a feditše nywaxa e lekxolo le masome a mararo, a bêlêxêlwa morwa e a swanaxo le yêna, wa lebopô le yêna a lexo ka lôna. A mo rea leina la Sethe.” (Sethe ruri o be a se a belegwa ke banna ka moka ba pele, le gona banna ka moka ba pele ga se ba ka ba ba le barwa ge ba e-na le nywaga e 130.)

Na polelo ya gore noga e boletše le Efa e dira gore taba e be nonwane?

Gen. 3:1-4: “Xomme nôxa ka xo hlalefa e be e feta diphôôfôlô tšohle tša naxa, tše [Jehofa] Modimo a di dirilexo. Yôna ya bolêla le mosadi ya re: Afà Modimo ó boletše a re: Dihlare tšohle tša thšemo yé Le se kê la di ja? Mosadi a botša noxa a re: . . . Fêla, dienywa tša sehlare séla sa mo xare xa thšemo, tšôna Modimo ó itše: Le se kê la di ja, ’me Le se kê la di swara, xore Le se hwê. Ké mo nôxa e boditšexo mosadi ya re: Le ka se kê la hwa lehu.”

Joh. 8:44: “[Jesu o itše:] Diabolo . . . ké yêna moaketši le rra-xo-moaketši.” (Diabolo ke yena e bego e le mothopo wa maaka a pele a boletšwego Edene. O dirišitše noga e le bjale ka yeo e mmolelelago. Taba ya Genesi ga e diriše dibopiwa tša nonwane go ruta thuto. Bona gape le Kutollo 12:9.)

Papišo: Ga se mo go se gwa tlwaelwago gore modira-maletlane a dire ekare lentšu la gagwe le tšwelela mothopong o mongwe. Bapiša le Numeri 22:26-31 yeo e bolelago gore Jehofa o ile a dira gore pokolo ya Bileama e bolele.

Ge e ba “motho wa pele Adama” e be e le feela wa nonwane, gona go thwe’ng ka “Adama wa mafêlêlô,” e lego Jesu Kriste?

1 Ba-Kor. 15:45, 47: “Byalo ka xe xo ngwadilwe xwa thwe: Motho wa pele, Adama, a napa a ba môya o phelaxo, le Adama wa mafêlêlô Yêna ké môya o phedišaxo. Motho wa pele ó tšwa mmung; motho wa bobedi o tšwa lexodimong, ké wa xôna-kua.” (Go gana gore Adama e be e le motho wa kgonthe yo a ilego a direla Modimo sebe, ruri go baka pelaelo ge e le ka go tsebja ga Jesu Kriste. Go gana mo go bjalo go bakela gore go ganwe lebaka leo go bego go swanetše gore Jesu a gafele batho bophelo bja gagwe. Go gana seo go bolela go lahla tumelo ya Bokriste.)

Jesu ka noši o ile a lebelela bjang taba ya Genesi?

Mat. 19:4, 5: “Jesu a fetola a re: A xa la ka la bala [go Genesi 1:27; 2:24] xore, E a ba [Adama le Efa] dirilexo mathomong, ó ba dirile monna le mosadi? A re: Ka ’baka leo monna ó tlo tloxêla tat’axwe le mm’axwe a xomarêla mosadi wa xaxwe; ’me ba babedi bao a re ba tlo ba nama e tee.” (Ka ge Jesu a be a dumela taba ya Genesi gore ke ya kgonthe, ruri na le rena ga se ra swanela go e dumela?)

Ge e ba o Mongwe a Bolela Gore

‘Sebe sa Adama e be e le thato ya Modimo, gomme e be e le thulaganyo ya Modimo’

Mo gongwe o ka araba ka gore: ‘Batho ba bantši ba boletše seo. Eupja ge e ba ke be nka dira selo seo o ratago ge ke se dira, ruri na o be o ka nkgalemelela sona? . . . Ge e ba sebe sa Adama e be e le thato ya Modimo, gona ke ka baka la’ng Adama a ile a lelekwa Edene e le modira-dibe? (Gen. 3:17-19, 23, 24)’

Goba o ka re: ‘Yeo ke ntlha e kgahlišago gomme karabo ke yeo e akaretšago e le ka kgonthe seo Modimo a lego sona. Na e be e tla ba mo go lokilego goba ga lerato go kgalema motho ge a dira seo wena ka noši o mo rulaganyeditšego gore a se dire?’ Mo gongwe o ka oketša ka gore: (1) ‘Jehofa ke Modimo yo lerato. (1 Joh. 4:8) Ditsela tša gagwe ka moka di lokile. (Ps. 37:28; Doit. 32:4) E be e se thato ya Modimo gore Adama a dire sebe; o ile a lemoša Adama malebana le sona. (Gen. 2:17)’ (2) ‘Modimo o ile a nea Adama khunologo go etša ge a re neile, ya gore a kgethe seo a bego a ka rata go se dira. Go phethega go ile gwa se ke gwa šitiša go ithatela go ikgethela go se kwe. Adama o ile a kgetha go hlanogela Modimo go sa šetšwe temošo ya gore lehu le be le tla tšwelela.’ (Bona gape letlakala 272, 273.)

Babele o Mogolo

Tlhaloso: Mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka wo o akaretšago bodumedi ka moka bjoo dithuto le mekgwa ya bjona e sa dumelelanego le borapedi bja therešo bja Jehofa, yena Modimo o nnoši wa therešo. Bodumedi bja maaka ka morago ga Meetse-fula a mehleng ya Noage, bo ile bja thoma Babele (yeo ka morago e ilego ya tsebja e le Babilona). (Gen. 10:8-10; 11:4-9) Ge nako e dutše e tšwela pele, ruri ditumelo tša bodumedi le mekgwa ya Babele di ile tša aparetša mafase a mantši. Ka gona, Babele o Mogolo e ile ya ba leina le le swanelago bodumedi bja maaka ka moka ga bjona.