Dikuku tša go dirwa ka dinose tšeo e bego e le tša nkgokolo go swana le kgwedi gotee le mabone a tukago a be a bewa dialetareng tša tempele ya [Artemis]. . . . Dikgantlele tša letšatši la matswalo ka go ya ka tumelo ya bona, di be di bewa ka mohlolo o kgethegilego wa go nea mahlatse. . . . Mabone a tukago le mello ya dihlabelo a be a e-na le seo a se bolelago se se kgethegilego sa mohlolo, ga e sa le go tloga ge motho a ile a thoma go agela medimo ya gagwe dialetare. Ka gona, dikgantlele tša letšatši la matswalo e be e le go hlompha le go reta ngwana yo a bego a belegilwe gomme di mo tlišetša mahlatse. . . . Ditumedišo tša letšatši la matswalo le go lakaletšwa lethabo ke karolo e kgolo ya letšatši le la maikhutšo. . . . Kgopolo mathomong e be e metše mohlolong. . . . Ditumedišo tša letšatši la matswalo di na le matla a go dira botse goba bobe ka gobane motho o kgaufsi le lefase la meoya letšatšing leo.”—The Lore of Birthdays (New York, 1952), Ralph and Adelin Linton, matl. 8, 18-20.

Maitišo a agago a lapa le bagwera ka dinako tše dingwe e le gore ba tle ba je, ba nwe gomme ba thabe, ruri ga a ganwe

Mmo. 3:12, 13: “Xa xo se se botse mo xo bôná, xe e se xo thaba le xo dira tše botse xe ba sa phela. Le xôna, ké neô ya Modimo, xe motho a e-ja, a e-nwa, ’me a bôna tše di botse ka ’tapišô tš’axwe tšohle.”

Bona gape le 1 Ba-Korinthe 10:31.

Madi

Tlhaloso: Moela o makatšago e le ka kgonthe wo o sepelago le mebele ya batho le ya diphoofolo tšeo di nago le dikarolwana tše dintši o fepago le go nea okositšene, o rwalago ditšhila le go tšea karolo e kgolo tabeng ya go šireletša mmele malwetšing. Madi a akaretšwa kudu bophelong moo Beibele e rego “bophelô bya mmele bo mo mading.” (Lef. 17:11) Jehofa ka ge e le Mothopo wa bophelo, ruri o neile ditaelo tša kgonthe mabapi le kamoo madi a ka dirišwago ka gona.

Bakriste ba laetšwe go ‘ila madi’

Dit. 15:28, 29: “Môya-mokxêthwa o na le rena [sehlopha se bušago sa phuthego ya Bokriste], o tlemile la xo re: Xo swanetše xe re sa Le beleše boima byo bongwê xapê. Se se swanetšexo se-se: Xo ilwê didimo tša medimo ya diswanthšô, le madi, le tše di tlimilwexo [goba go bolawa ka ntle le go falatša madi a tšona], le bootswa. Xe Le ila tšôna, e tlo ba xo dira xa-botse.—Thabang!” (Go ja madi go swana le borapedi bja medimo ya diswantšho le bootswa, dilo tšeo re se ra swanelago go di dira.)

Nama ya phoofolo e ka lewa, eupja e sego madi

Gen. 9:3, 4: “Nyabanyaba ka moka ya tše di phelaxo e bê dijô tša lena; ke Le nea tšohle byalo ka xe ke Le neile dimela tše ditalá. Fela, Le se kê la ja nama e naxo le bophelô bya yôna, e lexo madi a yôna.”

Phoofolo efe le efe yeo e dirišetšwago go jewa e swanetše go falatšwa madi ka tshwanelo. Yeo e tlimilwego goba yeo e hwetšego moreong goba yeo e hweditšwego ka morago ga ge e hwile, ga se ya swanela go jewa. (Dit. 15:19, 20; bapiša le Lefitiko 17:13-16.) Ka mo go swanago, dijo lege e le dife tšeo go tšona madi goba gaešita le karolo ya madi e okeditšwego ga se tša swanela go jewa.

Ke feela go dirišwa ga madi e le sehlabelo mo go bego go dumeletšwe ke Modimo

Lef. 17:11, 12: “Bophelô bya mmele bo mo mading; ôna ke Le neetše xore e bê a xo Le dirêla poêlanyô mo aletareng; ka xobane madi ké ôna a kxônaxo xo dira poêlanyo ka xe a n’e bophelô. Ké ka ’baka leo ke ileditšexo Ba-Isiraele ka re: mo xo bôná le xo ba ba diiletšexo xo bôná xo se ké xwa ba le e a jaxo madi.” (Dihlabelo tšeo ka moka tša diphoofolo tlase ga Molao wa Moše di be di swantšhetša sehlabelo ka setee sa Jesu Kriste.)

Ba-Heb. 9:11-14, 22: “Kriste ó tšweletše, Yêna Moperisita e moxolo . . . a ya a tsêna Sekxêthwa-kxêthweng xa-tee ya ba moka. A se tsene ka madi a dipôô le a diphôkô; a tsêna ka madi a xaxwe Yêna mong, a hwetša topollô ya neng le neng. Xobane xe madi a diphôkô le dipôô le molôra wa sethôlê wa xo fokêla ba ba thšilafetšexo, xe dilô tšeo di be di ba dira bakxêthwa tša ba hlatswa mebele ya bôná, xôna madi a Kriste e a ikišitšexo xo Modimo ka Môya wa neng le neng a le sedimo se se se naxo senyalô, a xaxwe madi a a ka se fetiše kxolê xo hlatswa matswalô a rena ra tšwa ’thšila tša medirô ye e hwilexo, ra tla