YINZU YA MIKANDA ya Torre de Vigia
YINZU YA MIKANDA
ya Torre de Vigia
Songo
  • BIBILYA
  • MIKANDA
  • ZINZANGU
  • mwbr25 Kava pp. 1-14
  • Mo Tusanga Vye Twakulilonga ku Milimu Zakulonga na Mwenyu Wetu

Kakwesi vidyu phala kutala.

Ñguloloki, vidyu ye kayataveli kuzikula.

  • Mo Tusanga Vye Twakulilonga ku Milimu Zakulonga na Mwenyu Wetu
  • Mo Tusanga vye Twakulilonga ku Zinzangu Milimu Zakulonga na Mwenyu Wetu—2025
  • Vithimbu
  • 7-13 YA KAVA
  • 14-20 YA KAVA
  • 21-27 YA KAVA
  • 28 YA KAVA–3 YA KAKUNYI KAMISI
  • 4-10 YA KAKUNYI KAMISI
  • 11-17 YA KAKUNYI KAMISI
  • 18-24 YA KAKUNYI KAMISI
  • 25-31 YA KAKUNYI KAMISI
Mo Tusanga vye Twakulilonga ku Zinzangu Milimu Zakulonga na Mwenyu Wetu—2025
mwbr25 Kava pp. 1-14

Mo Tusanga Vye Twakulilonga ku Milimu Zakulonga na Mwenyu Wetu

© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

7-13 YA KAVA

VYUMA VYAMBOTI VYA MBIMBI YA SUKU PROVÉRBIOS 21

Milongi Zamboti Phala Ukaza

w03 10/15 4 ¶5

Namwahi Uhasa Kulumba Kayula Kamboti?

Nga twanyanga kulumba kayula se kusoka samboti, vyuma kavyesi kutunda samboti. Provérbios 21:5 yivyela momo: “Vyuma vye silimakhazi asoli kulumba, vyenda samboti, mazi ava vezi tuhu kunyanga kulumba vyuma, vakukhala zikhukhunyu.” Asi soka: Mukwenzi yo asoli kuheka wafanya kusoka samboti na kunengenena andi ya yindi kuheka phala kukazala. Nga yindi kasokeli samboti alumbi tuhu vyuma momo yindi asoli, endi akukahita na vye umwe mulongesi wa Inglaterra wakavyela. Endi heti: “Ava vezi kunyanga kusakana, vezi kuliva kakhambu.”

g 7/08 7 ¶2

Namwahi Uhasa Kukolesa Ukaza Wavi?

Khala umuthu wa sima mbungi. “Kamulumbi simwe suma na lwimbi, mazi na kulenduka, talyenu vakwenu kwakuninga avu valandi enu mwakeha.” (Filipenses 2:3) Makaza enzi ezi kulikwata mukonda lya kulitetela. Landa lya landa hose vezi kuhita na vyumwe vithombu. Mazi, avuvu nga vasimbakate vakuhasa kuhita samboti na vithombo se kulikwata.

w06 9/15 28 ¶13

“Sanguluka na Mukhetu Wavi Wakahanda mu Ukwenzi”

13 Vikhi makaza vafanya kulumba nga vakuhita na vimwe vihangu? Makaza afanya kulumba zikhono phala kumana na vithombo vyasu. Ahamwe mwezi kukenga visaki mu ukaza kukhanda ya momo mwezi kuvyela umwe na mukwawu. (Provérbios 12:18) Nañgu momo twatuva kali, vyuma vyasu vyezi kukenga vithombo vinzi mu ukaza. Kwali simwe sisima sa Bibilya sivyela momo: “Kota kutunga mu malunda, se kutunga na mukhetu yo kazukutela, aniha visaki.” (Provérbios 21:19) Nga yivi umukhetu wakazala, lihuli momo: ‘Avye nezi kuvyela na momo natunga, vikutengelesa muyala wami kukhala nami?’ Bibilya yivyela momo ku vayala: “Pamyenu kusola vakhetu venu, kamuthathi sinene navu.” (Colossenses 3:19) Nga yivi umuyala wakazala lihulu momo: ‘Nezi kuzinda sineni na mukhetu wami? Amomo nezi kulihana na mukhetu wami, kumulumbisa yindi kusola muthu wakasekha?’ Enu kamwatokeleli kulumba undumbu. Nga mwakuhita na vithombo, mwafanya kuvyela samboti kukhanda ya vyuma vyasu phala kamulumbi undumbu.

Vyuma Vya Mukomu

w05 1/15 17 ¶9

Avye Twakumona ku Uñgana wa Suku, Sili

9 Kulinu Yesu ka muthu wekha aku atumami holu ya jumendu. Kulinu, endi Ñgana ya Uñgana wa Suku. Bibilya yivyela yiti endi wali holu ya kavalu, walikhokha kali phala kulumba vita. (Provérbios 21:31) Livulu lya Apocalipse 6:2, yivyela yiti: “Namona wekha kavalu kayela. Ayo akakhala holu yaku wakakwata mufula. Vakamuhana sizingu, yo akavula phala kuloza vita na zinguma zendi na kuvamanasula.” Davidi wakavyela wekha kukhanda ya Yesu, heti: “Yehova wakukayanza mbangala ya zikhono zendi ku Siyawu, akavyeli momo: “Tumina hukati ka zinguma zavi.’”—Salmo 110:2.

PAMA KU MILIMU ZA KULONGA

Zimbula ku Vye Wezi Kutava

ijwfq mbandu 54

Namwahi Zimbangi za Yehova Vezi Kusoka Kukhanda ya Kulihewa?

Avye twezi kusoka kukhanda ya ukaza na kulihandununa vyezi kuvula mu Bibilya. Mukonda Suku,yindi akalumba ukaza. Suku asola nga, ava valumbi ukaza vakhala kumuheka kate ku ufilu wavu. Bibilya ivyela iti muyala na mukhetu valitusula tuhu nga umwe anati umdumbu.—Mateus 19:5, 6, 9.

Zimbangi za Yehova vezi kuhana sikwasu kumakaza vezi kuhita na vihangu?

Sunga vezi kuhana:

Mikanda. Mikanda zetu, malivulu na zi vidyu zali na mizimbu zihasa kukwasa makaza, ola wa ali nañgu kavesi wekha sito. Tala tuhu mizimbu ze zali ku zimbandu ze zali mu “Manter o compromisso com o seu casamento”, “Aprenda a perdoar” na “Recuperar a confiança no casamento”.

Zinzangu. Mu zinzangu zinene na mu zinzangu zitoko, vezi kuhana milongi kukhanda ya ukaza, milongi zasu zezi kuvula mu Bibilya.

Vakulu mu Sikungulwila. Vakulu vasu vezi kuhana sikwasu ku makaza vezi kuhita na vithombo, avu vezi kuvaleka milongi zali mu Bibilya nañgu ze zali mu livulu lya Efésios 5:22-25.

Vakulu va sikungulwila vatokala ku vyela ku va valumbi ukaza se vafanya kulihandununa?

Lowo. Ola vakulu mu sikungulwila vali mu kuhana sikwasu ku umwe ukaza wali na visoka vya kulitusula, avu kavafanyeni kuvavyela vye vatokala kulumba. (Gálatas 6:5) Mazi muthu yo asoli kulitusula se simwe sithombo, mukulumba vye endi katokeleli kukazala wekha na muthu mukwawu.—1 Timóteo 3:1, 5, 12.

Vikhi Zimbangi za Yehova vezi kusoka kukhanda ya kulihewa?

Bibilya yiywela yiti muyala na mukhetu, vafanya kukhala hamuhekha ola vakuhita na vihangu.(1 Coríntios 7:10-16) Avu nga vakuhita na vithombo vinzi, vahasa kulumba lombelo na mbungi yose phala kutambula sikwasu kukhanda ya bibilya na kulileka sisola.—1 Coríntios 13:4-8; Gálatas 5:22.

Mazi kwali vimwe vyuma vihasa kulumbisa zi Kilistau kulihewa, nañgu:

Nga muyala ahewi kulava khumba.—1 Timóteo 5:8.

Nga muyala ni lowo mukhetu akulenga sinene mukwawu.—Salmo 11:5.

Nga muyala ni lowo mukhetu akuthethemeka mukwawu phala kutusula kusimanya Yehova. Mukonda lya momo muthu yo vakumuthethemeka, asoka se watokala kulitusula phala kulandula vitumu vya Suku vya vayala lowo.—Atos 5:29

14-20 YA KAVA

VYUMA VYAMBOTI VYA MBIMBI YA SUKU PROVÉRBIOS 22

Milongi Zamboti Phala Kutekula Vana

w20.10 27 ¶7

Vana Vavi Vakukula Phala Kusimanya Suku?

7 Avi umama wakazala, wa sola kuvala vana? Lihuli momo: ‘Etu twalenduka twali na ukamba wamboti na Yehova phala kuhasa kutekula monetu?’ (Sal. 127:3, 4) Nakuhasa kulonga vana vami kwakuninga kukalakala suma sa mukomu? (Ecl. 3:12, 13) ‘Nakuhasa kuvalava kukhanda ya undumbu na vyuma vikwawu vya viha vyali mu tumbu lye lya Satana?’ (Pro. 22:3) Avi kwesi kuhasa kulava vana vavi kukhanda ya vithombo vinzi vya kwiya vahita, mukonda avye vihwinya. Mazi, nga wavalonga Mbimbi ya Suku na kuvakwasa kukenga milongi phala kulumba kayula kamboti, avye vya kuvakwasa kuhita na vithombo mu tumbu lye twali. (Tangyenu Provérbios 2:1-6.) Asi soka: Nga umwe khumba yavi ahewi kusimanya Yehova, longa kuvana vavi se mukonda lya vikhi suma samboti kupama mu kusimanya Yehova. (Sal. 31:23) Nga wafunda umwe muthu mu mu khumba, kwasa vana venu momo vahasa kusanga sikwasu mu Mbimbi ya Suku phala kuhita na vithombo vyasu.—2 Cor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

w19.12 26 ¶17-19

Avitata— Longyenu Vana Venu Phala Vuvu Kusola Yehova

17 Metekyenu kulonga vana venu mu uhi. Suma samboti kumeteka kulonga vana venu mu uhi. (Pro. 22:6) Timóteo, hose akakula, endi, wakakhala kwenda na Apostulu Paulo. Ñgina ya Timóteo, Eunice na ñginakulu yendi Loide, vakamulonga “hose akakhala monakhemba”—2 Tim. 1:5; 3:15.

18 Umwe likaza ku tumbu lya Costa do Marfim, Jean-Claude na Peace, vakahasa kulonga monavu kukhala na sisola kwa Yehova na kumusimanya. Amuni, vyuma vikhi vya kavakwasa? Avuvu vakakengelesa Eunice na Loide. Avu vakavyela momo: “Etu, twakahaka mbimbi ya Suku, mu zimbungi za vana vetu hose vakakhala vana vazikhemba. Twakameteka kulumba vye, hose twakavavala.”—Deut. 6:6, 7.

19 Vikhi vilomboloka kuhaka mbimbi ya Suku ku vana? “Kuhaka” kulomboloka “kuvutuka (ku simwe suma) se kukata”. Phala kulumba vye, vitata vafanya kunona masimbu phala kukhala kumuhekha na vana vavu. Kuli hamwe kwezi ku winya kuvutukila mu ku vyela na vana, kukhanda ya vye wakavalonga kali. Amomo, vitata vafanya kulumba zikhonu phala kukwasa vana vavu kuziva vyuma vye Suku asoli, na kuvilumba.

w06 4/1 9 ¶4

Avitata—Khalyenu Musifika Samboti Phala Vana Venu

Kuli hamwe vana vazikemba vakulumba vyuma vye kavyamboti-aku, avamwe kavezi kwiva kukanda. (Génesis 8:21) Amuni, vikhi vitata vafanya kulumba? Bibilya yivyela yiti: “Wova wali kumbungi ya vana vazikhemba, mazi kuvakanda na mushevu wakuvanona wova wavu ku mbungi.” (Provérbios 22:15) Avamwe vezi kusoka kwakuninga kuvezela vana, kasuma samboti-aku, vyuma vya ukulu. Mazi, vikhi vilomboloka mbimbi ye “mushevu”? Yilomboloka kwakuninga vitata vafanya kukanda vana vavu, mazi na sisola. Mu kukanda vana, vakuleka kwakuninga vali na sisola navu.—Hebreus 12:7-11.

Vyuma Vya Mukomu

w21.08 22 ¶11

Sanguluka ku Milimu ze Wezi Kulumba Phala Suku

11 Tuhasa kukhala na kusanguluka kumilimu ze twezi kulumba musikungulwila, ku milimu za kulonga, na kumilimu zikwau. Nga twasola “kupama na kusanguluka” twatokala kupama ku milimu zakulonga, kuya ku zinzangu, na kulumba vyuma vikwawu mu sikungulwila. (At. 18:5; Heb. 10:24, 25) Sikwawu, twatokala kulilonga vye twakutuva mu zinzangu na kulikhokha phala kuhana vitavu vyetu na kulumba samboti zimbandu ze vezi kutuha mu zinzangu za semana. Nga vakulombi phala kulumba simwe suma mu sikungulwila, tava. Kusoki kwakuninga azimwe milimu kazesi na mukomu, ola momo zitiki. (Pro. 22:29) Vyuma vyasu vye, vihasa kukukwasa kukula mu nzumbi na kukhala na kusanguluka. (Gál. 6:4) Kukhanda yikwawu, avi wakukhala na kusanguluka mu kumona vakwenu kutambula milimu ze yivi wezi kusola.—Rom. 12:15; Gál. 5:26.

PAMA KU MILIMU ZA KULONGA

Diskursu

ijwyp mbandu 100

Savili Zitata Zami, Vikhi Siwa na Kulumba?

Zi khumba zose zezi kuvyela vyuma vye vana vafanya kulandula. Suma sitete: kuziva masimbu a vafanya kuyuka konzo, na kukhala mu telefone na momo vafanya kuhema.

Amuni nga wa lava kulandula vitumu vyasu me? Mu sili avi kuhasi hekha kuvutukila munyima. Mazi kwali vyuma wafanya kulumba phala kuleluhisa vithombo vyasu. Mbandu ye yakukuzimbwila vye wafanya kulumba.

Vikhi Kwafanyeni Kulumba

Nga zitata zavi kavazivili kwakuninga walumba simwe suma vuvu vavyeli phala yivi kulumba me, wa kulisweka phala kavakutuñgununi?

Amuni nga zitata zavi vazivi kali kwakuninga waluta? wa kuvyela kwakuninga ka yivi-aku ni lowo wakutetela muthu wakasekha?

Visoka vyose vye kavyambote-aku. Mukonda lya vikhi? Mukonda kusweka vyuma vyaviha walumba ni lowo kuvyela kwakuninga ka yivi-aku, kulumba vye phala vathu kavesi na mana. Amomo zitata zavi za kusoka kwakuninga kwali vyuma vinzi yivi wafanya kutuva phala kukula.

“Kukusa kavyesi kukukwasa, mukonda zitata zavi aha vakukutuñgununa va kuthatha sineni navi, usikalitaveli ni kota.”—Diana

Avi Uhasa Kulumba Vyuma Vyamboti

Litavi kwakuninga waluta. Bibilya yivyela yiti: “Muthu yo asweka vitusi vyendi kesi kuliva samboti.” (Provérbios 28:13) Zitata zavi vazivi kwakuninga tu vaka vitusi, mazi avu vasoli nga ukhala umuthu wa ufelelu.

“Nga wavyela sili zitata zavi kavesi kukuvezela, sizuwa na sizuwa nga wa vyela vyuma vyose vyahita se kuvakusa avu va kulifvelela kwavi.”—Olivia

Lomba muloloki. Bibilya yivyela yiti: “Zalyenu kulenduka.” (1 Pedro 5:5) Avi wafanya kulenduka phala kuhasa kulomba muloloki se kulikandunwina.

“Muthu yo ezi kunanga na kulikandunwina ha alumba vyuma vya viha, wongo wendi wakumuziya kulumba vyuma vyaviha, endi wakutala nañgu kakwesi simwe suma kulumba vyuma vyasu.”—Heather.

Tava vyuma vye walumba. Bibilya yiti: “Tava nga vakukandi.” (Provérbios 8:33) Kukhali na kuzinda. Kukhanda yikwawu tava vye zitata zavi vavyeli.

“Nga wahewa kwiva momo vali mu kukukanda, avye vikunihisa vitombo vikwawu. Suma salanda wafanya kulumba, kutava tuhu nga vakukandi.”—Jason.

Lumba zikhono phala kukhala samboti na zitata zavi. Bibilya yiti: ‘Tusulyenu vifa vya viha, nañgu vyuma vye mwakakhala kulumba munyima.’ (Efésios 4:22) Zitata zavi nga vazivi kwakuninga wali mukulumba zikhono phala kulumba tuyula twambote, avu va kufelela kwavi.

“Nga wapama mukulumba tuyula twambote, kuphala ya vizuwa zitata zavi za kuvutuka wekha mu kufelela kwavi.”—Karen.

LUMBA MOMO: Lumba zikhono phala vathu kuziva kwakuninga umuthu wa ufelelo. Mukulumba vye zitata zavi zakuvutuka wekha, mu kufelela kwavi. Nga zitata zavi vakuvyeli se masimbu akhi wafanya kuvutuka konzo, wafanya kuvahotolokela: Nga wali mukuvutuka konzo tumikisa umbangi ku zitata zavi kwakuninga wakwiya kali, nga walumba vye zita zavi vakuziva kwakuninga vafanya kufelela kwavi.

Vye vakwenze vakwawu vezi kuvyela

“Avi nga wasweka kuzitata zavi vyuma vye wezi kulumba, wali mukuvakusa. Kunyiki mukulumba mweni, mukonda aha vakuziva vye wezi kulumba, avu vakuthatha sinene navi, usi vyeleli sili hateti ni kota.”—Darius.

“Avi nga wezi kutetela vakwenu kuvyuma vya viha wezi kulumba, avye vileka kwakuninga avi khandi ukula mana, zitata zetu kavesi kulifelela wekha netu, mukuziva kwakuniga twali mu kutetela vakwetu, ku vyuma vya viha vye, twalumba.”—Sierra.

21-27 YA KAVA

VYUMA VYAMBOTI VYA MBIMBI YA SUKU PROVERBIOS 23

Milongi Zamboti Kukhanda ya Walwa

w04 12/1 19 ¶5-6

Soka Samboti Kukhanda ya Walwa

5 Amuni, nga umwe muthu ezi kunwa walwa winzi mazi kezi kukolwa me? Kwali vathu kavezi kukolwa ola ananwi walwa winzi. Mazi ola mwemomu, nga umwe muthu asoka kwakuninga kunwa walwa winzi se kukolwa kakwesi suma, yo kulikusa. (Jeremias 17:9) Twavyela vye mukonda, muthu yo, kandambu-kandambu ahasa kukhala sikholowili. (Tito 2:3) Umwe mukhetu akalilonga sineni, wakasoneka momo kukhanda ya va vezi kunwa sineni walwa: “Muthu ahasa kukhala sikholowili kandambu-kandambu, se yindi kuziva.” Avye vileka kwakuninga kunwa sinene, ka suma samboti-aku.

6 Soka ku vye Yesu akavyela, endi heti: “Lilavyenu phala mbungi yenu kayisakalali kukhanda ya kulya na kunwa sinene na visoka vya mwenu, phala sizuwa se sikwiya kasimisangi kutulu na kumikwata nañgu muhetu. Mukonda sizuwa sasu sakwiya phala vose vatunga hanu hosi.” (Lucas 21:34, 35) Ola muthu ananwi sinene se kukoliwa, ahasa kuzeka munzumbi na musitu. Amuni asisoka hanzi, nga sizuwa sa Yehova seya sikusanga momo me?

w23.12 14 4

Ziva Momo Suku Ezi Kusoka Kukhanda ya Walwa

Etu tuzikilistau twasunguluka mukonda Suku watuhana vitumu vihasa kutukwasa kukhanda ya kunwa sinene. Mu Bibilya, Yehova wavyela vithombo vye tuhasa kuhita navyu nga twanwa sinene. Avimwe vithombo, tuvisanga mu livulu lya Provérbios 23:29-35. Umwe mukulu asikungulwila wakatunga ku Europa tushana tuti Daniel, wakavyela momo mwenyu wendi wakakhala andi yakulilonga Bibilya. Endi heti: “Nakakhala kulumba tuyula twaviha mukonda lya kunwa sinene. Tuyula twasu twa kañgunihisa vithombo vinzi. Kulinu kumbi, hose nesi kuzimbuluka ku vyuma vye nakakhala kulumba, nezi kuliva mwaviha.”

Vyuma Vya Mukomu

w04 11/1 31 ¶2

Vihulu Vya va Vezi Kutanga

Kuli hamwe muthu ahasa kunyeta sinene mukonda wa lwimbi mu kulya. Mazi kuli hamwe muthu anyeti mukonda wa vinza, ni lowo mukonda mu khumba endi vanyeti. Kuli vathu vavandi vezi kulya sinene, vali na lwimbi ya kulya. Mazi kuli va vanyeti vezi kulya kandambu. Kunyeta, kulomboloka “kukhala na manzi enzi mu muzimba,” mazi “kukhala na lwimbi” mu kulya, kulomboloka ukhakha. Kukhanda yikwawu, avye vathu vezi kusoka ku muthu yo anyeti ni lowo avanda, ka vyalififili.

28 YA KAVA–3 YA KAKUNYI KAMISI

VYUMA VYAMBOTI VYA MBIMBI YA SUKU PROVÉRBIOS 24

Likolesi Phala Hose Wakuhita na Vihangu

it-2 610 ¶8

Kutuzemba

Kulinu Zikilistau navu vezi kunengelela mwenyu kauhwi. Kukhanda ya vye yesu wakavyela heti: “Ava vezi kuvazemba mukonda ya sili vasanguluka mukonda Uñgana wa kolu wavu.” (Mat. 5:10) Kukhala na silevelelu kukhanda ya va vakwiya vahinduka, kuziva vye, vikolesa ufelelu wetu ku yo akatuhana mwenyu. Kukhanda yikwawu yituhana zikhonu phala kulikwatenena kwa Suku, ola vathu va vatuzembi vasoli kutuziha. Mukonda ya ufelelu wavu mu kufa kwa Yesu, navu kavesi na woma wa vithombo vinzi, ni lowo kufa. (Heb. 2:14, 15) Kukhala na visoka vyamboti se suma salanda mukonda vihasa kuvakwasa nga va kuhita na vithombo vinzi. Bibilya yivyela heti: “Sokyenu nañgu momo Kristu Yesu akasoka, mukonda . . . endi wakahotolokela kate ha akafa, kufa ku yimwe ngunzi.” (Fil. 2:5-8) “Mukonda lya kunengenena vyuma vya mboti, endi wakapama hose vakamuphapha ku ngunzi, na zisonyi kakakheleli nasu.”—Heb. 12:2; tanga wekha 2 Cor. 12:10; 2 Tes. 1:4; 1 Ped. 2:21-23.

w09 12/15 18 ¶12-13

Khala na Kusanguluka mu Kuhita na Vihangu

12 Provérbios 24:10 yivyela sili kukwakuninga: “Avi wezi kuzinda hose wezi kuhita na vihangu? Nga wakhala momo, avi kwesi kukhala na zikhonu.” Provérbio 15:13 yiti: “Kwiva misongu kumbungi, kuniha kuzinda.” (Prov. 15:13) Kuli vamwe vezi kukhala na kuzinda, avye vyezi kuvalumbisa kukhala na umonya wa kutanga Bibilya na kusoka ku vye vezi kutanga. Mukonda lya vye, vezi kusola kulihulika, kavalumbi wekha lombelu na mbungi yose, vahewa kuya ku zinzangu na kukhala kumuhekha na ziphangi. Vyuma vyasu vye, vyezi kuniha zisoka vinzi na vihangu.—Prov. 18:1, 14.

13 Kukhanda yikwawu, kukhala na visoka vyamboti, kwakutukwasa ku mwenyu wetu na kukhala na kusanguluka. Davidi, wakasoneka momo: “A Suku yami, ami na sangukuluka mu kulumba sisola savi.” (Sal. 40:8) Nga twakuhita na vihangu ku mwenyu, katwatokelele kutusula kusimanya Suku. Suma sikwawu, sakutukwasa kupama na kulumba milimu za Suku, kunona masimbu phala kutanga Bibilya. Avye vya kuweza ku sanguluka kwetu. (Sal. 1:1, 2; Tia. 1:25) Kutanga Bibilya na kuya ku zinzangu kutukwasa kuhita na vihangu na kukhala na kusanguluka na kupama na kusimanya Suku.—Pro. 12:25; 16:24.

w20.12 15

Vihulu Vya va Kakutanga

Provérbios 24:16 yivyela momo: “Muthu yo alumba vyamboti, ola andumuki sambwali ya zivezi, endi akukatuka wekha.” Sivatu se sikuvyela kukhanda ya muthu yo ezi kupama mukuta vitusi, mazi Suku hanzi amuloloka?

Lowo, kamuku-aku. Sivatu sasu, sali mukuvyela kukhanda ya muthu yo akuhita na vihangu vinzi ku mwenyu, mazi ola mwemomo endi apama.

Provérbios 24:16, kayivyeli kukhanda ya kulumba situsi. Mazi yivyela kukhanda ya kuhita na vihangu na malamba. Mutumbu lye lya Satana, vathu vamboti navu vahasa kuvinza ni lowo kuhita na vimwe vihangu. Kukhanda yikwawu, vahasa kuvazemba ku zinguvulu. Mazi ola mwemomo, avu vafanya kukhala na ufelelo kwakuninga Yehova akuvakwasa kuhita na vihangu vyasu. Uhasa kulihula momo: ‘Mukonda lya vikhi va vasimanya Yehova vasanguluka ola vakuhita na vithombo? Mukonda twaziva na sili sose kwakuninga “Yehova akwasa va vali mukundumuka, endi akatula va vahatami.”—Sal. 41:1-3; 145:14-19.

Vyuma Vya Mukomu

w09 10/15 12

Vihulu Vya va Kakutanga

Mu vizuwa vye Bibilya vakayisoneka, muyala ni asoli kusakana, endi watokala kulihula momo: ‘Ami na likhokha kali phala kuhana vya kulya na kutekula mukhetu wami na vana va twakwiya tuvala?’ Andi yakusakana endi watokala kukhala na milimu. Kuya kumaya mukulima, kukuna mbutu na kulumba vyuma vikwawu. Kwali yimwe Bibilya yakalombolola momo: “Kutungi kali yinzu yavi andi ya kuziva se mahia avi akoli ni lowo, ahamwe kwazivili se wakunona mbuntu ni lowo.” Zimbimbi ze nazu zitukwasa ku vizuwa vya linu?

Sunga, zihasa kutukwasa ku vizuwa vya linu. Muyala yo asoli kukazala, endi watokala kulikhoka samboti. Endi watokala kukalakala na kulumba vyuma vikwawu. Mazi, muyala endi katokeleli tuhu kukalakala. Mbimbi ya Suku yivyela kwakuninga, muyala yo kezi kutekula khumba yendi na kuvalava mu nzumbi na mu visoka vyendi, ka muthu wamboti-aku, ayo kesi na ufelelo kota! (1 Tim. 5:8) Amomo, muyala wafanya kulihula momo andi ya kukazala: ‘Ami na likhokha kali phala kuhasa kutekula khumba? Ami na likhoka kali phala kukhala ñgusivezi sa khumba yami? Nakuhasa kundesa samboti khumba yami?’ Mbimbi ya Suku yivyela kukhanda ya vyuma vye.—Deu. 6:6-8; Efé. 6:4.

Mukwezi yo ali mukukenga mukhetu phala kukazala, endi wafanya kusoka samboti ku sivatu se sa Provérbios 24:27. Mukhetu nendi wafanya kulihula se walikhokha kali phala kuya ku uvala phala kukhala mama. Likaza lya vakwenzi vasoli kuvala vana, avu vatokala kulilumba vimwe vihulu phala kuziva se vasoli kukhala na vana ni lowo. (Luc. 14:28) Kulandula vye Suku ezi kuvyela kukhanda ya Bibilya, vyezi kukwasa mbunga yinzi kukhala samboti na kulikanda ku vyuma vye vyezi kuniha lamba.

4-10 YA KAKUNYI KAMISI

VYUMA VYAMBOTI VYA MBIMBI YA SUKU PROVÉRBIOS 25

Vikhi Vya Kutukwasa Kuvyela Vyuma Vyamboti?

w15 12/15 19 ¶6-7

Handa Samboti Vye Wakuvyela

6 Provérbios 25:11, yivyela kukhanda ya momo twafanya kuhanda masimbu amboti phala kuvyela. Ayu yiti: “Zimbimbi ze vazivyela mu masimbu amboti, ali nañgu vivundu vya masã vya olu mu mbangu ya palata.” Vivundu vya masã vakavilumba na olu vya waha-waha. Nañgu kuhenya kwasu, nga twasola kuvyela zimbimbi ze zamboti ku masimbu atokala, ava vakwetu vakuliva samboti. Mukonda lya vikhi?

7 Ahamwe zimbimbi zetu, zeni ze muthu asoli kwiva phala kumukwasa. Mazi nga twavyela nendi ku masimbu yindi kasoleli kutwiva, katwesi kuhasa kumukwasa. (Tangyenu Provérbios 15:23.) Mu sifika, mu mbenzi ya Kutanu ya muvu wa 2011, kwakahita siwi, hosi hakalihuma, manzu akahumuka. Mundu winzi na winzi wakafa. Zimbangi za Yehova vatunga ku tumbu lyasu, navu vakahita na vihangu vinzi. Mazi, ola mwemomo avu vakanona masimbu phala kulonga vakwawu kukhanda ya Bibilya. Mu tumbu lyasu, vathu venzi vezi kuya ku zingeleja za Budista. Mu winzi wavu, kavakazivili Bibilya na vye yivyela. Ziphangi zetu, vakaziva kwakuninga masimbu asu ka amboti-aku phala kuvyela kukhanda ya va vakwiya vahinduka. Mazi avu vakahanda zimbimbi zamboti phala kukwasa vakwawu kuliva samboti, vo vakavalonga kukhanda ya Bibilya, se mukonda lya vikhi vyuma vya viha vyezi kuhita na vathu vamboti.

w15 12/15 21 ¶15-16

Vyela Vye Vipemesa

15 Amomo twezi kuvyela na vye twakuvyela, vyali na mukomu winzi. Hose Yesu akavyela mu yinzu ya kusimanya Suku ya mbongi ya Nazare, vathu “vakayolela mukonda lya zimbimbi ze zakavula mu kanuwa kendi.” (Luc. 4:22) Nga twavyela samboti na vathu, avu vahasa kutwiva na kuliva samboti. (Prov. 25:15) Tuhasa kukengelesa Yesu, nga twahanda samboti vye twakuvyela na kulihana samboti na vakwetu, kulumba mboti na kwiva vye vakwetu vakuhita navyu. Mukutala vye mundu winzi vakakhala kuhita, Yeus wakakhala na sali ku mbunga yasu, “yo akameteka kuvalonga vyuma vinzi.” (Mar. 6:34) Kuli hamwe Yesu vakakhala ku mutomba, mazi ola mwemomo, endi kakakheleli kuvyela mwaviha ku vathu vasu.—1 Ped. 2:23.

16 Kuvyela samboti na vakwetu, kuli hamwe kwezi kuhwinya landa lya landa, muthu yo tuziva samboti. Mukonda lya momo, twezi kukhala na sila sa kuvyela vyose twali mu kusoka. Avye vyezi kumoneka hose twezi kuvyela na khumba yetu, ziphangi mu sikungulwila ni lowo tuhalu twetu. Mu Bibilya kamwesi katusangi simwe sivatu sivyela kwakuninga Yesu wakakhala kuvyela mwaviha na tuhalu twendi. Hose zindongi zendi vakakhala kulikwata se yili ali na uneni hukati kavu, Yesu wakavyela samboti navu, yo akalumba sifika sa umwe mona khemba. (Mar. 9:33-37) Kulinu kumbi, vakulu vasikungulwila navu vatokala kukengelesa Yesu. Hose vakukanda umwe phangi, avu vafanya kuhanda samboti zimbimbi ze ‘vakuvyela na kusimbakata.—Gál. 6:1.

w95 4/1 17 ¶8

Pamesyenu Sisola na Vilinga Vyamboti — Namwahi?

8 Mu kusimanya Suku, etu vose tuhasa kupemesa vakwetu na vilinga vyetu vyamboti. Na Yesu mwemomo akalumba. Endi wakakhala kulumba milimu zakulonga, yo akazihana mukomu. Endi wakavyela heti: milimu zakulonga, kwene kulya kwami. (João 4:34; Romanos 11:13) Avye vitusangulwisa sineni. Mukonda lya vikhi netu tuhasa kukhala na kusanguluka kwasu? Katwatokelili kuvyela zimbimbi za viha ku vakwetu; etu twakola kuvyela vyuma vyamboti ku vakwetu mu sikungulwila na kuvapemesa. Nga twavula na umwe phangi ku milimu za kulonga, twatokala kuvyela vyuma vya mboti phala yindi kupama kukhala na sisola sa kulonga vakwawu kukhanda ya Yehova, sitekulu sa vyuma vyose.— Provérbios 25:25.

Vyuma Vya Mukomu

it-2 399

Kusima Mbungi

Muthu yo asima mbungi, endi ali na ufelelo. Endi muthu ali na mana, asoka samboti. Mazi ayo kasimi mbungi, endi ali na thathi, ka soli kunengenena, kesi na ufelelo, kesi na mana. Mu livulu lya Provérbio livyela momo kukhanda ya muthu wasu: “Muyala yo kahasa kulilava, wali nañgu mbongi ye vahumuni, kayisi na lumbu.” (Pro. 25:28) Endi ali na visoka vinzi vye ka vyamboti-aku, vimulumbisa kulumba vyuma vya viha.

PAMA KU MILIMU ZAKULONGA

Diskursu

ijwyp mbandu 23

Vikhi Nafanya Kulumba Nga Vakwetu Vakuñguta Mbwembwe?

1. Avi unevi kwakuniknga umwe muthu wakutela mbwembwe.

Vikhi wafanya kulumba?

Kakwesi simwe Vihwinya Na simwe

2. Avi unevi kwakuniknga sizuwa umwe muthu wakutela mbwembwe. Uhasa kumukenga phala kuvatula maka asu?

Kakwesi simwe Vihwinya Na simwe sizuwa

3. Avi unevi kwakuniknga umwe muthu wakutela mbwembwe. Amuni avi navi wa mutuñgununa vyuma vya viha vye ezi kulumba, wakumutela mbwembwe?

Kakwesi simwe Vihwinya Na simwe sizuwa

Nga watava “vihwinya” ni lowo “na simwe sizuwa” kamukanda ka kakukukwasa kuziva samboti kukhanda ya mbwembwe.

Mukonda lya vikhi kuta mbwembwe kuzindisa

Ahamwe kuta mbwembwe kunihisa kukola ku mbumgi kukhanda yikwawu vilumbisa vakwenu kumusoka mwaviha. Um sili kuta mbwembwe kunihisa kukola kumbungi landa-lya-landa kuziva kwakuninga ayo atuteli mbwembwe kahalu ketu.—Salmo 55:12-14.

“Hose na kaziva kwakuninga umwe kahalu kami akakhala kuñguta mbwembwe, kwakuninga ami nali na lwimbi na keva kukola. Ami sa kazivili se mukonda lya vikhi yindi akañguvyela momo.” — Ashley.

Sili: Ola kahalu kavi ni lowo muthu mukwawu akuvyeli mwaviha, avi wakuliva mwaviha mukuziva kwakuninga vali um kukutela mbwembwe.

Mizimbu zaviha: Kuli hamwe katwesi kuhasa kumana mizimbu zasu

Vyuma vinzi vyezi kumbata vathu kuvyela kukhanda ya vakwawu, nañgu:

Kuleka sisola. Vose yetu twezi kusola kuta maka. Amomo etu katwezi kunyanyuka nga vathu vali mukuta maka kukhanda ya vakwawu. Mu sili, mu bibilya yivyela kwakuninga kasitusyaku nga muthu aleki simeme ku mukwawu.—Filipenses 2:4

“Phala maka kuwaha mwafanya kuvyela kukhanda ya vathu.”—Bianka

“Na kumivyela lumwe sili, ami nezi kusola kuta maka kukhanda ya vathu, nami sa zivili se mukonda lya vikhi mazi kutuvala hewa.”—Katie.

Kunona masimbu phala kuta maka. Mu vizuwa vya munyima kwakakhala vathu vakakhala kuhita masimbu wa kavakakheli kulumba vimwe vyuma phala kuta maka. (Atos 17:21) Na linu kumbi mwemomo.

“Kuli hamwe, kakwesi vye vathu va kuvyela, mukonda lya vye vyosyovyo vya moneka phala kuta maka .”—Joanna

Livendeki. Ka mambu-aku hose bibilya yivyela kwakuninga twafanya kulilava phala ka tukhali na kusoka sinene kuvakwawu. (Gálatas 6:4) Kukamba kusimbakata kwezi kulumba vathu kuvyela mwaviha kuvakwawu.

“Ayo ata mbwembwe wali mu kulileka momo yindi atokala. Avye vileka kwakuninga endi wali na unguma ku mbungi kukhanda ya muthu yo yindi ali mu kuvyela mwaviha. Amomo kuvisoka vyendi endi akhala nañgu muthu wamboti mukwawu muthu waviha.” — Phil.

Sili: Ola yivi wasola ola kwasoleli, vathu vakuvyela kukhanda ya vakwawu na yivi.

Mizimbu zambote: Avi kuhasi kusoka sinene

Ahamwe katwesi kuhasa kumana na mbwembwe mazi yito twaziva momo tukulihana navu,tala vyuma vivali wafanya kulumba:

SUMA SITETHE: Kuhani matwe. kuli hamwe avye vakutuyela,kavezi kutulumba mwaviha, mokonda ya momo ka twafanyeni kuhana matwe. Eva vye Bibilya yivyela: “Kunyangi kuliva waviha.” — Eclesiastes 7:9.

“Kuli sizuwa nakeva mbwembwe, kwakuniga yimi kuheka umwe mukwenzi, sa kazivili, maka asu akañguhisa matola mukonda ya momo sakaheni matwe.”—Elise.

“Phala kumana na mbwembwe twafanya kukala na vilinga vyambote. Amomo ola vakuvyeli mwaviha, vathu venzi kavesi kutava ku mbwebwe yasu, mukonda lya milinga vyavi vya mbote.”—Allison.

Lumba momo: Soneka (1) vikhi va vyeli kukhanda yavi? (2) Namwahi waliva? Aha wakumana kusoka kukhanda a maka aso,ahamwe watala kwakuninga kwafanyene wekha ku ahana matwe.

SUMA SAMBALI: Kuvyela na muthu ameteki na mbwembwe. Kwali hamwe wa kuliva mwaviha mukonda lya vye vathu vali mukutuvyela, amomo avi wafanya kuvyela na muthu yo ameteki kuta mbwembwe.

“Kuvyela na vathu vezi kukuvyela mwaviha, hamwe kuhasa kuvakwasa kutala kwakuninga ayo vali mukumuvyela simwe sizuwa wakuziva vye vali mukumuvyela. Wazia kwakuninga mu kuvyela nendi wakuhasa kumana na mambu?”—Elise.

Hose wakwiya mukuvyela na muthu vanga kusoka ku vivatu vyaa Bibilya na kuvihulu vye:

“Kutava andi yakwiva vyuma vyose, weva.” (Provérbios 18:13) ‘Amuni nga naziva vyose vavyeli? Muthu yo añguzimbwili vyuma vyasu, endi weva lumwe sambote?’

‘Nyanga kwiva, mazi livendeki mukuvyela, kuthathi sineni.’ (Tiago 1:19) ‘Masimbu ha ambote phala yimi kuvyela na muthu? Na kuhasa kusimbakata mu kuvyela kukhanda ya vyuma vyasu? Ka kota kunengelela kate ha na kusimbakata?’

“Vyose mwasola phala vathu umilumba nenu valumbwenu momo mwasola nga avuvu vamilumba.” (Mateus 7:12) ‘Nga usikeli imi ni namwahi nakasola nga ayiyi heya mukuvela nami? Kumasimbi aki nakamble kusola nga ayiye heya mukuvela nami? Zimbibi zikhi na kambeli nga ayi ahanda phala kuvyela?’

Lumba momo: Andi ya yivi kuya mu kuvyela na muthu soka momo wafanya kuvyela nendi. Mu kuhita vizuwa soka wekha momo wafanya wakuvyela nendi. Kukhanda yikwawu, vyela momo wa kusoka na zitata zavi ni lowo ku kahalu kavi ali na mana.

Sili: Nañgu vimwe vyuma vyezi kuhita ku mwenyu, kwali hamwe kwesi kuhasa kulava vye vathu va kuvyela kukhanda yavi. Mazi tuhasa kuhita na vyuma vyasu nga twalilava.

Vye vakwenze vezi kuvyela

“Kuli mbwembwe katwafanyeni kuhana matwe, mazi kuli yikwawu yitulumbisa mwaviha. Nga kavitulumbi mwaviha katwafanyeni kuhana matwe kweni, amuni nga vikulumba mwaviha ndoye mukuvyela na yo anati mbwembwe.”—Brianna.

“Nga vakuvyeli mwaviha, lilavi phala navi kumuvyeli mwaviha. Mukonda nga walumba momo wakukhala mu kulumba vye yivi kusoli.”—Olivia.

11-17 YA KAKUNYI KAMISI

VYUMA VYAMBOTI VYA MBIMBI YA SUKU PROVÉRBIOS 26

Kukhali Hukati ka “Muthu Kesi Mana”

it-2 729 ¶6

Nvula

Mutumbu lye vakatunga zi Israelita kwakakhala masimbu avali: kasihu na nvula. (Sokesa na Sal. 32:4; Cân. 2:11) Mu zimbezi, za Kasamanu na Kuvangwambali ka kwakakheleli kunoka nvula yinzi. Provérbios 26:1 yileka kwakuninga ka kwakakheleli kunoka nvula mu muvu wakuhanda zimbutu. Mu masimbu anvula, ka kwakakheleli kunoka ku vizuwa na vizuwa. (Sokesa na 1 Sam. 12:17-19) Ku masimbu anvula, nakhu kwakakhala kulumba sika. Nga umwe muthu ayuli na nvula, wakambele kukhala na sisika-sika. (Esd. 10:9, 13) Mukonda lya momo muthu watokaleli kukhala monzu phala kayuli.—Isa. 4:6; 25:4; 32:2; Jó 24:8.

w87 10/1 19 ¶12

Kuvezela Muthu Kuhasa kumukwasa

12 Avamwe vathu kavezi kwiva kukanda. Kwali hamwe twatokala kulumba vye vyali mu Provérbios 26:3: “Mushevu phala kavalu, alye lingozi lya kundesa phala jumentu. Mazi mushevu phala kulenga kukunda ya yo kesi na mana.” Kwali hamwe Yehova, akatusula mbunga yendi kuhita na vihangu mukonda lya vilinga vyavu. Avuvu “kavakakheleli kutava vitumu vya Suku; avu kavakakheleli kuhana matwii ku vye Sukeku akakhala ku vavyela. Mukonda lya vye, yo akakhala kuvatusula kuhita na vithombo phala yivu kulilonga kuhotolokela. Avuvu vakandumuka, kakwisi yo akakhala ku vakwasa. Avuvu vakalikola kwa Yehova phala kuvakwasa, endi yo akavakwasa.” (Salmo 107:11-13) Mazi, avamwe kavesi na mana, vakathatha mukonda lya kuvakanda: “Muyala yo vakanda evi thathi, endi vakukamuzima, kakwese yo akumusoha.”—Provérbios 29:1.

it-2 191 ¶4

Sitheku yo ezi kutengwinya

Sisima. Ñgana Salomau akavyela heti: “Kufelela vyuma vyetu vya mukomu ku muthu yo kesi na mana, vyalififa nañgu muthu yo aliteyi malu.” Ase sili! Nga wahana kambala kavi ku muthu yo kesi na mana, kambala kasu wakulivota.—Pro. 26:6.

Vyuma Vya Mukomu

it-1 846

Kesi na Mana

Kutava yo kesi mana “mu wova wendi” kulumibisa muthu kusoka mwaviha nañgu yindi. Phala katukhali nañgu yindi, twafanya kutava vye vyali mu livulu lya Provérbios 26:4, 5, ayu yiti: “Kutavi yo kesi mana, mu wova wendi.” Kukhanda yikwawu, ahamwe kasuma saviha-aku kumutava phala kumuleka kwakuninga avye akuvyela kavyesi na mukomu.

18-24 YA KAKUNYI KAMISI

VYUMA VYAMBOTI VYA MBIMBI YA SUKU PROVÉRBIOS 27

Namwahi Tuhalu Twamboti Tuhasa Kutukwasa

w19.9 5 ¶12

Yehova Ezi Kuhana Mukomu ku va Valenduka

12 Muthu yo alenduka, atava kwiva kukanda. Asi soka momo: Wali mu sikungwilila, mwamana nzangu. Yivi kuvyela na zimwe ziphangi, mazi umwe phangi akushana huthenga, avyeli momo: avi wali na kamu kama mu mazu. Avye viniha zisonyi. Mazi ola mwemomo, avi wakuhasa kumusakilila ni lowo? Wakumusakilila! Mukonda mukusoka kwavi, nga vakuvyeli andi yakumeteka nzangu. Mwemomo netu twafanya kulumba nga umwe phangi alumbi zikhono phala kutukanda. Twafanya kulihana samboti na phangi yasu atukandi, mukonda endi kahalu kamboti.— Leia Provérbios 27:5, 6; Gál. 4:16

it-2 491 ¶3

Va Vatunga Hukati Ketu

Kukhala na ufelelu ku tuhalu twetu, suma samboti landa lya landa, hose twakuhita na vithombu. Livulu lya Provérbios livyela momo: “Kupitiki kahalu kavi, ni lowo kahalu katata yavi. Kuyi konzu ya kavuti kavi nga wakuhita na lamba; kukhala na yo ali hukati kota, nzimu yetu ali kakwihi ndenge.” (Pro. 27:10) Sivatu se sileka kwakuninga, kukhala na kahalu kezi kutukwasa landa lya landa, mukuhita na vithombu kota, nzimu yo ali kakwihi ndengi, mukonda kwali hamwe kese kuhasa kutukwasa nga twakuhita na vithombo.

w23.09 10 ¶7

Vakwenzi—Namwahi Mwenyu Wenu Wafanya Kukhala?

7 Kuziva momo Jeoás akakhala kulumba vyuma, vitukwasa kuhanda samboti tuhalu twetu. Amomo, twafanya kuhanda samboti va twakenda navu, tuhalu to twali na sisola kwa Yehova na kulumba vye vimusangulwisa. Katwatokeleli kukhala tuhu na tuhalu to va vakasisoku simuheka nañgu yitu. Joiada endi wakakhala mukulu na Jeoás. Kukhanda ya kukhala na tuhalu, lihuli momo: ‘Tuhalu to, twa kuñgukwasa kukhala na ufelelu kwa Yehova? Avu va kuñgukwasa kulandula vitumu vya Suku? Vezi kuvyela kukhanda ya Yehova na kulonga sili? Vezi kuhana mukomu ku vitumu vya Suku? Avu vahasa kuñgukwasa nga na lumba simwe suma kasamboti-aku?’ (Prov. 27:5, 6, 17) Mukuvyela sili, nga tuhalu twavi kavesi na sisola kwa Yehova, ka makamba amboti-aku. Mazi nga wali na Tuhalu to twali na sisola kwa Yehova, avi wasanga tuhalu twamboti!—Prov. 13:20.

Vyuma Vya Mukomu

w06 9/15 19 ¶12

Vye Tusanga mu Provérbios

27:21: Kupanda kuhasa kuleka momo twatunga. Nga vatupandi etu tuleki kwakuninga Yehova atukwasi, aha tupami mu kulumba zikhono ku milimu za Yehova, twakuleka kwakuninga tuvathu valenduka. Mazi nga vatupandi, ku mbungi yetu tusoki kwakuninga etu twali na mukomu vakwetu lowo, amomo twakuleka kwakuninga tuvathu va lwimbi.

PAMA KU MILIMU ZAKULONGA

Diskursu

ijwyp mbandu 75

Vikhi nafanya kulumba nga kahalu kami kañguzindisi?

Vikhi watokala kuziva

Kakwesi uhalu kawesi na vithombo. Mokonda lya kukhala tu vathu vakavitusi, kahalu kavi ka sili ahamwe ahasa kuvyela ni lowo kulumba vye vikuzindisa. Mu sili na yivi umukavitusi. Mu kuvyela sili, avi khandi ulumba simwe suma sa kazindisa mukwenu?—Tiago 3:2.

Avye wezi kutala mu telefone vihasa kukuzindisa. Umwe mukwenzi vashana Davidi wakavyela momo: “Hose wali mu kuhuma mu telefone avi usanga mwene foto ya kahalu kave ali mu sizomba, mukonda lya momo uhasa kulihula: Mukonda lya vikhi kañgutembekeli? Ahamwe tukhala na thathi mukonda lya vye.”

Avi uhasa kumana na vithombo vyasu.

Vikhi wafanya kulumba

Soka momo. Bibilya yiti: “kulisinga vifa vya vyova, mukonda lya momo Kunyangi mu kulisinga.”—Eclesiastes 7:9, na nota.

“Kwali hamwe aha usoka sambote avye vakuzindisa kavyuma vya mukomu-aku.”—Alyssa.

Soka momo: Avi wezi wezi kukhala simbu mukulisinga? Amuni vikhi wafanya kulumba phala kulihana sambote na vakwenu?—Eclesiastes 7:21, 22.

Soka mu zimbote ze zakuloloka vakwenu. Bibilya yiti: “Suma sambote kutusula kuhita nga va kusiñgani.”—Provérbios 19:11.

Ola yivi wasambwa, suma salanda, kuloloka mukwenu na mbungi yose.

“Avi nga walumba vye kwesi kusoka sineni ku vye vyakahita kali, mukonda lya vye muthu kesi kuliva mwaviha. Mukonda avye twaloloka katuvizimbuluki wekha.” — Mallory

Soka momo: Avye vya hita vyalanda limo sinene? Ñguhasa kuloloka phala kuniha mbembwa?—Colossenses 3:13.

Soka ku mukwenu nañgu yivi. Bibilya yiti: “kukengi tuhu vyuma vye yivi wasola, mazi kenga phala vakwenu vye vasoli.”—Filipenses 2:4.

“Nga twaleka kavumbi na sisola kukahalu ketu, twa kunyanga kumana na vithombo. Amomo wakuleka kwakuninga wasola kupama na uhalu wasu .”—Nicole.

Soka momo: Amuni ka kota yivi kutusula vakwenu kuvyela kamwe kama?—Filipenses 2:3.

Mukusula: kuhasa kulihana na mizindu, kuhasa ku kukwasa ku phala ya vizuwa. Mukusoka kwavi me, ka kota wameteka kulumba vyuma vyasu simbweli?

Vikhi vamwe vakwenzi vezi kuvyela

“Ahamwe Katwatokaleli kuvatula vithombo vyose. Mazi nga na hasa kuvilava kuvisoka vyasu, sene suma sambote. Kota nalumba momo phala kukhala na mbembwa na vakwetu.”—Kiana.

“Ami nezi kulihula momo: Nafanya kutusula kahalu kami mukonda lya vithombo vye? Yimi nezi kutava momo lowo.”—Treigh.

25-31 YA KAKUNYI KAMISI

VYUMA VYAMBOTI VYA MBIMBI YA SUKU PROVÉRBIOS 28

Muthu Wamboti na Muthu Waviha

w93 5/15 26 ¶2

Avi Wezi Kulandula Yehova?

“Vathu va sili, kavesi na woma, vali nañgu khosi.” (Provérbios 28:1) Vathu va sili, avu vezi kufelela ku Mbimbi ya Suku. Ola vakuhita na vithombu, vezi kupama na kusimanya Yehova.

w18.02 8 ¶1-2

Avi Waziva Samboti Yehova Nañgu Momo Noé na Daniel na Jó Vakamuziva?

Mukonda twali ku vizuwa vya sukakwene, ava “vathu vaviha vakwiya na kuliweza nañgu mwangu.” (Sal. 92:7) Ase sili! Kulinu kumbi vathu venzi kavasoleli kuziva suma samboti na suma saviha. Mazi Bibilya yitulombolola kwakuninga twafanya kukhala nañgu “tuvana vazikhemba mu kulumba vyuma vya viha, mazi tukhala tuvakulu mu kuziva” vyuma vya mboti. (1 Cor. 14:20) Namwahi tuhasa kulumba momo?

Provérbios 28:5 yivyela kwakuninga ava “vasanga Yehova vahasa kuziva vyose” vasoli phala kusangulwisa Yehova. Vyuma vyasu vyali na mukomo phala yitu twali mu kulumba zikhono phala kusangulukisa Yehova ku vizuwa vye vya sukakwene. (Pro. 28:5) Bibilya yiti, Yehova ahana “kuziva ku va vamuhotolokela.” Amomo, vathu vasu vahasa kuziva “vyuma vyamboti, vya waha na nzila yamboti.”— Pro. 2:7, 9.

it-1 1211 ¶4

Kulikwatenena

Phala kulikwatenena kwa Yehova, katwafanyene ku kulifelela ku zikhono zetu. Twafanya kulifelela kwa Yehova na kusikwasu sendi. (Sal. 25:21) Suku endi wakeneka kutulava; kulava nzila ya va vezi kulikwetenena kwendi. (Pro. 2:6-8; 10:29; Sal. 41:12) Ava valikwatenena kwa Yehova avu valumba zikhonu phala kusangulukisa Yehova sizuwa na sizuwa. Zikhonu zasu zivakwasa kusanguluka ku mwenyu na kupama kusimanya Yehova vizuwa vyose. (Sal. 26:1-3; Pro. 11:5; 28:18) Jó wakaziva kwakuninga ola muthu asimanya Yehova, endi ahasa kuhita na vithombo ku mwenyu ni lowo kufa, nañgu vathu va kavezi kusimanya Yehova. Mazi Jó nendi wakamona kwakuninga Yehova amona va valikwatenena kwendi. Yehova wakenekena kwakuninga vathu vasu vakukakhala samboti na kukhala na mbembwa. (Jó 9:20-22; Sal. 37:18, 19, 37; 84:11; Pro. 28:10) Ase sifika sa Jó, situlonga kwakuninga kulikwatenena kwa Yehova se suma salanda kukhala na ukhwasi ndenge.—Pro. 19:1; 28:6.

Vyuma Vya Mukomu

w01 12/1 11 ¶3

Avi Uhasa Kulilava mu Nzumbi

Kulifeleli sineni. Vamwe vathu vezi kundumuka mu kuvinza, mukonda avu vezi kulifela kwakuninga kavesi na mawuvezi. Avamwe vezi kuhewa kuya kuzipitali phala kuziva se vali na uvezi ni lowo. Avamwe vezi kuyola va vezi kulumba momo. Kwali hamwe Zikilistau vezi kusoka kwakuninga: ‘Ami kahehi na vula na kusimanya Yehova, kakwesi suma saviha siñgulumbisa kundumuka.’ Mukonda lya kulifelela sinene, avuvu kavahasi kusoka se vali samboti mu nzumbi ni lowo. Suma samboti kuhana matwi ku zimbimbi ze Paulu akavyela. Endi heti: “Muthu yo akusoka kwakuninga wamakana, wafanya kulilava phala kandumuki.” Twatokala kuziva kwakuninga etu tuvakavitusi. Amomo twafanya kusimbakata phala kutala se namwahi ukamba wetu na Yehova wali.—1 Coríntios 10:12; Provérbios 28:14.

    Songo Publications (2013-2025)
    Terminar sessão
    Iniciar sessão
    • Songo
    • Kutumikisa
    • Handa vye wasola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Vye Uhasa Kulumba na Vye Kwafanyene Kulumba
    • Vye Wafanya Kulumba na Vye Kwafanyene Kulumba
    • Definições de Segurança
    • JW.ORG
    • Iniciar sessão
    Kutumikisa