Phala Suku Manyinga Ali na Mukomo

Manyinga ali na mukomo winzi. Asikheli kamanyinga nga kakwesi umwe muthu ali na mwenyu. Suku yindi akatulumba. Yindi afanya kutuzimbula vye twafanya kulumba na manyinga na vye katwafenyeni kulumba na manyinga. Vikhi Suku akaywela kukhanda ya manyinga? Mazi twafanya kulya manyinga ni lowo kutuhaka mu muzimba? Kukhanda yikwau, namwahi uhasa kusoka samboti kukhanda ya vyuma vye?

1. Vikhi Yehova ezi kusoka kukhanda ya manyinga?

Yehova akaywela momo kumbunga yendi ya munyima: “Mwenyu wa vathu na vya visitu uli ku manyinga.” (Levítico 17:14) Phala Yehova manyinga we mwenyu. Mwenyu wali na mukomu winzi kwa Yehova. Mwenyu wali ku manyinga. Mukonda lya vye, manyinga suma sa mukomo phala Yehova

2. Vikhi Suku atukanda kukhanda ya manyinga?

Kumivu za munyima, Yehova wakaywela vahikha vendi phala kavali manyinga. (Tanga Gênesis 9:4 na Levítico 17:10.) Mukuhita kwa muvu, Yehova akavutuki wekha kuhana situminu se ku zi Kilistau ziteti za munyima heti: “Kamuli manyinga.”—Tanga Atos 15:28, 29.

Kuhewa kulya manyinga kulombolola vikhi? Nga umwe ndontoli akukandi kunwa uwalwa, amuni utava kunwa ni lowo? Amuni usoka uti suma samboti kunwa waluwa ni lowo kuhaka mumisiha na zinguya? Lowo, na Suku nendi mwemomo asoka. Endi heti katwatokaleli kulya manyinga. Avye vilomboloka kwakuniga katwatokaleli kunwa ni lowo kulya situ ye kavanoneli manyinga. Kukhanda yikwau, katwatokaleli kulya ko kwali na manyinga.

Amuni vikhi twafanya kulumba kukhanda kusoha ko kwezi kuya manyinga? Etu katwezi kutambula manyinga. Mu manyinga muli vyuma vikwau zindotoli vezi kunona phala kusoha vathu na kulumba milongo. Vyuma vyasu vye: glóbulos vermelhos, glóbulos brancos, plaquetas na plasma. Vyuma vyasu vye navyu katwezi kuvitava. Mazi ku vyuma vye vathu vezi kunona vyuma vikwau phala kulumba milongo. Milongo ze twezi kuzitava ni lowo? A vye muthu yindi azivi. Kwali vimwe vizuwa kuzipitali vezi kulumba vimwe vyuma na manyinga yetu. Avye muthu yindi azivi se akutava ni lowo kulumba vyuma vye na manyinga endi. Bibilya kayihani situminu kukhanda ya vyuma vye. Netu kakwesi yo ahasa kuywela kukhanda ya vye mukwau akalumba.a—Gálatas 6:5.

LILONGI WEKHA

3. Handa kusoha ko Yehova asola

Namwahi uhasa kukenga kusoha ko Suku asola kukhanda ya manyinga? Talyenu VIDYU. Vyelienu kukhanda ya vyuma vye vyali mosi.

VIDYU: Lumba Kayula Kamboti Kukuhanda ya Kusoha na Manyinga (5:47)

• Lumba lombelo.—Tiago 1:5.

• Lilongi phala kuziva vye Bibilya yiywela kukhanda ya vye.—Provérbios 13:16.

• Ziva momo vezi kusoha mawuvezi ave.

• Ziva vye yitu zi Kilistau twezi kutava na vye katwezi kutava.

• Lihuli momo: “Nga vañgusohi momo yimi mukusoka, kuti mbungi yami yakukhala?”—Atos 24:16.b

• Ziva kwakuniga kakwesi umwe muthu akukuywela vye wafanya kulumba, sikhali muyala wavi, mukethu wavi, vakulu vasikungulwila ni lowo mulongeso wavi wa Bibilya.—Romanos 14:12.

• Soneka kayula kavi mu mukanda phala vakwenu navo vazivi.

4. Zimbangi za Yehova vasoli kusoha kwamboti

Tuhasa kuhotolekela vituminu vya Suku kukhanda ya manyinga na kutava kusoha ko kakukoveli manyinga. Talyenu VIDYU.

VIDYU: Vakuywela na Ndotoli P. Franchi, M.D. (1:36)

Tangyenu Tito 3:2. Vyelienu kukhanda ya vihulu vye:

• Mukonda lya vikhi twafanya kuywela samboti nava vezi kusoha?

Zi Kilistau kavatavi	Kilistau yindi alumba kayula kendi
A. Plasma	Frações de plasma
B. Glóbulos brancos	Frações de glóbulos brancos
C. Plaquetas	Frações de plaquetas
D. Glóbulos vermelhos	Frações de glóbulos vermelhos

5. Handa kayula kavi kukhanda ya zimbandu za manyinga

Manyinga ali na mbandu ziwana zalanda. Vashana veti glóbulos vermelhos, glóbulos brancos, plaquetas na plasma.c Mu vyuma viwana vye tusanga tuma tutikhi vashana veti frações de sangue.

Muthu yindi azivi se akutava kumuhaka zi frações de sangue ni lowo. Avamwe vathu vezi kuywela veti viose vezi kuvula mu manyinga katuvitavi. Avamwe vakwau vezi kutava mulongo ze zezi kuvula mu zi frações de sangue, phala vuvu kamanyinga aku.

Hamwe khandi ulumba kayula kukhanda ya manyinga. Soka ku vihulu vye:

• Kuzipitali nga vamuhuli se mukonda lya vikhi sitavi zi frações de sangue, namwahi mu kumutava? Kuzipitali nga vamuhuli se mukonda lya vikhi ngutava, namwahi mu kumutava?

VIKHI WATUVA

Yehova asola nga tuhana mukomu kumanyinga.

Kuzimbuluka

• Mukonda lya vikhi manyinga ali na mukomu winzi kwa Yehova?

• Namwahi twaziva tuti situminu sa Suku sa kuhewa na kulya manyinga nasu silumba mbandu ya kusoha?

• Namwahi uhasa kulumba kayula kamboti kukhanda ya milongo ze ziya manyinga?

KENGA WEKHA

Kasimbu khandi uvinza, vikhi wafanya kusoka kukhanda ya manyinga se vakuhaka manyinga ni lowo?

“Perguntas dos leitores” (A Sentinela, 15 de outubro 2000)

Vikhi wafanya kusoka kasimbu kali uvinza se vakuhaka mbandu zitoku za manyinga ni lowo?

“Perguntas dos leitores” (A Sentinela, 15 de junho de 2004)

Vikhi vya kakwasa umwe muyala mu kwakusoha kutava kwakuninga visoka vya Yehova kukhanda ya manyinga vya sili?

“Aceitei o conceito de Deus sobre o sangue” (Despertai!, 8 de dezembro de 2003)

Tala momo vamwe vakulu va sikungulwila vezi kukwasa ziphangi zitu phala kavakuhaki manyinga.

Jeová ampara os doentes (10:23)