Olie Tyilityili Utumina Ouye?

HAMWE ove kunemone ononkhalamutwe vaonganeka oungangala. Otyo tyilekesa okuti kaveko? Ononkhalamutwe mbonongangala mbalunguka unene, kavelihololola ine vaundapela konyima yavakuavo tyihamoneka. O jornale ipopia konthele yovilwa viomapangwe, novihemba vikoleswa, nomaundalelapo, novanthu valandeswa, okutuhinangelesa ovivi ovinene, nononkhumbi mbulekesa okuti kuna onongangala. Mokonda yonongembia vaetela ovanthu, tutyii nawa okuti ononkhalamutwe mbo nongangala oko mbukahi.

Ondaka ya Huku, Ombimbiliya, ilekesa okuti Satanasi omunthu wotyotyili, iya ukahi ngonkhalamutwe yonongangala ina epondolo, ihongolela “nomanyingilikilo ounkhembi” “nokukengelela nonkhalelo ihaviukile.” Tyotyili, Ombimbiliya ipopia okuti oe “utualako okulikalesa ngoandyu yotyitei.” (2 Tessalonicenses 2:9, 10; 2 Coríntios 11:14) Tupu, tupondola okuimbuka okuti Eliapu oko likahi, okutalela komanyingilikilo alio. Mahi, ovanthu ovanyingi tyivepuiya okutavela okuti kuna omunthu uhamoneka ulinga ovivi. Tyina nkhele tuhenetale nawa etyi Ombimbiliya ipopia konthele Yeliapu, tutalei omatavelo amwe ahaviukile atyilika ovanyingi okutavela okuti Eliapu omunthu wotyotyili.

◼ “Oñgeni Huku woluembia apondola okuetako Eliapu?” Mokonda Ombimbiliya ipopia okuti Huku omunthu omuwa nokuhena onkhali, otyo katyilikuate nolusoke luokuti oe watunga omunthu omuvi, woonya. Tyotyili Ombimbiliya kaipopi okuti Huku oe watunga omunthu oo. Anthi, ipopia konthele ya Huku okuti: “Oe Nkhanda, ovilinga viae viafuapo nawa. Mokonda onondyila mbae ambuho ouviuki. Huku yo tyotyili uhena natyike tyahaviukile. Oe omuviuki nomukuatyili.”—Deuteronômio 32:4; Salmo 5:4.

Etyi tuesukisa, okunoñgonoka inkha omunthu uhena nkhali watungua na Huku ulinga vala ovipuka viaviuka. Huku kalingile ovanthu ngo nomakina, wevepa epondolo liokuliholovonena. Anthi, omunthu uhena onkhali nokuna ounongo, upondola okuholovona okulinga ovipuka oviwa ine ovivi. Tyotyili, omunthu wonondunge, tyilinge oandyu ine omunthu, watungua nepondolo liokuliholovonena, upondola okulinga ovipuka viaviuka.

Otyo, tyilekesa nawa okuti Huku kalingi ovanthu nepondolo liokuliholovonena tupu evetyilika okulinga ovivi ovo muene vaholovona. Jesus wapopia konthele yokuundapesa omapita epondolo liokuliholovonena etyi apopia konthele ye Liapu okuti: “Oe katualeleko okukala motyili.” (João 8:44) Onondaka ombo mbulekesa nawa okuti una wakala Eliapu, ponthyimbi wali oandyu ihena nkhali, mahi “katualeleko okukala motyili.”a Jeova Huku walinga ovanthu vae nepondolo liokuliholovonena mokonda uvehole tupu uveyumba onthumbi.—Tala okakasa kati “Okuti Omunthu Uhena Nkhali Upondola Okukala Omukuankhali?” pefo 6.

◼ “Eliapu omuumbili wa Huku” Vamwe vasoka okuti otyo Ombimbiliya ipopia momukanda wa Job. Omulume umwe wapopia konthele Yombimbiliya okuti, onondaka mbokuti Eliapu ankho likahi ‘nokuendaenda kombanda yoohi,’ tyelifwa netyi ankho tyilinga ovalavi mo Persia kohale, ankho vaendaenda, aveya okupopila ohamba yavo ovipuka aviho. (Jó 1:7) Mahi inkha Eliapu omulavi watumua na Huku, oityi ankho liakumbululila Huku okuti ankho likahi ‘nokuendaenda kombanda yoohi?’ Ombimbiliya kaipopi okuti Eliapu liundapa na Huku, anthi ehipululo lia Job, liihana Eliapu okuti o Satanasi, tyihangununa okuti “Omupatani.” Otyo tyilekesa nawa okuti oe Ondyale onene ya Huku. (Jó 1:6) Mahi, opi kuatuka olusoke luokuti Eliapu omuumbili wa Huku?

Konthyimbi yomuvo wo Vakristau votete P.K., omikanda vihatuminwe okuhonekwa na Huku, ngo “Omukanda Jubileu”, no “Regra de Comunidade” viongeleya Qumran, vilekesa Eliapu ngatyina alinga omphango na Huku, nokutavela etyi Oe emutuma. Kohale, Omuhipululi B. Russell momukanda wae Mephistopheles (Mefistófeles), wati Martinho Lutero omu Protestante, wapopia okuti Eliapu “otyiti tya Huku, ngatyina etemo oe aundapesa pala okulima otyikunino tyae.” Russell wayauisako okuti, tyafuile “etemo lihambukilwa okulima eholi,” mahi litualako pomaoko a Huku omukulami, okufuisapo ehando liae. Elongeso lia Lutero konyima lietavelwa na João Calvino ko França omulume ulilongesa konthele yonongeleya, iya otyo atyinumanesa unene ovataveli. Oñgeni Huku woluembia ayekelako ovivi, nokuvietako? (Tiago 1:13) Elongeso olio, kumwe nononkhumbi motyita 20, viatyilika ovanthu ovanyingi okutavela okuti kuna Huku Neliapu.

◼ “Eliapu olusoke vala luovivi” Okupopia okuti Eliapu olusoke vala luovivi, tyipuiya okunoñgonoka onoversikulu mbumwe Mbombimbiliya. Nkhele soka, ngetyi tyipopia omukanda wa Jó 2:3-6, Huku ankho ukahi nokupopia nalie? Okuti ankho ukahi nokupopia vala nolusoke oluvi lukahi mu Job, ine ankho ukahi nokulipopila? Tupu, okuti Huku ankho upondola okupanda ovituwa oviwa via Job, iya konyima ayeke Job alolwe nolusoke luovivi? Okupopia okuti aviho ovio vitunda ku Huku, matyilekesa okuti oe omukalavi, hamunthu ko “uhena natyike tyihaviukile.” (Salmo 92:15) Anthi, Huku waanya ‘okutandaveka okuoko kwae’ pala okulinga Job omapita. Tyimoneka nawa, okuti Eliapu halusoke luovivi, tupu hankhalelo onkhuavo ihamoneka ya Huku. Anthi, Eliapu oandyu yelityitula Ondyale ya Huku.

Olie Tyilityili Ukahi Nokutumina Ouye

Hono, ovanyingi vasoka okuti okutavela okuti kuna Eliapu, otyiso tyokohale. Mahi, tyipuiya okuhangununa ovipuka ovivi tueete hono inkha kutupu Eliapu. Tyotyili, okuovola okuhindila ovanthu okuti kutupu Eliapu, tyikahi nokutuala ovanthu kokuhetavela ku Huku novitumino aviho viaviuka.

Omuhoneki Charles-Pierre Baudelaire wahoneka kotyita 19 okuti, “eliva enene vali lie Liapu okutuhongiliya okutavela okuti kutupu Eliapu.” Mokuovola okuliholeka, Eliapu likahi nokuhindila ovanthu okusoka okuti kutupu Huku. Inkha kutupu Eliapu, katyikala ngoti Huku oe waetako ovivi aviho? Otyo, hatyo Eliapu lihanda ovanthu vetavele?

Ngomutumini woungangala, Eliapu liliholeka opo lityivile okulinga etyi lihanda. Oityi Eliapu lihanda? Ombimbiliya ikumbulula okuti: “huku youye uno watuikisa omitima via vana vehetavela, opo muhanyingile otyitei tyonondaka onongwa konthele ya Kristu otyifuika tya Huku.”—2 Coríntios 4:4.

Epulo liakolela nkhele litualako. Oityi Huku makalinga ondingavivi oyo ihamoneka ikahi konyima yovivi aviho nononkhumbi? Matulilongesa tyo monthele mailandulako.

[Onondaka Poutoi]

[Onondaka Mbavilapo pefo 5]

Okuti Eliapu omuumbili wa Huku ine ondyale ya Huku?

[Okakasa/​Olutalatu pefo 6]

Okuti Omunthu Uhena Onkhali Upondola Okukala Omukuankhali?

Omuenyo uhena onkhali Huku aavela ovanthu no noandyu, una apa woyela. Namphila Andau atungwa tyihena onkhali, ankho wesukisa okutavela onondimbu ankho apewa no Mupakeko wae. Ankho, kapondola okulia evi viasila, noluheke, ine ovimuti, avihemulingi omapita. Inkha utomba onondonga mbokulombokela pohi okutunda apa paya unene peulu, ankho upondola okunkhia ine okuliveta unene.

Tupu, tyilinge omunthu ine oandyu uhena onkhali, kapondola okutauluka onondimbu Huku aava, atyihemuetela ovitateka. Ngotyo, tyina omunthu una onondunge aundapesa omapita epondolo liae liokuliholovonena, ulinga otyiponyo ine onkhali.—Gênesis 1:29; Mateus 4:4.