Vohe Kalei Ovanthita Vovana Venyi

1, 2. (a) Ovilinga patyi ovanthita ova Isilayeli ankho vena? (b) Omonkhalelo patyi ovohe vekahi ngovanthita?

MO ISILAYELI yokohale, okukala omunthita ankho katyapepukile. Ovanthita ankho vena okuundapa unene pomutenya, nopoutalala, iya ankho vena okuyakulila onongi mbavo kovinyama, no kovimphulu. Ovanthita ankho apeho vatala nawa kese ongi, nokuhakula mbuna mbavela ine mbuteñgina. Ankho vayunga nawa oviketa.​—Gênesis 33:13.

² Ovohe Ovakristau vena okukala novituwa ngo viovanthita ovo. Ovohe vena otyilinga tyokulongesa ovana vavo opo vaendele movitumino via Jeova. (Efésios 6:4) Okuti otyo apeho tyapepuka? Au! Satanasi apeho wovola okuhongiliya ovana nomalusoke ae. Tupu, ovana navo vena eyembelo liokulinga onkhali. (2 Timóteo 2:22; 1 João 2:16) Oñgeni upondola okukuatesako ovana vove? Matulilongesa ovipuka vitatu upondola okulinga opo ukale omunthita wovana vove: (1) venoñgonoka nawa, (2) veavela okulia, (3) vehongolela.

NOÑGONOKA NAWA OVANA VOVE

3. Oñgeni ovohe vapondola okunoñgonoka nawa ovana vavo?

³ Omunthita omuwa utala nawa kese ongi, mokonda uhanda okukala nonthumbi yokuti onongi mbae mbukahi nawa. Ombimbiliya yati: “Noñgonoka nawa otyunda tyove.” (Provérbios 27:23) Mokonda una ovana, uhanda okunoñgonoka nawa “otyunda tyove,” ovana vove. Opo utyilinge, una okutala nawa ovituwa viovana vove, nokunoñgonoka nawa omalusoke avo, noñgeni velitehelela. Oñgeni upondola okutyilinga? Una okutomphola navo apeho.

4, 5. (a) Onondonga patyi onongwa mbupondola okukuatesako ovana okupopia etyi vasoka? (Tala olutalatu pefo pahimbikila onthele ei.) (b) Oityi uhole okulinga opo ovana vove vetyivile okutomphola nove?

⁴ Ovohe vamwe vaimbuka okuti tyipuiya vali unene okutomphola novana vavo, tyina pahe vekahi nokukula. Tyina ovana vekahi nokukula, pamwe kavahande okupopia etyi vasoka. Inkha ovana vove vekahi ngotyo, oityi upondola okulinga? Wahasoke okuti una okutomphola unene navo, nokuanumana. Mahi, ovola okuhipulula navo tyina mukahi pomphangu papoleya nawa. (Deuteronômio 6:6, 7) Kala omuvo omunyingi navo. Nyana navo, ine okuundapa navo povilinga vio peumbo. Tyina ovana vove vahambukwa, vetyivila okupopia vali nawa etyi vasoka.

⁵ Oityi molingi inkha nongotyo omona wove kahande okutomphola? Hetekela vali okulinga otyipuka otyikuavo. Mongeleka, wahapule omona wove omukainthu oñgeni onthiki yae yaenda, mahi mupopila oñgeni onthiki yove yaenda. Inkha ulinga ngotyo, hamwe mekupopila oñgeni onthiki yae yaenda. Opo unoñgonoke oñgeni asoka konthele yotyipuka tyimwe, linga omapulo konthele yotyipuka otyo, wehemupule oñgeni asoka konthele yotyipuka otyo. Upondola okumupula oityi omapanga ae asoka konthele yotyo. Pahe, omupulu elondolo patyi ñgeno aavela omapanga ae.

6. Oñgeni ovana vove mavetyivili okutala okuti una omuvo iya tyapepuka okutomphola nove?

⁶ Ovana vove mavakala tyafuapo pala okutomphola nove inkha vetyimona okuti una omuvo, iya tyapepuka okutomphola nove. Inkha apeho ovana vekutala okuti una ovilinga ovinyingi, utupu omuvo wokukala navo, kamavekupopila ovitateka viavo. Oñgeni upondola okukala nonthumbi yokuti tyapepuka ovana vove okutomphola nove? Wahapopie vala okuti: “Mupondola okutomphola naame kese omuvo.” Ovana vove vesukisa okuimbuka okuti etyi mavekupopila namphila tyapenga, kumevekandukila. Tupu vesukisa okuimbuka okuti usuka novitateka viavo. Kayla una omanima 19, wati: “Ndyipondola okupopila tate ovipuka aviho. Kanthete ondaka, iya kati wetyilingila tyi, mahi utehelela vala. Iya apeho undyavela onondonga mbaviuka.”

7. (a) Oñgeni ovohe vapondola okupola pokati tyina vapopia konthele yonomphunga novana vavo? (b) Oñgeni ovohe vapondola okunumanesa ovana vavo?

⁷ Pamwe, wesukisa okutomphola novana vove konthele yovipuka vimwe vipuiya okuvipopia, ngetyi okonthele yonomphunga. Tyina upopia konthele yotyo, kala nonthumbi yokuti ukahi nokuvelongesa onkhalelo yaviuka yokutyilinga. Mongeleka, soka ñgeno wenda apa palandeswa ovikulia, tyina uyapo vekupopila vala okuti ovikulia evi vina oukola. Tyafuile motundupo, oende popakuavo. Novana vove vapondola okulinga ngotyo. Inkha uvelondola vala konthele yovipuka ovivi, vapondola okunumana, aveheya vali okukupula natyike. (Tanga Colossenses 3:21.) Mahi ovola okupola pokati. Omphange umwe omuhikuena utiwa o Emily, wati: “Tyina ovo tate vapopia naame konthele yonomphunga, kavetyipopi ngatyina otyipuka tyapenga. Vapopia vali unene konthele yehambu liokunoñgonoka omunthu umwe opo mulinepe. Otyo tyinkhuatesako okuhakala nowoma wokutomphola navo konthele yonomphunga. Tyotyili, hihande okuveholeka natyike, inkha onthiki imwe ndyikala nomphunga, mandyivepopila tyo.”

8, 9. (a) Ouwa patyi utundililako tyina ukala noumphua-lundo, nokutehelela ohemutete ondaka? (b) Ouwa patyi wapolako kokutehelela ovana vove?

⁸ Kala noumphua-lundo, iya tehelela noluembia tyina omona wove apopia. Otyo, matyilekesa okuti tyapepuka okutomphola nove. (Tanga Tiago 1:19.) Omukai umwe wahanepelue utiwa o Katia wati: “Kohale ankho ndyinkhia unene elundo tyina ndyipopia nomona wange omukainthu. Ankho himuyeke avitule etyi ekahi nokupopia. Ankho ndyiponwa unene okumutehelela, iya ankho hihande okuvielelwa. Pahe napilulula otyituwa tyange, omona wange nae wapilulula otyituwa tyae. Pahe tutomphola vali nawa.”

⁹ Omulume umwe utiwa o Ronald nae wakalele notyitateka ngotyo nomona wae omukainthu. Ronald wati: “Etyi omona wange amphopila okuti uhole omukuendye umwe kosikola, potete nanumanene unene. Mahi etyi nasoka oñgeni Jeova apwa elundo, nokuapola pokati novaumbili vae, andyisoko okuti tyikahi nawa okuavela omphitilo omona wange opo apopie etyi asoka, iya konyima andyiovola okumukuatesako. Nahambukwa etyi netyilinga! Otyikando tyotete, nanoñgonoka etyi omona wange asoka. Etyi amana okupopia, netyivila okupopia nae noluembia. Nahuva etyi etavela nawa elondolo liange. Walekesa okuti uhanda unene okupilulula otyituwa tyae.” Okutomphola apeho novana vove, tyikuatesako okunoñgonoka tyilityili etyi vasoka, noñgeni velitehelela. Ngotyo, monoñgonoka nawa omatokolo valinga.a​—Tala onondaka pokatoi.

AVELA OKULIA OVANA VOVE

10, 11. Oñgeni upondola okukuatesako ovana vove okutualako okukala motyili?

¹⁰ Omunthita omuwa utyii okuti ongi ipondola okuvomba. Ipondola okulipulukwa vala nokulia otyo iyapuka kononkhuavo katutu-katutu haa aivombo. Novana vapondola okulinga ngotyo. Vapondola okuyapuka katutu-katutu motyili. Hamwe vayondyua nomapanga omavi ine ovitalukiso vihaviukile. (Provérbios 13:20) Oñgeni upondola okuvekuatesako opo velityilike ovitateka ovio?

¹¹ Pokulongesa ovana vove, wahasete okuvekuatesako tyina umona okuti vena etyi vesukisa okupilulula. Tupu vekuatesako opo vahayekepo ovituwa viavo oviwa. (2 Pedro 1:5-8) Efendelo liombunga omphitilo imwe ongwa yokutyilinga. Omukanda Ovilinga Vietu Viouhamba wa Kulindi yo 2008, wati: “Onohongoi mbo nombunga, vekahi nokupewa ondundo opo vafuisepo otyilinga tyavo vapewa na Jeova, tyokukala no programa yokulilongesa Ombimbiliya apeho nombunga.” Okuti ukahi nokuundapesa omuvo oo nounongo opo ukuateseko ovana vove? Kala nonthumbi yokuti tyilityili ovana vove vapanda ononkhono ulinga opo uvekuateseko.​—Mateus 5:3; Filipenses 1:10.

12. (a) Ouwa patyi ovana vapola kokulinga apeho efendelo liombunga? (Tupu tala okakasa kati, “Vapanda Efendelo Liombunga.”) (b) Ouwa patyi ove wapola kefendelo liombunga?

¹² Omukainthu umwe utiwa o Carissa nombunga yae, vapola ouwa kokulinga Efendelo Liombunga. Wati: “Ndyityihole tyokupumphama atuho atutomphola. Tyina tulinga ngotyo, tupameka ohole yetu iya tuhinangela ovipuka oviwa. Tulinga apeho Efendelo lietu Liombunga. Tyipameka okutala okuti tate utyii okuti Efendelo Liombunga otyipuka tyimwe tyakolela unene, iya otyo tyimpha ondundo yokusuka nalio. Tupu, mokonda Yefendelo Liombunga, ndyina onthilo na tate mokonda utukuatesako okupameka oupanga wetu na Huku.” Omphange umwe omukainthu utiwa o Brittney, wati: “Okulinga efendelo liombunga tyankhuatesako okukala noupanga novo tate. Tupu tyankhuatesako okunoñgonoka okuti ovo tate vahanda okutehelela ovitateka viange, iya tyotyili vesuka naame. Efendelo liombunga litukuatesako okukala nombunga yapama, nokueliwaneka.” Ovohe haunene vahanda okulongesa ovana vavo opo vakale nohole na Jeova. Efendelo liombunga onkhalelo imwe ongwa yokutyilinga.b​—Tala onondaka pokatoi.

HONGOLELA OVANA VOVE

13. Oñgeni omona apondola okulundwa opo aumbile Jeova?

¹³ Omunthita omuwa uundapesa omphangoti opo ahongolele, nokuyakulila otyunda tyae. Etyi haunene ahanda, okutuala onongi mbae apa “pena eholi liatalala nawa.” (Ezequiel 34:13, 14) Mokonda una ovana, nove otyo uhanda okulinga. Uhanda okuhongolela ovana vove opo vaumbile Jeova. Uhanda ovana vove velitehelele ngomuhoneki wono salmu wahonekele okuti: “Huku yange, ame nahambukilwa okulinga ehando liove. Iya ovitumino viove vikahi mokati kange.” (Salmo 40:8) Inkha ovana vove tyilityili velitehela ngotyo, mavakala nehando liokupakula omuenyo wavo ku Jeova, avambatisalwa. Opo ovana valinge etokolo olio liakolela, vesukisa okukala nenoñgonoko liafuapo, nehando liokuumbila Jeova.

14, 15. (a) Oityi ovohe vesukisa okulinga? (b) Omokonda yatyi ovana pamwe vakalela nondima konthele yotyili?

¹⁴ Hamwe utala okuti ovana vove ngoti kavekahi nokupameka oupanga wavo na Jeova. Hamwe alo umwe vetupu onthumbi yokuti Onombangi mba Jeova valongesa otyili. Oityi molingi? Linga ononkhono mbokutomphola novana vove, nokuvekuatesako okukala nohole na Jeova nomutima wavo auho. Velongesa okupanda atyiho Huku ekahi nokuvelingila. (Revelação 4:11) Ngotyo, tyina vamanoñgonoka nawa ovipuka, vapondola okutokola okufenda Jeova.

¹⁵ Inkha ovana vove vena ondima konthele yotyili, pwa elundo, iya ovola okuvehongolela. Vekuatesako okunoñgonoka okuti okuumbila Jeova tyesukisa unene momuenyo, iya tyieta ouwa wahapu. Tupu ovola okunoñgonoka omokonda yatyi vakalela nondima. Mongeleka, okuti omona wove womukuendye tyilityili ketavela etyi Ombimbiliya ipopia? Ine una vala owoma wokuivisa ovana vakuavo? Okuti omona wove omukainthu tyilityili ketavela okuti ovitumino via Huku oviwa? Ine omokonda vala younye, nokusoka okuti vakuavo kavemuhande?

16, 17. Omononkhalelo patyi ovohe vapondola okukuatesako ovana vavo okukala noupanga na Jeova?

¹⁶ Oñgeni upondola okukuatesako ovana vove okuhakala nondima konthele yotyili? Ovohe ovanyingi vehole okukuatesako ovana vavo mokuvelinga omapulo ngaa: “Oityi ove usoka, okukala Omukristau tyapepuka ine tyipuiya? Okuti tyeeta ouwa? Oityi una okulinga? Oñgeni ulitehela tyina usoka koviwa tupewa hono, nevi matukapewa komutwe? Okuti ovinene vali tyipona ononkhono tulinga?” Linga omapulo oo monondaka mbove muene, nomutima wove auho, noluembia, monkhalelo ilekesa okuti wesuka nae. Wahapopie ovipuka vilekesa okuti ukahi nokutendeleya ovana vove. Tyina muhipulula, upondola okupopia konthele ya Marcos 10:29, 30. Ovana vamwe hamwe mavahande okuhoneka ouwa utuka kokukala Omukristau, nononkhono vena okulinga opo vakale Ovakristau. Otyo tyipondola okukuatesako ovana vove, nove muene, okuimbuka ovitateka vena, nokutala oñgeni vina okutetululwa. Inkha tuesukisa okuundapesa omikanda Ombimbiliya Ilongesa no “Ohole ya Huku” opo tulongese ovanthu vesuka, tupu tuna okuviundapesa opo tulongese ovana vetu! Okuti otyo ukahi nokulinga?

¹⁷ Putyina ovana vove vekula, vesukisa okutokola inkha mavaumbila Jeova. Kamavetyilingi vala mokonda otyo ove waholovona. Ovana vove vesukisa okupameka oupanga wavo na Jeova. (Provérbios 3:1, 2) Mahi, oityi molingi inkha omona wove kahande okufuena ku Huku? Mupameka opo atale nawa omatavelo ae pokulilinga omapulo ngaa: ‘Omokonda yatyi ndyitavelela okuti Huku okuekahi? Oityi tyilekesa okuti Jeova tyilityili wesuka naame? Okuti ndyitavela umwe okuti ovitumino via Huku mavindyetela ouwa?’ Vohe, kalei ovanthita ovawa, iya hongolelei ovana venyi noumphua-lundo. Vekuateseiko okuimbuka okuti okuumbila Jeova tyesukisa unene momuenyo.c (Tala onondaka pokatoi.)​—Romanos 12:2.

18. Oñgeni ovohe vapondola okuhetekela Omunthita Omunene, Jeova?

¹⁸ Ovakristau aveho votyotyili vahanda okuhetekela Omunthita Omunene, Jeova. (Efésios 5:1; 1 Pedro 2:25) Ovohe haunene vesukisa okunoñgonoka nawa otyunda tyavo, ovana vavo vakolela unene. Ovohe vesukisa okuhongolela ovana vavo opo vapole ouwa wahapu komilao via Huku. Lingei atyiho muvila opo mukale ovanthita vovana venyi, nokuvelongesa okukala nohole na Jeova!