RAIBURARE Y'AHA INTANEETI eya Watchtower
Omunaara gw'Omurinzi
RAIBURARE Y'AHA INTANEETI
Runyankore
  • BAIBULI
  • EBITABO
  • ENTEERANE
  • w14 9/1 rup. 22-26
  • Rufu Niwe Muzigu Orihereeruka Kwihwaho

Vidiyo ei waatoorana teriho.

Haine ekyashoba omu kutaho vidiyo.

  • Rufu Niwe Muzigu Orihereeruka Kwihwaho
  • Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova—2014
  • Emitwe Emikye
  • Ebirikushushana
  • OKURABURA OKURIKWOREKA RUKUNDO
  • OKU OKUFA KWABUGIRE OMU BANTU BOONA
  • EKIBI N’OKUFA NIBIIJA KWIHWAHO
  • Okufa n’Okuzooka kwa Yesu—Oku Birikukugasira
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova—2015
  • Ruhanga Akahanga Omushaija n’Omukazi ab’Okubanza
    Amashomo Agu Orikwega omu Baibuli
  • Ahabw’enki Nitukura Kandi Tukafa?
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (Omunaara ogw’Okukoresa omu Kubuurira)—2019
  • Ekigyendererwa kya Yehova Nikiija Kuhikiirira!
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (ogwʼOkwega)—2017
Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova—2014
w14 9/1 rup. 22-26
Adamu na Haawa n’obusaasi bwingi nibarira barikureeba mutabani waabo Abeeli afiire

Rufu Niwe Muzigu Orihereeruka Kwihwaho

“Omuzigu orihereeruka kwihwaho ni rufu.”​—1 KOR. 15:26.

NOOBAASA KUGARUKAMU OTA?

  • Ni kiragiro ki eki Yehova yaahaire Adamu?

  • Okufa kukabuga kuta omu bantu boona?

  • Ni ryari obu ‘omuzigu ow’aha muheru’ rufu, araihweho?

1, 2. Adamu na Haawa omu kubanza bakaba bari mu mbeera ki, kandi ekyo nikireetaho bibuuzo ki?

OBU Adamu na Haawa baahangwa, bakaba bataine bazigu. Bakaba bahikiriire barikutuura omu Paradiso. Bakaba baine omukago murungi n’Omuhangi waabo ari nk’ishebo. (Kut. 2:7-9; Luk. 3:38) Obujunaanizibwa obu Ruhanga yaabahaire bukaba nibworeka oku ebiro byabo by’omumaisho biraabe. (Shoma Okutandika 1:28.) Kubaasa ‘kwijuza ensi ekaba eyaabo,’ hakaba haine kuhinguraho obwire. Adamu na Haawa kubaasa kuhikiiriza obujunaanizibwa ‘bw’okutegyeka byona ebiine amagara ebirikwegyendesa ahansi,’ bakaba baine kutuuraho ebiro byona.

2 Mbwenu shi ahabw’enki embeera hati nizitaana n’ekyo? Abazigu abarikuturemesa kushemererwa otwariiremu n’omuzigu omukuru rufu, bakaija kubaho bata? Eby’okugarukamu by’ebibuuzo ebyo n’ebindi ebiine akakwate n’enshonga egyo, biri omu Baibuli. Ka tushwijume bimwe aha by’okugarukamu byabyo.

OKURABURA OKURIKWOREKA RUKUNDO

3, 4. (a) Ni kiragiro ki eki Ruhanga yaahaire Adamu na Haawa? (b) Ahabw’enki kyabaire kiri kikuru kworobera ekiragiro ekyo?

3 N’obu Adamu na Haawa baraabe baabaire baine amatsiko g’okutuuraho ebiro byona, bakaba baine amagara agarikubaasa kufa. Kubaasa kuguma bahuriire, bakaba baine kwitsya, kunywa, kubyama, kandi bakarya. Ekikuru munonga, kubaasa kugumaho ebiro byona bakaba baine kuguma baine omukago murungi n’ogwo owaabahaire amagara. (Bir. 8:3) Okwikiriza obuhabuzi bwa Ruhanga kikaba kiri kikuru kubaasa kugira amagara marungi bakagumaho ebiro byona. Kandi Yehova atakahangire Haawa, eki akakishoboororera gye Adamu. Akakimushoboororera ata? “MUKAMA Ruhanga yaaragiira ogwo muntu, naagira ati: Omuti gwona ogw’omu kibanja noikirizibwa kuryaho nk’oku orikwenda; kwonka omuti gw’okumanya oburungi n’obubi otariguryaho, ahabw’okuba eizooba eri origuryaho, buzimazima oryafa.”​—Kut. 2:16, 17.

4 “Omuti gw’okumanya oburungi n’obubi” gukaba nigujwekyera obushoboorozi bwa Ruhanga bw’okuteeraho abantu emisingye erikukwata aha kirungi n’ekibi. Hatariho kubangaanisa, Adamu akahangwa arikumanya ekirungi n’ekibi ahabw’okugira ngu akahangwa omu nshusha ya Ruhanga kandi aine omuntu w’omunda. Omuti gukaba nigworeka ngu Adamu na Haawa butoosha bakaba baine kworobera obuhabuzi bwa Yehova. Okurya aha muti kikaba nikimanyisa ngu nibenda kwetongora ahari Ruhanga, ekyabaire nikiija kubareetera oburemeezi hamwe na baijukuru baabo. Ekiragiro kya Ruhanga hamwe n’ekifubiro eki baabaire nibaija kuheebwa, kikaba nikyoreka ngu okuhenda ekiragiro ekyo n’ekibi ky’amaani.

OKU OKUFA KWABUGIRE OMU BANTU BOONA

5. Adamu na Haawa bakahika bata aha kugoma?

5 Haawa ku yaaherize kuhangwa, Adamu akamumanyisa ekiragiro kya Ruhanga. Akaba naakimanya gye, ahakuba akaba naabaasa n’okuguma naagarukamu ebigambo by’ekiragiro ekyo. (Kut. 3:1-3) Akakoresa ebigambo ebiri omu kiragiro ekyo obu yaabaire naagamba n’ekihangirwe ky’obwengye ekyakoreise enjoka. Owaakoreise enjoka akaba ari omwana wa Ruhanga ow’omwoyo owaahindukire Sitaane Omuregi owaikiriize ebyetengo bibi kumugumamu bikamureetera kwenda kwetongora n’okugira obushoboorozi. (Gyeragyeranisa Yakobo 1:14, 15.) Kubaasa kuhikiiriza ebigyendererwa bye bibi, akagira ngu Ruhanga n’omubeihi. Akagira Haawa ngu okucwamu kwetongora nikwija kureetera abantu kuba nka Ruhanga beitu kutari kufa. (Kut. 3:4, 5) Haawa akaikiriza ebi omubeihi ogwo yaagambire, yaacwamu kwetongora arikurya aha kijuma, kandi yaabeihabeiha na iba yaamwegaitaho. (Kut. 3:6, 17) Omuregi akaba naabeiha. (Shoma 1 Timoseo 2:14.) Adamu nawe akahurikiza “eiraka ry’omukazi” we. N’obu Sitaane Omuregi araabe yaabaire ari nk’orikufayo ahari Haawa, buzima akaba ari omuzigu otaine mbabazi owaabaire naamanya ebibi ebiraarugye omu bi yaagambiire Haawa kukora.

6, 7. Yehova akatwaza ata omu kucwera abagomi orubanja?

6 Adamu na Haawa bombi ahabw’okweyendeza, bakagomera ogwo owaabaire abahaire amagara na buri kimwe eki baabaire baine. Yehova buzima akamanya ebyabaireho. (1 Bus. 28:9; shoma Enfumu 15:3.) Akareka abantu bashatu abaabaire beejumbire omu kumugomera kworeka oku baabaire nibamutwara. Nk’omuzaire, buzima Yehova ekyo kikamugwisa kubi. (Gyeragyeranisa Okutandika 6:6.) N’ahabw’ekyo akaba aine kukora nk’omucwi w’emanja, kushagika kandi akooreka ngu ebi yaagambire bikaba nibiija kuhikiirira.

7 Ruhanga akagambira Adamu ati: “Eizooba eri [orirya aha muti gw’okumanya oburungi n’obubi] buzimazima oryafa.” Adamu naabaasa kuba yaateekateekire ngu Ruhanga naamanyisa “eizooba” ery’eshaaha 24. Bwanyima y’okuhenda ekiragiro ekyo, naabaasa kuba yaateekateekire ngu Yehova naija kumufubira eizooba ritakarengire. “Omu mabeho g’omu mwabazyo,” Adamu na Haawa bakahurira Yehova arikwija. (Kut. 3:8) Akabuuza Adamu na Haawa kandi yaamanya emiteekateekyere yaabo kurugiirira aha ku baagarukiremu. (Kut. 3:9-13) Bwanyima akacwera orubanja abagomi abo. (Kut. 3:14-19) Ku ogire ngu akabacwekyereza eshaaha egyo, ekigyendererwa kye eki yaabaire abagambiire kikaba kitarikwija kuhikiirira. (Isa. 55:11) N’obu araabe yaabahamiize ngu nibaija kufa kandi ngu ahonaaho nibaija kutunga oburemeezi ahabw’okugoma kwabo, akabaikiriza kuzaara abaana abaakwizire kugasirwa omu ntebeekanisa ezindi ezi yaabaire naija kutaho. N’ahabw’ekyo, kurugiirira aha ku Ruhanga arikubara, Adamu na Haawa bakafa omu izooba eryo obu baashiisha kandi buzima bakafa omu kiro kimwe ekirikwingana n’emyaka 1000.​—2 Pet. 3:8.

8, 9. Baijukuru ba Adamu bakakwatwaho bata ekibi kye? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

8 Mbwenu shi abaana ba Adamu na Haawa bakaba nibaija kukwatwaho eki abazaire baabo baakozire? Eego. Abarooma 5:12 nihashoboorora hati: ‘Ekibi kikaija omu nsi ahabw’okushiisha kw’omuntu omwe, kandi kikarugamu okufa, nikwo n’okufa kwabugire omu bantu boona, ahakuba boona bakashiisha.’ Abeeli omwesigwa niwe yaabandize kufa. (Kut. 4:8) Kandi bwanyima baijukuru ba Adamu nabo bakakura baafa. Mbwenu shi bakahungura ekibi n’okufa? Entumwa Paulo naagarukamu ati: ‘Baingi bakahinduka abasiisi ahabw’okutahurira kw’omuntu omwe.’ (Rom. 5:19) Ekibi n’okufa ebi abantu baahungwire ahari Adamu na Haawa, bikahinduka abazigu abataine mbabazi, ebi abantu abatahikiriire batarikubaasa kusingura. N’obu turaabe tutarikubaasa kushoboorora byona ebirikukwata aha ku abaana ba Adamu n’abaijukuru be baahungwire embeera mbi, kwonka nitubaasa kureeba ebyarugiremu.

9 Okuhikaana n’ekyo, Baibuli neegamba aha kibi n’okufa nk’ekirikushweka “ekishwekire enganda zoona, n’eky’okwetwekyerera ekisangiire amahanga goona.” (Isa. 25:7) Eky’okusangira nari eky’okwetwekyerera eki, nikyoreka omukyeeno ogurikutwariramu abantu boona. N’ahabw’ekyo, amazima gari ngu abantu nibafa ahabwa Adamu. (1 Kor. 15:22) Ekibuuzo eki turikubaasa kwebuuza ni nk’eki Paulo yaabuurize ati: “N’oha oriinjuna omu mubiri ogu ogw’okufa?” Mbwenu shi ahariho?a​—Rom. 7:24

EKIBI N’OKUFA NIBIIJA KWIHWAHO

10. (a) Ni byahandiikirwe ki ebirikworeka ngu Yehova naija kwihaho okufa? (b) Ebyahandiikirwe ebi nibyoreka ki ahari Yehova n’Omwana we?

10 Buzima Yehova niwe yaabaire naabaasa kucungura Paulo. Isaaya bwanyima y’okugamba aha ‘kirikushweka,’ akahandiika ati: “Mukama RUHANGA aryamirira kimwe rufu, aragaze amarira aha maisho goona.” (Isa. 25:8) Nk’oku omuzaire arikubaasa kwihaho ebirikureetera abaana be kubonabona kandi akabaragaza amarira, na Yehova aine ekihika ky’okwihaho okufa okwaretsirweho Adamu! Omu nshonga egi aine ou arikukora nawe. Abakorinso ey’okubanza 15:22 nihagira hati: “Nk’oku boona bafa omuri Adamu, nikwo n’omuri Kristo boona barihindurwa abahuriire.” Nikyo kimwe, bwanyima ya Paulo kubuuza ngu “n’oha oriinjuna?” akongyeraho ati: “Ruhanga asiimwe ahabwa Yesu Kristo Mukama waitu!” (Rom. 7:25) Buzima, rukundo eyaaretaire Yehova kuhanga abantu, teratuubire ahabw’okushiisha kwa Adamu na Haawa. Kandi n’ogwo owaakwataniise na Yehova omu kuhanga abantu b’okubanza, ainiire abantu rukundo y’omutaano nk’ei yaabaire abainiire ira munonga. (Enf. 8:30, 31) Kwonka shi abantu akaba naija kubajuna ata?

11. Yehova akataho ntebeekanisa ki kuhwera abantu?

11 Adamu na Haawa ku baasiisire Yehova yaabacwera orubanja rw’okufa. N’ekyarugiremu, abantu boona bakabahunguraho ekibi n’okufa. (Rom. 5:12, 16) Nitushoma tuti: ‘Ekicumuro ky’omuntu omwe kikasingisa abantu boona orubanja.’ (Rom. 5:18) Mbwenu shi Yehova naabaasa kwihaho ata orubanja orwo, ateehugize mitindo ye? Nitutunga eky’okugarukamu omu bigambo bya Yesu ebi: ‘Omwana w’omuntu akaija . . . kuheereza abandi, n’okuhayo amagara ge okucungura baingi.’ (Mat. 20:28) Ahabw’okugira ngu omwana wa Yehova ow’omwoyo ow’okubanza akaba ahikiriire, akaba naabaasa kuheebwayo nk’ekitambo. Mbwenu shi ekitambo eki kikaba nikyoreka kita oburingaaniza?​—1 Tim. 2:5, 6.

12. Ni kitambo ki ekyayorekire oburingaaniza bwa Ruhanga?

12 Yesu ahabw’okuba ohikiriire, akaba ari nka Adamu obu yaabaire atakasiisire. Yehova akaba naayenda ngu ensi eijure baijukuru ba Adamu abahikiriire. N’ahabw’ekyo, rukundo ei Yesu yaabaire ainiire ishe hamwe na baijukuru ba Adamu ekamureetera kuhayo amagara gye nk’ekitambo. Akahayo amagara ge agahikiirire agaabaire nigaingana n’aga Adamu atakasiisire. Bwanyima, Yehova akabaasisa Omwana we kuzooka nk’ekihangirwe ky’omwoyo. (1 Pet. 3:18) Yehova akaba naabaasa kwikiriza ekitambo kya Yesu owaabaire ahikiriire, kucungura ab’omu ka ya Adamu bakabaasa kugaruka kutunga amatsiko nk’agu Adamu yaabaire aine. Yesu ari nk’owaagiire omu mwanya gwa Adamu. Paulo naashoboorora ati: “Kandi kikahandiikwa ngu: Omuntu ow’okubanza, Adamu, akahinduka omuntu oine amagara; Adamu owa bwanyima yaahinduka Omwoyo orikureeta amagara.”​—1 Kor. 15:45.

Ekishushani ekirikworeka Abeeli bwanyima y’okuzooka

Abeeli owaabandize kufa, naija kugasirwa omu kitambo kya Yesu (Reeba akacweka 13)

13. “Adamu owa bwanyima” naija kukora ki kuhwera abaafiire?

13 Obunaku nibwija kuhika “Adamu owa bwanyima” abe ‘omwoyo ogurikureeta amagara’ aha bantu boona. Baingi ahari baijukuru ba Adamu nibaija kutunga amagara. Ahabw’okugira ngu bakabaho kandi baafa, nikiija kubetengyesa kuzooka bagaruke batungye amagara omu nsi.​—Yoh. 5:28, 29.

14. Yehova ataireho ntebeekanisa ki y’okwihaho okutahikiirira oku Adamu yaahungwize baijukuru be?

14 Abantu nibaija kucungurwa bata okutahikiirira oku baahungwire? Yehova akataho gavumenti erimu “Adamu owa bwanyima” n’abandi bakye abatoorainwe kuruga omu nsi. (Shoma Okushuuruurwa 5:9, 10.) Abo abaraategyeke na Yesu omu iguru nibaija kuba nibamanya gye embeera y’abantu abatahikiriire. Omu myaka rukumi, nibaija kuhwera abo abaraabe bari omu nsi kusingura okutahikiirira oku batarikubaasa kusingura ahabwabo.​—Kush. 20:6.

15, 16. (a) Rufu neija kwihwaho ryari? (b) Kurugiirira aha biri omu 1 Abakorinso 15:28, Yesu naija kukora ki omu biro by’omumaisho?

15 Ahu emyaka rukumi eraaze kuhwera Obukama burikutegyeka, abantu abeesigwa nibaija kucungurwa abazigu boona abaaretsirweho okugoma kwa Adamu. Baibuli neegira eti: “Nk’oku boona bafa omuri Adamu, nikwo n’omuri Kristo boona barihindurwa abahuriire. Kwonka buri muntu omu rubu rwe, Kristo niwe muganuro; bwanyima hakurateho abe ku ariija. Ku ariheza kukwatsa Ruhanga Isheboona obukama, yaaheza kumaraho obutegyeki bwona n’obushoboorozi bwona n’amaani goona, obwo emperu eryahika. Ahakuba ashemereire kutegyeka okuhitsya obu arita abazigu be boona ahansi y’ebigyere bye. Omuzigu orihererukayo kwihwaho ni rufu.” (1 Kor. 15:22-26) Buzima, okufa okwarugire ahari Adamu nikwija kwihwaho. “Ekirikushweka” ekishwekire abantu boona nikiija kwihwaho.​—Isa. 25:7, 8.

16 Entumwa Paulo naahendera ebigambo ati: “Ebintu byona ku biriheza kuteebwa omu butegyeki bwe, obwo Omwana nawe aryateebwa omu butegyeki bw’Ogwo owaataire byona ahansi ye, Ruhanga abone kuba byona ahari boona.” (1 Kor. 15:28) Obwo ekigyendererwa ky’okutegyeka kw’Omwana kiraaba kihikiriziibwe. Bwanyima, Omwana naija kushemererwa kugarurira Yehova obutegyeki kandi amukwatse abantu abahikiriire.

17. Niki ekirikwija kuhika ahari Sitaane?

17 Kandi shi Sitaane owaatandikireho obusaasi oburikuhika aha bantu? Okushuuruurwa 20:7-15 nihooreka eky’okugarukamu. Omu kugyezibwa kw’abantu okw’aha muheru, Sitaane naija kwikirizibwa kubeihabeiha abantu. Omuregi n’abo abu araabeihebeihe nibaija kucwekyererezibwa kimwe omu “kufa okwa kabiri.” (Kush. 21:8) Okufa okwa kabiri tikurikwija kwihwaho kandi abaraafe omu kufa oku tibarikwija kugaruka kubaho. ‘Okufa okwa kabiri’ ti muzigu w’abantu abarikukunda Omuhangi waabo kandi bakamuheereza.

18. Obujunaanizibwa obu Ruhanga yaahaire Adamu nibwija kuhikiirizibwa buta?

18 Obwo abantu abahikiriire abu Yehova arikusiima nibaija kutunga amagara agatahwaho, hatariho muzigu weena. Obwo obujunaanizibwa obwabaire buhairwe Adamu nibwija kuba buhikiiriziibwe, we atariho. Ensi neija kwijura baijukuru ba Adamu abaraabe bashemereirwe barikugireeberera kandi beesiime ahabw’ebintu birungi ebiraabe birimu. Ka tuteereho kuguma nitusiima Yehova ahabw’omuringo ogu arikwija kwihaho omuzigu ow’aha muheru rufu!

a Ekitabo Insight on the Scriptures kirikugamba aha kuteeraho kw’abanyasayansi kushoboorora ekirikureeta bukuru n’okufa nikigira ngu nibehuzya amazima ngu Omuhangi niwe yaagizire ngu abantu b’okubanza baashiisha nibaija kufa, kandi ku baasiisire yaahikiiriza eki yaagambire omu muringo ogu omuntu atarikubaasa kwetegyereza gye.​—Vol. 2, rup. 247.

    Ebitabo Ebiri omu Runyankore (1996-2025)
    Shohora
    Taahamu
    • Runyankore
    • Yoherereza ondiijjo
    • Ebi Orikukunda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ebiine Kukuratirwa
    • Okurinda Ebirikukukwataho
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Taahamu
    Yoherereza ondiijjo