RAIBURARE Y'AHA INTANEETI eya Watchtower
Omunaara gw'Omurinzi
RAIBURARE Y'AHA INTANEETI
Runyankore
  • BAIBULI
  • EBITABO
  • ENTEERANE
  • Abakristaayo Boona shi n’Abakristaayo Abaabuzima?
    Omunaara gw’Omurinzi—2012 | Maaci 1
    • Abakristaayo Boona shi n’Abakristaayo Abaabuzima?

      HARIHO Abakristaayo bangahi? Kurugiirira aha kitabo Atlas of Global Christianity, omu 2010 hakaba hariho Abakristaayo nk’obuhumbi 2.3 omu nsi yoona. Kwonka ekitabo nikyo kimwe nikyoreka ngu Abakristaayo bakaba bari omu bibiina by’ediini ebirikurenga 41,000, kandi buri emwe eine enyegyesa zaayo n’ebiragiro by’emitwarize. Ahabw’okugira ngu hariho ebibiina bingi by’ediini Enkuristaayo, nikyetegyerezibwa ahabw’enki abantu batungire okubuzabuzibwa n’okushoberwa. Nibabaasa kwebuuza bati: ‘Boona abarikweyeta Abakristaayo buzima n’Abakristaayo?’

      Ka tureebe enshonga egi omu muringo ogundi. Omuntu orikuza omu ihanga erindi naaba aine kworeka obutuuzi bwe ab’obushoboorozi aha nsharo. Naaba aine kworeka ngu aine ebipapura bye nk’endanga muntu, obundi na pasipota. Nikyo kimwe, Abakristaayo abaabuzima baine kukora ekirikukira aha kwikiririza omuri Kristo. Bashemereire kuba baine akamanyiso akarikworeka eki bari. Ni kamanyiso ki ako?

      Ekigambo “Abakristaayo” kikatandika kukoresibwa nk’omu gwa 44 Y.A.K. Omuhandiiki wa Baibuli Luka akahandiika ati: “Antiokia okwo abeegi niyo batandikiire kwetwa Abakristaayo.” (Ebyakozirwe 11:26) Yetegyereze ngu abo abaayetsirwe Abakristaayo bakaba bari abeegi ba Yesu. Niki ekirikureetera omuntu kuba omwegi wa Yesu? Ekitabo The New International Dictionary of New Testament Theology nikishoboorora kiti: “Okukuratira Yesu nk’omwegi we nikimanyisa okwefeerereza okahayo amagara gaawe goona atataireho bushonshorekye.” N’ahabw’ekyo Omukristaayo owaabuzima naakuratira enyegyesa za Yesu Owaatandikireho Obukristaayo, n’obuhabuzi bwe, atataireho obushonshorekye.

      Mbwenu shi kyorobi kutunga abantu nk’abo omuri abo abarikweyeta Abakristaayo obunaku obu? Yesu akagira ngu niki ekyabaire nikiija kumanyisa abakuratsi be ab’amazima? Nitukushaba kutunga eby’okugarukamu by’ebibuuzo ebi kuruga omu Baibuli. Omu bicweka ebirikukurataho, nituza kushwijuma ebigambo bya Yesu ebirikutuhwera kumanya abakuratsi ba Yesu ab’amazima. Nituza kureeba oku Abakristaayo omu kyasha ky’okubanza baakikozire. Kandi nituza kureeba omuri baingi abarikweyeta Abakristaayo abo abarikukuratira ebi Yesu yaayegyeise.

  • ‘Muhamire aha Kigambo Kyangye’
    Omunaara gw’Omurinzi—2012 | Maaci 1
    • ‘Muhamire aha Kigambo Kyangye’

      ‘Ku muraahamire aha kigambo kyangye, nimuba muri abeegi bangye buzima. Kandi nimwija kumanya amazima, n’amazima nigaija kubahindura ab’obusingye.’—YOHAANA 8:31, 32.

      Eki Kirikumanyisa: ‘Ekigambo’ kya Yesu neeyegyesa ze, ezirikuruga ahari Ruhanga. “Tata owaantumire niwe yaandagiire eky’okugamba, n’oku ndakigambe,” nikwo Yesu yaagizire. (Yohaana 12:49) Obu Yesu yaabaire naashaba Ishe Yehova Ruhanga akagira ati: “Ekigambo kyawe nigo mazima.” Akaba naakira kujuriza Ekigambo kya Ruhanga kushagika enyegyesa ze. (Yohaana 17:17; Matayo 4:4, 7, 10) N’ahabw’ekyo Abakristaayo abaabuzima, ‘nibahamira aha kigambo kye’ kandi byona ebi barikwikiriza n’ebi barikukora nibyegamira ahari Baibuli ahakuba nigo mazima.

      Oku Abakristaayo Aba Ira Baakikozire: Paulo owaahandiikire ebitabo bingi bya Baibuli akaba naaha ekitiinisa Ekigambo kya Ruhanga nka Yesu. Akahandiika ati: ‘Ebyahandiikirwe byona, bihandiikisiibwe omwoyo gwa Ruhanga.’ (2 Timoseo 3:16) Abashaija abatoorainwe kwegyesa Abakristaayo bagyenzi baabo bakaba ‘nibahamira aha kigambo ekirikwesigwa.’ (Tito 1:7, 9) Abakristaayo aba ira bakahigwa kwetantara “obwengye bw’abantu n’oburyarya obutaine mugasho, omu kukuratira emigyenzo y’abantu n’okukuratira eby’okubanza eby’omu nsi egi, okutakuratira Kristo.”—Abakolosai 2:8.

      Ni Baahi Abarikukikora Hati? Ekigambo Vatican Dogmatic Constitution on Divine Revelation, ekyashohoziibwe omuri 1965 kikajuriza ebiri omu Catechism of the Catholic Church kiti: “Ebi ediini [y’Abakaturiki] erikwegyesa ti byona ngu nibyegamira aha Byahandiikirwe Ebirikwera byonka. N’ahabw’ekyo emigyenzo y’abantu na Baibuli byombi biine kuheebwa ekitiinisa kandi bikatwarwa nk’ebirikwera.” Magaziini ya Maclean ekajuriza ebyagambirwe omwebembezi omwe kuruga Toronto, Canada, owaabuurize ati: “Ahabw’enki omucunguzi owaabaireho emyaka enkumi n’enkumi enyima kutwebembera? Twine ebiteekateeko birungi kwonka nibiguma nibihwa amaani ahabw’okuba nituba twine kubishagika turikwihirira ahari Yesu n’Ebyahandiikirwe.”

      Kandi ekitabo New Catholic Encyclopedia nikigamba aha Bajurizi ba Yehova kiti: “Oku barikutwaza n’ebi barikwikiriza nibyegamira ahari Baibuli.” Enyimaho, omushaija omuri Canada akacwa ekirimi omwe aha Bajurizi ba Yehova obu yaabaire naayeyajura. “Nimbamanyira aha kamanyiso kanyu,” obwo arikworekyereza Baibuli.

  • “Ti b’Ensi”
    Omunaara gw’Omurinzi—2012 | Maaci 1
    • “Ti b’Ensi”

      ‘Ensi ekabanga, ahabw’okuba ti b’ensi, nk’oku naanye ntari w’ensi.’—YOHAANA 17:14.

      Eki Kirikumanyisa: Kyahika aha kuba ekicweka ky’ensi, Yesu akaba atarikugwera orubaju omu by’obutegyeki nari kwejumba omu butabanguko omu bwire obwo. “Obugabe bwangye ti bw’ensi egi,” akoongyeraho ngu, “kuri obugabe bwangye bwaba buri obw’ensi egi, engabo zangye zikarwaine, ndeka kuheebwayo omu Bayudaaya, kwonka obugabe bwangye ti bw’ensi egi.” (Yohaana 18:36) Kandi akeehanangiriza abakuratsi be kwetantara emiteekateekyere, emigambire, n’emitwarize etarikuhikaana n’Ekigambo kya Ruhanga.—Matayo 20:25-27.

      Oku Abakristaayo Aba Ira Baakikozire: Kurugiirira aha Jonathan Dymond, orikuhandiika aha diini akagira ngu Abakristaayo ba ira “bakanga kwejumba omu [rutaro], n’obu eki kyakubarugiiremu okujumwa, okukomwa, nari okufa.” Bakaba nibaikiriza kubonabonesibwa omu mwanya gw’okwejumba omu by’obutegyeki. Entwaza yaaba nayo ekaba neebataanisa aha bandi. Abakristaayo bakagambirwa ngu: “Ekirikubatangaaza n’okureeba mutarikurahuka kukwatanisa nabo omu burare obuhinguraine, nikyo barikubajumira.” (1 Petero 4:4) Omunyabyafaayo Will Durant akahandiika aha Abakristaayo ngu “bakaba nibatabura abantu abakaafiire ahabw’entwaza yaabo nungi kandi ey’omutaano.”

      Ni Baahi Abarikukikora Hati? Kyahika aha kuteejumba omu by’obutegyeki, ekitabo New Catholic Encyclopedia nikigira kiti: “Okugyendera aha muntu w’omunda kikaba nikitwarwa nk’emicwe mibi.” Ekitabo Reformierte Presse kikaba kirimu ekicweka ekyabaire nikikwata ahari ripoota y’ekitongore ky’obugabe bw’abantu omuri Africa kirikugamba aha kiita bantu omuri Rwanda omu 1994. Kikagira ngu amakanisa goona gakeejumbamu “oyihireho Abajurizi ba Yehova.”

      Omushomesa omwe arikugamba aha kiita bantu ekyabaireho omu butware bwa Nazi akagira ngu “tihariho ekibiina ekindi ekyabaire nikihakanisa ebishuba, obushaarizi, nari obuzahambuki.” Bwanyima y’okukora okucondooza omuri United States Holocaust Memorial Museum, akahandiika ati: “Hati ntungire eky’okugarukamu.” Akeetegyereza ngu Abajurizi ba Yehova bakahamira aha nyikiriza zaabo n’obu baraabe baabaire nibatwarizibwa kubi.

      Kandi shi entwaza yaabo? “Eminyeeto abarikukira obwingi abari omu diini y’Abakaturiki tibarikwikirizana n’ebi barikwegyesibwa aha bikwatiraine n’obushambani nari okuteerana bakiri bato,” nikwo magaziini U.S. Catholic erikugira. Orupapura rw’amakuru rukahandiika aha byagambirwe omwebembezi w’ediini ruti: “Abantu abarikukira obwingi, ninteekateeka ngu ebicweka makumi ataano ahari igana nibaba nibatuura kumwe baaza kutaaha omu bushwere.” Ekitabo The New Encyclopædia Britannica kikagira ngu Abajurizi ba Yehova “nibahamira aha mitindo y’emicwe ey’ahaiguru.”

  • “Mugume Nimukundana”
    Omunaara gw’Omurinzi—2012 | Maaci 1
    • “Mugume Nimukundana”

      ‘Nimbaha ekiragiro kisya nti: Mukundane; nk’oku naabakunzire, naimwe mube nikwo mwakundana. Ku muraagume nimukundana, nibwo abantu boona barikwija kumanya ku muri abeegi bangye.’—YOHAANA 13:34, 35.

      Eki Kirikumanyisa: Kristo akagambira abakuratsi be ngu baine kukundana nk’oku yaabakunzire. Yesu akabakunda mu muringo ki? Rukundo ye ekaba neekira rwango n’okushoroora omu buhangwa ebyabaire biriho omu bwire obwo. (Yohaana 4:7-10) Rukundo ekahiga Yesu kuhayo obwire bwe, amaani ge, n’obwire bw’okukorera ebye kubaasa kuhwera abandi. (Mako 6:30-34) Eky’aha muheru, Kristo akooreka rukundo ye omu muringo ogurikukirayo. “Niinye muriisa omurungi,” nikwo yaagizire. ‘Omuriisa omurungi naahayo amagara ge ahabw’entaama ze.’—Yohaana 10:11.

      Oku Abakristaayo Aba Ira Baakikozire: Omu kyasha ky’okubanza, naayeta mugyenzi we “ow’eishe-emwe” nari “munyaanyazi.” (Filemooni 1, 2) Abantu kuruga omu mahanga goona bakaba nibaakiirwa omu kibiina Ekikristaayo, ahakuba bakaba nibaikiriza ngu “tihariho mutaano gw’Omuyudaaya n’Omugriika ahakuba Mukama omwe niwe mukama wa boona.” (Abarooma 10:11, 12) Bwanyima ya Pentekoote 33 Y.A.K., abeegi omuri Yerusaalemu bakaba “nibatunda amatungo gaabo n’ebintu byabo, nibabigabira boona, nk’okukyena kw’omuntu oku kwabaire kuri.” Ahabw’enki? Kugira ngu abasya abaabaire babatiziibwe babaase kuguma omuri Yerusaalemu “nibeezirikira okwegyesa kw’entumwa.” (Ebyakozirwe 2:41-45) Niki ekyabahigire kukora ebintu ebyo? Bwanyima y’emyaka nka 200 entumwa baaherize kufa, Tertullian akajuriza ebi abandi baagambire aha Bakristaayo ati: “Bakaba nibakundana . . . kandi beteekateekire kufeera bagyenzi baabo.”

      Ni Baahi Abarikukikora Hati? Ekitabo The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (1837) kikagira ngu, kumara ebyasha bingi abarikweyeta Abakristaayo “bakaba nibatwarizana kubi, kukira oku ab’aheeru baabaire [abatari baikiriza] baabaire nibabatwariza.” Enyimaho okucondooza kumwe omuri U.S. kukooreka ngu abarikweyeta Abakristaayo nibashoroora omu rangi. Abarikuza omu kanisa tibarikufayo ahari bagyenzi baabo abari omu mahanga agandi, kandi nibaba batarikubaasa kubahwera kyayetengyesa.

      Omu 2004, bwanyima y’orurembo Florida kuteerwa eshato ina omu meezi abiri, orikukurira akakiiko k’ebigwererezi omuri Florida akashwijuma kuhamya yaaba eby’okuhwera byakoresiibwe gye. Akagira ngu tihaine kibiina ekindi ekyabaire kitebeekanisiibwe gye nk’Abajurizi ba Yehova, kandi akeehayo kuha Abajurizi ba Yehova kyona eki barikwenda. Omuri 1997, tiimu y’abarikukora aha by’obuhwezi ey’Abajurizi ba Yehova ekatwara emibazi, eby’okurya, n’ebijwaro omuri Democratic Republic of Congo kuhwera Abakristaayo bagyenzi baabo n’abandi abaine ebi bakyenire. Ab’eishe-emwe kuruga Europe bakaba baahaireyo eby’okuhwera ebirikwingana na doora za U.S obuhumbi akakaikuru kamwe.

  • “Nkabamanyisa Eiziina Ryawe”
    Omunaara gw’Omurinzi—2012 | Maaci 1
    • “Nkabamanyisa Eiziina Ryawe”

      “Abashaija, abu waampaire omu nsi nkabooreka eiziina ryawe. . . . Nkabamanyisa eiziina ryawe, kandi ninyija kurimanyisa.”—YOHAANA 17:6, 26.

      Eki Kirikumanyisa: Yesu akamanyisa abandi eiziina rya Ruhanga arikurikoresa omu buheereza bwe. Obu Yesu yaabaire naakira kushomera abantu Ebyahandiikirwe, naabaasa kuba yaabaire naayatura eiziina rya Ruhanga. (Luka 4:16-21) Akeegyesa abakuratsi be kushaba bati: “Tataitwe, eiziina ryawe ryezibwe.”—Luka 11:2.

      Oku Abakristaayo Aba Ira Baakikozire: Entumwa Petero akateekyerereza abareeberezi omuri Yerusaalemu ngu Ruhanga atandikire kutoorana omu banyamahanga abantu ‘abarikwetererwa eiziina rye.’ (Ebyakozirwe 15:14) Entumwa n’abandi bakabuurira ngu ‘omuntu weena oritakira eiziina rya [Yehova] naija kujunwa.’ (Ebyakozirwe 2:21; Abarooma 10:13) Kandi bakakoresa eiziina rya Ruhanga omu bihandiiko byabo. Ekitabo The Tosefta, ekirimu ebiragiro by’Abayudaaya ebyahandiikirwe emyaka nka 300 Y.A.K., nikigamba aha bihandiiko by’Ekikristaayo ebyayokiibwe abahakanisa kiti: “Ebitabo by’Engiri n’ebya minim [birikuteekateekwaho kuba eby’Abakristaayo] nibibaasa kwokibwa. Kwonka nibibaasa kusya ahu biri hoona, . . . Ebitabo ebyo n’ebihandiiko ebindi ebirikugamba aha eiziina rya Ruhanga.”

      Ni Baahi Abarikukikora Hati? Baibuli ya Revised Standard Version, eyaatongoziibwe National Council of the Churches of Christ omuri United States, enturukiriro yaayo neegira eti: “Okukoresa eiziina rya Ruhanga omwe wenka, okashusha ngu hariho baaruhanga abandi abarikwingana nawe, n’ekintu eki Abayudaaya baarekyeire aho kukora Obukristaayo butakatandikire, kandi tikihikire omu kanisa Enkuristaayo omu nsi yoona.” N’ahabw’ekyo, rikahanisibwa n’ekitiinisa, “MUKAMA.” Enyimaho, ekanisa ya Vatican ekaragiira baabishopu eti: “Eiziina rya Ruhanga eririkujwekyerwa YHWHa enyuguta ina ez’Oruheburaayo tirishemereire kukoresibwa omu byeshongoro, okushaba n’obu kwakuba okwaturwa.”

      Ni baahi obunaku obu abarikukoresa eiziina rya Ruhanga kandi bakarimanyisa abandi? Obu Sergey yaabaire ari omushogoyo akiri Kyrgyzstan, akareeba vidiyo eyaabaire neeyoreka ngu eiziina rya Ruhanga ni Yehova. Kumara emyaka ikumi, taragarukire kuhurira eiziina rya Ruhanga. Bwanyima, ya Sergey kuza United States, Abajurizi ba Yehova babiri bakamutaayaayira owe baamworeka eiziina rya Ruhanga omu Baibuli. Sergey kikamushemeza kumanya ngu hariho abantu abarikukoresa eiziina Yehova. Ekirikutangaaza, waasherura ebigambo “Yehova Ruhanga,” omuri kashoboorozi Webster’s Third New International Dictionary neegira ngu “n’ow’obushoboorozi bwingi orikuramibwa Abajurizi ba Yehova bonka.”

      [Obugambo obw’Ahansi]

      a Omu Runyankore, eiziina rya Ruhanga nirikira kuvunuurwa nka “Yehova.”

  • ‘Amakuru Marungi g’Obukama Nigaija Kubuurirwa’
    Omunaara gw’Omurinzi—2012 | Maaci 1
    • ‘Amakuru Marungi g’Obukama Nigaija Kubuurirwa’

      ‘Engiri egi ey’Obukama naija kugambwa omu nsi zoona okuba eky’okuhamya aha mahanga goona, obwo nibwo emperu erihika.’—MATAYO 24:14.

      Eki Kirikumanyisa: Luka omwe aha baahandiikire ebitabo by’Engiri akagira ngu Yesu akaba ‘naagyendagyenda omuri tauni n’ebirorero naabuurira kandi naagamba ebigambo ebirungi by’obukama bwa Ruhanga.’ (Luka 8:1) Yesu akagira ati: “Nshemereire kubuurira ebigambo ebirungi by’Obukama bwa Ruhanga, ahabw’okuba nikyo naatumiirwe.” (Luka 4:43) Akoohereza abeegi be kubuurira amakuru marungi omu tauni n’omu byaro kandi bwanyima yaabaragiira ati: ‘Niimwija kuba baakareebi bangye, n’okuhitsya aha muheru gw’ensi.’—Ebyakozirwe 1:8; Luka 10:1.

      Oku Abakristaayo Aba Ira Baakikozire: Ahonaaho abeegi ba Yesu bakata omu nkora eki yaabaragiire kukora. “Ebiro byona omuri hekalu n’omu maka gaabo tibararekire kwegyesa bya Yesu n’okubuurira abantu ku ari Kristo.” (Ebyakozirwe 5:42) Abantu abashomire tibo bonka abaabaire baine kubuurira. Neander omunyabyafaayo akeetegyereza ngu “Celsus, owaabandize kuhandiika aha Bukristaayo akaba naashagika obuhame oburikworeka ngu abarikubaziira emyenda, enkaito, ababaizi n’abandi abatashomire munonga bakaba nibabuurira n’obweziriki amakuru marungi.” Ekitabo The Early Centuries of the Church, ekyahandiikirwe Jean Bernardi nikigira kiti: “[Abakristaayo] bakaba nibabuurira omuntu weena ou baabona. Aha nguuto n’omu ndembo, omu myanya y’orweteeraine n’omu maka. Bakaba nibaabuurira yaaba abantu banga nari baikiriza. . . . Kuhika aha muheru gw’ensi.”

      Ni Baahi Abarikukikora Hati? “Ekanisa okuremwa kuta omutima aha omurimo gw’okubuurira n’okwegyesa n’akamanyiso akarikworeka ngu efiire omu by’omwoyo obunaku obu,” nikwo David Watson omwebembezi w’ekanisa y’Abaporotesitanti yaagizire. Omu kitabo Why Are the Catholics Leaving? José Luis Pérez Guadalupe akagamba aha mirimo y’Abarokore, Abacwanga n’abandi, reero yaagira ati: “Tibarikugyenda nibabuurira enju aha nju.” Ku yaahika aha Bajurizi ba Yehova akahandiika ati: “Nibabuurira enju aha ndiijo.”

      Ebigambo bya Jonathan Turley eby’amazima nibishangwa omu omu kitabo Cato Supreme Court Review, 2001-2002. Akagira ati: “Waagamba aha Bajurizi ba Yehova, abantu baingi ahonaaho nibamanya ngu n’abantu abarikugyenda nibabuurira enju aha nju omu shaaha ezitari za butoosha. Abajurizi ba Yehova okubuurira enju aha nju ti kumanyisa abandi enyikiriza yaabo kyonka, beitu n’ekicweka ky’okwikiriza kwabo.”

      [Akabokusi]

      Nooyetegyereza Akamanyiso?

      Mbwenu shi kurugiirira aha nshonga ezi twareeba omu bicweka ebi ebikurataine ezirikwegamira ahari Baibuli, nooteekateeka ngu ni baahi abahikire kwetwa Abakristaayo abaabuzima? N’obu haraabe hariho amadiini maingi agarikweyeta Amakristaayo, ijuka ngu Yesu akagambira abakuratsi be ati: ‘Omuntu weena orikugira ati: Mukama wangye, Mukama wangye, tiwe aritaaha omu bukama bw’omu iguru, kureka orikukora ebi Tata ow’omu iguru arikukunda.’ (Matayo 7:21) Waamanya abarikukora ebi Ruhanga arikukunda, abaine akamanyiso k’Obukristaayo akahikire kandi okakwatanisa nabo nikikuhitsya aha kutunga emigisha etarikuhwaho omu Bukama bwa Ruhanga. Nitukuhiga kubuuza Abajurizi ba Yehova abaakuhaire magaziini egi, kumanya bingi ebirikukwata aha Bukama bwa Ruhanga n’emigisha ei buraareete.—Luka 4:43.

Ebitabo Ebiri omu Runyankore (1996-2025)
Shohora
Taahamu
  • Runyankore
  • Yoherereza ondiijjo
  • Ebi Orikukunda
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Ebiine Kukuratirwa
  • Okurinda Ebirikukukwataho
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Taahamu
Yoherereza ondiijjo