Mareferentsiya ya Kabukhu ka Mitsonkhano ka Moyo Wathu na Utumiki
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
5-11 JANEIRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU ZAIYA 17-20
“Bzomwe Bzin’dzacitikira Wanthu Omwe Ambatenga Bzinthu Bzathu”
‘Umambo Bwangu Bumbacita Lini Mbali ya Dzikoli’
16 Ninga iwo, ifepanombo tin’funika kumbacita nyongo yakucinja makumbukidwe yakuphonyeka. Nkhani za ndale zimbacitisa wanthu kucita phiringu, kukhala wakugawanika ndipo nthawe zinango mpaka ambafika pa kumenyana. Ndipopa Bibliya limbalewa kuti mitundu ya wanthu iri ninga nyanza yomwe inkuwinduka ndipo madzi yace yambaderekha lini. (Zaiya 17:12; 57:20, 21; Apokalipse 13:1) Tsono mwakusiyana na wanthu wa ku dzikoku omwe mbakugawanika, ifepano ndife wakuphatana ndipo Yahova ambadekedwa kwene-kwene akambawona mbverano wathu. — Werengani Zefaniya 3:17.
Pitirizani Kukhala Wakusaya Kupitira m’bza Ndale m’Dziko Lakugawanikali
4 Komwe tinkukhala, nkhani za ndale pinango zingakhale lini zamphanvu ndipo kunamata kwacadidi kungalekereredwe. Tenepo, pakuti mkonzedwe wa Sathani uli pafupi kufika kuphampha, tingadikhire kuti nkhani za ndale zin’dzakhala zikuthumizirika. Dziko ladzala na wanthu ‘wakusaya kufuna mbverano,’ wa ‘mtimbo,’ bzimwebzi bzimbacitisa kuti dziko lipitirize kukhala lakugawanika. (2 Timotio 3:3, 4) M’madziko yanango, abale wathu ankugumana kale na bzineso bzomwe akhadikhirira lini pa kuleka kupitira mu bza ndale thangwe ra kucinja kwa bzinthu pa nkhani za ndale. Kodi munkuwona thangwe lomwe tin’funika kulimbisa citsimikizo cathu tsapano ca kupitiriza kuleka kupitira bza ndale? Tikadikhira kuti ticite kugumana na bzineso, bzingadzatitazise kukhala wakulimba pa kaimidwe kathu ka kuleka kupitira m’bza ndale. Kodi tingakonzekere tani kuti tipitirize kuleka kupitira bza ndale m’dziko lakugawanikali? Bwerani ticezerane bzinthu bzinai bzomwe bzingatithandize kuti bzinthu bzitifambire bwino.
ip-1 tsa. 198 ndi. 20
Malango ya Yahova kwa Mitundu ya Wanthu
20 Bzakutewera bzace mpsiponi? Zaiya adati: “Usiku, kumbacitika bzinthu bzakugopswa. Pomwe kukanati kucena, bzinthubzo bzimbakhala kulibe. Bzimwebzi ndibzo bzomwe bzin’dzacitikira wanthu omwe ambatenga bzinthu bzathu. Ndipo ni utaka kwa wale omwe ambatitengera cuma cathu.” (Zaiya 17:14) Azinji ambatengera bzinthu atumiki wa Yahova ndipo ambawacitira bzinthu mwakusaya cirungamo na mwakusaya ulemu. Pakuti Akristau ambacita lini mbali ya magereja ya m’dzikoli, wanthu wa tsankhulo na anyakutsutsa ambawawona ninga wanthu omwe mpsakupusa kuwacitira bzinthu bzakuipa. Tsono wanthu wa Mulungu ambakhulupira kuti nthawe yomwe mabvuto yawo yan’dzamala ikufendera mwakamfulumize. — 2 Atesalonika 1:6-9; 1 Pedru 5:6-11.
Cuma Cauzimu
ip-1 tsa. 211 ndi. 8
Khulupirani Kuti Yahova An’dzakutsogolerani na Kukukhotcererani
8 Yahova adauza Zaiya kuti: “Ndoko ukakhundule gundiri lomwe liri m’ciuno mwako na xango zomwe ziri ku nzayo kwakozo.” Zaiya adacita bzomwe Yahova adamuuza. “Iye adacitadi bzimwebzo, ndipo adayamba kufamba pezi na cithatha.” (Zaiya 20:2) Gundiri cikhali cakubvala comwe cikhabvalidwa kwene-kwene na aprofeta pa nthawe yomwe akhalewa nkhani ya mcenjezo. Cikhabvalidwambo pa nthawe ya mabvuto ayai pakabveka nkhani yakuipa. (2 Amambo 19:2; Salimo 35:13; Daniyeli 9:3) Kodi Zaiya adafambadi pezi mwakusaya cakubvala ciri-centse m’thupi mwace? Bzikuwoneka kuti ndibzo lini. Fala la Cihebereu lomwe lidasanduliziridwa kuti “pezi” lingathandauzembo kubvala mwakusaya kuthemera. (1 Samuyeli 19:24) Na tenepo, pinango Zaiya akhadandocosa cakubvala cakunja acindosala na cakubvala ca mkati. Kazinji-kazinji, bzithunzi-thunzi bza anyam’kawoko wa ku siriya bzikhalatizidwa tenepayu.
12-18 JANEIRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU ZAIYA 21-23
Bzomwe Tingapfunze na Bzomwe Bzidacitikira Sebina
Malango Umboni bwa Lufoyi la Mulungu
7 Kuti tibvesese kufunika kwa malango, bwerani ticezerane bza wanthu awiri omwe adalangidwa na Yahova. Munthu wakuyamba ni Sebina, Mjirayeri omwe adakhala na moyo mu nthawe ya Mambo Ezekiya, ndipo waciwiri ni Graham, m’bale wa nthawe zathu zino. Sebina ‘akhanyang’anira nyumba’ ya Mambo Ezekiya, ndipo akhana udindo bukulu kwene-kwene. (Zaiya 22:15) Tsono, Sebina adayamba kubzikuza ndipo akhafuna kuti wanthu winango awone kuti iye ali padzulu kwene-kwene kuposa wensenewo, tenepo, adabzicerera dindi lakuumira acikonza ‘ngolo zace zakulemekezeka za nkhondo.’ — Zaiya 22:16-18.
8 Pakuti Sebina akhafuna kubzibweresera mbiri, Mulungu adamutengera udindo bomwe iye akhanabo, acibupereka kwa mwamuna munango wakucemeredwa Eliyakimu. (Zaiya 22:19-21) Bzimwebzi bzidacitika pomwe Mambo Sanakerube wa Asiriya akhafuna kukamenyana na Jeruzalemu. Tsono bzimwebzi bzinati kucitika, Sanakerube adatumiza gulu la atumiki wace pabodzi na thimu la anyankhondo kuti likagopswe Adjuda na kucitisa kuti Mambo Ezekiya abzipereke. (2 Amambo 18:17-25) Ezekiya adatumiza Eliyakimu pabodzi na amuna awiri kuti akagumane na atumikiwo. Ndipo m’bodzi wa iwo akhali Sebina, omwe pa nthaweyo akhali munembi. Bzinkuwoneka kuti pa nthawe imweyi Sebina akhadacinja khalidwe lace lakubzikuza, acikhala wakubzicepswa ndipo akhali lini wakusunama na bzomwe bzikhadamucitikirabzo. Ndipo iye akhadakonzeka kubvuma udindo buli-bwense napo bwakunyozeka. Na ciratizo ca Sebina tingapfunze bzinthu bzitatu.
9 Cinthu cakuyamba, kuluza udindo kwa Sebina kumbatikumbusa mafala yakuti ‘kusamwa kumbaphesa.’ (Mimwani 16:18) Tikakhala na udindo bwakupambulika m’gwere, pinango wanthu winango angayambe kutiwona kuti ndife wakufunika kwene-kwene. Penu bziri tenepo, kodi tin’dzacita ciyani kuti tipitirize kukhala wakubzicepswa? Kodi tin’dzakumbukira kuti luso lomwe tinalo na bzinthu bzomwe tinkucita m’gwere bzinkukwanisika kokha thangwe ra Yahova? (1 Akolinto 4:7) Mpostolo Paulo adati: “Ndikuuza ali-wentse wa imwepo pakati panu, kuti lekani kukumbuka kuti ndimwe wakufunika kwene-kwene kuposa momwe imwepo muliri.” — Aroma 12:3.
Malango Umboni bwa Lufoyi la Mulungu
10 Caciwiri, malango yamphanvu yomwe Yahova adapasa Sebina yangalatize kuti iye akhadziwa kuti Sebinayo angadacinja. (Mimwani 3:11, 12) Limweri ni pfunziro likulu kwene-kwene kwa wale omwe adaluza udindo bwakupambulika mu gulu la Yahova. M’mbuto mwa kukalipa ayai kusunama, iwo angapitirize kucita ciri-cense kuti atumikire Yahova mwakukondwa. Ndipo iwo an’funika kuwona malango yomwe atambira ninga umboni bwa lufoyi la Yahova. Lekani kuyebwa kuti Baba wathu an’dzabaira wale omwe mbakubzicepswa. (Werengani 1 Pedru 5:6, 7.) Malango yomwe Yahova ambapereka mwa lufoyi yangatiumbe tikakhala wakubzicepswa ayai tikakhala ninga dongo lakufewa.
Malango Umboni bwa Lufoyi la Mulungu
11 Cacitatu, tinkupfunza cinthu cakufunika kwene-kwene na momwe Yahova adacitira bzinthu na Sebina. N’cadidi kuti Yahova ambalanga munthu omwe wacita pikado, tsono bzimwebzi, bzimbalatiza kuti iye ambafuna munthu omwe wacita pikadoyo. Iye ambawona bzinthu bzabwino bzomwe munthuyo ambacita. Penu imwepo ndimwe m’bereki ayai ndimwe mkulu wa gwere, kodi mumbatewezera momwe Yahova ambaperekera malango? — Djuda 22, 23.
Cuma Cauzimu
w06 1/12 tsa. 11 ndi. 2
Nfundo Zikulu-zikulu za m’Bukhu la Zaiya — Mbali 1
21:1 — Kodi ni mbuto iponi yomwe imbacemeredwa “dambo la m’nyanza”? Mzinda wa Babiloniya umbacemeredwa tenepayi napo kuti ukhali kutali na nyanza. Bzimwebzi n’thangwe rakuti gole liri-lentse madzi yomwe yakhacokera ku mkulo wa Eufrate na mkulo wa Tigre yakhambayererera kumweko yacikhala dambo la “m’nyanza.”
19-25 JANEIRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU ZAIYA 24-27
“Uyu Ndiye Mulungu Wathu!”
cl tsa. 15 ndi. 21
“Onani! Uyu Ndiye Mulungu Wathu!”
21 Kodi mudawona kale mwana omwe mwakukondwa akulatiza pai wace kuna azixamwali wace mwakulewa kuti, “Awa ni pai wangu”? Atumiki wa Yahova anayombo mathangwe ya kubzibva mwa njira ibodzi-bodziyi pakulewa bza iye. Bibliya likhadaleweratu nthawe yomwe wanthu wakukhulupirika angadadzalewa kuti: “Onani! Uyu ndiye Mulungu wathu!” (Zaiya 25:8, 9) Imwepo mukacita nyongo ya kubvesesa makhalidwe yabwino ya Yahova, mun’dzakwanisa kuwona kuti muna pai wabwino kwene-kwene.
Bzomwe Tingapfunze na Cakudabwisa ca Pau Comwe Jezu Adacita
14 Pomwe Jezu adatipfunzisa kuti timbapembe kwa Mulungu kuti atipase “cakudya cathu ca ntsiku ya lero,” iye adatipfunzisambo kuti timbapembe kuti kufuna kwa Mulungu kucitike “pantsi pano, ninga kudzulu.” (Mateu 6:9-11) Kodi bzinthu bzin’dzakhala tani kutsogoloku? Bibliya limbalatiza kuti Mulungu ambafuna kuti pa dzikoli pakhale na cakudya cizinji. Pa Zaiya 25:6-8 pambalewa kuti pa dzikoli pan’dzakhala na cakudya cizinji cakupasa thanzi. Pa Salimo 72:16 pambalewa kuti: “Pa dziko la pantsi pan’dzakhala pana bzakudya bzizinji; ndipo pa ntsonga za mapiri bzin’dzakhala bziri mbwee.” Kodi imwepo mukudikhirira na mtima wentse kudzaphika cakudya comwe mumbacifuna ayai cakudya comwe mukanati kuciphika kale? Imwepo mun’dzalima minda ya uva mucidzadya bzisapo bzace. (Zaiya 65:21, 22) Ndipo wanthu wentse pa dziko la pantsi an’dzadya acikhuta.
w25.01 matsa. 28-29 ndi. 11-12
Bzisimbo Bzomwe Timbatambira Thangwe ra Lufoyi la Yahova
11 Kumbukirani momwe moyo un’dzakhalira m’Paraizo. Imwepo mun’dzacita lini pomwe mantha kuti mun’duwala ayai kufa. (Zaiya 25:8; 33:24) Yahova an’dzakupasani bzinthu bzentse bzabwino bzomwe imwepo mukufuna. Kodi n’ciyani comwe imwepo mukufuna kudzapfunza m’Paraizo? Kodi imwepo mukufuna kudzapfunza bzinthu bzizinji pakulewa bza bzirombo? Kodi mukufuna kudzapfunza kuimba mwakuphatisa basa bzakuimbira bzakusiyana-siyana? Kodi mukufuna kudzapfunza kudezenyali? M’Paraizo tin’dzafunikira wanthu omwe an’dzadezenyali momwe nyumba zin’funika kudzakhalira, anyakumanga na alimi. Tin’dzafunikirambo wanthu kuti adzaphike, kukonza bzinthu na kulima minda yomwe tin’dzakhala nayo. (Zaiya 35:1; 65:21) Imwepo mukadzatambira moyo wakusaya kumala, mun’dzakhala na nthawe yakucita bzentsenebzi na bzinango.
12 Ndokumbukirani momwe tin’dzakhalira wakukondwa tikadzatambira wale omwe adafa! (Mabasa 24:15) Ndokumbukiranimbo momwe bzin’dzakhalira bzabwino kupfunza bzinthu bzizinji pakulewa bza bzinthu bzomwe Yahova adalenga na kupfunzambo bzizinji bza Yahovayo. (Salimo 104:24; Zaiya 11:9) Kuthumizira bzimwebzi, imwepo mun’dzaphonya lini pomwe, mun’dzatumikira Yahova ndipo mun’dzafunikira lini pomwe kukumbira kuti mulekereredwe! Kodi mukuwona kuti bzina phindu kuluza bzinthu bzentsenebzi thangwe ra “bzinthu bza pikado bzakusaya kukhalisa”? (Ahebereu 11:25) Tin’dziwa kuti imwepo mukufuna lini bzimwebzi! Moyo wakusaya kumala omwe tin’dzakhala nawo un’dzakhala wabwino kwene-kwene kuposa cinthu ciri-centse comwe tingakhale naco m’dzikoli. Kumbukirani kuti Paraizo ni cinthu lini comwe tin’dzandokhala tikucidikhirira basi, koma in’dzafika nthawe yomwe tin’dzakhaladi m’Paraizomo. Bzimwebzi bzin’dzakwanisika thangwe Yahova adatifuna kwene-kwene mwakuti adapereka Mwana wace!
Cuma Cauzimu
Yahova Ambakuwonani Mukakhala Mukulira
18 Ezekiya adatsangalazidwa na mafala ya Yahova. Ifepano tingagumanembo mtsangalazo m’Bibliya. Yahova adacitisa kuti anembi wa Bibliya anembe mafala yomwe yambaderekhesa mtima wathu na yomwe yambatitsangalaza tikakhala tikugumana na mabvuto. (Aroma 15:4) Onani bzomwe mpfumakazi inango ya ku Madokero kwa África yomwe idagumanidwa na matenda ya kankro idalewa. Pomwe mpfumakaziyi idadziwa kuti ikhana matenda ya kankro ikhandokhalira kulira. Iyo idati: “Vesi la m’Bibliya lomwe limbanditsangalaza kwene-kwene ni Zaiya 26:3. Napo kuti nthawe zinango tingakwanise lini kumalisa bvuto lomwe tikugumana nalo, vesiri likulatiza kuti Yahova an’dzaderekhesa mtima wathu ndipo an’dzatithandiza kupirira bvutolo.” Tsono tanimbo imwepo? Kodi pana vesi la m’Bibliya lomwe limbaderekhesa mtima wanu mukakhala mukugumana na mabvuto yomwe mungakwanise lini kuyamalisa?
26 JANEIRO–1 FEVEREIRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU ZAIYA 28-29
Lemekezani Yahova na Miromo Yanu na Mtima Wanu
ip-1 tsa. 299 ndi. 23
Zaiya Akulewa bza ‘Mabasa Yakudabwisa’ ya Yahova
23 Atsogoleri wa magereja yacidjuda akhalewa kuti akhali wauzimu, uko akhadasiya Yahova. Mbuto mwace, iwo akhambapfunzisa makumbukidwe yawo yakuphonyeka pakulewa bza cabwino na cakuipa, kuti atawirize bzicito bzawo bzakusaya cikhulupiro na bzakunyantsa na kucitisa wanthu kuleka kufunidwa na Mulungu. Mwakuphatisa basa “mabasa [yace] yakudabwisa,” Yahova an’dzawacemera kuti iwo atawire mulandu wawo. Iye adati: “Wanthu awa ambafendera kwa ine na pamulomo pawo, ndipo ambandilemekeza na miromo yawo basi, koma mtima wawo uli kutali na ine; ndipo kundinamata kwawo kumbacokera pa miyambo ya wanthu, yomwe iwo adapfunzisidwa, ndipopa nin’dzacita bzinthu bzakugopswa kwa wanthuwa, ndipo nin’dzacita bzimwebzo mwakubwereza-bwereza; nzeru za adziwi wawo zin’dzamala, ndipo cidziwiso ca wanthu wawo wanzeru cin’dzabisika.” (Zaiya 29:13, 14) Bzomwe Djuda ambalewa kuti mpsanzeru na bzakubveseseka bzingadamala pomwe Yahova angadacitisa kuti magereja yentse yakupanduka yapfudzidwe na Utongi bwa Mphanvu bwa pa Dziko Lentse bwa Babiloniya. Bzimwebzi ndibzo bzomwe bzidacitikambo m’magole dzana yakuyambirira pomwe atsogoleri wa Cidjuda omwe akhabziti mbanzeru adacitisa kuti mtundu upanduke. Bzimwebzi ndibzo bzomwe bzin’dzacitikirambo magereja ya mu ntsiku zathu zino. — Mateu 15:8, 9; Aroma 11:8.
Palibe Comwe Cingakhukhumudwise Anyakulungama
7 Jezu adazimbula mwakukhwimika kuti atsogoleri wa magereja akhapfunzisa bzinthu bzakunama. Mwa ciratizo, iye adalewa kuti Afarizi akhali wapezi-pezi. Iwo akhacita thupo na nkhani ya kusamba m’manja, m’mbuto mwakucita thupo na kusamalira abereki wawo. (Mateu 15:1-11) Anyakupfunza wa Jezu pinango adadabwa na mafalaya. Ndipopa iwo adamubvunza kuti: ‘Kodi mukudziwa kuti Afarizi aipidwa na bzomwe mwalewa bzire?’ Jezu adawatawira kuti: “Muti uli-wentse omwe Baba wangu wakudzulu alibe kuubzala, un’dzazulidwa. Ndowasiyani tenepo. Iwo mbaazimola, koma akutsogolera anzawo. Tsono zimola akatsogolera zimola mwanzace, wentse ambagwera m’dindi.” (Mateu 15:12-14) Jezu alibe kuzeza kulewa cadidi thangwe ra kukumbukira kuti atsogoleri wa magerejawo angadakalipa.
Khalani Mulendo wa Yahova Mpaka Kale-kale!
8 Munthu omwe ‘ambalewalewa cadidi mu mtima mwace’ ambanamizira lini kuti akubvera Yahova pakakhala kuti pana wanthu pa nthawe ibodzi-bodziyo acisaya kubvera Mulungu akakhala kuti ali yekha. (Zaiya 29:13) M’mbuto mwace, iye ambatcenkha kukhala munthu wacinyengo. Munthu wacinyengo angawone ninga kuti ni nthawe lini zentse zomwe mpsakufunika kuteweza malamulo ya Yahova. (Tiyago 1:5-8) Iye angayambe kusaya kubvera Yahova mu bzinthu bzomwe bzingawoneke ninga mpsakusaya kufunika. Ndipo akawona kuti palibe cinthu comwe cacitika ambadzayamba kucita bzinthu bzomwe mpsakuipa kwene-kwene. Iye angawone ninga kuti akutumikira Mulungu, tsono Mulunguyo ambabvuma lini kanamatidwe kace. (Mpalizi 8:11) Ndipopa ifepano tin’funika kukhala wakukhulupirika mu bzinthu bzentse.
Cuma Cauzimu
Tsogoleredwani na Yahova pa Nkhani ya Kumwa
3 Kodi nimbamwa kuti ndilatize wanthu kuti ndina mphanvu? M’madziko manango kumwa kwene-kwene n’kwakubvumizidwa, ndipo wanthu ambawona kuti palibe bvuto liri-lentse akacita bzimwebzo. (1 Pedru 4:3) Tsono onani bzomwe 1 Akolinto 16:13 ambalewa. Cinemboci cimbati: “Khalani tceru, pitirizani kukhala wakulimba m’cikhulupiro, khwimikani ndipo khalani wamphanvu.” Kodi bzakumwa bzingacitisedi munthu kuti akhale wamphanvu? Bzikuwonekeratu kuti ne. Bzakumwa bzingadzonge makumbukidwe ya munthu pabodzi na bzakucita bzace. Ndipopa, kumwa kumbalatiza lini kuti munthuyo ngwamphanvu. M’mbuto mwace kumbalatiza kuti munthuyo alibe mphanvu. Pa Zaiya 28:7 pambalewa kuti munthu omwe ambatengeka na bzakumwa, iye ambadzedzereka ndipo ambamalizira kugwa.
2-8 FEVEREIRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU ZAIYA 30-32
Khulupirani Kuti Yahova An’dzakukhotcererani
w01 15/11 tsa. 16 ndi. 7
Yahova ni Pakuthawira Pathu
7 Pakuti tina Yahova ninga mbuto yathu yakuthawira, timbatsangalazidwa na mafala yakuti: “An’dzakumpsinkha na maphaphidwe yace, ndipo un’dzathawira kuntsi kwa maphaphidwe yace. Kukhulupirika kwace kun’dzakhala cakukhotcerera cako cikulu na muro wakukukhotcerera.” (Salimo 91:4) Mulungu ambatikhotcerera ninga momwe mbalame imbafuthulira matenga yace kuti ikhotcerere wana wace. (Zaiya 31:5) Iye ‘an’dzatimpsinkha na maphaphidwe yace.’ Kulewa kunango, “maphaphidwe” ya mbalame ni matenga yace. Iyo imbampsinkha wana wace na matengayo kuti aleke kutengedwa. Ninga tumbalame tumwetu, ifepano tiri wakukhotcerereka m’maphaphidwe yakuyezezera ya Yahova thangwe tidathawira m’gulu lace lacadidi lacikristau. — Rute 2:12; Salimo 5:1, 11.
Yahova An’dzakuthandizani pa Nthawe za Mabvuto
13 Bzomwe tin’funika kucita. Citani nyongo kuti muleke kumbakhala kwa mwekha. Tikakhala kutali na wanthu winango, kazinji-kazinji timbayamba kubzikumbukira tekha na kukumbukirambo mabvuto yomwe tikugumana nayoyo. Makumbukidwe ninga yamweya yangaticitise kuti tileke kucita bzakusankhula bzabwino. (Mimwani 18:1) N’cadidi kuti nthawe zinango tingafune kukhala tekha maka-maka tikakhala kuti tikugumana na mabvuto. Tsono tikakhala tekha-tekha nthawe ikulu tingalambe thandizo lomwe Yahova akutipasa mwakuphatisa basa wanthu wace. Na tenepo, napo kuti tiri pa nthawe yakunesa tibvume thandizo lakucokera kwa wanthu wa m’banja mwathu, axamwali wathu na akulu. Mbawonani kuti Yahova akuphatisa basa iwo kuti akuthandizeni. — Mimwani 17:17; Zaiya 32:1, 2.
Iye “An’dzakupasani Mphanvu”
19 Kodi imwepo mungalimbise tani cidikhiro canu? Mwa ciratizo, penu cidikhiro canu n’cakudzakhala pa dziko la pantsi, werengani bzomwe Bibliya limbalewa pakulewa bza Paraizo mucimbabzikumbukira. (Zaiya 25:8; 32:16-18) Kumbukirani momwe moyo un’dzakhalira mu dziko lipsa. Kumbukirani kuti muli m’mwemo. Kodi mukuwona yani? Kodi ni nyimbo ziponi zomwe mukubva? Kodi mukubzibva tani? Kuti mubvesese bwino momwe bzin’dzakhalira, werengani bziratizo bzomwe bzimbafotokozedwa m’mabukhu yathu bzakulewa bza Paraizo, ayai onani mavidiyo ya nyimbo yakuti Moyo m’Dziko Lipsa Lomwe Likubwera, Dziko Lipsa Lafendera, ayai Kumbukirani Nthawe Yomwe Bzinthu Bzin’dzakhala Bwino. Tikambakhala na nthawe ya kukumbukira bza cidikhiro cathu, mabvuto yathu yan’dzakhala ‘yakanthawe na mang’ono.’ (2 Akolinto 4:17) Cidikhiro comwe Yahova adakupasani cin’dzakuthandizani kupirira mabvuto yomwe mukugumana nayo.
Cuma Cauzimu
Pitirizani Kukhala Wakukondwa Pomwe Mukudikhirira Yahova
3 Tenepo, tin’funika kudikhirira mwakupirira thangwe Yahova akudikhirirambo mwa kupirira. Iye adalinganiza kale nthawe yakuti adzapfudze dziko lakuipali, ndipo akudikhirira kuti nthawe na ntsikuyo bzifike. (Mateu 24:36) Nthaweyo ikadzakwana bzin’dzawoneka padeca kuti bzomwe Sathani adamulewa Yahova mpsakunama. Iye an’dzapfudza Sathani pabodzi na wentse omwe ali ku mbali yace, tsono iye ‘an’dzalatiza ntsisi’ kwa ifepano.
4 Pomwe nthawe imweyi ikanati kufika, Yahova angacose lini mabvuto yomwe tikugumana nayo, tsono iye akutitsimikizira kuti tingakhale wakukondwa pomwe tikudikhirira. Ninga momwe Zaiya adalewera, ifepano tingakhale wakukondwa pomwe tikudikhirira kuti cinthu cicitike. (Zaiya 30:18) Kodi n’ciyani comwe cingatithandize kukhala wakukondwa? Pana bzinthu bzinai bzomwe bzingatithandize.
9-15 FEVEREIRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU ZAIYA 33-35
“Mu Ntsiku Zanu, Iye An’dzacitisa Kuti Mubzibve Kuti Ndimwe Wakukhotcerereka”
Yahova An’dzakuthandizani pa Nthawe za Mabvuto
7 Bvuto. Tikakhala tikugumana na bvuto lakunesa bzingakhale bzakunesa kubva, kukumbuka ayai kucita bzinthu bwino-bwino. Ninga momwe naviyo imbagwinyidwira na mphepo icimbayenda uku na uku, ifepanombo bzingatinese kukumbuka bwino-bwino tikakhala tikugumana na mabvuto. Ana, omwe afotokozedwa kale ule, adalewa kuti akhakumbuka bzinthu bzizinji kwene-kwene pomwe bayace, Luis, adafa. Iye adati: “Inepano ndikhabzibva kuti ndikhali candekha ndipo ndikhabzibvera ntsisi. Inepano ndikhabvambo ciya ndikambakumbukira kuti iye adafa.” Kuthumizira bzimwebzo, Ana akhabzibva kuti akhali cayekha, akhabva ciya ndipo bzikhakhala bzakumunesa kucita bzakusankhula bza nzeru bzomwe bayace akhabzicita bwino. Nthawe zinango iye akhabzibva ninga kuti akugwinyidwa-gwinyidwa na cimphepo m’nyanza. Kodi Yahova ambatithandiza tani tikambabzibva mwa njira imweyi?
8 Momwe Yahova an’dzatithandizira. Iye ambatitsimikizira kuti an’dzatithandiza. (Werengani Zaiya 33:6.) Naviyo ikakhala ikugwinyidwa na mphepo iyo ingayambe kupendeka-pendeka. Kuti naviyoyo ileke kucita bzimwebzi, pana tubzinthu tomwe tumbafuthuka pantsi pa naviyoyo kuti iyo ileke kupendeka-pendekako. Tubzinthu tumwetu tumbacitisa kuti naviyoyo ileke kupendeka-pendekako ndipo tumbacitisambo kuti wanthu omwe ali mu naviyoyo akhale wakukhotcerereka. Tsono tubzinthu tumwetu tumbaphata bwino basa bzikakhala kuti naviyoyo ikufamba. Mu njira ibodzi-bodziyo, Yahova an’dzapitiriza kutithandiza pokha-pokha tikapitiriza kumutumikira mwakukhulupirika napo pa nthawe zakunesa.
Kodi Tingapitirize Tani Kukhala Wakukondwa Pomwe Tikupirira Mabvuto?
10 Bzomwe tingacite kuti tipitirize kukhala wakukondwa: Mbakumbirani Yahova kuti akupaseni nzeru. Penu tikufuna kupirira mabvuto mwakukondwa, cakuyamba tin’funika kumbapemba kwa Yahova kuti atipase nzeru kuti timbasankhule kucita bzinthu bzabwino. (Werengani Tiyago 1:5.) Tsono tin’funika kucita ciyani tikawona kuti Yahova akutawira lini mpembo wathu pa nthawe imweyoletu? Tiyago adalewa kuti ‘pitirizani kumbakumbira’ Mulungu. Yahova ambaneta lini ifepano tikambapitiriza kumukumbira nzeru. Ndipo iye cipo acidzatikalipira. Baba wathu wakudzulu ambapasa na mtima wentse tikambapemba kuti atipase nzeru, kuti tipirire mabvuto yathu. (Salimo 25:12, 13) Iye ambawona mabvuto yathu ndipo bzimbamuwawa kwene-kwene akambatiwona tikubonera. Ndipo kudziwa bzimwebzi kumbatikondwesa! Tsono, kodi Yahova ambatipasa tani nzeru?
11 Yahova ambatipasa nzeru mwakuphatisa basa Fala lace. (Mimwani 2:6) Kuti tikhale na nzeruzo tin’funika kumbapfunza Fala la Mulungu pabodzi na mabukhu yathu. Koma tin’funika kucita bzinthu bzizinji sikuti kundopfunza basi. Tin’funika kumbacita bzinthu bzomwe Mulungu ambatiuza kuti timbacite. Tiyago adanemba kuti: “Mbacitani bzomwe Fala la Mulungu limbalewa, sikuti kumbandobva basi.” (Tiyago 1:22) Tikambaphatisa basa malango ya Mulungu, timbakhala na mtendere, timbacita lini bzinthu mwakupitirira malire, ndipo timbakhalambo wanthu wa ntsisi. (Tiyago 3:17) Makhalidwe yamweya yambatithandiza kupirira mabvuto yali-yentse, ticipitiriza kukhala wakukondwa.
ip-1 matsa. 352-355 ndi. 21-22
“Palibe Munthu Omwe An’dzakhala m’Dzikomo An’dzalewa Kuti: ‘Ndikuduwala’”
21 Profesiya ya pa Zaiya 33:24 ikukwanisikambo ntsiku zino. Wanthu wa Yahova akukomedwambo thangwe ra kupozedwa mwauzimu. Iwo adatsudzulidwa ku bzipfunziso bzakunama ninga bzakuti mzimu umbafa lini, Utatu nakuti wanthu akafa ambakatenthedwa ku moto. Ambatambira malango yabwino yomwe yambawakhotcerera ku bzinthu bza upombo ayai uputa ndipo yambawathandizambo kusankhula bzinthu mwanzeru. Thangwe ra ntsembe ya cakulombolera ya Jezu Kristu, iwo ana makhalidwe yakucena pamaso pa Mulungu ndipo ambakomedwa thangwe ra kukhala na cikumbu-mtima cakucena (Akolose 1:13, 14; 1 Pedru 2:24; 1 Juwau 4:10) Kupozedwa kwa uzimuku kumbabweresa phindu. Mwa ciratizo, thangwe ra kutcenkha kucita bzinthu bza upombo ayai uputa na kufumali, Akristau ambakhala wakukhotcerereka ku matenda yakupasirana thangwe ra kucita malume ya pamphasa na kankro. — 1 Akolinto 6:18; 2 Akolinto 7:1.
22 Kuthumizira bzimwebzi, mafala ya pa Zaiya 33:24 yan’dzakwanisikiratu mu njira yakupambulika kwene-kwene pambuyo pa nkhondo Armagedo mu dziko lipsa la Mulungu. Mu Utongi bwa Mesiya, wanthu an’dzapozedwa mwakuthupi na mwauzimu. (Apokalipse 21:3, 4) Pambuyo pa kupfudzidwa kwa dziko la Sathaniri, bzakudabwisa bzomwe Jezu adacita pomwe akhali pantsi pano bzin’dzacitika pa dziko lentse la pantsi. Azimola an’dzawona, ankhuthu an’dzabva, anyakupunduka an’dzafamba! (Zaiya 35:5, 6) Bzimwebzi bzin’dzacitisa kuti wentse omwe an’dzapulumuka pa citsautso cikulu adzacitembo mbali pa basa likulu la kubwezeresa dziko la pantsi licikhala paraizo.
Cuma Cauzimu
Pitirizani Kufamba mu “Mseu Wakucena”
8 Wanthu winango angalewe kuti: ‘Kudziwa bzimwebzi n’kwakudekeza kwene-kwene. Tsono bzomwe bzidacitikira Adjudabzi bzina phindu lanyi kwa ifepano ntsiku zino?’ Bzimwebzi bzina phindu, thangwe rakuti ifepano tikufambambo mu “Mseu Wakucena.” Penu ndife anyakudzozedwa ayai wa “mabira manango,” tin’funika kupitiriza kufamba mu “Mseu Wakucena” omwe un’dzatithandiza kupitiriza kunamata Yahova ntsiku zino na kutsogolo pomwe Umambo bwa Mulungu bun’dzabweresa bzisimbo bzizinji pa dziko la pantsi. (Juwau 10:16) Kuyambira mu 1919 EC, amuna, akazi na wana azinji adacoka mu Babiloniya Mkulu aciyamba kufamba mu mseu wakuyezezerayu. Imwepo ndimwe m’bodzi wa iwo. Wanthu adayamba kufamba mu mseu umweyu magole 100 m’mbuyomu. Tsono pana wanthu omwe adayamba kukonza mseu umweyu pomwe likhanati kufika gole la 1919.
16-22 FEVEREIRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU ZAIYA 36-37
“Leka Kugopa Mafala Yomwe Wayabvayo”
it “Ezekiya” N.° 1 tsa. 14
Ezekiya
Bzomwe Sanakerube Akhafuna Kucitira Mzinda wa Jeruzalemu Bziribe Kukwanisika. Ninga momwe Ezekiya akhadikhirira, Sanakerube akhafuna kupfudza mzinda wa Jeruzalemu. Pomwe Sanakerube pabodzi na acikunda wace akhakhala mu mzinda wakukhotcerereka wa Lakisi, iye adatumiza thimu la acikunda wace pabodzi na mkulu wa acikundawo kuti akauze wanthu omwe akhakhala mu mzinda wa Jeruzalemu kuti abzipereke. Muimikiri wa thimulo akhali Rabisake (lomwe likhali dzina lace laucikunda), omwe akhalewalewa bwino-bwino Cihebereu. Iye akhanyoza Ezekiya pabodzi na Yahova, mwakukuwa acimbalewa kuti Yahova angadapulumusa lini Jeruzalemu m’manja mwa mambo wa Asiriya ninga momwe mirungu inango idatazirira kupulumusa mitundu inango yomwe ikhaitumikira. — 2Am 18:13-35; 2Nk 32:9-15; Zai 36:2-20.
ip-1 tsa. 387 ndi. 10
Mambo Omwe Adasimbidwa Thangwe ra Cikhulupiro Cace
10 Patsogolo pace, Rabisake adakumbusa Adjuda kuti iwo akhalibe acikunda azinji. Iye akhambalewalewa mwakubzikuza kuti: “Inepano nin’kupasa makavalo 2000 kuti tiwone penu iwepo ungakwanise kugumana wanthu omwe angapakire makavaloyo.” (Zaiya 36:8) Kodi bzikhana basa penu Adjuda akhana anyakupakira makavalo azinji ayai ang’ono-ng’ono? Ne, thangwe cipulumuso ca Adjuda cikhathemba lini kukhala na acikunda azinji. Mimwani 21:31 ambalewa kuti: “Kavalo ambapfunzisidwa kuti adzaphatisidwe basa pa ntsiku ya nkhondo, tsono cipulumuso cimbacokera kwa Yahova.” Patsogolo pace, Rabisake adalewa kuti Yahova akhasimba Asiriya sikuti Adjuda. Iye adapitiriza kulewa kuti bzingadakhala kuti Asiriya akusimbidwa lini bzingadakwanisika lini kuti iwo afike mu mzinda wa Djuda. — Zaiya 36:9, 10.
ip-1 tsa. 388 ndi. 13-14
Mambo Omwe Adasimbidwa Thangwe ra Cikhulupiro Cace
13 Pa kufuna kuthumizira mafala yaceyo, Rabisake adalewa pomwe mafala manango yakugopswa. Iye adacenjeza Adjuda kuti aleke kukhulupira Ezekiya penu angadalewa kuti: “Yahova an’tipulumusa.” Rabisake adakumbusa Adjuda kuti mirungu ya Asamariya iribe kukhotcerera madzinza 10 kuti yaleke kukundidwa na Asiriya. Ndipo tani pakulewa bza mirungu ya mitundu inango yomwe idakundidwa na Asiriya? “Iri kuponi mirungu ya Hamate na Aripadi?” iye adalewa pomwe kuti. “Iri kuponi mirungu ya Sefaravaimu? Kodi iyo idapulumusa Asamariya m’manja mwangu?” — Zaiya 36:18-20.
14 Kulewa cadidi, Rabisake omwe akhanamata mirungu yakunama akhabvesesa lini kusiyana komwe kukhalipo pakati pa Asamariya wakupanduka na mzinda wa Jeruzalemu omwe ukhatsogoleredwa na Ezekiya. Mirungu yakunama ya Asamariya ikhalibe mphanvu ya kupulumusa umambo bwa madzinza 10. (2 Amambo 17:7, 17, 18) Mwakusiyana na bzimwebzi, wanthu wa ku Jeruzalemu omwe akhatongedwa na Ezekiya akhadasiya kunamata mirungu yakunama aciyamba kutumikira Yahova. Ndipo aimikiri atatu wa Cidjuda alibe kuyezera kumufotokozera bzimwebzi Rabisake. “Wanthuwo adandonyamala ndipo alibe kumutawira cinthu, thangwe rakuti mambo akhadawauza kuti: ‘Lekani kukamutawira cinthu.’” (Zaiya 36:21) Eliyakimu, Sebina na Jowa adabwerera kwa Ezekiya acikamuuza bzomwe Rabisake akhadalewa. — Zaiya 36:22.
Cuma Cauzimu
it “Bzingwe” ndi. 4
Bzingwe
Yahova adauza Mambo Sanakerube wa ku Siriya kuti: “Nin’dzaikha ngoloweko pa mphuno yako, ndipo nin’dzamanga bzingwe pa mulomo wako. Ndipo nin’dzakubweza na njira yomwe udabwera nayo.” (2Am 19:28; Zai 37:29) Thangwe ra mphanvu ya Yahova sikuti mwakufuna kwace, Sanakerube adacoka ku Jeruzalemu acibwerera ku Ninive komwe patsogolo pace adadzaphedwa na wana wace caiwo. (2Am 19:32-37; Zai 37:33-38) Kuikha bzingwe pa mulomo pa anyamadulanthaka wace kukhalatiza kuti Yahova ndiye omwe angadawatonga ninga momwe cirombo cimbatongedwera cikamangidwa na cingwe. — Zai 30:28.
23 FEVEREIRO–1 MARÇO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU ZAIYA 38-40
“Iye An’dzausa Mabira Yace Ninga Momwe Ambacitira Makabusa”
Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa Pakulewa bza Mulungu
3 Werengani Zaiya 40:8. Kuyambira kale-kale, Fala la Mulungu likuthandiza amuna na akazi wakukhulupirika. Pakuti Bibliyalo lidanembedwa kale-kale kwene-kwene, lidanembedwa pa bzinthu bzakusaya kulimba ndipo mabukhu yomwe yadanembedwayo kulibe, kodi bzidakwanisika tani kuti iro lifike mpaka ntsiku zathu zino? Yahova adacitisa kuti wanthu akopiyari Fala lace kuti lipitirize kukhala liripo mpaka ntsiku zathu zino. Napo kuti omwe akhakopiyariwo akhali wanthu wakuperewera, iwo akhacita mphole kwene-kwene pa kukopiyaripo. Mdziwi munango wa nkhani za m’Bibliya, pa kufotokoza bza Bzinembo bza Cihebereu, adalewa kuti: “Palibe bukhu lomwe lidakopiyaridwi bwino kwene-kwene kuposa Bibliya.” Napo kuti Bibliya ndakale-kale kwene-kwene, lidanembedwa pa bzinthu bzakusaya kulimba ndipo omwe adalikopiyari mbanthu wakuperewera, ifepano tingakhulupire na mtima wentse kuti mafala yomwe timbawerenga m’Bibliyamo ndiyo yomwe Mwenekaciro, Yahova, akhafuna kuti yanembedwe.
4 Yahova ndiye omwe ambapereka “mphaso iri-yentse yabwino na yakulungama.” (Tiyago 1:17) Bibliya ni ibodzi mwa mphaso zabwino kwene-kwene zomwe Yahova adatipasa. Munthu akatipasa mphaso timbadziwa kuti munthuyo ambatifuna ndipo akudziwa bzomwe tikufunikira. Mpsibodzi-bodzimbo na munthu omwe adatipasa Bibliya. Ifepano tikambawerenga Bibliya, timbapfunza bzizinji pakulewa bza Yahova. Timbapfunza kuti iye ambadziwa bzomwe ifepano tikufunikira pa moyo wathu. Mu nkhani ino, tin’pfunza momwe Bibliya limbalatizira kuti Yahova ngwanzeru, ngwacirungamo ndipo ngwalufoyi. Cakuyamba, bwerani tiwone kuti Bibliya limbalatiza tani kuti Mulungu ngwanzeru kwene-kwene.
cl tsa. 70 ndi. 7
Mphanvu Yakukhotcerera — “Mulungu ni Mbuto Yathu Yakuthawira”
7 Ninga momwe makabusa ambacitira, Yahova ambatitsimikizira kuti an’dzatikhotcerera. (Ezekiyeli 34:11-16) Kumbukirani bzomwe Zaiya 40:11 ambalewa pakulewa bza Yahova ninga momwe Kapitulo 2 la bukhu lino limbalewera. Iro limbati: “Iye an’dzausa mabira yace ninga momwe ambacitira makabusa. Na boko lace iye an’dzatsonkhanisa wana wa mabira. Ndipo an’dzanyamulira mabirayo pa cifuwa.” Kodi kamwana ka bira kangafike tani pakukhala “pa cifuwa” pa makabusa ayai pa cakubvala cace ca kunja? Iko pinango kangafenderere makabusayo kacikhuya minyendo yace. Tsono makabusayo ni omwe angafunikire kukotama acidzusa kabirako na kukaikha pa cifuwa pace. Bzimwebzi bzikulatiza kuti M’busa wathu Mkulu ambafuna kutikhotcerera!
‘Iye Ambapasa Mphanvu Munthu Wakuneta’
4 Werengani Zaiya 40:26. Palibe munthu omwe angakwanise kulewenga nyenyezi zense zomwe ziri kudzulu. Ndipo masiyentista yambalewa kuti kudzulu kuna nyenyezi zakupitirira mabidyau 400. Tsono, Yahova ambakwanisa kucemera dzina la nyenyezi ibodzi na ibodzi. Kodi bzimwebzi bzinkutipfunzisa ciyani pakulewa bza Yahova? Tinkupfunza kuti penu Yahova ambasamalira nyenyezi za kudzulu, ndiye kuti iye ambatisamalira kuposa nyenyezizo! Ndipo iye ambacita bzimwebzi thangwe rakuti ifepano timbamutumikira mwa lufoyi, sikuti mwakucita kukakamizidwa. (Salimo 19:1, 3, 14) Baba wathu wakudzulu ambadziwa bzense pakulewa bza ifepano. Ndipo Bibliya limbalewa kuti iye ambalewenga ‘napo tsisi la mu msolo mwanu.’ (Mateu 10:30) Yahova ambafuna kuti tidziwe kuti iye ‘ambadziwa bzense bzomwe bzimbacitikira anyakulungama.’ (Salimo 37:18) Kulewa cadidi, Yahova ambawona mabvuto yathu yense ndipo iye an’dzatipasa mphanvu zomwe tin’funikira kuti tipirire.
5 Werengani Zaiya 40:28. Yahova ni Mwenekaciro wa mphanvu zense. Mwa ciratizo, ndokumbukirani mphanvu zomwe dzuwa linazo. Nyakunemba nkhani za siyensiya munango wakucemeredwa David Bodanis, adalewa kuti m’mphindi iri-yense, dzuwa limbacosa mphanvu yakundendemerana na mphanvu ya mabomba ya atomika bzulu na bzulu. Ndipo kafuku-fuku munango, adalatiza kuti mphanvu zomwe dzuwa limbacosa mu mphindi ibodzi yokha, zingacitise wanthu pa dziko lentse la pansi kukhala na magetsi kwa magole 200.000! Kulewa cadidi, Yahova omwe ambapereka mphanvu kwa dzuwa, angatipasembo mphanvu zomwe tin’funikira kuti tilimbane na mabvuto yathu.
6 Werengani Zaiya 40:29. Kutumikira Yahova kumbatikondwesa kwene-kwene. Jezu adauza anyakupfunza wace kuti: ‘Nyamulani djoki langu . . . Ndipo mun’dzagumana mtendere m’mitima mwanu, thangwe djoki langu ndakufewa, ndipo mtolo wangu ngwakulula.’ (Mateu 11:28-30) Mafalaya njacadidi! Nthawe zinango, ifepano timbakhala wakuneta pomwe tinkuyenda ku mitsonkhano ayai mu utumiki bwakumunda. Kodi timbabva tani tikabwerera? Ifepano timbakhala wakutsangalazidwa na wakukonzeka kulimbana na mabvuto yathu. Kulewa cadidi, djoki la Jezu ndakulula.
Cuma Cauzimu
Dzina la Yahova Ndakufunika kwa Ifepano
12 Tikambathandizira kucenesa dzina ayai mbiri ya Yahova timbakhala tikutewezera Jezu Kristu. Zaiya akhadalewambo kuti munthu angadabwera “kudzakonza njira ya Yahova.” (Zaiya 40:3) Kodi bzimwebzi bzidakwanisika tani? Juwau Batista adakonzera njira Jezu, omwe adabwera m’dzina la Yahova na kulewalewa m’dzina la Yahovayo. (Mateu 3:3; Marko 1:2-4; Luka 3:3-6) Profesiya ibodzi-bodziyi, idalewa kuti: “Ulemerero bwa Yahova bun’dzawonekera.” (Zaiya 40:5) Kodi bzimwebzi bzidakwanisika tani? Pomwe Jezu adabwera pa dziko la pantsi, iye adaimira bwino-bwino Yahova ndipo bzikhali ninga kuti Yahovayo ndiye omwe akhadabwera pa dziko la pantsi. — Juwau 12:45.