ƐZUKOALƐDEƐ 31
Bu Awie Mɔ
NGƐLƐLERA ne ka kile yɛ kɛ yɛli “menli kɔsɔɔti eni” yɛɛ ‘yɛmmaka awie anwo edwɛkɛ ɛtane.’ (1 Pita 2:17; Tae. 3:2) Nɔhalɛ nu, “menli mɔɔ Nyamenle ɛbɔ bɛ kɛ ɔdaye ye ɛsaso la” a yɛyia bɛ a. (Gye. 3:9) Kelaese wule manle awie biala. (Dwɔn 3:16) Yemɔti ɔhyia kɛ awie biala te edwɛkpa ne amaa yeava yeali gyima na yeanyia ngoane. (2 Pita 3:9) Menli bie mɔ lɛ subane anzɛɛ tumi bie mɔɔ yemɔti ɔwɔ kɛ yɛdi bɛ eni kpalɛ a.
Duzu ati a menli bie mɔ ɛngile ɛbulɛ kɛmɔ Baebolo ne maa nwolɛ anwosesebɛ kɛ yɛyɛ la ɛ? Bie a ɛkɛ ne amaamuo a bahile awie mɔɔ ɔwɔ kɛ bɛdi ye eni la—maanle mɔɔ ɔvi nu, ɔ nwo nane, ye awodeɛ, kpɔkɛdelɛ, ɛvolɛ, anwonyia, anzɛɛ ye gyinlabelɛ. Nzisi mɔɔ ɛbu wɔ arane mgbanyima avinli la ɛmmaa menli ɛmbu tumililɛ. Wɔ maanle bie mɔ azo, menli akunlu ɛndwo bɛ asetɛnla nwo ɔluakɛ bie a bɛfa mekɛ dɔɔnwo bɛyɛ gyima na bɛanyia mɔɔ bɛkpondɛ la, yɛɛ bɛ nee menli mɔɔ bɛnla ɛbulɛ ali la a de a. Mgbavolɛ yia atipɛnema ngyegyelɛ mɔɔ maa bɛdwazo bɛtia kilehilevolɛma nee menli mɔɔ di tumi la. Tɛlevihyɛne zo gyimalilɛ mɔɔ kile kɛzi ngakula nyia tumi wɔ bɛ awovolɛ nwo zo la nyia ngakula dɔɔnwo anwo zo tumi. Ɔhyia mɔdenlebɔlɛ amaa yɛammaa ewiade nzuzulɛ ɛhye anzɛkye ɛbulɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa menli la. Noko saa yɛdi menli eni a, ɔmaa awie biala kola kile ye adwenle.
Da Ɛ Nwo Ali Wɔ Ɛbulɛ Nu. Menli anye la kɛ awie mɔɔ sonle Nyamenle la bala ɛbulɛ ali ɔlua ye anwoziezielɛ nee ye ɛbɛlabɔlɛ zo. Asolo ɛleka biala nee kɛzi bɛbu enililɛ mɔɔ fɛta la. Bie mɔ bu ye kɛ saa ɛ nee awie ɛlɛtendɛ na ɛzo kyɛlɛ anzɛɛ ɛ sa ko vea wɔ kodoku nu a ɔngile ɛbulɛ. Wɔ ɛleka bie mɔ, menli die subane zɛhae to nu. Dwenle ɛkɛ ne amra nganeɛdelɛ nwo amaa wɔanvo awie. Zɔhane mɔɔ ɛbayɛ la baboa wɔ yeamaa wɔahoati ninyɛne mɔɔ si edwɛkpa ne ɛhanlɛ adenle la.
Ɛhye le zɔ wɔ kɛzi yɛbiza menli ahye la anu, titile mgbanyinli. Bɛbu ye kɛ ɔnle kpalɛ kɛ kakula bavɛlɛ kpanyinli bie duma kpanye, kyesɛ ɔmaa ye adenle kɛ ɔyɛ zɔ. Wɔ ɛleka bie mɔ noko bɛmmaa nwolɛ adenle kɛ mgbanyinli babɔ ɛyɛvolɛ bie duma kpanye. Eza wɔ aneɛ dɔɔnwo anu bɛfa edwɛkɛkpɔkɛ “bɛ” anzɛɛ debie gyɛne bɛda ɛbulɛ ali bɛkile kpanyinli anzɛɛ awie mɔɔ lɛ tumi la.
Kile Menli Nwo Anyelielɛ. Wɔ azua ngyikyi zo, bɛ nye la kɛ saa ɛlua adenle nu na ɛyia awie anzɛɛ ɛlɛwolo sua bie anu a ɛbala ɛbulɛ ali. Ɛbahola wɔayɛ ɛhye ɔlua ahyebizalɛ, ɛzelekɛ, ɛ ti mɔɔ ɛbabɔ ye aze, anzɛɛ ɛ nye anzi mɔɔ ɛbahwe ye ekyi la azo. Saa ɛnwu awie na wɔampili ye a, bɛbu ye kɛ ɛmbu debie.
Bie mɔ bade nganeɛ kɛ wɔampili bɛ saa bɔbɔ ɛnwunle bɛ a. Adenle boni azo? Kɛmɔ wɔambɔ bɛ duma wɔambiza bɛ ahye la ati. Subane bie mɔɔ wɔ menli nwo la a bɛta bɛfa bɛnwu bɛ a. Bɛnda bɛmbu menli mɔɔ ɛli dɛne nee menli mɔɔ lɛ kpɔkɛdelɛ nwo ngyegyelɛ la. Noko, Nyamenle Edwɛkɛ ne kile yɛ kɛzi ɔwɔ kɛ yɛbu menli zɛhae mɔ na yɛkulo bɛ la. (Mat. 8:2, 3) Yɛ muala yɛvo wɔ adenle bie azo ɔlua Adam ɛtane ne ati. Saa awie mɔ fa wɔ nvonleɛ a ka ɛ nwo edwɛkɛ a, asoo ɛbade nganeɛ kɛ bɛbu wɔ? Asoo ɛngulo kɛ bɛbava wɔ subane kpalɛ ne mɔ a bɛaha ɛ nwo edwɛkɛ ɔ?
Eza ɔwɔ kɛ ɛbu tileyɛlɛ na ɛdie ɛto nu. Wɔ ɛleka bie mɔ, ɔhyia kɛ ɛtendɛ ɛkile suamenle ne kolaa na wɔali menli mɔɔ wɔ awuke ne anu la daselɛ. Ɔnva nwo kɛ yɛ daselɛlilɛ nee ngilehilelɛ gyima ne vi Gyihova ɛkɛ la, yɛnwu ye kɛ Nyamenle ɛmaa awovolɛ tumi kɛ bɛtete bɛ mra, bɛdenrɛdenrɛ bɛ na bɛhilehile bɛ. (Ɛfɛ. 6:1-4) Yemɔti, saa ɛkɔ awuke bie anu a, ɔbayɛ kpalɛ kɛ ɛbalumua ɛ nee awovolɛ ne mɔ adendɛ kolaa na ɛ nee ngakula ne mɔ abɔ adawu.
Mgbanyinli lɛ ɛbɛlabɔlɛ nu anwubielɛ dɔɔnwo yemɔti ɔwɔ kɛ yɛbu bɛ. (Dwobu 32:6, 7) Ɛhye mɔɔ adiema raalɛ adekpakyelɛnli bie mɔɔ wɔ Sri Lanka nwunle ye la boale ye wɔ mekɛ mɔɔ ɔhɔle nrenya kpanyinli bie sua nu la. Nrenya ne andie ye na ɔhanle kɛ: “Kɛzi memaa ɛdawɔ kakula nu wɔahilehile me Baebolo ne ɛ?” Noko adiema ne buale kɛ: “Nɔhalɛ nu, meamba kɛ mebahilehile wɔ, emomu membale kɛ mebaha debie mɔɔ menzukoale mɔɔ manle menyianle anyelielɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ meka mekile awie mɔ la meahile wɔ.” Adekpakyelɛnli ne mualɛ kɛnlɛma ne hanle nrenya ne ahonle. Nrenya ne hanle kɛ: “Duzu a ɛzukoale a, ka kile me?” Adiema ne hanle kɛ: “Mezukoa kɛzi yɛbadɛnla aze dahuu la.” Nrenya kpanyinli ne bɔle ɔ bo kɛ ɔ nee Gyihova Alasevolɛ sukoa Baebolo ne. Tɛ kpanyinli biala a banyia ɛhulolɛ kɛ ɔka kɛzi ɔwɔ kɛ bɛbu ye la a, noko bɛ nuhua dɔɔnwo anye balie nwolɛ.
Noko ɔbahola yeara ye kɛ ɛbala ɛbulɛ bie ali wɔamaa yeabo zolɛ. Wɔ Pacific bɔra ne azo nee ɛleka bie mɔ, amaamuo adenle mɔɔ bɛdua zo bɛbiza ahye wɔ ɛbulɛ nu mɔɔ Alasevolɛ ne mɔ bava ali gyima wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛkɔ namule bie azo anzɛɛ mbusua bie arelemgbunli ɛkɛ la bahola amaa bɛadie bɛ na bɛ nee arelemgbunli ne mɔ nee menli mɔɔ bɛsie bɛ la amuala adie bɛ edwɛkɛ ne. Noko, ɔngyia yɛɛ ɔnle kpalɛ kɛ ɛbahanvo awie adalɛ nu. (Mrɛ. 29:5) Wɔ aneɛ bie mɔ anu, edwɛkɛ mɔɔ kile ɛbulɛ la boka aneɛmɛla ne anwo, noko ɔnle kɛ Keleseɛnema fa di gyima bɛmaa ɔbo zolɛ.
Tendɛ Ɛbulɛ Nu. Baebolo ne ka kɛ ‘yɛva bɛtɛɛyɛlɛ’ nee ɛbulɛ yɛhilehile yɛ anyelazo ne anu. (1 Pita 3:15, 16) Yemɔti, bie a yɛ nwo bapele yɛ kɛ yɛka nvonleɛ mɔɔ wɔ awie nzuzulɛ nwo la anwo edwɛkɛ, noko asoo nrɛlɛbɛ wɔ nu kɛ yɛbaha ye wɔ adenle mɔɔ bahile kɛ yɛmbu ye la azo? Asoo ɔnrɛyɛ kpalɛ kɛ yɛbava abotane yɛadie ye, bie a yɛabiza deɛmɔti ɔte nganeɛ zɔhane la, na akee yɛazuzu ye nganeɛdelɛ ne anwo wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛfa Ngɛlɛlera ne yɛ nee ye azuzu edwɛkɛ ne anwo la ɔ?
Saa yɛgyi bama ne azo yɛlɛtendɛ yɛahile tievolɛma a, ɔwɔ kɛ yɛda ɛbulɛ mɔɔ yɛda ye ali yɛkile yɛ gɔnwo mɔ wɔ adwelielilɛ nu la bie ali. Tendɛvolɛ mɔɔ bu ye tievolɛma la ɛnrɛdendɛ ɛnrɛtia bɛ anzɛɛ ɔnrɛla subane mɔɔ kile kɛ: “Saa ɛkulo a, fa yɛ gyima” la ali. Saa ɛtendɛ wɔ zɔhane adenle ne azo a, ɔto menli asa nu. Nea kɛzi ɔle kpalɛ kɛ ɛbanwu tievolɛma kɛ menli ekpunli mɔɔ kulo Gyihova na bɛkulo kɛ bɛsonle ye a! Ɔwɔ kɛ yɛda ndelebɛbo ali wɔ mekɛ mɔɔ yɛ nee menli mɔɔ ɛyɛ bɛtɛɛ wɔ sunsum nu, bɛnlɛ anwubielɛ, anzɛɛ bɛnva Baebolo folɛdulɛ bɛnli gyima ndɛndɛ ɛlɛdi edwɛkɛ la yɛfa yɛsukoa Gyisɛse.
Saa tendɛvolɛ ne da ye ali kɛ ɔboka menli mɔɔ ɔwɔ kɛ bɛfa Nyamenle Edwɛkɛ ne bɛdi gyima kpalɛ la anwo a, ye tievolɛma banwu kɛ ɔbu bɛ. Ɛhye ati, nrɛlɛbɛ wɔ nu kɛ yɛbahoati kɛ yɛbava edwɛkɛkpɔkɛ “ɛdawɔ” yɛali gyima wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛkile kɛzi bɛfa ngɛlɛlera bie bɛdi gyima la. Kɛ neazo la, yɛ ngakyile mɔɔ wɔ kpuyia, “Asoo ɛlɛyɛ debie biala mɔɔ ɛbahola la ɔ?” nee edwɛkɛ “Ɔle kpalɛ kɛ yɛbabiza yɛ nwo kɛ: ‘Asoo melɛyɛ debie biala mɔɔ mebahola la ɔ?’” anu la nzonlɛ. Edwɛkɛmiza ne amuala le ko, noko wɔ mɔɔ lumua la anu tendɛvolɛ ne ɛngile kɛ ɔboka tievolɛma ne anwo. Mɔɔ tɔ zo nwiɔ la maa awie biala, mɔɔ tendɛvolɛ ne boka nwo la anwosesebɛ kɛ ɔzuzu ye tɛnlabelɛ nee ye bodane nwo.
Kpo kɛ ɛbayɛ kasele ɔluakɛ ɛkulo kɛ tievolɛma sele la ati. Ɛhye maa ɛbulɛ mɔɔ bɛlɛ bɛmaa Baebolo ne anu edwɛkɛ ne la ka aze. Nɔhalɛ nu, ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ nye die yɛ Nyamenle ɛzonlenlɛ ne anwo. Ɔbahola yeara ye kɛ yɛ gyimalilɛ ne foa bie bayɛ ɛzelekɛ. Noko, saa yɛkakyi anyebolo edwɛkɛ mɔɔ wɔ nu la yɛmaa ɔyɛ ɛzelekɛ a, ɔnrɛhile kɛ yɛbu Nyamenle nee tievolɛma ne.
Ɔrɛla ye kɛ kɛzi yɛbikye menli, yɛ nyɛleɛ nee yɛ ɛdendɛlɛ bala ye ali dahuu kɛ yɛbu menli kɛmɔ Gyihova ɛhilehile yɛ kɛ yɛbu bɛ la.