Lɛvitikɔso
25 Gyihova zele Mosisi bieko wɔ Saenae Boka ne azo kɛ: 2 “Ka kile Yizilayɛma kɛ, ‘Saa bɛdwu azɛlɛ ne mɔɔ melɛfa meamaa bɛ la azo a,+ azɛlɛ ne balie ɔ menle ɔluakɛ ɔle ɛnwomenlelielɛ ɔmaa Gyihova.+ 3 Bɛbava ɛvolɛ nsia balua ma wɔ bɛ ɛya nu, bɛaziezie bɛ vanye mbaka nwo na bɛaboɔboa azɛlɛ ne azo aleɛ nloa.+ 4 Noko ɛvolɛ nsuu ne azo, ɔwɔ kɛ azɛlɛ ne die ɔ menle bɔkɔɔ, ɔle ɛnwomenlelielɛ ɔmaa Gyihova. Ɔnle kɛ bɛdua ma wɔ bɛ ɛya nu anzɛɛ bɛsiezie bɛ vanye mbaka nwo. 5 Ɔnle kɛ bɛte bɛ ma bo zo mɔɔ ɔ ngome ɔkɛfifi la yɛɛ ɔnle kɛ bɛboɔboa bɛ vanye mbaka mɔɔ bɛanziezie nwo la azo ma nloa. Ɔwɔ kɛ azɛlɛ ne die ɔ menle bɔkɔɔ ɛvolɛ ko. 6 Noko bɛbahola bɛali aleɛ mɔɔ kɛvinde azɛlɛ ne azo wɔ mekɛ mɔɔ ɔlɛdie ɔ menle la bie; bɛdabɛ, bɛ ngɛkɛlɛ mrenyia nee mraalɛ, bɛ ɛkpanli, nyɛvolɛ mɔɔ nee bɛ de, 7 yɛɛ nyɛmoa nee ɛbɔ nu nane mɔɔ wɔ bɛ azɛlɛ ne azo la. Bɛbahola bɛali aleɛ biala mɔɔ kɛvinde azɛlɛ ne azo la.
8 “‘Bɛbadia ɛnwomenlelielɛ ɛvolɛ nsuu, ɛvolɛ nsuu fane nsuu, na ɛnwomenlelielɛ ɛvolɛ nsuu ne dodo bayɛ ɛvolɛ 49. 9 Akee bɛbabɔ aweɛne ne kpole wɔ siane nsuu ne kenle bulu ne, Mgbɔdalɛ Kenle ne azo,+ ɔwɔ kɛ bɛmaa bɛte aweɛne ne ane wɔ bɛ azɛlɛ ne azo amuala. 10 Ɔwɔ kɛ bɛte ɛvolɛ 50 ne anwo na bɛbɔ fanwodi nwo nolo bɛmaa menli mɔɔ de azɛlɛ ne azo la amuala te.+ Ɔbayɛ Fanwodi Ɛvolɛ yeamaa bɛ, na bɛ nuhua ko biala bazia ahɔva ye agyapadeɛ yɛɛ bɛ nuhua ko biala bazia ahɔ ye abusua ne ɛkɛ.+ 11 Ɛvolɛ 50 ne bayɛ Fanwodi Ɛvolɛ amaa bɛ. Bɛnrɛlua ma yɛɛ bɛnrɛde ma bo zo mɔɔ ɔ ngome ɔfifile la anzɛɛ bɛnrɛboɔboa vanye mbaka mɔɔ bɛanziezie nwo la azo ma nloa.+ 12 Ɔluakɛ ɔle Fanwodi Ɛvolɛ. Ɔwɔ kɛ ɔyɛ nwuanzanwuanza ɔmaa bɛ. Bɛbali aleɛ biala mɔɔ kɛvinde azɛlɛ ne azo la ala.+
13 “‘Wɔ Fanwodi Ɛvolɛ ɛhye anu, ɔwɔ kɛ awie biala sia kɔfa ye agyapadeɛ.+ 14 Saa bɛtɔne debie bɛamaa bɛ gɔnwo anzɛɛ bɛtɔ debie bɛavi ye ɛkɛ a, ɔnle kɛ bɛsisi bɛ nwo.+ 15 Saa ɛtɔ debie wɔavi ɛ gɔnwo ɛkɛ a, suzu ɛvolɛ dodo mɔɔ ɛpɛ nu ɔvi Fanwodi Ɛvolɛ ne la anwo, yɛɛ ɔwɔ kɛ ɔnea mekɛ mɔɔ ɛha na bɛade ma la na yeadɔne ye yeamaa wɔ.+ 16 Saa ɛvolɛ mɔɔ ɛha la zonle a, ɔbahola yeavola ye bolɛ ne, na saa ɛvolɛ mɔɔ ɛha la anzo a, ɔwɔ kɛ ɔte ye bolɛ ne azo ɔluakɛ ma dodo mɔɔ ɛbanyia wɔ zo la anwo a ɔbanlea yeadɔne ye yeamaa wɔ a. 17 Ɔnle kɛ bɛ nuhua biala sisi ɔ gɔnwo,+ na ɔwɔ kɛ bɛsulo bɛ Nyamenle ne,+ ɔluakɛ medame a mele Gyihova bɛ Nyamenle ne a.+ 18 Saa bɛdi me ngyehyɛleɛ nee me mɛla ne mɔ azo a, bɛbadɛnla azɛlɛ ne azo bɛ nwo adɔ bɛ.+ 19 Azɛlɛ ne bamaa bɛ ye nzoleɛ,+ bɛbali bɛ ko ayi na bɛadɛnla ɛkɛ ne bɛ nwo adɔ bɛ.+
20 “‘Noko saa bɛka kɛ: “Saa yɛanlua ma anzɛɛ yɛamboɔboa aleɛ nloa wɔ ɛvolɛ nsuu ne azo a, duzu a yɛbali a?”+ 21 Mebamaa me nyilalɛ ara bɛ nwo zo wɔ ɛvolɛ ne mɔɔ tɔ zolɛ nsia la anu, na azɛlɛ ne bamaa bɛanyia aleɛ mɔɔ ɔbaza bɛ ɛvolɛ nsa la.+ 22 Akee bɛbalua ma wɔ ɛvolɛ mɔtwɛ ne azo, na bɛali aleɛ dɛba ne bie kɔkpula ɛvolɛ ngɔnla ne azo. Kɔkpula kɛ ye aleɛ ne kɛyɛ kpalɛ la, bɛbali dɛba ne bie.
23 “‘Ɔnle kɛ bɛtɔne azɛlɛ ne bɔkɔɔ,+ ɔluakɛ azɛlɛ ne le me ɛdeɛ.+ Ɔboalekɛ bɛle nyɛvolɛ nee adendulɛma wɔ me nye zo.+ 24 Wɔ bɛ azɛlɛ ne azo amuala, ɔwɔ kɛ bɛmaa azɛlɛ menle kola sia tɔ ye azɛlɛ ne.
25 “‘Saa ɛ diema kyia na ɔwɔ kɛ ɔtɔne ye agyapadeɛ ne bie a, ɔwɔ kɛ koliagya mɔɔ bikye ye la ba na ɔsia ɔtɔ deɛ ne mɔɔ ɔ diema ne ɛdɔne ye la.+ 26 Saa awie ɛnlɛ koliagya biala na ɔnyia ɔ nwo mɔɔ ɔbahola yeazia yeadɔ a, 27 ɔwɔ kɛ ɔsese ye bolɛ ɔfi ɛvolɛ ne mɔɔ ɔdɔnenle ye la na ɔsiane ezukoa mɔɔ ɛha la ɔmaa ahenle mɔɔ ɔdɔnenle ye ɔmaanle ye la. Akee ɔbahola yeazia yeahɔva ye agyapadeɛ ne.+
28 “‘Noko saa yeannyia ezukoa yeanzia yeandɔ yeanvi ye ɛkɛ a, deɛ ne mɔɔ ɔdɔnenle ye la baha ahenle mɔɔ dɔle la ɛkɛ too Fanwodi Ɛvolɛ ne adwu;+ na ɔbazia yearali ɔ sa nu wɔ Fanwodi Ɛvolɛ ne anu na yeazia yeahɔva ye agyapadeɛ ne.+
29 “‘Saa awie tɔne sua wɔ suakpole mɔɔ bɛlie nwolɛ bane la azo a, ɔlɛ adenle ɔsia ɔtɔ ye debie kɔkpula kɛ ɛvolɛ ne mɔɔ ɔvale ɔdɔnenle sua ne la kɛhɔ awieleɛ; ɔlɛ adenle ɔsia ɔtɔ sua ne+ wɔ ɛvolɛ ne anu amuala. 30 Noko saa yeanzia yeandɔ na ɛvolɛ ko dwu a, sua ne mɔɔ wɔ suakpole mɔɔ bɛlie nwolɛ bane azo la bayɛ ahenle mɔɔ dɔle la ɛdeɛ bɔkɔɔ wɔ ye awolɛndoazo kɔsɔɔti anu. Ɔnle kɛ ɔfi ɔ sa nu wɔ Fanwodi Ɛvolɛ ne anu. 31 Noko ɔwɔ kɛ bɛbu azua mɔɔ bɛtɛdiele nwolɛ bane la kɛ bɛboka ɛya mɔɔ wɔ namunamu nu la anwo. Ɔwɔ kɛ bɛkola bɛsia bɛtɔ ye mekɛ biala, na ɔwɔ kɛ bɛfa bɛmaa ɔ menle wɔ Fanwodi Ɛvolɛ ne anu.
32 “‘Noko Livaema azua mɔɔ wɔ bɛ azuamgbole ne mɔ azo la ɛdeɛ,+ Livaema bahola azia adɔ bɛ debie mekɛ biala. 33 Saa Livaema anzia andɔ bɛ agyapadeɛ ne a, bɛbava sua ne mɔɔ bɛdɔnenle ye wɔ suakpole ne azo la bɛamaa bɛ wɔ Fanwodi Ɛvolɛ ne anu,+ ɔluakɛ Livaema azua mɔɔ wɔ azuamgbole ne mɔ azo la le bɛ agyapadeɛ wɔ Yizilayɛma avinli.+ 34 Eza ɔnle kɛ bɛtɔne nyɛmoa adidileka+ mɔɔ zuozua bɛ azuamgbole ne mɔ la, ɔluakɛ ɔle bɛ agyapadeɛ dahuu.
35 “‘Saa ɛ diema mɔɔ de bikye wɔ la kyia na ɔngola ɔ nwo nea a, ɔwɔ kɛ ɛboa ye+ kɛ mɔɔ ɛbayɛ wɔamaa ɛyɛvolɛ nee adendulɛnli la,+ amaa ɔ nee wɔ adɛnla ngoane nu. 36 Mmadie ye mpaefoa anzɛɛ mmakpondɛ ɔ nwo zo nvasoɛ.+ Ɔwɔ kɛ ɛsulo wɔ Nyamenle ne,+ na ɛ diema ne nee wɔ adɛnla ngoane nu. 37 Mmabɔ ye bosea ɛdie nwolɛ mpaefoa+ anzɛɛ mmafa wɔ aleɛ ɛmaa ye ɛkpondɛ zolɛ nvasoɛ. 38 Medame a mele Gyihova bɛ Nyamenle ne mɔɔ yele bɛ vile Yigyibiti azɛlɛ zo+ kɛ mefa Keena azɛlɛ ne meamaa bɛ meava meahile kɛ medame a mele bɛ Nyamenle ne la.+
39 “‘Saa ɛ diema mɔɔ de bikye wɔ la kyia na ɔwɔ kɛ ɔtɔne ɔ nwo ɔmaa wɔ a,+ ɔnle kɛ ɛmaa ɔyɛ akɛlɛ gyima.+ 40 Ɔwɔ kɛ ɛ nee ye tɛnla kɛ ɛkpanli+ anzɛɛ adendulɛnli la. Ɔwɔ kɛ ɔsonle wɔ too Fanwodi Ɛvolɛ ne dwu. 41 Akee ɔ nee ɔ mra* bavi ɛ nwo ɛkɛ ne ahɔ na yeazia yeahɔ ye abusua ne ɛkɛ. Ɔwɔ kɛ ɔsia ɔkɔfa ye nenyia mɔ agyapadeɛ ne.+ 42 Ɔluakɛ bɛle me ngɛkɛlɛ mɔɔ menyele bɛ menvile Yigyibiti azɛlɛ zo a.+ Ɔnle kɛ bɛtɔne bɛ nwo kɛ mɔɔ bɛtɔne akɛlɛ la. 43 Ɔnle kɛ ɛkile ye nyane;+ ɔwɔ kɛ ɛsulo wɔ Nyamenle ne.+ 44 Ɔwɔ kɛ bɛ ngɛkɛlɛ mrenyia nee mraalɛ fi maanle maanle mɔɔ zuozua bɛ la anu, bɛbahola bɛadɔ akɛlɛ nrenyia anzɛɛ raalɛ bɛavi bɛ ɛkɛ. 45 Eza bɛbahola bɛadɔ nyɛvolɛ mɔɔ nee bɛ de la amra+ nee bɛ mbusua mɔɔ bɛwole bɛ wɔ bɛ azɛlɛ ne azo la bie bɛayɛ ngɛkɛlɛ, na bɛava bɛayɛ bɛ agyapadeɛ. 46 Bɛbahola bɛava bɛ bɛamaa bɛ mra kɛ bɛle bɛ agyapadeɛ dahuu. Bɛbahola bɛamaa bɛayɛ gyima, noko ɔnle kɛ bɛkile bɛ mediema Yizilayɛma nyane.+
47 “‘Noko saa ɛyɛvolɛ anzɛɛ adendulɛnli bie mɔɔ wɔ bɛ avinli la nyia ɔ nwo na ɛ diema mɔɔ nee wɔ de la kyia na ɔwɔ kɛ ɔtɔne ɔ nwo ɔmaa ɛyɛvolɛ ne anzɛɛ adendulɛnli ne, anzɛɛ ɛyɛvolɛ ne busuanli bie a, 48 ɔtɔne ɔ nwo ɔwie a, bɛkola bɛsia bɛdie ye. Ɔ mediema mrenyia ne mɔ ko bahola alie ye,+ 49 anzɛɛ ye papa adiema nrenyia, anzɛɛ ye papa adiema nrenyia ara, anzɛɛ ye busuanli biala mɔɔ bikye ye la,* bahola alie ye.
“‘Anzɛɛ saa ɔnyia ɔ nwo a, ɔbahola yealie ɔ nwo.+ 50 Ɔwɔ kɛ ɔ nee ahenle mɔɔ dɔle ye la sese mekɛ mɔɔ ɔdɔnenle ɔ nwo ɔmaanle ye kɔkpula Fanwodi Ɛvolɛ ne azo,+ na ɔ ti bolɛ ne nee ɛvolɛ dodo ne bayɛ ko.+ Bɛbasese gyima mɔɔ ɔbayɛ wɔ mekɛ zɔhane anu la kɛ ɛkpanli ɛdeɛ ne la.+ 51 Saa ɛvolɛ mɔɔ ɛha la zonle a, ɔwɔ kɛ ɔtua ɛvolɛ mɔɔ ɛha la anwo ezukoa ɔmaa ahenle mɔɔ dɔle ye la. 52 Noko saa ɛvolɛ mɔɔ ɛha na Fanwodi Ɛvolɛ ne adwu la anzo a, ɛnee ɔwɔ kɛ ɔsese ɛvolɛ mɔɔ ɛha la anwo ezukoa ne na ɔtua ɔmaa ahenle mɔɔ dɔle ye la. 53 Ɔwɔ kɛ ɔsonle ye ɛvolɛ biala kɛ ɔle ɛkpanli; na ɔwɔ kɛ bɛnea kɛ ɔnrɛhile ye nyane.+ 54 Noko saa ɔnrɛhola ɔnrɛlua adenle ɛhye azo ɔnrɛlie ɔ nwo a, Fanwodi Ɛvolɛ ne anu, ɔbava ɔ nwo yeali+ na ɔ nee ɔ mra* ne mɔ ahɔ.
55 “‘Ɔluakɛ Yizilayɛma le me ngɛkɛlɛ. Bɛle me ngɛkɛlɛ mɔɔ menyele bɛ menvile Yigyibiti azɛlɛ zo a.+ Medame a mele Gyihova bɛ Nyamenle ne a.