Yɛ Ɛbɛlabɔlɛ Nee Yɛ Ɛzonlenlɛ Nyianu Buluku Ne Anwo Neɛnleanu
MAY 4-10
Kpondɛ Sunsum Nu Ninyɛne Dɔɔnwo
it-1 678
Yidɔm
(Yidɔm) [Kɔkɔlɛ], Yidɔmma.
Yisɔ mɔɔ le Gyekɔbo ndalɛ la duma mɔɔ tɔ zo nwiɔ la a le Yidɔm. (Gyn 36:1) Kɛmɔ ɔdɔnenle ye awolɛ kpanyinli gyinlabelɛ ne ɔliele sutulu kɔkɔlɛ la ati a bɛvale duma zɔhane bɛmaanle ye a. (Gyn 25:30-34) Bɛkawo Yisɔ la, ɛnee ɔle kɔkɔlɛ, ɔti ɔ nee ye yiale pɛpɛɛpɛ (Gyn 25:25), yɛɛ azɛlɛ mɔɔ nzinlii ɔ nee ɔ bo zo amra hɔdɛnlanle zo la foa bie le kɔkɔlɛ.
it-1 561-562
Awie Mɔɔ Nea Debie Zo
Saa mboaneneavolɛ bie ka kɛ ɔbanlea awie nyɛmoa a, ɔkile kɛ wɔ mɛla adenle zo, yelie yedo nu kɛ bɛwɔ ɔ sa nu na ɔbabɔ bɛ nwo bane. Ɔdie ɔto nu wɔ ɔ menle anyunlu kɛ ɔbamaa bɛ aleɛ yɛɛ ɔnrɛmaa bie ɛnrɛminli, na saa bie minli a ɔbadua anzɛɛ ɔbazie ɔ gyakɛ anu. Noko akee wɔ tɛnlabelɛ mɔɔ ɔnlɛ zolɛ tumi la anu, le kɛ mekɛ mɔɔ nane anwo ɛzulolɛ bie kɛhye bie la, yemɔ ɔndo mɛla. Noko ɔwɔ kɛ ɔdimoa ɔfa mɔɔ ɛzi la anwo daselɛ ɔbakile ɔ menle ne kolaa na ɔ nwo adɔ ye, kɛ neazo la, ɔbava mɔɔ bɛhu ye la mbowule yeahile ɔ menle ne. Akee saa ɔ menle ne neɛnlea daselɛ ne anu wie a, ɔwɔ kɛ ɔmaa ɔda ali wienyi wɔ mɛla adenle zo kɛ mboaneneavolɛ ne di benle ɔti ɔ nwo kɔlɔɔnwo.
Ɔba ye mbusua nu noko a, ngyinlazo ko ne ala yɛ gyima wɔ ɛkɛ. Kɛ neazo la, ɔle ralɛ nrenyia kpanyinli ne gyima wɔ mɛla adenle zo kɛ ɔbanlea ɔ mediema ngakula ne mɔ anwo zo na yeabɔ bɛ nwo bane. Ɛhye maa yɛte deɛmɔti ɛnee ɔgyegye Wulubɛn mɔɔ ɔle ralɛ kpanyinli la kɛ ɔ mediema ne mɔ kulo kɛ bɛku Dwosefi la. Ɔhanle ye wɔ Gyɛnɛsese 37:18-30 kɛ: ‘Bɛmmamaa yɛku ye, bɛmmaka mogya bɛgua yɛɛ bɛmmafa bɛ sa bɛka ye. Ɛnee ye adwenle a le kɛ ɔbalie ye yeavi bɛ sa nu na yeava ye yeahɔmaa ye papa.’ Nzinlii mɔɔ Wulubɛn nwunle kɛ Dwosefi ɛnle bula ne anu la, “ɔsuosuanle ye adɛladeɛ ne mɔ anu” na ɔvale abodelɛ ɔdeanle nu kɛ: “Kakula ne ɛnle ɛkɛ! Na mame, duzu a mebayɛ a?” Ɛnee ɔze ye kɛ saa bɛannwu ɔ diema ne a, ɔdaye a bɛbabiza ye a. Amaa bɛanli bɛ diema ne anwo ɛzonle la, bɛluale nrɛlɛbɛ adenle zo bɛvale Dwosefi tɛladeɛ ne bɛbɔle abɔnkye mogya nu bɛhɔhilele bɛ papa Gyekɔbo kɛ nane anwo ɛzulolɛ bie ɛhye ye ɛli. Mɔɔ tete selɛ nee ndɛnebuavolɛ Gyekɔbo nwunle Dwosefi tɛladeɛ ne mɔɔ mogya wɔ nu la, ɔliele ɔlile kɛ amgba bɛhu ye. Ɔlua daselɛ ɛhye ati ɛnee Wulubɛn ɛnli Dwosefi ngoane nwo ɛzonle.—Gyn 37:31-33.
MAY 11-17
Kpondɛ Sunsum Nu Ninyɛne Dɔɔnwo
it-2 555
Onan
(Onan) [ɔkile “awolɛ tumi mɔlebɛbo; anwosesebɛ”].
Ɔle Dwuda ara nrenyia mɔɔ tɔ zo nwiɔ mɔɔ ɔ nee Keenanli raalɛ Hyua wole ye la. (Gyn 38:2-4; 1Ek 2:3) Gyihova hunle Onan adiema nrenyia kpanyinli Ɛɛ wɔ ye amumuyɛyɛlɛ nwo, noko kɛmɔ yeanwo rale la ati, bɛzele Onan kɛ ɔgya Teemaa mɔɔ le ɔ diema ne aye la. Ɛnee saa bɛwo ralɛ nrenyia a, ɔnli Onan agya emomu ɔle Ɛɛ agyadivolɛ, ɔti Ɛɛ agyadeɛ ne bahɔ kakula ne ɛkɛ; noko saa bɛanwo a, yemɔ agyadeɛ ne bahɔ Onan ɛkɛ. Ɔlua ɛhye ati saa Onan nee Teemaa da a, “ɔmaa ɔ nwo nzule ne se gua azɛlɛ nwo na ɔsɛkye.” Ɛnee ɛhye ɛnle bɛnwobɔlɛ, ɔluakɛ kɛlɛtokɛ ne ka kɛ “saa ɔ nee ɔ diema ne aye ne da a,” ɔmaa ɔ nwo nzule ne se gua azɛlɛ nwo na ɔsɛkye. Ɔda ali wienyi kɛ Onan anye fuu yɛle ɛhye wɔ mekɛ mɔɔ ɔ nee Teemaa bala la amaa ɔ nwo nzule ne angɔ Teemaa ɛkɛ na yeannrenzɛ. Tɛ kɛ ɛnee Onan bɔ ɔ nwo la ati a Gyihova hunle ye a, emomu ɔluakɛ ɔyɛle ɔ ze anwo anzosesebɛ, ɔyɛle anyebolo na yeangile ɛbulɛ yeammaa agyalɛ ngyehyɛleɛ mɔɔ ɔvi Gyihova ɛkɛ ne la ati a Gyihova hunle ye a, ɛnee ɔnlɛ ralɛ.—Gyn 38:6-10; 46:12; Nɔ 26:19.
w04 1/15 30 ¶4-5
Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ
Dwuda yɛle nvonleɛ kɛ yeammaa ɔ ra nrenyia Hyila angya Teemaa kɛmɔ ɔhanle la. Eza ɔ nee raalɛ bie mɔɔ ɛnee ɔsuzu kɛ ɔle ɛzonlenlɛsua nu tuutuunli la lale. Ɛnee ɛhye nee Nyamenle bodane mɔɔ ɔlɛ kɛ agyalɛma ala a ɔwɔ kɛ bɛnyia nla nu ngitanwo la ɛnnyia. (Gyɛnɛsese 2:24) Nɔhalɛ nu, tɛ tuutuunli a Dwuda nee ye lale a. Emomu, ɔlile ɔ ra nrenyia Hyila agyakɛ anu ɔnyianle ngakula wɔ mɛla adenle zo mɔɔ yeannwu nu a.
Mɔɔ Teemaa yɛle la ɛnle adwɔmanebɔlɛ. Bɛambu ɔ mra mrenyia ndalɛ ne kɛ bɛle adwɔmane mralɛ. Mɔɔ Bowaze mɔɔ vi Bɛtelɛhɛm gyale Mowabenli raalɛ Wulutu mɔɔ le ɔ diema nrenyia aye la, mgbanyima mɔɔ bɛwɔ Bɛtelɛhɛm la hanle kɛ: “Ralɛ mɔɔ Gyihova balua bɛlɛra ɛhye anwo zo ava amaa wɔ la ɛmaa wɔ sua nu ɛyɛ kɛ Pilɛze mɔɔ Teemaa wole ye maanle Dwuda la sua nu.” (Wulutu 4:12) Bɛdianle Pilɛze bɛbokale Gyisɛse Kelaese abusua ɛlɔnwɔne ne anwo.—Mateyu 1:1-3; Luku 3:23-33.
MAY 18-24
Kpondɛ Sunsum Nu Ninyɛne Dɔɔnwo
w09 11/15 28 ¶14
Nyamenle Azonvolɛ Da Subane Kpalɛ Ali
Awovolɛ mɔɔ bɛdɛnlanle aze wɔ tete ne la nleanle kɛ bɛ mra bɛazukoa kɛzi bɛda ɛbulɛ ali la wɔ sua nu. Suzu adenle kɛnlɛma mɔɔ Ebileham nee ɔ ra Ayezeke luale zo dendɛle la anwo wɔ Gyɛnɛsese 22:7. Dwosefi noko nyianle ndetelɛ kpalɛ vile ye awovolɛ ɛkɛ na ɛhye lale ali wɔ ye nyɛleɛ nu. Yɛnwu ɛhye wɔ kɛzi ɔ nee menli lile wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee ɔla efiade bɔbɔ la anu. (Gyn. 40:8, 14) Kɛzi ɔ nee Falo dendɛle la lale ali kɛ ɛnee yezukoa kɛzi bɛ nee kpanyinli mɔɔ lɛ dibilɛ tendɛ la.—Gyn. 41:16, 33, 34.
MAY 25-31
NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | GYƐNƐSESE 42-43
“Dwosefi Lale Bɛnwozohomonlɛ Kpole Ali”
it-2 108 ¶4
Dwosefi
Ɔlua mɔɔ Dwosefi amediema ne mɔ yɛle la ati, bɛdele nganeɛ kɛ Gyihova ɛlɛtua bɛ kakɛ wɔ bɛ diema ne mɔɔ bɛdɔnenle ye kɛ akɛlɛ la anwo. Bɛhanle bɛ adwenle mɔɔ ɛnee ɔlɛbua bɛ fɔlɛ la anwo edwɛkɛ wɔ bɛ diema ne anyunlu ɔluakɛ ɛnee bɛnze kɛ ɔdaye ɔ. Mɔɔ Dwosefi dele bɛ adawu ne mɔɔ kile kɛ bɛnlu bɛ nwo la, alɔbɔlɛ hunle ye too ɔmaanle ɔhwenle ɔ nwo ɔhɔzunle. Mɔɔ ɔziale ɔrale bɛ nwo ɛkɛ ne la, ɔmaanle bɛkyekyele Semɛyɔn ɔhɔkpulale mekɛ mɔɔ bɛ nee bɛ diema nrenyia ekyi ne rale la.—Gyn 42:21-24.
Kpondɛ Sunsum Nu Ninyɛne Dɔɔnwo
it-2 795
Wulubɛn
Wulubɛn lale subane kpalɛ ali wɔ mekɛ mɔɔ ɔkpale ɔ mediema ne mɔ kyɛlɛ kɛ bɛmmaku Dwosefi emomu bɛvuandi ye bɛdo bula ne mɔɔ nzule ɛnle nu anu la, ɛnee Wulubɛn kulo kɛ ɔfea ɔ nwo ɔsia ɔbaye Dwosefi ɔfi bula ne anu. (Gyn 37:18-30) Ɛvolɛ kɛyɛ 20 anzi mɔɔ ɛnee ɔ mediema ne mɔ ɛlɛka kɛ ɔlua mɔɔ bɛvale bɛyɛle Dwosefi la ati a bɛse bɛle busiama na bɛra kɛ bɛbanleɛnlea Yigyibiti azɛlɛ ne la, Wulubɛn hakyele bɛ kɛ ɔmboka zɔhane adwenle ne mɔɔ bɛbɔle ye wɔ Dwosefi anwo la anwo. (Gyn 42:9-14, 21, 22) Bieko, mekɛ mɔɔ tɔ zo nwiɔ mɔɔ bɛkɔ Yigyibiti mɔɔ ɛnee Gyekɔbo ɛngulo kɛ bɛ nee Bɛngyaman kɔ la, Wulubɛn a hanle hilele ye papa kɛ: ‘Saa meanva Bɛngyaman meanzia meambɛlɛ wɔ a, ku me mra mrenyia nwiɔ ne a.’—Gyn 42:37.
w04 1/15 29 ¶1
Gyɛnɛsese Buluku Ne Anu Edwɛkɛ Titili—II
43:32—Duzu ati a ɛnee ɔle Yigyibitima kyibadeɛ kɛ bɛ nee Hibuluma ne babɔ nu ali aleɛ a? Ɔzɔho kɛ ɔlua ɛzonlenlɛ nu nyeyenu anzɛɛ menli nwo adwenletane ti ɔ. Ɛnee Yigyibitima eza kyi mboaneneavolɛ. (Gyɛnɛsese 46:34) Kɛmɔti ɛ? Bie a, kɛmɔ ɛnee mboaneneavolɛma le menli mɔɔ ba aze kolaa wɔ Yigyibitima anu la ati ɔ. Anzɛɛ bie a, kɛmɔ ɛnee Yigyibitima azɛlɛ mɔɔ bɛfa bɛso ɛya la le ekyi la ati, ɔmaanle bɛhyile menli mɔɔ ɛnee bɛfa azɛlɛ ne bɛyɛ ɛleka mɔɔ nane didi zolɛ ala la.