Ɛzinzalɛ Arane YINTANƐTE ZO MBULUKUZIELƐLEKA
Ɛzinzalɛ Arane
YINTANƐTE ZO MBULUKUZIELƐLEKA
Nzema
@
  • ɛ
  • ɔ
  • Ɛ
  • Ɔ
  • BAEBOLO
  • MBULUKU
  • DEBIEZUKOALƐ
  • mwbr21 November m. 1-7
  • Yɛ Ɛbɛlabɔlɛ Nee Yɛ Ɛzonlenlɛ Nyianu Buluku Ne Anwo Neɛnleanu

Vidio biala ɛnle foa ɛhye

Mmafa ɛya vidio ne angola ambuke

  • Yɛ Ɛbɛlabɔlɛ Nee Yɛ Ɛzonlenlɛ Nyianu Buluku Ne Anwo Neɛnleanu
  • Yɛ Ɛbɛlabɔlɛ Nee Yɛ Ɛzonlenlɛ Nyianu Buluku Ne Anwo Neɛnleanu—2021
  • Edwɛkɛtile Ngyikyi
  • NOVEMBER 1-7
  • NOVEMBER 8-14
  • NOVEMBER 15-21
  • NOVEMBER 22-28
  • NOVEMBER 29–DECEMBER 5
  • DECEMBER 6-12
  • DECEMBER 13-19
  • DECEMBER 20-26
  • DECEMBER 27–JANUARY 2
Yɛ Ɛbɛlabɔlɛ Nee Yɛ Ɛzonlenlɛ Nyianu Buluku Ne Anwo Neɛnleanu—2021
mwbr21 November m. 1-7

Yɛ Ɛbɛlabɔlɛ Nee Yɛ Ɛzonlenlɛ Nyianu Buluku Ne Anwo Neɛnleanu

NOVEMBER 1-7

NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | DWƆHYUA 18-19

“Gyihova Luale Nrɛlɛbɛ Adenle Zo Hyɛle Azɛlɛ Ne”

it-1 1200 ¶1

Agyapadeɛ

Azɛlɛ agyapadeɛ. Gyihova vale azɛlɛ ne maanle Yizilayɛma kɛ bɛ agyapadeɛ, na ɔhilele Mosisi azɛlɛ ne ɛweɛne ngakyile ne mɔ amuala. (Nɔ 34:1-12; Dwh 1:4) Mosisi a hyɛle azɛlɛ ne maanle Gaade abozoamra, Wulubɛn abozoamra yɛɛ Manasɛ abusua foa ko ne a. (Nɔ 32:33; Dwh 14:3) Dwɔhyua nee Ɛlieza luale ma ɛgualɛ zo hyɛle mbusua mɔɔ ɛha la agyapadeɛ ne maanle bɛ. (Dwh 14:1, 2) Kɛ mɔɔ Gyekɔbo ngapezo ne mɔɔ wɔ Gyɛnɛsese 49:5, 7 ka la, Semɛyɔn nee Livae annyia bɛ ti anwo azɛlɛ fɔɔnwo kɛ agyapadeɛ. Ɛnee Semɛyɔn azɛlɛ ne (nee azuamgbole mɔɔ wɔ zo la) vea Dwuda agyapadeɛ ɛdeɛ ne avinli (Dwh 19:1-9), yɛɛ azuamgbole 48 ne mɔɔ Livae nyianle ye la wɔ Yizilayɛ azɛlɛsinli ne amuala anu. Kɛmɔ ɛnee Livaema lɛ nwolɛ adenle titili sonle wɔ ɛdanlɛsua ne anu la ati, ɛnee Gyihova le bɛ agyadeɛ. Ɔlua gyima mɔɔ ɛnee bɛyɛ la ati ɛnee bɛdie ngyɛnu bulu anu ko kɛ bɛ kyɛfoa anzɛɛ bɛ agyadeɛ. (Nɔ 18:20, 21; 35:6, 7) Mbusua ne mɔ nyianle gyimalilɛ wɔ ɛleka mɔɔ bɛ mbusua ne azɛlɛsinli wɔ la. Mɔɔ mbusua ne mɔ ɛlɛtɛlɛ la, bɛhyɛle azɛlɛ ne anu ngyikyingyikyi bɛmaanle bɛ bo zo amra.

Kpondɛ Baebolo Nu Ndelebɛbo

it-1 359 ¶5

Ɛweɛne

Bɛluale ma ɛgualɛ zo a bɛnwunle ɛleka fɔɔnwo mɔɔ Dwuda (Dwh 15:1-63), Dwosefi (Yifelaem) (Dwh 16:1-10) yɛɛ Manasɛ abusua foa ko ne badɛnla wɔ Dwɔdan ne Adɔleɛ afoa nu a (Dwh 17:1-13), eza bɛnwunle bɛ azɛlɛ ne ɛweɛne ne mɔ nee azuamgbole mɔɔ wɔ zo la. Ɛhye anzi, bɛgyakyile azɛlɛ ne ɛhyɛlɛ mekɛ ekyi ɔluakɛ Yizilayɛma vile Gelegale hɔle Hyaelo. (Dwh 14:6; 18:1) Yɛnze mekɛ tendenle mɔɔ ɛhye lile a, noko nzinlii Dwɔhyua deanle mbusua ekpunli nsuu ne mɔɔ ɛnee bɛlɛtwenlehwenle bɛ bo aze kɛ bɛbahɔva azɛlɛ ne mɔɔ ɛha la. (Dwh 18:2, 3) Menli dɔɔnwo ɛhile bɛ adwenle wɔ deɛmɔti mbusua ekpunli nsuu ne hwenlehwenlenle bɛ bo aze la anwo, bie mɔ suzu kɛ ɛnee bɛho bɛnyia ninyɛne dɔɔnwo yɛɛ ɛnee bɛlɛ fanwodi mɔɔ debie biala ɛngile kɛ Keenama barateta bɛ arɛlevilɛ nu mɔɔ ɔti ɔwɔ kɛ bɛpele bɛ nwo bɛkɔfa azɛlɛ ne mɔɔ ɛha la a. Bieko, ɔkɛyɛ kɛ ɛnee ɔwɔ kɛ bɛ nee bɛ agbɔvolɛ mɔɔ bɛ nwo yɛ se la kɔko na bɛahola bɛava azɛlɛ ne foa mɔɔ ɛha la. (Dwh 13:1-7) Eza ɔbayɛ kɛ ɛnee bɛnze Ɛwɔkɛ Azɛlɛ ne foa ɛhye anwo edwɛkɛ dɔɔnwo kɛ alimoa ɛdeɛ ne mɔɔ bɛhyɛle la.

NOVEMBER 8-14

NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | DWƆHYUA 20-22

“Mɔɔ Yɛsukoa Yɛfi Akɛsakɛsa Bie Anu La”

w06 4/15 5 ¶3

Ndenle Mɔɔ Agyalɛma Bahola Alua Zo Ali Adwelie La

Saa bɛfi ahonle nu bɛdi adwelie a, ɔmmaa akɛsakɛsa ɛmba. Wɔ Yizilayɛma tetedwɛkɛ nu, Wulubɛn abusua, Gaade abusua, yɛɛ Manasɛ abusua foa ko ne mɔɔ ɛnee bɛde Dwɔdan Azule ne aduduleɛ afoa nu la zile “afɔlemokyea kpole kɛnlɛma bie” wɔ Dwɔdan ne anloa. Mbusua mɔɔ ɛha la ande bɛ nyɛleɛ ne abo. Ɛnee bɛsuzu kɛ bɛ mediema mɔɔ wɔ Dwɔdan ne anzi lɔ la ‘ɛlɛte atua’ atia Gyihova, ɔti mbusua mɔɔ wɔ adɔleɛ la yɛle kɛ bɛ nee atuadelɛma ne kaho. Noko kolaa na bɛahɔ la, bɛdule menli kɛ bɛlimoa bɛ nee bɛ ɛhɔzuzu nwolɛ. Nrɛlɛbɛ wɔ nu kɛ bɛyɛle zɔ la! Bɛnwunle kɛ tɛ adwenle ɛtane ti a bɛzile afɔlemokyea ne a. Emomu, ɛnee mbusua ekpunli mɔɔ bɛwɔ aduduleɛ la sulo kɛ kenle bie mbusua mɔɔ ɛha la baha ahile bɛ kɛ: “Bɛnlɛ kyɛfoa biala wɔ Gyihova anu.” Ɔti afɔlemokyea ne bayɛ daselɛ mɔɔ kile kɛ bɛdabɛ noko bɛle Gyihova azonvolɛ a. (Dwɔhyua 22:10-29) Bɛvɛlɛle afɔlemokyea ne Daselɛ, ɔluakɛ bie a, ɔyɛle daselɛ kɛ Gyihova a le nɔhalɛ Nyamenle ne a.—Dwɔhyua 22:34, ɔbodwɛkɛ.

w08 11/15 18 ¶5

“Bɛkpondɛ Ninyɛne Mɔɔ Fa Anzodwolɛ Ba La”

Ɔbayɛ kɛ ɛnee Yizilayɛma bie mɔ dwenle kɛ bɛlɛ daselɛ kpalɛ mɔɔ ɔkile kɛ bɛ mediema ne mɔ ɛyɛ ɛtane a, ɔti saa bɛfea bɛ nwo bɛkɔteta bɛ a ɔnrɛmaa bɛnrɛhu menli dɔɔnwo. Kɛ anrɛɛ bɛbapele bɛ nwo bɛayɛ debie la, mbusua ekpunli mɔɔ wɔ Dwɔdan ne adɔleɛ la zoanle menli kɛ bɛ nee bɛ mediema ne mɔ ɛhɔzuzu edwɛkɛ ne anwo. Bɛbizale bɛ kɛ: “Duzu ati a bɛyɛ deɛ ɛhye mɔɔ ɛngile nɔhalɛlilɛ la bɛtia Yizilayɛ Nyamenle ne ɛ? Ɛnɛ, bɛkpo Gyihova na bɛzi afɔlemokyea na bɛde atua bɛtia Gyihova.” Nɔhalɛ nu, mbusua ekpunli ne mɔɔ zile afɔlemokyea ne la ɛnee di nɔhalɛ. Noko duzu a bɛbayɛ ye wɔ somolɛ mɔɔ bɛbɔle bɛ la anwo a? Asoo bɛbaheha bɛ adwenle bɛahile bɛ mediema ne mɔ anzɛɛ bɛ nee bɛ ɛnrɛdendɛ bieko ɔ? Bɛdendɛle bɛtɛɛ bɛhilehilele nuhua kɛ ɛhulolɛ mɔɔ bɛlɛ kɛ bɛbazonle Gyihova la ati a bɛyɛle zɔ a. Bɛ mualɛ ne maanle bɛbɔle agɔnwolɛvalɛ mɔɔ bɛ nee Gyihova lɛ la anwo bane na yeammaa bɛanga mogya bɛangua. Adenle ɛhye mɔɔ bɛluale zo bɛzuzule ninyɛne nwo la maanle bɛzieziele edwɛkɛ ne na anzodwolɛ dɛnlanle bɛ avinli.—Dwɔh. 22:13-34.  

NOVEMBER 15-21

NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | DWƆHYUA 23-24

“Dwɔhyua Dule Maanle Ne Folɛ Mɔɔ Li Awieleɛ”

it-1 75

Ngyehyɛleɛ

Yizilayɛma yiale ngyegyelɛ bieko wɔ mekɛ mɔɔ bɛhɔle Keena, Ɛwɔkɛ Azɛlɛ ne azo la. Tumivolɛ Nyamenle ne vale azɛlɛ ne maanle bɛ bɔkɔɔ ɔvale ɔlile ɛwɔkɛ mɔɔ ɔbɔle bɛ nenyia mɔ la azo. Ɛhye ati ɛnee bɛnle nyɛvolɛ wɔ azɛlɛ ne azo na Gyihova duale bɛ kɛ bɛ nee maanle maanle mɔɔ wɔ ɛkɛ ne mɔɔ bɛsonle awozonle la mmayɛ ngyehyɛleɛ biala. (Ɛzɛ 23:31-33; 34:11-16) Ɛnee ɔwɔ kɛ bɛdi Gyihova mɛla nee ye adehilelɛ ne ala azo, ɔnle kɛ bɛsukoa maanle maanle mɔɔ bɛbavoa bɛ bɛavi azɛlɛ ne azo la. (Lɛ 18:3, 4; 20:22-24) Bɛbɔle bɛ kɔkɔ ɛsesebɛ kɛ bɛ nee maanle maanle ne mɔ mmayɛ agyalɛ ngyehyɛleɛ biala. Amaa bɛangya mraalɛ mɔɔ bɛsonle awozonle na bɛ mbusuafoɔ anyɛ awozonle ɛzonlenlɛma na bɛanva bɛ nwo bɛanwula awozonle ɛzonlenlɛ nyɛleɛ nee amaamuo ngakyile nu, na ɛhye anzua bɛ ɛhane yeammaa bɛamkpɔkye bɛanvi nɔhalɛ Nyamenle ne anwo.—Di 7:2-4; Ɛzɛ 34:16; Dwh 23:12, 13.

w07 11/1 26 ¶19-20

Gyihova Edwɛkɛ Ba Nu Dahuu

Ɔlua mɔɔ yɛdayɛ mumua ne yɛva yɛ nye yɛnwu ye la ati, yɛkola yɛka kɛ: “Ɛwɔkɛ mgbalɛ kɔsɔɔti mɔɔ Gyihova bɛ Nyamenle ne bɔle bɛ la anu edwɛkɛkpɔkɛ ko bɔbɔ anga nu. Ɔ muala ɛra nu ɛmaa bɛ. Edwɛkɛkpɔkɛ ko bɔbɔ anga nu.” (Dwɔhyua 23:14) Gyihova die ye azonvolɛ, ɔbɔ bɛ nwo bane yɛɛ ɔnea bɛ. Ɛkakye ɛwɔkɛ mɔɔ yebɔ mɔɔ yeamba nu wɔ ye mekɛ nloa la ɔ? Ɔbayɛ se kɛ ɛbanyia bie. Nrɛlɛbɛ wɔ nu kɛ yɛbava yɛ nwo yɛado Nyamenle Edwɛkɛ ne azo.

Na kenle bie noko ɛ? Gyihova ɛha kɛ yɛ nuhua dɔɔnwo banyia azɛlɛ ne mɔɔ bahakyi Paladaese la azo adɛnla ye dahuu. Menli ekyi bie ala a lɛ anyelazo kɛ bɛ nee Kelaese bali tumi wɔ anwuma a. Ɔnva nwo anyelazo mɔɔ yɛlɛ la, yɛlɛ ndelebɛbo kpalɛ mɔɔ ɔti ɔwɔ kɛ yɛdi nɔhalɛ kɛ mɔɔ Dwɔhyua yɛle la a. Kenle ko dedee yɛ anyelazo ne bara nu. Akee yɛbado yɛ nye yɛ nzi yɛahakye ɛwɔkɛ mɔɔ Gyihova ɛbɔ yɛ la amuala na yɛdayɛ noko yɛaha kɛ: “Ɔ muala ɛra nu.”

Kpondɛ Baebolo Nu Ndelebɛbo

w04 12/1 12 ¶1

Dwɔhyua Buluku Ne Anu Edwɛkɛ Titili

24:2—Asoo ɛnee Ebileham papa Tila sonle awozonle ɔ? Mɔlebɛbo ne ɛnee Tila ɛnzonle Gyihova Nyamenle. Ɔbayɛ kɛ ɛnee ɔsonle siane nyamenle Sin mɔɔ ɛnee yelie duma wɔ Ɛɛle la. Dwuuma tetedwɛkɛ kile kɛ bie a ɛnee ɔdaye mumua ne ɔse ananze. Noko akee mɔɔ Nyamenle zele Ebileham kɛ ɔdu ɔvi suakpole Ɛɛle azo la, Tila nee ye hɔle Hɛlan.—Gyɛnɛsese 11:31.

NOVEMBER 22-28

NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | NDƐNEBUAVOLƐMA 1-3

“Nwanwane Edwɛkɛ Bie Mɔɔ Ɔda Akɛnrasesebɛ Ali La”

w04 3/15 31 ¶3

Yihɛde Lile Menli Mɔɔ Sisile Bɛ La Anwo Zo Konim

Tɛ kɛ asɛɛ ɛnee Yihɛde ze nrɛlɛbɛ somaa anzɛɛ ye agbɔvolɛ ɛmbɔ mɔdenle la ati a ɔlile konim a. Saa Nyamenle ɛlɛdi ye bodane nwo gyima a, ɔngyi mɔɔ sonla bayɛ la azo. Deɛmɔti Yihɛde lile konim la a le kɛ, ɛnee Nyamenle gyi ɔ nzi, yɛɛ mɔɔ ɔyɛle la nee Nyamenle ɛhulolɛdeɛ mɔɔ yemɔ a le kɛ ɔdie Ye menli la yia. Nyamenle a kpale Yihɛde a, “Mekɛ biala mɔɔ Gyihova bamaa ye menli ne ndɛnebuavolɛ la, Gyihova boa ndɛnebuavolɛ ne.”—Ndɛnebuavolɛma 2:18; 3:15.

w04 3/15 30 ¶1-3

Yihɛde Lile Menli Mɔɔ Sisile Bɛ La Anwo Zo Konim

Yihɛde limoale yɛle dadeɛ ezinra “anye nwiɔ” mɔɔ ɔbahola yeava yeavea ye tɛladeɛ ne abo la. Bie a ɛnee ɔ nye la kɛ bɛbanleɛnlea ɔ nwo. Bɛta bɛfa dadeɛ bɛsia bɛ bɛne zo amaa bɛahola bɛava bɛ sa fema ne bɛahwe ye ndɛndɛ. Kɛmɔ Yihɛde le bɛne la ati, ‘ɔkyekyele ye dadeɛ ne wɔ ye ɛzɔlɛ fema ne anwo wɔ ye tɛladeɛ ne abo,’ ɛleka mɔɔ belemgbunli ne sinzavolɛma ne adwenle ɛnrɛra zo la. Yemɔti “ɔvale adwule ne ɔmaanle Mowabe Belemgbunli Ɛgelɔn” mɔɔ debie biala anzi ye adenle a.—Ndɛnebuavolɛma 3:16, 17.

Bɛanga kɛzi Ɛgelɔn belemgbunli sua nu ɛkɛ ne de la anwo edwɛkɛ. Baebolo ne ka ye sikalɛ kɛ: ‘Mekɛ mɔɔ Yihɛde vale adwule ne maanle belemgbunli ne wiele la, ɔmaanle menli mɔɔ zoale adwule ne hɔle la vile ɛkɛ.’ (Ndɛnebuavolɛma 3:18) Mɔɔ ɔhɔzɔhonle menli mɔɔ zoale adwule ne ɔmaanle bɛhɔle moa ekyi la, akee ɔziale ɔ nzi. Duzu ati ɔ? Asoo ɔmaanle menli ɛhye mɔ lile ɔ nzi amaa bɛabɔ ɔ nwo bane ɔ? Anzɛɛ bɛhɔzɔhonle ye ala, anzɛɛ ɔmaanle bɛzoale adwule ne ala ɔ? Anzɛɛ ɛnee ɔkulo kɛ bɛfi ɛkɛ amaa yeahola yeali ye bodane ne anwo gyima wɔ adenle kpalɛ zo ɔ? Kɛzi ɛnee ɔde ye biala la, Yihɛde angomekye vale akɛnrasesebɛ yɛle mɔɔ ɔwɔ kɛ ɔyɛ la.

Yihɛde dwule “ananze ne mɔ mɔɔ wɔ Gelegale la anwo ɛkɛ la, ɔdaye mumua ne ɔziale ɔ nzi na ɔhanle kɛ: ‘O belemgbunli, maa menga nrɛlaleɛ bie mɔɔ ɔnle kɛ awie biala te bie la mengile wɔ.’” Ngɛlɛlera ne anga adenle mɔɔ ɔluale zo ɔhɔle belemgbunli Ɛgelɔn anyunlu bieko la anwo edwɛkɛ. Duzu ati a sinzavolɛma ne annyia adwenle ɛtane biala ɛ? Asoo bɛdwenlenle kɛ sonla ko ala ɛnrɛhola ɛnrɛyɛ belemgbunli ne ɛhwee ɔ? Asoo ɛzialɛ mɔɔ Yihɛde angomekye ziale rale la maanle bɛnyianle adwenle kɛ ɔba yearaye ye menli ne yeamaa ɔ? Kɛ ɔde ye biala la, ɛnee Yihɛde kulo kɛ ɔ ngomekye ɔnwu belemgbunli ne na ɔyɛle zɔ.—Ndɛnebuavolɛma 3:19.

Kpondɛ Baebolo Nu Ndelebɛbo

w05 1/15 24 ¶7

Ndɛnebuavolɛma Buluku Ne Anu Edwɛkɛ Titili

2:10-12. Ɔwɔ kɛ yɛyɛ ngyehyɛleɛ kpalɛ yɛsukoa Baebolo ne ‘amaa yɛ rɛle anvi mɔɔ Gyihova ɛyɛ la.’ (Edwɛne 103:2) Ɔhyia kɛ awovolɛ fa Gyihova Edwɛkɛ ne anu nɔhalɛ ne dua bɛ mra ne mɔ ahonle nu.—Ditilɔnomi 6:6-9.

NOVEMBER 29–DECEMBER 5

Kpondɛ Baebolo Nu Ndelebɛbo

w05 1/15 25 ¶5

Ndɛnebuavolɛma Buluku Ne Anu Edwɛkɛ Titili

5:20—Adenle boni azo a nwɔlɔra vi anwuma honle maanle Bɛlɛke a? Baebolo ne ɛnga kɛ edwɛkɛ ɛhye kile kɛ anwumabɔvolɛma raboale bɛ anzɛɛ Sesɛla nrɛlɛbɛvolɛma ne hilele kɛ awolɛ bie vi anwuma bava munzule ara anzɛɛ Sesɛla vale ɔ nwo dole nwɔlɔra nu neɛnleanuma edwɛkɛ zo yɛɛ yeamba nu a. Kɛzi ɔde ye biala la, ɔda ali wienyi kɛ Gyihova boale bɛ wɔ adenle bie azo.

DECEMBER 6-12

NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | NDƐNEBUAVOLƐMA 6-7

“Fa Anwosesebɛ Ne Mɔɔ Ɛlɛ La Kɔ”

w02 2/15 6-7

Baebolo Ngyinlazo Bahola Aboa Wɔ

Awie mɔɔ ɛnee ɔbɛlɛ ɔ nwo aze na ɔmbu ɔ nwo ɔndɛla kɛzi ɔde la a le Gedɛyɔn mɔɔ ɛnee le ndɛnebuavolɛ wɔ tete Hibulu la. Yeampele kɛ ɔbali Yizilayɛma anyunlu. Mɔɔ Nyamenle zele Gedɛyɔn kɛ ɔli Yizilayɛma anyunlu la, ɔhanle kɛ ɔnfɛta. Ɔhilele nu kɛ: “Me abusua ne a le ekyi wɔ Manasɛ anu a, yɛɛ medame a mele ekyi kpalɛ wɔ me papa sua nu a.”—Ndɛnebuavolɛma 6:12-16.

w05 7/15 16 ¶3

“Gyihova Nee Gedɛyɔn Konle Dadeɛ Ɔ!”

Akee ɛzulolɛ kpole hanle Medeanema! Arɛlevilɛ nu ala, mrenyia 300 ne bobɔle bɛ mbuakɛ mgbole ne, bɛbɔle bɛ aweɛne ne anu na bɛdeanle nu kɛ “Gyihova nee Gedɛyɔn konle dadeɛ ɔ!” Ɛzulolɛ hanle Medeanema ne ɔti bɛdabɛ noko bɛdeɛdeanle nu. Basabasayɛlɛ ne ati ɛnee bɛnnwu mɔɔ le bɛ gɔnwo anzɛɛ bɛ kpɔvolɛ a. Gyihova maanle agbɔvolɛ ne mɔ hwenle dadeɛ huhunle bɛ nwo ngoko ngoko, noko akee mrenyia 300 ne anu biala gyinlanle ɔ bo zo ne. Azokoɛleɛ ɛkɛ ne kpudwule kpalɛ na ɛnee awie biala ɛnrɛhola nriandi. Akee bɛdoale agbɔvolɛ mɔɔ ɛha la ndinlizo bɛhyele bɛ bɛhunle bɛ, yemɔti Medeanema angyegye bɛ bieko. Ɛvolɛ dɔɔnwo amumuyɛ nee atisesebɛ nyɛleɛ ne akee rale awieleɛ bɔkɔɔ.—Ndɛnebuavolɛma 7:19-25; 8:10-12, 28.

Kpondɛ Baebolo Nu Ndelebɛbo

w05 1/15 26 ¶6

Ndɛnebuavolɛma Buluku Ne Anu Edwɛkɛ Titili

6:25-27. Gedɛyɔn vale nwunu lile gyima ɔti yeanga ye agbɔvolɛ ɛya wɔ adenle mɔɔ ɔnfɛta la azo. Yɛdayɛ noko, saa yɛlɛyɛ daselɛlilɛ gyima ne a, ɔwɔ kɛ yɛnea boɛ na yɛanlua yɛ ɛdendɛlɛ zo yɛanga awie mɔ ɛya.

DECEMBER 13-19

NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | NDƐNEBUAVOLƐMA 8-9

“Mɛlɛbɛnwoaze Le Kpalɛ Tɛla Anwomemaazo”

w00 8/15 25 ¶3

Kɛzi Ɛdi Akɛsakɛsa Nwo Gyima Ɛ?

Mɔɔ Gedɛyɔn nee Medeanema nyianle konle la, ɔvɛlɛle Yifelaem abusua ne kɛ bɛraboa ye. Noko akee, wɔ konle ne anzi Yifelaemma rale ɔ nwo zo rabɔle ye somolɛ kɛ yeanvɛlɛ bɛ wɔ konle ne anu. Kɛlɛtokɛ ne ka kɛ “bɛ nee ye lile butule kpole kpalɛ.” Gedɛyɔn buale bɛ kɛ: “Asoo mɔɔ bɛyɛ la ɛndɛla mɔɔ meyɛ la ɔ? Asoo Yifelaem ma bo zo ne mɔɔ bɛsesa la ɛnle kpalɛ ɛndɛla Abi-yizɛɛ vanye ma mɔɔ bɛde la ɔ? Nyamenle a vale Medean mgbanyima Olɛbe nee Ziyɛbe wulale bɛ sa nu a, na mɔɔ bɛyɛ la ɛndɛla mɔɔ meyɛ la ɔ?” (Ndɛnebuavolɛma 8:1-3) Edwɛkɛ agbɔkɛ mɔɔ ɔfɛta mɔɔ Gedɛyɔn vale lile gyima la maanle ɔholale ɔlile tɛnlabelɛ mɔɔ anrɛɛ ɔbava abusua manzonle ara la anwo gyima kɛnlɛma. Ɔbayɛ kɛ ɛnee Yifelaem abusua ne bu bɛ nwo na bɛmemaa bɛ nwo zo. Noko akee, ɛhye anzi Gedɛyɔn adenle, ɔyɛle biala mɔɔ ɔbahola la ɔmaanle anzodwolɛ dɛnlanle bɛ avinli. Ɛdawɔ noko ɛbahola wɔayɛ zɔ ɔ?

w08 2/15 9 ¶9

Dua Gyihova Ndenle Nu

Amaa yɛayɛ Nyamenle agɔnwo la, ɔwɔ kɛ ‘yɛbɛlɛ yɛ nwo aze.’ (1 Pita 3:8; Edw. 138:6) Ndɛnebuavolɛma tile 9 maa yɛnwu nvasoɛ mɔɔ wɔ mɛlɛbɛnwoaze zo la. Gedɛyɔn ara Dwotam hanle kɛ: “Mekɛ bie mbaka kɔsɔɔti hɔle kɛ bɛkakpokpa belemgbunli bɛamaa yeanlea bɛ nwo zo.” Bɛhanle ɔlivi, feege yɛɛ vanye mbaka nwo edwɛkɛ. Ɛnee bɛgyi ɛkɛ bɛmaa menli bie mɔ mɔɔ bɛampele kɛ bɛbali bɛ gɔnwo mɔ Yizilayɛma anwo zo tumi la. Noko mbowule baka mɔɔ senle ala a bɛfa bɛwuda la pelele lile belemgbunli. Ɛnee ɛhye gyi ɛkɛ ne maa Abemɛlɛke mɔɔ ɔle kodiawu la. Ɔwɔ nu kɛ ‘ɔlile tumi wɔ Yizilayɛ ɛvolɛ nsa’ ɛdeɛ, noko ɔwule arɛlevilɛ nu. (Ndɛ. 9:8-15, 22, 50-54) Nea kɛzi nwolɛ hyia kɛ yɛbɛlɛ yɛ nwo aze a!

Kpondɛ Baebolo Nu Ndelebɛbo

it-1 753 ¶1

Yifɔdo, I

Ɔnva nwo adwenle kpalɛ mɔɔ Gedɛyɔn nyianle kɛ ɔfa Yifɔdo ne yeayɛ ngakyedeɛ yeava yeawula Gyihova anyunlunyia wɔ konim mɔɔ yemaa Yizilayɛma ɛli anwo la, Yifɔdo ne emomu ‘rayɛle ɛhane maanle Gedɛyɔn nee ye sua nu amra’ ɔluakɛ Yizilayɛma zonlenle ye. (Nd 8:27) Noko akee, Baebolo ne anga kɛ Gedɛyɔn mumua ne zonlenle ye bie; ɛzoanvolɛ Pɔɔlo bɔle ye duma bokale alasevolɛ “ekpunli kpole” ne mɔɔ dɛnlanle aze wɔ tete ne la anwo.—Hi 11:32; 12:1.

DECEMBER 20-26

NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | NDƐNEBUAVOLƐMA 10-12

“Gyɛfeta Vale Ye Adwenle Ziele Gyihova Anwo Zo”

it-2 27 ¶2

Gyɛfeta

Ɛnee Gyɛfeta bɔ ɔ nwo mɔdenle kpalɛ, ɔti yeandwehwenle ɔ bo aze kɛ ɔbala ye ali kɛ ɔle adekilevolɛ kpalɛ. Ɔzoanle ɔmaanle bɛhɔbizale Amɔnoma belemgbunli ne saa ɔdaye a ɔlɛdie Yizilayɛma azɛlɛ ne la a. Belemgbunli ne buale ye kɛ Yizilayɛma a liele azɛlɛ ne vile Amɔnoma ɛkɛ a. (Nd 11:12, 13) Akee Gyɛfeta maanle ɔnwunle ye kɛ ɔnle kovolɛ mɔɔ konle ala a ɔko a, emomu ɔle awie mɔɔ ɔze kɛzi Nyamenle nee ye menli ne lile la anwo tetedwɛkɛ kpalɛ a. Ɔmaanle ɔnwunle kɛ, mɔɔ ɔlɛka la ɛnle nɔhalɛ ɔluakɛ (1) Yizilayɛma nee Amɔnoma, Mowabema anzɛɛ Yidɔmma ango (Nd 11:14-18; Di 2:9, 19, 37; 2Ek 20:10, 11); (2) Mɔɔ Yizilayɛma ko ava azɛlɛ ne la, ɛnee azɛlɛ ɛhye ɛnle Amɔnoma asa anu, emomu ɛnee ɔwɔ Amɔlema mɔɔ bɛde Keenama azɛlɛ ne azo la asa anu, na Nyamenle maanle Yizilayɛma lile bɛ belemgbunli Saehɔn anwo zo konim na ɔvale bɛ azɛlɛ ne ɔmaanle Yizilayɛma; (3) Yizilayɛma ɛva ɛvolɛ kɛyɛ 300 ɛdɛnla azɛlɛ ne azo ɛdidi zo mɔɔ Amɔnoma ɛtɛbɔle nwolɛ ɛdahonlɛ a; ɔti duzu a bɛlɛgyinla zo bɛ nee yɛ ahwe nwolɛ manzonle a?—Nd 11:19-27.

it-2 27 ¶3

Gyɛfeta

Gyɛfeta maanle edwɛkɛ ne lale ali wienyi kɛ ɔfale ɛzonlenlɛ nwo. Ɔhanle kɛ Gyihova a vale azɛlɛ ne maanle Yizilayɛma a, ɔti bɛnrɛhola bɛnrɛva enkyi ko anzɛɛ sinli ko bɔbɔ bɛnrɛmaa menli mɔɔ sonle awozonle la. Ɔhanle kɛ Kimɔhye le Amɔnoma nyamenle. Bie mɔ suzu kɛ ɛhye le nvonleɛ anzɛɛ ɔnle nɔhalɛ. Ɔwɔ nuhua kɛ ɛnee Melekɔm le Amɔnoma nyamenle, yɛɛ Kimɔhye le Mowabema nyamenle, noko ɛnee bɛle maanle mɔɔ bɛsonle awozonle ngakyile dɔɔnwo a. Sɔlɔmɔn bɔbɔ yɛle nvonleɛ na ɔzonlenle Kimɔhye ɔluakɛ ɔhulole nyɛvolɛ mraalɛ la ati. (Nd 11:24; 1Ar 11:1, 7, 8, 33; 2Ar 23:13) Bieko, mbɔlɔba bie mɔ kile kɛ “Kimɔhye” bahola ahile “Konimnli.” (Nea Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon, translated by S. Tregelles, 1901, p. 401.) Ɛhye ati bie a Gyɛfeta hanle kɛ Kimɔhye le bɛ nyamenle ɔluakɛ Amɔnoma mumua ne hanvole ye kɛ ɔdaye a ɔboale bɛ ɔmaanle bɛlile ‘konim’ na ɔmaanle bɛ azɛlɛ a.

Kpondɛ Baebolo Nu Ndelebɛbo

it-2 26

Gyɛfeta

Gyɛfeta Ɛnle Adwɔmane Ralɛ. Ɛnee Gyɛfeta mame le tuutuunli, noko akee ɛhye ɛngile kɛ ɔbɔle tuutuu ɛbɛla a ɔwole ye a anzɛɛ Gyɛfeta le adwɔmane ralɛ. Ɛnee ye mame le tuutuunli kolaa na Geleade agya ye kɛ ɔ ye mɔɔ tɔ zo nwiɔ kɛ mɔɔ ɛnee Releehabe noko le tuutuunli na nzinlii Salemɔn gyale ye la. (Nd 11:1; Dwh 2:1; Mt 1:5) Deɛmɔti yɛkola yɛka kɛ ɛnee Gyɛfeta ɛnle adwɔmane ralɛ la a le kɛ ɔ mediema ne mɔ mɔɔ le Geleade aye mɔɔ limoa amra ne vale anyebolo voanle ye amaa yeannyia agyapadeɛ ne bie. (Nd 11:2) Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, Geleade mrenyia (mɔɔ Gyɛfeta amediema ne mɔ a le nuhua menli titili la) liele dole nu kɛ ɔrali bɛ nyunlu kɛ bɛ kpanyinli. (Nd 11:11) Bieko, ɔbɔle afɔle ɔmaanle Nyamenle wɔ ɛdanlɛsua ne anu. (Nd 11:30, 31) Saa Gyɛfeta le adwɔmane ralɛ a, anrɛɛ ɔnrɛhola ɔnrɛyɛ ninyɛne ɛhye mɔ anu biala ɔluakɛ ɛnee Mɛla ne ɛha ye wienyi kɛ: “Ɔnle kɛ adwɔmane ralɛ biala ba Gyihova menli ne avinli. Ɔnle kɛ ɔ bo zo amra awolɛndoazo mɔɔ tɔ zo bulu bɔbɔ la ba Gyihova menli ne avinli.”—Di 23:2.

DECEMBER 27–JANUARY 2

NYAMENLE EDWƐKƐ NE AZO NVASOƐ | NDƐNEBUAVOLƐMA 13-14

“Mɔɔ Awovolɛ Bahola Azukoa Avi Manowa Nee Ɔ Ye Ɛkɛ La”

w05 3/15 25-26

Gyihova Maanle Samesɛn Anwosesebɛ Ɔmaanle Ɔlile Konim!

Mɔɔ Samesɛn ɛlɛnyi la “Gyihova hɔle zo yilale ye.” (Ndɛnebuavolɛma 13:24) Kenle ko Samesɛn zele ye papa nee ye mame kɛ: “Menwu Filisitianli raalɛ bie mɔɔ me nye die ɔ nwo la wɔ Temenaa, na mekulo kɛ bɛkɔgya ye bɛmaa me.” (Ndɛnebuavolɛma 14:2) Nea kɛzi ɔbazi ye awovolɛ anwo a. Kɛ anrɛɛ Samesɛn balie Yizilayɛma avi menli mɔɔ ɛlɛsisi bɛ asa anu la, ɛnee ɔkulo kɛ ɔ nee bɛ yɛ agyalɛ ngyehyɛleɛ emomu. Ɛnee Nyamenle Mɛla ne tua mraalɛ mɔɔ sonle awozonle la ɛgyalɛ. (Ɛzɛdɔso 34:11-16) Ɛhye ati, Samesɛn awovolɛ anlie ando nu na bɛzele ye kɛ: “Wɔannwu raalɛ biala wɔ wɔ mbusuafoɔ nee yɛ menli ne mɔ amuala avinli ɔ? Asoo ɔwɔ kɛ ɛkɔgya raalɛ wɔ Filisitiama mɔɔ bɛmpɛ bɛ mrenyiazo la avinli ɔ?” Samesɛn zele bɛ kɛ, “Bɛgya ye bɛmaa me, ɔluakɛ me ahonle ɛva ye kpalɛ.”—Ndɛnebuavolɛma 14:3.

Kpondɛ Baebolo Nu Ndelebɛbo

w05 3/15 26 ¶1

Gyihova Maanle Samesɛn Anwosesebɛ Ɔmaanle Ɔlile Konim!

Adenle boni azo a ɛnee Filisitianli raalɛ ɛhye ala a le awie mɔɔ ɔfɛta Samesɛn a? McClintock and Strong’s Cyclopedia ne ka kɛ, “tɛ kɛ ɛnee raalɛ ne anwo yɛ fɛ somaa la ati ɔ, emomu ɛnee ɔfɛta ye ɔluakɛ ɔ nwo zo a ɔbalua yeali bodane bie anwo gyima a.” Bodane boni ɔ? Ndɛnebuavolɛma 14:4 kilehile nu kɛ ɛnee Samesɛn “ɛlɛkpondɛ adenle alua zo aho atia Filisitiama.” Bodane ɛhye ati a ɛnee Samesɛn anye die raalɛ ɛhye anwo a. Mɔɔ Samesɛn nyinli la, “Gyihova sunsum ne rale ɔ nwo zo,” anzɛɛ hanle ye maanle ɔyɛle debie. (Ndɛnebuavolɛma 13:25) Gyihova sunsum ne a hanle ye maanle ɔhanle kɛ bɛgya raalɛ zɔhane bɛmaa ye a, na sunsum ko ne ala a boale ye maanle ɔyɛle ye gyima kɛ ndɛnebuavolɛ wɔ Yizilayɛ a. Asoo Samesɛn nyianle nwolɛ adenle mɔɔ ɛnee ɔlɛkpondɛ la ɔ? Bɛmaa yɛlimoa yɛzuzu kɛzi Gyihova hilele kɛ ɔgyi ɔ nzi kpundii la anwo.

    Nzema Mbuluku Ngakyile (1982-2025)
    Fi Nu
    Kɔ Nu
    • Nzema
    • Fa Nwa Awie
    • Mɔɔ ɛkulo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nwolɛ Mɛla
    • Fealeranu Edwɛkɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Kɔ Nu
    Fa Nwa Awie