Ɛzinzalɛ Arane YINTANƐTE ZO MBULUKUZIELƐLEKA
Ɛzinzalɛ Arane
YINTANƐTE ZO MBULUKUZIELƐLEKA
Nzema
@
  • ɛ
  • ɔ
  • Ɛ
  • Ɔ
  • BAEBOLO
  • MBULUKU
  • DEBIEZUKOALƐ
  • Ɛbahɔ Zo ‘Wɔazinza’ Ɔ?
    Ɛzinzalɛ Arane—2015 | March 15
    • Mbɛlɛra ne bie mɔ lɛ bɛ ahɛnlaneɛ mɔɔ ɛlɛsɔ

      Ɛbahɔ Zo ‘Wɔazinza’ Ɔ?

      “Yemɔti bɛzinza, ɔboalekɛ bɛnze kenle ko ne anzɛɛ dɔnehwele ko ne mɔɔ Awulae bara la.”​—MATEYU 25:13.

      KƐZI ƐBAYE Ɔ NLOA Ɛ?

      • Ɛzukoalɛdeɛ titile mɔɔ wɔ mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu la a le boni?

      • Kɛzi menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛli folɛdulɛ mɔɔ wɔ Gyisɛse mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu la azo ɛ?

      • Kɛ ɔkɛyɛ na ‘mboane gyɛne’ ne anyia mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne azo nvasoɛ ɛ?

      1, 2. (a) Duzu a Gyisɛse manle ɔlale ali wɔ awieleɛ mekɛ ne anwo a? (b) Kpuyia boni mɔ a yɛbazuzu nwo a?

      YƐ Gyisɛse mɔɔ ɔde Ɔlivi Boka ne azo na ɔlɛnea Gyɛlusalɛm ɛzonlenlɛ sua ne la anwo nvoninli nea. Ɛnee ye ɛzoanvolɛma nna, Pita, Andelu, Gyemise nee Dwɔn wɔ ɔ nwo ɛkɛ. Bɛdiele Gyisɛse kpalɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔhanle kenlebie anwo ngapezo mɔɔ yɛ anyelielɛ ɔhilele bɛ la. Ngapezo ne maa yɛnwu mɔɔ ɔbazi wɔ ɛtane ewiade ɛhye awieleɛ mekɛ ne anu wɔ mekɛ mɔɔ Gyisɛse bali Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo tumi la. Gyisɛse zele bɛ kɛ wɔ mekɛ zɔhane, ye ‘akɛlɛ nɔhavo nee nrɛlɛbɛvolɛ ne’ bagyinla ɔ gyakɛ anu wɔ azɛlɛ ye azo na yeamaa ye ɛdoavolɛma ne sunsum nu aleɛ wɔ ye mekɛ nloa.​—Mateyu 24:45-47.

      2 Bieko, Gyisɛse bule mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne wɔ ngapezo zɔhane anu. (Kenga Mateyu 25:1-13.) Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu kpuyia ɛhye mɔ anwo: (1) Ɛrɛlɛ ne anu ɛzukoalɛdeɛ titile a le boni? (2) Kɛzi nɔhavoma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛva folɛdulɛ mɔɔ wɔ mrɛlɛ ne mɔ anu la ɛli gyima ɛ, na duzu a ɛvi nu ɛra a? (3) Kɛzi yɛ nuhua ko biala bahola anyia Gyisɛse ɛrɛlɛ ne azo nvasoɛ ɛnɛ ɛ?

      ƐRƐLƐ NE ANU ƐZUKOALƐDEƐ TITILE A LE BONI?

      3. Dɛba ne, kɛzi yɛ mbuluku ne mɔ hilehilele mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu ɛ, na duzu a bahola avi nu ara a?

      3 Yɛnwunle ye wɔ edwɛkɛ mɔɔ li ɛhye anyunlu la anu kɛ kenlensa ye akɛlɛ nɔhavo ne ɛhakyi kɛzi ɔkilehile Baebolo edwɛkɛ bie mɔ anu la. Kɛkala, akɛlɛ nɔhavo ne twe adwenle kɔ ɛzukoalɛdeɛ mɔɔ wɔ nu la azo kpalɛ ɔtɛla sɛkɛlɛneɛ anzɛɛ ngapezo mɔɔ wɔ nu la. Bɛmaa yɛva Gyisɛse mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne kɛ neazo. Ɛnee yɛ mbuluku ne mɔ ka kɛ kɛnlaneɛ ne, nwole ne, nee nwole ne bie mɔɔ bɛvale la gyi ɛkɛ maa debie anzɛɛ awie. Asoo ninyɛne ngyikyi ɛhye mɔ mɔɔ yɛvale yɛ adwenle yɛziele zolɛ la bahola amaa edwɛkɛ mɔɔ hyia wɔ ɛrɛlɛ ne anu la minlinle ɔ? Kpuyia ɛhye anwo mualɛ nwo hyia.

      Ɔwɔ kɛ mbɛlɛra bulu ne siezie bɛ nwo na bɛsɔ bɛ ahɛnlaneɛ ne bɛkendɛ mekɛ mɔɔ atɔfolɛ nrenya ne bara la

      4. Wɔ ɛrɛlɛ ne anu, duzu a maa yɛnwu (a) atɔfolɛ nrenya ne a? (b) mbɛlɛra bulu ne ɛ?

      4 Bɛmaa yɛzuzu ɛzukoalɛdeɛ titile mɔɔ wɔ Gyisɛse ɛrɛlɛ ne anu la anwo. Mɔɔ lumua la, maa yɛnlea menli mɔɔ wɔ mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu la. Nwane a le atɔfolɛ nrenya ne? Gyisɛse. Yɛze ɛhye ɔluakɛ ɛnee Gyisɛse ɛlumua ɛha kɛ ɔle atɔfolɛ nrenya. (Luku 5:34, 35) Nwane mɔ a le mbɛlɛra bulu ne? Bɛmɛ a le Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la, “mboane ekpunli ekyi” ne. Duzu ati a yɛka ye zɔ a? Wɔ ɛrɛlɛ ne anu, ɛnee ɔwɔ kɛ mbɛlɛra bulu ne siezie bɛ nwo na bɛsɔ bɛ ahɛnlaneɛ ne bɛkendɛ mekɛ mɔɔ atɔfolɛ nrenya ne bara la. Akee Gyisɛse zele ye ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɛ: “Bɛziezie bɛ nwo bɛmaa debie biala mɔɔ kɛzi bɛ adenle nu la, na bɛmaa bɛ ahɛnlaneɛ ɛda kɛ sonvolɛma mɔɔ ɛlɛkendɛ bɛ menle mɔɔ vi atɔfolɛlielɛ bo ɛlɛba la.” (Luku 12:32, 35, 36) Bieko, ɛzoanvolɛ Pɔɔlo nee Dwɔn vale Kelaese ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la dole mbɛlɛra mɔɔ ɛnze mrenya la anwo. (2 Kɔlentema 11:2; Yekile 14:4) Yemɔti, yɛkola yɛnwu ye kɛ folɛdulɛ nee kɔkɔbɔlɛ mɔɔ wɔ Mateyu 25:1-13 la fane Gyisɛse ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anwo.

      5. Gyisɛse manle yɛnwunle kɛ ye ɛrɛlɛ ne fane mekɛ boni anwo?

      5 Bieko, Gyisɛse folɛdulɛ ne fane mekɛ boni anwo? Edwɛkɛ mɔɔ Gyisɛse hanle wɔ mekɛ mɔɔ ye ɛrɛlɛ ne ɛlɛba awieleɛ la boa yɛ maa yɛnwu ye. Ɔhanle kɛ: “Atɔfolɛ nrenya ne rale.” (Mateyu 25:10) Yɛzukoale ye wɔ July 15, 2013, Ɛzinzalɛ Arane ne anu kɛ Gyisɛse ngapezo ne mɔɔ wɔ Mateyu tile 24 nee 25 la ka Gyisɛse ‘ɛralɛ’ ne anwo edwɛkɛ fane mɔtwɛ. Saa Gyisɛse ɛlɛka ye ‘ɛralɛ’ ne anwo edwɛkɛ a, ɛnee ɔfane anwongyelelɛ kpole ne, mekɛ mɔɔ ɔbara yearabua ndɛne na yeazɛkye ɛtane ewiade ɛhye la anwo. Yemɔti, yɛkola yɛka kɛ Gyisɛse ɛrɛlɛ ne fane awieleɛ mekɛ ne anwo noko ‘ɔbara’ wɔ anwongyelelɛ kpole ne anu.

      6. Ɛzukoalɛdeɛ titile mɔɔ wɔ ɛrɛlɛ ne anu la a le boni?

      6 Ɛzukoalɛdeɛ titile boni a wɔ ɛrɛlɛ ɛhye anu a? Kakye debie mɔɔ edwɛkɛ ne fane nwo la. Wɔ Mateyu tile 24, Gyisɛse hanle ‘akɛlɛ nɔhavo nee nrɛlɛbɛvolɛ ne’ anwo edwɛkɛ. Akɛlɛ ɛhye bayɛ menli ekpunli ekyi bie mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛbali Kelaese ɛdoavolɛma anyunlu wɔ awieleɛ mekɛ ne anu la. Gyisɛse bɔle menli ɛhye mɔ kɔkɔ kɛ bɛhɔ zo bɛli nɔhalɛ. Wɔ tile ne mɔɔ doa zo la anu, Gyisɛse bule mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne ɔvale ɔdule ye ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛwɔ ɛkɛ wɔ awieleɛ mekɛ ne anu la kɔsɔɔti folɛ. Ɛzukoalɛdeɛ titile mɔɔ wɔ nu la a le kɛ “bɛzinza” na bɛ anwuma ahatualɛ ne anvi bɛ sa. (Mateyu 25:13) Akee bɛmaa yɛzuzu ɛrɛlɛ ne anwo na yɛnlea kɛzi menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛva folɛdulɛ ne ɛli gyima la.

      KƐZI MENLI MƆƆ BƐKPOKPA BƐ LA ƐVA FOLƐDULƐ NE ƐLI GYIMA Ɛ?

      7, 8. (a) Duzu a kile kɛ ɛnee mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne ɛziezie bɛ nwo a? (b) Kɛzi menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛziezie bɛ nwo ɛ?

      7 Gyisɛse zile zo wɔ ɛrɛlɛ ne anu kɛ, ɛnee mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ ɛnle kɛ mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne mɔɔ ɛnee bɛziezie bɛ nwo la. Kɛmɔti ɛ? Ɔluakɛ bɛzieziele bɛ nwo yɛɛ bɛzinzale. Ɛnee ɔwɔ kɛ mbɛlɛra bulu ne kɔsɔɔti sinza na bɛsɔ bɛ ahɛnlaneɛ ne wɔ nɔe ne. Mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne anyɛ kɛ ahɔnwɔne ne mɔ la ɔboalekɛ bɛvale nwole ne bie bɛziele bɛ nwo. Kɛzi Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la ɛziezie bɛ nwo ɛmaa Gyisɛse ɛralɛ ne ɛ?

      8 Menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛziezie bɛ nwo kɛ bɛyɛ bɛ gyima ne kɔkpula kɛ awieleɛ ne bara. Bɛnwu ye kɛ bɛ Nyamenle ɛzonlenlɛ ne ati ɔwɔ kɛ bɛfa Seetan ewiade ne anu ninyɛne bɛbɔ afɔle, noko bɛlɛ ɛhulolɛ kɛ bɛbayɛ zɔ. Bɛzi kpɔkɛ kɛ bɛbazonle Gyihova wɔ nɔhalɛlilɛ nu, tɛ kɛ asɛɛ awieleɛ ne ɛbikye la ati ɔ, na emomu, kɛmɔ bɛkulo Gyihova nee ɔ Ra ne la ati ɔ. Bɛgyinla bɛ munlililɛ nu yɛɛ bɛmmaa ewiade ne anu ninyɛne, ɛbɛlatane, nee ye angomedi ne ɛngyegye bɛ. Kɛmɔ ɛnee mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne ɛziezie bɛ nwo na bɛlɛ bɛ ahɛnlaneɛ ne mɔ la, menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɔ zo ta, bɛzi abotane bɛlɛkendɛ Atɔfolɛ nrenya ne ɛralɛ ne, saa bɔbɔ bɛte nganeɛ kɛ ɔlɛkyɛ a.​—Felepaema 2:15.

      Gyisɛse bɔle menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɔkɔ kɛ bɛhɔ zo bɛli nɔhalɛ

      9. (a) Ngɔsɔkɛbɔlɛ nwo kɔkɔ boni a Gyisɛse bɔle a? (b) Kɛzi menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la noko ɛdea nu kɛ: “Atɔfolɛ nrenya ne ɛne” ɛ? (Nea ɔ bo ɛkɛ edwɛkɛ ne.)

      9 Ɛnee mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne eza ɛziezie bɛ nwo ɛmaa atɔfolɛ nrenya ne ɛralɛ ne ɔluakɛ bɛzinzale. Noko wɔ ɛrɛlɛ ne anu, wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee mbɛlɛra bulu ne ɛlɛkendɛ atɔfolɛ nrenya ne na ɔyɛle bɛ kɛ yehyɛ la, bɛ muala ‘bɛbɔle ngɔsɔkɛ.’ Yemɔti, asoo ɛnɛ Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la bahola ‘alafe,’ kile kɛ, ninyɛne bahola ahwehwe bɛ adwenle wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛkendɛ Kelaese ɛralɛ ne la ɔ? Ɛhɛe. Ɛnee Gyisɛse ze kɛ awie mɔɔ lɛ ɛhulolɛ na ɔbɔ mɔdenle bɔbɔ la bahola ayɛ bɛtɛɛ na ninyɛne ahwehwe ye adwenle wɔ mekɛ mɔɔ ɔlɛkendɛ ye ɛralɛ ne la. Yemɔti, Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la ɛyɛ gyima ɛsesebɛ amaa bɛahɔ zo bɛazinza. Adenle boni azo? Wɔ ɛrɛlɛ ne anu, mbɛlɛra bulu ne kɔsɔɔti deanle nu kɛ: “Atɔfolɛ nrenya ne ɛne!” Noko mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne angome a hɔle zo zinzale a. (Mateyu 25:5, 6; 26:41) Awieleɛ mekɛ ye anu noko Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛdea nu kɛ “Atɔfolɛ nrenya ne ɛne!” Bɛlie daselɛ kɛnlɛma ne mɔɔ kile kɛ ɔnrɛhyɛ Kelaese bara la bɛdo nu, na bɛziezie bɛ nwo bɛmaa ye ɛralɛ ne.a Akee bɛmaa yɛzuzu Gyisɛse ɛrɛlɛ ne adwulaleɛ mɔɔ twe adwenle kɔ mekɛ fɔɔnwo bie azo la anwo.

      NRƐLƐBƐVOLƐMA NE NYIANLE AHATUALƐ YƐƐ BƐHWENLE AHƆNWƆNE NE ANZO

      10. Adwelie boni a hɔle zo wɔ mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma nee ahɔnwɔne ne avinli a, na kpuyia boni a yɛbahola yɛabiza ye wɔ nwo a?

      10 Mɔɔ ɛrɛlɛ ne ɛlɛkɔ ye awieleɛ la, mbɛlɛra ahɔnwɔne ne bizale mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne kɛ bɛmaa bɛ nwole bɛgua bɛ ahɛnlaneɛ ne anu. Noko mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne amboa bɛ. (Kenga Mateyu 25:8, 9.) Noko mekɛ boni a Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la amboa awie mɔɔ hyia moalɛ la ɛ? Kakye mekɛ mɔɔ ɛrɛlɛ ne fane nwo la. Saa anwongyelelɛ kpole ne ɛlɛkɔ ye awieleɛ a yɛɛ Gyisɛse, Atɔfolɛ nrenya ne bara arabua ndɛne. Yemɔti, ɔbahola yeara ye kɛ edwɛkɛ ne fane mekɛ mɔɔ ɔka ekyii na anwongyelelɛ kpole ne ara awieleɛ la anwo. Duzu ati a yɛka ye zɔ a? Ɔboalekɛ ɔkadwu zɔhane mekɛ ne la, ɛnee bɛzɔ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anloa bɛwie.

      11. (a) Ɔka ekyii anwongyelelɛ kpole ne bɔ ɔ bo a duzu a bazi a? (b) Saa mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne ka kile mbɛlɛra ahɔnwɔne ne kɛ bɛhɔdɔ nwole ne bie a, ɛnee duzu a bɛkpondɛ bɛahile a?

      11 Yemɔti kolaa na anwongyelelɛ kpole ne abɔ ɔ bo la ɛnee bɛzɔ nɔhavoma mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛwɔ azɛlɛ ye azo la kɔsɔɔti anloa bɛwie. (Yekile 7:1-4) Ɔvi zɔhane mekɛ ne, ɛnee yela ali kɛ bɛbahɔ anwuma. Noko suzu mekɛ mɔɔ li anwongyelelɛ kpole ne anyunlu la anwo. Duzu a bado menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛanzinza yɛɛ bɛanli nɔhalɛ la ɛ? Bɛnrɛnyia nzonlɛyɛlɛ ne mɔɔ li awieleɛ la. Ɔkadwu mekɛ zɔhane la, ɛnee bɛkpokpa Keleseɛnema gyɛne mɔɔ di nɔhalɛ la. Saa anwongyelelɛ ne bɔ ɔ bo a, ɔbazi ahɔnwɔne ne mɔ anwo kɛ bɛzɛkye Babelɔn Kpole ne la. Mekɛ zɔhane bɛbanwu kɛ bɛtɛsieziele bɛ nwo bɛtɛmanle Gyisɛse ɛralɛ ne. Saa bɛbiza moalɛ wɔ zɔhane mekɛ ne a, duzu a bazi a? Mualɛ ne wɔ ɛrɛlɛ ne anu. Mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne ammaa mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ nwole ne bie emomu bɛzele bɛ kɛ bɛhɔdɔ bie. Na kɛmɔ ɛnee ɔle “alevinli mu nwiɔ avinli” la ati, bɛannyia bie. Ɛnee yekpa nwo!

      12. (a) Wɔ anwongyelelɛ kpole ne anu duzu a bado menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛnrɛnyia nzonlɛyɛlɛ ne mɔɔ li awieleɛ la bie la ɛ? (b) Duzu a bado bɛdabɛ mɔɔ bɛ le kɛ mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ la ɛ?

      12 Wɔ anwongyelelɛ kpole ne anu, nɔhavoma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛnrɛhola ɛnrɛboa awie biala mɔɔ anli nɔhalɛ la. Ɛnee yekpa nwo. Yemɔti, duzu a bado bɛdabɛ mɔɔ bɛnrɛli nɔhalɛ la ɛ? Kakye kɛ mɔɔ mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ hɔle nwole ne ɛdɔlɛ la, “Yɛɛ atɔfolɛ nrenya ne rale a. Na . . . nrɛlɛbɛvolɛma nnu ne mɔɔ ɛnee bɛmɛ bɛnyia nwolɛ la nee ye hɔle atɔfolɛlielɛ ne abo, na bɛdole anlenkɛ ne anu.” Saa Gyisɛse ba ye anyunlunyia ne anu wɔ mekɛ mɔɔ anwongyelelɛ kpole ne ɛlɛba ye awieleɛ la a, ɔbaboɔboa menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la anloa wɔ anwuma. (Mateyu 24:31; 25:10; Dwɔn 14:1-3; 1 Tɛsalonaekama 4:17) Noko akee, Gyisɛse ɛnrɛlie bɛdabɛ mɔɔ bɛanli nɔhalɛ la. Bɛbaha mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ edwɛkɛ ne bie: “Yɛmenle, yɛmenle, buke yɛ!” Noko kɛzi Gyisɛse babua bɛ ɛ? Mɔɔ yɛ alɔbɔlɛ la a le kɛ, ɔbava nyelebɛnloa ne mɔɔ ɔvale ɔmanle menli dɔɔnwo ne mɔɔ bɛle kɛ mbɔnkye la a yeamaa bɛ a: “Nɔhalɛ, meka meahile bɛ, menze bɛ.”​—Mateyu 7:21-23; 25:11, 12.

      Ɔwɔ kɛ Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu ko biala si kpɔkɛ kɛ ɔbaziezie ɔ nwo na yeazinza

      13. (a) Duzu ati a ɔngyia kɛ yɛbaha kɛ Kelaese ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu dɔɔnwo ɛnrɛli nɔhalɛ ɛ? (b) Kɛmɔti a yɛbahola yɛaha kɛ Gyisɛse ɛrɛlɛ ne maa yɛnwu anwodozo mɔɔ ɔlɛ ye wɔ Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu ɛ? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

      13 Asoo ɛnee Gyisɛse ɛlɛka kɛ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu dɔɔnwo ɛnrɛli nɔhalɛ yemɔti ɔwɔ kɛ bɛfa awie mɔ bɛsie bɛ gyakɛ anu ɔ? Kyɛkyɛ. Yɛkenga wɔ Mateyu tile 24 kɛ, Gyisɛse bɔle akɛlɛ nɔhavo nee nrɛlɛbɛvolɛ ne kɔkɔ kɛ ɔmmayɛ ɔ nwo akɛlɛ adalɛ. Ɛhye ɛngile kɛ ɛnee ɔ nye la kɛ ɔbara ye zɔ. Zɔhane ala a, mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne noko le kɔkɔbɔlɛ a. Kɛmɔ ɛnee mbɛlɛra ne mɔ nnu le nrɛlɛbɛvolɛma na nnu le ahɔnwɔne la ati, ɔwɔ kɛ Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu ko biala si kpɔkɛ kɛ ɔbaziezie ɔ nwo na yeazinza. Tɛ ye zɔ a, ɔbahola yeayɛ kɔnwɔne yɛɛ ɔnrɛli nɔhalɛ. Pɔɔlo vale kɔkɔbɔlɛ ko ne ala manle ɔ mediema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la. (Kenga Hibuluma 6:4-9; fa to Mɛla ne 30:19 ne anwo.) Ɛnee ye kɔkɔbɔlɛ ne anu la ɛkɛ, noko ɛnee eza ɔlɛ anwodozo kɛ ɔ mediema ne mɔ bɛanyia bɛ ahatualɛ ne. Kɔkɔbɔlɛ ne mɔɔ wɔ mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu la maa ɔda ali kɛ ɛnee Gyisɛse noko lɛ anwodozo ko ne ala bie wɔ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu. Ɛnee ɔze kɛ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu ko biala bahola ali nɔhalɛ na yeanyia ahatualɛ kɛnlɛma ne!

      KƐZI KELAESE ‘MBOANE GYƐNE’ NE BANYIA ZOLƐ NVASOƐ Ɛ?

      14. Duzu ati a ‘mboane gyɛne’ ne noko bahola anyia mbɛlɛra bulu ne ɛrɛlɛ ne azo nvasoɛ a?

      14 Gyisɛse ɛrɛlɛ ne fane Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anwo. Noko asoo ‘mboane gyɛne’ ne bahola anyia zolɛ nvasoɛ ɔ? (Dwɔn 10:16) Ɛhɛe! Ɛrɛlɛ ne anu edwɛkɛ titile ne le sikalɛ: “Bɛzinza!” Yɛɛ mekɛ bie Gyisɛse hanle kɛ: “Mɔɔ meka meahile bɛ la, meka meahile awie biala: Bɛzinza!” (Maake 13:37) Gyisɛse kpondɛ kɛ ye ɛdoavolɛma kɔsɔɔti siezie bɛ nwo na bɛsinza. Yɛɛ Keleseɛnema kɔsɔɔti bahola azukoa menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛmaa bɛ ɛzonlenlɛ gyima dumua wɔ bɛ ɛbɛlabɔlɛ nu la neazo kpalɛ ne. Kakye kɛ mbɛlɛra ahɔnwɔne ne bizale mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne kɛ bɛmaa bɛ nwole ne bie. Bɛanlie bɛ edwɛkɛ ne bɛando nu. Yemɔ kakye yɛ kɛ ɔwɔ kɛ awie ko biala kɔ zo di nɔhalɛ maa Nyamenle, ɔsiezie ɔ nwo, na ɔkɔ zo ɔsinza. Awie biala ɛnrɛhola ɛnrɛyɛ ɛhye ɛnrɛmaa yɛ. Awie biala babu ye mgbonda ahile Gyisɛse Kelaese, Ndɛnebuavolɛ kpalɛ ne mɔɔ ɔnrɛhyɛ na yeara la. Ɛhye ati, ɔwɔ kɛ yɛsiezie yɛ nwo!

      Awie biala ɛnrɛhola ɛnrɛzinza anzɛɛ ɛnrɛli nɔhalɛ ɛnrɛmaa yɛ

      15. Kɛmɔti a nɔhalɛ Keleseɛnema kɔsɔɔti anye die Kelaese agyalɛ ne nee ye atɔfolɛ ne anwo ɛ?

      15 Keleseɛnema kɔsɔɔti anye die agyalɛ ne mɔɔ nwolɛ edwɛkɛ wɔ Gyisɛse ɛrɛlɛ ne anu la anwo. Kenlebie, wɔ Amagɛdɔn ne anzi, Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɔsɔɔti babɔ nu ayɛ Kelaese atɔfolɛ raalɛ ne. (Yekile 19:7-9) Akee awie biala mɔɔ wɔ azɛlɛ ye azo la banyia anwuma agyalɛ zɔhane azo nvasoɛ. Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ ɔbamaa alesama kɔsɔɔti anyia arane kpalɛ. Saa yɛbahɔ anwuma anzɛɛ yɛbadɛnla azɛlɛ ye azo bɔbɔ a, bɛmaa yɛziezie yɛ nwo na yɛhɔ zo yɛzinza. Saa yɛyɛ zɔ a, yɛ sa baha anyelazo kɛnlɛma ne mɔɔ Gyihova ɛziezie ɛmaa yɛ la!

      a Wɔ ɛrɛlɛ ne anu, ɛnee mekɛ ekyi wɔ mekɛ mɔɔ bɛbaha kɛ “Atɔfolɛ nrenya ne ɛne!” (ngyɛnu 6) nee mekɛ mɔɔ atɔfolɛ nrenya ne bara la avinli (ngyɛnu 10). Menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛhɔ zo ɛzinza wɔ awieleɛ mekɛ ye anu. Bɛnwu Gyisɛse ɛralɛ ne anwo sɛkɛlɛneɛ ne, yemɔti bɛze kɛ ɔlɛdi Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo Belemgbunli. Noko akee, ɔwɔ kɛ bɛkɔ zo bɛsinza kɔkpula kɛ ɔbara.

      EDWƐKƐ MƆƆ BƐHILEHILE NU

      • Ɛrɛlɛ: Ɔle edwɛkɛ mɔɔ ɛzukoalɛdeɛ wɔ nu

      • Atɔfolɛ nrenya ne: Gyisɛse

      • Mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne: Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛkɔ zo bɛsinza la

      • Mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ: Keleseɛnema mɔɔ ɛnli nɔhalɛ mɔɔ bɛnrɛnyia bɛ anwuma ahatualɛ ne ɔluakɛ bɛanzinza la

  • Ɛbahɔ Zo ‘Wɔazinza’ Ɔ?
    Ɛzinzalɛ Arane—2015 | March 15
    • Mbɛlɛra ne bie mɔ lɛ bɛ ahɛnlaneɛ mɔɔ ɛlɛsɔ

      Ɛbahɔ Zo ‘Wɔazinza’ Ɔ?

      “Yemɔti bɛzinza, ɔboalekɛ bɛnze kenle ko ne anzɛɛ dɔnehwele ko ne mɔɔ Awulae bara la.”​—MATEYU 25:13.

      KƐZI ƐBAYE Ɔ NLOA Ɛ?

      • Ɛzukoalɛdeɛ titile mɔɔ wɔ mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu la a le boni?

      • Kɛzi menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛli folɛdulɛ mɔɔ wɔ Gyisɛse mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu la azo ɛ?

      • Kɛ ɔkɛyɛ na ‘mboane gyɛne’ ne anyia mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne azo nvasoɛ ɛ?

      1, 2. (a) Duzu a Gyisɛse manle ɔlale ali wɔ awieleɛ mekɛ ne anwo a? (b) Kpuyia boni mɔ a yɛbazuzu nwo a?

      YƐ Gyisɛse mɔɔ ɔde Ɔlivi Boka ne azo na ɔlɛnea Gyɛlusalɛm ɛzonlenlɛ sua ne la anwo nvoninli nea. Ɛnee ye ɛzoanvolɛma nna, Pita, Andelu, Gyemise nee Dwɔn wɔ ɔ nwo ɛkɛ. Bɛdiele Gyisɛse kpalɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔhanle kenlebie anwo ngapezo mɔɔ yɛ anyelielɛ ɔhilele bɛ la. Ngapezo ne maa yɛnwu mɔɔ ɔbazi wɔ ɛtane ewiade ɛhye awieleɛ mekɛ ne anu wɔ mekɛ mɔɔ Gyisɛse bali Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo tumi la. Gyisɛse zele bɛ kɛ wɔ mekɛ zɔhane, ye ‘akɛlɛ nɔhavo nee nrɛlɛbɛvolɛ ne’ bagyinla ɔ gyakɛ anu wɔ azɛlɛ ye azo na yeamaa ye ɛdoavolɛma ne sunsum nu aleɛ wɔ ye mekɛ nloa.​—Mateyu 24:45-47.

      2 Bieko, Gyisɛse bule mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne wɔ ngapezo zɔhane anu. (Kenga Mateyu 25:1-13.) Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu kpuyia ɛhye mɔ anwo: (1) Ɛrɛlɛ ne anu ɛzukoalɛdeɛ titile a le boni? (2) Kɛzi nɔhavoma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛva folɛdulɛ mɔɔ wɔ mrɛlɛ ne mɔ anu la ɛli gyima ɛ, na duzu a ɛvi nu ɛra a? (3) Kɛzi yɛ nuhua ko biala bahola anyia Gyisɛse ɛrɛlɛ ne azo nvasoɛ ɛnɛ ɛ?

      ƐRƐLƐ NE ANU ƐZUKOALƐDEƐ TITILE A LE BONI?

      3. Dɛba ne, kɛzi yɛ mbuluku ne mɔ hilehilele mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu ɛ, na duzu a bahola avi nu ara a?

      3 Yɛnwunle ye wɔ edwɛkɛ mɔɔ li ɛhye anyunlu la anu kɛ kenlensa ye akɛlɛ nɔhavo ne ɛhakyi kɛzi ɔkilehile Baebolo edwɛkɛ bie mɔ anu la. Kɛkala, akɛlɛ nɔhavo ne twe adwenle kɔ ɛzukoalɛdeɛ mɔɔ wɔ nu la azo kpalɛ ɔtɛla sɛkɛlɛneɛ anzɛɛ ngapezo mɔɔ wɔ nu la. Bɛmaa yɛva Gyisɛse mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne kɛ neazo. Ɛnee yɛ mbuluku ne mɔ ka kɛ kɛnlaneɛ ne, nwole ne, nee nwole ne bie mɔɔ bɛvale la gyi ɛkɛ maa debie anzɛɛ awie. Asoo ninyɛne ngyikyi ɛhye mɔ mɔɔ yɛvale yɛ adwenle yɛziele zolɛ la bahola amaa edwɛkɛ mɔɔ hyia wɔ ɛrɛlɛ ne anu la minlinle ɔ? Kpuyia ɛhye anwo mualɛ nwo hyia.

      Ɔwɔ kɛ mbɛlɛra bulu ne siezie bɛ nwo na bɛsɔ bɛ ahɛnlaneɛ ne bɛkendɛ mekɛ mɔɔ atɔfolɛ nrenya ne bara la

      4. Wɔ ɛrɛlɛ ne anu, duzu a maa yɛnwu (a) atɔfolɛ nrenya ne a? (b) mbɛlɛra bulu ne ɛ?

      4 Bɛmaa yɛzuzu ɛzukoalɛdeɛ titile mɔɔ wɔ Gyisɛse ɛrɛlɛ ne anu la anwo. Mɔɔ lumua la, maa yɛnlea menli mɔɔ wɔ mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu la. Nwane a le atɔfolɛ nrenya ne? Gyisɛse. Yɛze ɛhye ɔluakɛ ɛnee Gyisɛse ɛlumua ɛha kɛ ɔle atɔfolɛ nrenya. (Luku 5:34, 35) Nwane mɔ a le mbɛlɛra bulu ne? Bɛmɛ a le Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la, “mboane ekpunli ekyi” ne. Duzu ati a yɛka ye zɔ a? Wɔ ɛrɛlɛ ne anu, ɛnee ɔwɔ kɛ mbɛlɛra bulu ne siezie bɛ nwo na bɛsɔ bɛ ahɛnlaneɛ ne bɛkendɛ mekɛ mɔɔ atɔfolɛ nrenya ne bara la. Akee Gyisɛse zele ye ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɛ: “Bɛziezie bɛ nwo bɛmaa debie biala mɔɔ kɛzi bɛ adenle nu la, na bɛmaa bɛ ahɛnlaneɛ ɛda kɛ sonvolɛma mɔɔ ɛlɛkendɛ bɛ menle mɔɔ vi atɔfolɛlielɛ bo ɛlɛba la.” (Luku 12:32, 35, 36) Bieko, ɛzoanvolɛ Pɔɔlo nee Dwɔn vale Kelaese ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la dole mbɛlɛra mɔɔ ɛnze mrenya la anwo. (2 Kɔlentema 11:2; Yekile 14:4) Yemɔti, yɛkola yɛnwu ye kɛ folɛdulɛ nee kɔkɔbɔlɛ mɔɔ wɔ Mateyu 25:1-13 la fane Gyisɛse ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anwo.

      5. Gyisɛse manle yɛnwunle kɛ ye ɛrɛlɛ ne fane mekɛ boni anwo?

      5 Bieko, Gyisɛse folɛdulɛ ne fane mekɛ boni anwo? Edwɛkɛ mɔɔ Gyisɛse hanle wɔ mekɛ mɔɔ ye ɛrɛlɛ ne ɛlɛba awieleɛ la boa yɛ maa yɛnwu ye. Ɔhanle kɛ: “Atɔfolɛ nrenya ne rale.” (Mateyu 25:10) Yɛzukoale ye wɔ July 15, 2013, Ɛzinzalɛ Arane ne anu kɛ Gyisɛse ngapezo ne mɔɔ wɔ Mateyu tile 24 nee 25 la ka Gyisɛse ‘ɛralɛ’ ne anwo edwɛkɛ fane mɔtwɛ. Saa Gyisɛse ɛlɛka ye ‘ɛralɛ’ ne anwo edwɛkɛ a, ɛnee ɔfane anwongyelelɛ kpole ne, mekɛ mɔɔ ɔbara yearabua ndɛne na yeazɛkye ɛtane ewiade ɛhye la anwo. Yemɔti, yɛkola yɛka kɛ Gyisɛse ɛrɛlɛ ne fane awieleɛ mekɛ ne anwo noko ‘ɔbara’ wɔ anwongyelelɛ kpole ne anu.

      6. Ɛzukoalɛdeɛ titile mɔɔ wɔ ɛrɛlɛ ne anu la a le boni?

      6 Ɛzukoalɛdeɛ titile boni a wɔ ɛrɛlɛ ɛhye anu a? Kakye debie mɔɔ edwɛkɛ ne fane nwo la. Wɔ Mateyu tile 24, Gyisɛse hanle ‘akɛlɛ nɔhavo nee nrɛlɛbɛvolɛ ne’ anwo edwɛkɛ. Akɛlɛ ɛhye bayɛ menli ekpunli ekyi bie mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛbali Kelaese ɛdoavolɛma anyunlu wɔ awieleɛ mekɛ ne anu la. Gyisɛse bɔle menli ɛhye mɔ kɔkɔ kɛ bɛhɔ zo bɛli nɔhalɛ. Wɔ tile ne mɔɔ doa zo la anu, Gyisɛse bule mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne ɔvale ɔdule ye ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛwɔ ɛkɛ wɔ awieleɛ mekɛ ne anu la kɔsɔɔti folɛ. Ɛzukoalɛdeɛ titile mɔɔ wɔ nu la a le kɛ “bɛzinza” na bɛ anwuma ahatualɛ ne anvi bɛ sa. (Mateyu 25:13) Akee bɛmaa yɛzuzu ɛrɛlɛ ne anwo na yɛnlea kɛzi menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛva folɛdulɛ ne ɛli gyima la.

      KƐZI MENLI MƆƆ BƐKPOKPA BƐ LA ƐVA FOLƐDULƐ NE ƐLI GYIMA Ɛ?

      7, 8. (a) Duzu a kile kɛ ɛnee mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne ɛziezie bɛ nwo a? (b) Kɛzi menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛziezie bɛ nwo ɛ?

      7 Gyisɛse zile zo wɔ ɛrɛlɛ ne anu kɛ, ɛnee mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ ɛnle kɛ mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne mɔɔ ɛnee bɛziezie bɛ nwo la. Kɛmɔti ɛ? Ɔluakɛ bɛzieziele bɛ nwo yɛɛ bɛzinzale. Ɛnee ɔwɔ kɛ mbɛlɛra bulu ne kɔsɔɔti sinza na bɛsɔ bɛ ahɛnlaneɛ ne wɔ nɔe ne. Mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne anyɛ kɛ ahɔnwɔne ne mɔ la ɔboalekɛ bɛvale nwole ne bie bɛziele bɛ nwo. Kɛzi Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la ɛziezie bɛ nwo ɛmaa Gyisɛse ɛralɛ ne ɛ?

      8 Menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛziezie bɛ nwo kɛ bɛyɛ bɛ gyima ne kɔkpula kɛ awieleɛ ne bara. Bɛnwu ye kɛ bɛ Nyamenle ɛzonlenlɛ ne ati ɔwɔ kɛ bɛfa Seetan ewiade ne anu ninyɛne bɛbɔ afɔle, noko bɛlɛ ɛhulolɛ kɛ bɛbayɛ zɔ. Bɛzi kpɔkɛ kɛ bɛbazonle Gyihova wɔ nɔhalɛlilɛ nu, tɛ kɛ asɛɛ awieleɛ ne ɛbikye la ati ɔ, na emomu, kɛmɔ bɛkulo Gyihova nee ɔ Ra ne la ati ɔ. Bɛgyinla bɛ munlililɛ nu yɛɛ bɛmmaa ewiade ne anu ninyɛne, ɛbɛlatane, nee ye angomedi ne ɛngyegye bɛ. Kɛmɔ ɛnee mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne ɛziezie bɛ nwo na bɛlɛ bɛ ahɛnlaneɛ ne mɔ la, menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɔ zo ta, bɛzi abotane bɛlɛkendɛ Atɔfolɛ nrenya ne ɛralɛ ne, saa bɔbɔ bɛte nganeɛ kɛ ɔlɛkyɛ a.​—Felepaema 2:15.

      Gyisɛse bɔle menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɔkɔ kɛ bɛhɔ zo bɛli nɔhalɛ

      9. (a) Ngɔsɔkɛbɔlɛ nwo kɔkɔ boni a Gyisɛse bɔle a? (b) Kɛzi menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la noko ɛdea nu kɛ: “Atɔfolɛ nrenya ne ɛne” ɛ? (Nea ɔ bo ɛkɛ edwɛkɛ ne.)

      9 Ɛnee mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne eza ɛziezie bɛ nwo ɛmaa atɔfolɛ nrenya ne ɛralɛ ne ɔluakɛ bɛzinzale. Noko wɔ ɛrɛlɛ ne anu, wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee mbɛlɛra bulu ne ɛlɛkendɛ atɔfolɛ nrenya ne na ɔyɛle bɛ kɛ yehyɛ la, bɛ muala ‘bɛbɔle ngɔsɔkɛ.’ Yemɔti, asoo ɛnɛ Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la bahola ‘alafe,’ kile kɛ, ninyɛne bahola ahwehwe bɛ adwenle wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛkendɛ Kelaese ɛralɛ ne la ɔ? Ɛhɛe. Ɛnee Gyisɛse ze kɛ awie mɔɔ lɛ ɛhulolɛ na ɔbɔ mɔdenle bɔbɔ la bahola ayɛ bɛtɛɛ na ninyɛne ahwehwe ye adwenle wɔ mekɛ mɔɔ ɔlɛkendɛ ye ɛralɛ ne la. Yemɔti, Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la ɛyɛ gyima ɛsesebɛ amaa bɛahɔ zo bɛazinza. Adenle boni azo? Wɔ ɛrɛlɛ ne anu, mbɛlɛra bulu ne kɔsɔɔti deanle nu kɛ: “Atɔfolɛ nrenya ne ɛne!” Noko mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne angome a hɔle zo zinzale a. (Mateyu 25:5, 6; 26:41) Awieleɛ mekɛ ye anu noko Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛdea nu kɛ “Atɔfolɛ nrenya ne ɛne!” Bɛlie daselɛ kɛnlɛma ne mɔɔ kile kɛ ɔnrɛhyɛ Kelaese bara la bɛdo nu, na bɛziezie bɛ nwo bɛmaa ye ɛralɛ ne.a Akee bɛmaa yɛzuzu Gyisɛse ɛrɛlɛ ne adwulaleɛ mɔɔ twe adwenle kɔ mekɛ fɔɔnwo bie azo la anwo.

      NRƐLƐBƐVOLƐMA NE NYIANLE AHATUALƐ YƐƐ BƐHWENLE AHƆNWƆNE NE ANZO

      10. Adwelie boni a hɔle zo wɔ mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma nee ahɔnwɔne ne avinli a, na kpuyia boni a yɛbahola yɛabiza ye wɔ nwo a?

      10 Mɔɔ ɛrɛlɛ ne ɛlɛkɔ ye awieleɛ la, mbɛlɛra ahɔnwɔne ne bizale mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne kɛ bɛmaa bɛ nwole bɛgua bɛ ahɛnlaneɛ ne anu. Noko mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne amboa bɛ. (Kenga Mateyu 25:8, 9.) Noko mekɛ boni a Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la amboa awie mɔɔ hyia moalɛ la ɛ? Kakye mekɛ mɔɔ ɛrɛlɛ ne fane nwo la. Saa anwongyelelɛ kpole ne ɛlɛkɔ ye awieleɛ a yɛɛ Gyisɛse, Atɔfolɛ nrenya ne bara arabua ndɛne. Yemɔti, ɔbahola yeara ye kɛ edwɛkɛ ne fane mekɛ mɔɔ ɔka ekyii na anwongyelelɛ kpole ne ara awieleɛ la anwo. Duzu ati a yɛka ye zɔ a? Ɔboalekɛ ɔkadwu zɔhane mekɛ ne la, ɛnee bɛzɔ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anloa bɛwie.

      11. (a) Ɔka ekyii anwongyelelɛ kpole ne bɔ ɔ bo a duzu a bazi a? (b) Saa mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne ka kile mbɛlɛra ahɔnwɔne ne kɛ bɛhɔdɔ nwole ne bie a, ɛnee duzu a bɛkpondɛ bɛahile a?

      11 Yemɔti kolaa na anwongyelelɛ kpole ne abɔ ɔ bo la ɛnee bɛzɔ nɔhavoma mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛwɔ azɛlɛ ye azo la kɔsɔɔti anloa bɛwie. (Yekile 7:1-4) Ɔvi zɔhane mekɛ ne, ɛnee yela ali kɛ bɛbahɔ anwuma. Noko suzu mekɛ mɔɔ li anwongyelelɛ kpole ne anyunlu la anwo. Duzu a bado menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛanzinza yɛɛ bɛanli nɔhalɛ la ɛ? Bɛnrɛnyia nzonlɛyɛlɛ ne mɔɔ li awieleɛ la. Ɔkadwu mekɛ zɔhane la, ɛnee bɛkpokpa Keleseɛnema gyɛne mɔɔ di nɔhalɛ la. Saa anwongyelelɛ ne bɔ ɔ bo a, ɔbazi ahɔnwɔne ne mɔ anwo kɛ bɛzɛkye Babelɔn Kpole ne la. Mekɛ zɔhane bɛbanwu kɛ bɛtɛsieziele bɛ nwo bɛtɛmanle Gyisɛse ɛralɛ ne. Saa bɛbiza moalɛ wɔ zɔhane mekɛ ne a, duzu a bazi a? Mualɛ ne wɔ ɛrɛlɛ ne anu. Mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne ammaa mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ nwole ne bie emomu bɛzele bɛ kɛ bɛhɔdɔ bie. Na kɛmɔ ɛnee ɔle “alevinli mu nwiɔ avinli” la ati, bɛannyia bie. Ɛnee yekpa nwo!

      12. (a) Wɔ anwongyelelɛ kpole ne anu duzu a bado menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛnrɛnyia nzonlɛyɛlɛ ne mɔɔ li awieleɛ la bie la ɛ? (b) Duzu a bado bɛdabɛ mɔɔ bɛ le kɛ mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ la ɛ?

      12 Wɔ anwongyelelɛ kpole ne anu, nɔhavoma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛnrɛhola ɛnrɛboa awie biala mɔɔ anli nɔhalɛ la. Ɛnee yekpa nwo. Yemɔti, duzu a bado bɛdabɛ mɔɔ bɛnrɛli nɔhalɛ la ɛ? Kakye kɛ mɔɔ mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ hɔle nwole ne ɛdɔlɛ la, “Yɛɛ atɔfolɛ nrenya ne rale a. Na . . . nrɛlɛbɛvolɛma nnu ne mɔɔ ɛnee bɛmɛ bɛnyia nwolɛ la nee ye hɔle atɔfolɛlielɛ ne abo, na bɛdole anlenkɛ ne anu.” Saa Gyisɛse ba ye anyunlunyia ne anu wɔ mekɛ mɔɔ anwongyelelɛ kpole ne ɛlɛba ye awieleɛ la a, ɔbaboɔboa menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la anloa wɔ anwuma. (Mateyu 24:31; 25:10; Dwɔn 14:1-3; 1 Tɛsalonaekama 4:17) Noko akee, Gyisɛse ɛnrɛlie bɛdabɛ mɔɔ bɛanli nɔhalɛ la. Bɛbaha mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ edwɛkɛ ne bie: “Yɛmenle, yɛmenle, buke yɛ!” Noko kɛzi Gyisɛse babua bɛ ɛ? Mɔɔ yɛ alɔbɔlɛ la a le kɛ, ɔbava nyelebɛnloa ne mɔɔ ɔvale ɔmanle menli dɔɔnwo ne mɔɔ bɛle kɛ mbɔnkye la a yeamaa bɛ a: “Nɔhalɛ, meka meahile bɛ, menze bɛ.”​—Mateyu 7:21-23; 25:11, 12.

      Ɔwɔ kɛ Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu ko biala si kpɔkɛ kɛ ɔbaziezie ɔ nwo na yeazinza

      13. (a) Duzu ati a ɔngyia kɛ yɛbaha kɛ Kelaese ɛdoavolɛma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu dɔɔnwo ɛnrɛli nɔhalɛ ɛ? (b) Kɛmɔti a yɛbahola yɛaha kɛ Gyisɛse ɛrɛlɛ ne maa yɛnwu anwodozo mɔɔ ɔlɛ ye wɔ Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu ɛ? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

      13 Asoo ɛnee Gyisɛse ɛlɛka kɛ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu dɔɔnwo ɛnrɛli nɔhalɛ yemɔti ɔwɔ kɛ bɛfa awie mɔ bɛsie bɛ gyakɛ anu ɔ? Kyɛkyɛ. Yɛkenga wɔ Mateyu tile 24 kɛ, Gyisɛse bɔle akɛlɛ nɔhavo nee nrɛlɛbɛvolɛ ne kɔkɔ kɛ ɔmmayɛ ɔ nwo akɛlɛ adalɛ. Ɛhye ɛngile kɛ ɛnee ɔ nye la kɛ ɔbara ye zɔ. Zɔhane ala a, mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne noko le kɔkɔbɔlɛ a. Kɛmɔ ɛnee mbɛlɛra ne mɔ nnu le nrɛlɛbɛvolɛma na nnu le ahɔnwɔne la ati, ɔwɔ kɛ Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu ko biala si kpɔkɛ kɛ ɔbaziezie ɔ nwo na yeazinza. Tɛ ye zɔ a, ɔbahola yeayɛ kɔnwɔne yɛɛ ɔnrɛli nɔhalɛ. Pɔɔlo vale kɔkɔbɔlɛ ko ne ala manle ɔ mediema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la. (Kenga Hibuluma 6:4-9; fa to Mɛla ne 30:19 ne anwo.) Ɛnee ye kɔkɔbɔlɛ ne anu la ɛkɛ, noko ɛnee eza ɔlɛ anwodozo kɛ ɔ mediema ne mɔ bɛanyia bɛ ahatualɛ ne. Kɔkɔbɔlɛ ne mɔɔ wɔ mbɛlɛra bulu ne anwo ɛrɛlɛ ne anu la maa ɔda ali kɛ ɛnee Gyisɛse noko lɛ anwodozo ko ne ala bie wɔ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu. Ɛnee ɔze kɛ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anu ko biala bahola ali nɔhalɛ na yeanyia ahatualɛ kɛnlɛma ne!

      KƐZI KELAESE ‘MBOANE GYƐNE’ NE BANYIA ZOLƐ NVASOƐ Ɛ?

      14. Duzu ati a ‘mboane gyɛne’ ne noko bahola anyia mbɛlɛra bulu ne ɛrɛlɛ ne azo nvasoɛ a?

      14 Gyisɛse ɛrɛlɛ ne fane Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anwo. Noko asoo ‘mboane gyɛne’ ne bahola anyia zolɛ nvasoɛ ɔ? (Dwɔn 10:16) Ɛhɛe! Ɛrɛlɛ ne anu edwɛkɛ titile ne le sikalɛ: “Bɛzinza!” Yɛɛ mekɛ bie Gyisɛse hanle kɛ: “Mɔɔ meka meahile bɛ la, meka meahile awie biala: Bɛzinza!” (Maake 13:37) Gyisɛse kpondɛ kɛ ye ɛdoavolɛma kɔsɔɔti siezie bɛ nwo na bɛsinza. Yɛɛ Keleseɛnema kɔsɔɔti bahola azukoa menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛmaa bɛ ɛzonlenlɛ gyima dumua wɔ bɛ ɛbɛlabɔlɛ nu la neazo kpalɛ ne. Kakye kɛ mbɛlɛra ahɔnwɔne ne bizale mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne kɛ bɛmaa bɛ nwole ne bie. Bɛanlie bɛ edwɛkɛ ne bɛando nu. Yemɔ kakye yɛ kɛ ɔwɔ kɛ awie ko biala kɔ zo di nɔhalɛ maa Nyamenle, ɔsiezie ɔ nwo, na ɔkɔ zo ɔsinza. Awie biala ɛnrɛhola ɛnrɛyɛ ɛhye ɛnrɛmaa yɛ. Awie biala babu ye mgbonda ahile Gyisɛse Kelaese, Ndɛnebuavolɛ kpalɛ ne mɔɔ ɔnrɛhyɛ na yeara la. Ɛhye ati, ɔwɔ kɛ yɛsiezie yɛ nwo!

      Awie biala ɛnrɛhola ɛnrɛzinza anzɛɛ ɛnrɛli nɔhalɛ ɛnrɛmaa yɛ

      15. Kɛmɔti a nɔhalɛ Keleseɛnema kɔsɔɔti anye die Kelaese agyalɛ ne nee ye atɔfolɛ ne anwo ɛ?

      15 Keleseɛnema kɔsɔɔti anye die agyalɛ ne mɔɔ nwolɛ edwɛkɛ wɔ Gyisɛse ɛrɛlɛ ne anu la anwo. Kenlebie, wɔ Amagɛdɔn ne anzi, Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɔsɔɔti babɔ nu ayɛ Kelaese atɔfolɛ raalɛ ne. (Yekile 19:7-9) Akee awie biala mɔɔ wɔ azɛlɛ ye azo la banyia anwuma agyalɛ zɔhane azo nvasoɛ. Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ ɔbamaa alesama kɔsɔɔti anyia arane kpalɛ. Saa yɛbahɔ anwuma anzɛɛ yɛbadɛnla azɛlɛ ye azo bɔbɔ a, bɛmaa yɛziezie yɛ nwo na yɛhɔ zo yɛzinza. Saa yɛyɛ zɔ a, yɛ sa baha anyelazo kɛnlɛma ne mɔɔ Gyihova ɛziezie ɛmaa yɛ la!

      a Wɔ ɛrɛlɛ ne anu, ɛnee mekɛ ekyi wɔ mekɛ mɔɔ bɛbaha kɛ “Atɔfolɛ nrenya ne ɛne!” (ngyɛnu 6) nee mekɛ mɔɔ atɔfolɛ nrenya ne bara la avinli (ngyɛnu 10). Menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛhɔ zo ɛzinza wɔ awieleɛ mekɛ ye anu. Bɛnwu Gyisɛse ɛralɛ ne anwo sɛkɛlɛneɛ ne, yemɔti bɛze kɛ ɔlɛdi Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo Belemgbunli. Noko akee, ɔwɔ kɛ bɛkɔ zo bɛsinza kɔkpula kɛ ɔbara.

      EDWƐKƐ MƆƆ BƐHILEHILE NU

      • Ɛrɛlɛ: Ɔle edwɛkɛ mɔɔ ɛzukoalɛdeɛ wɔ nu

      • Atɔfolɛ nrenya ne: Gyisɛse

      • Mbɛlɛra nrɛlɛbɛvolɛma ne: Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛkɔ zo bɛsinza la

      • Mbɛlɛra ahɔnwɔne ne mɔ: Keleseɛnema mɔɔ ɛnli nɔhalɛ mɔɔ bɛnrɛnyia bɛ anwuma ahatualɛ ne ɔluakɛ bɛanzinza la

Nzema Mbuluku Ngakyile (1982-2025)
Fi Nu
Kɔ Nu
  • Nzema
  • Fa Nwa Awie
  • Mɔɔ ɛkulo
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Nwolɛ Mɛla
  • Fealeranu Edwɛkɛ
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Kɔ Nu
Fa Nwa Awie