Ɛzinzalɛ Arane YINTANƐTE ZO MBULUKUZIELƐLEKA
Ɛzinzalɛ Arane
YINTANƐTE ZO MBULUKUZIELƐLEKA
Nzema
@
  • ɛ
  • ɔ
  • Ɛ
  • Ɔ
  • BAEBOLO
  • MBULUKU
  • DEBIEZUKOALƐ
  • w25 May m. 20-25
  • Gyihova Duma Ne​—Kɛzi Nwolɛ Hyia Gyisɛse La

Vidio biala ɛnle foa ɛhye

Mmafa ɛya vidio ne angola ambuke

  • Gyihova Duma Ne​—Kɛzi Nwolɛ Hyia Gyisɛse La
  • Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2025
  • Edwɛkɛtile Ngyikyi
  • Edwɛkɛ Mɔɔ Nee Ye Le Ko
  • “MEMAA BƐNWU WƆ DUMA”
  • “WƆ DUMA NE MƆƆ WƆVA WƆDO ME NWO ZO LA”
  • “EGYA, WULA WƆ DUMA ANYUNLUNYIA”
  • “MEFA ME NGOANE MEBƆ AFƆLE”
  • “MEWIE GYIMA MƆƆ ƐVALE ƐMAANLE ME” LA
  • Gyihova Duma Ne​—Kɛzi Ɔwɔ Kɛ Ɔkyia Yɛ La
    Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2025
  • “Bɛye Gyihova Duma Ne Ayɛlɛ”
    Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2024
  • Duzu A Ɛkpɔnedeɛ Ne Kilehile Yɛ A?
    Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2025
  • “Bɛkpa Ahenle Mɔɔ Bɛkɛzonle Ye La”
    Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2025
Nea Dɔɔnwo
Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2025
w25 May m. 20-25

EDWƐKƐ 22

EDWƐNE 15 Bɛhanvo Ralɛ Ne!

Gyihova Duma Ne—Kɛzi Nwolɛ Hyia Gyisɛse La

“Memaa bɛnwu wɔ duma yɛɛ mebamaa bɛanwu ye.”—DWƆN 17:26.

BODANE

Sukoa kɛzi Gyisɛse maanle bɛnwunle Gyihova duma ne nee adenle mɔɔ ɔluale zo ɔdele duma zɔhane anwo la anwo debie.

1-2. (a) Duzu a Gyisɛse yɛle wɔ nɔe ne mɔɔ aleɛ kye a bɛbahu ye la a? (b) Kpuya boni mɔ a yɛbazuzu nwo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

WƆ Kule nɔsolɛ nu wɔ Naesan 14, 33 Y.M., Gyisɛse nee ye ɛzoanvolɛ nɔhavoma ne lile aleɛ titili bie wɔ ekpumgbunli bie mɔɔ wɔ ɛbolɔnsam bie azo la anu. Ɛnee Gyisɛse ze kɛ ɔnrɛhyɛ Dwudase baye ye amaa, bɛbali ye edwɛkɛ, bɛabua ye ewule fɔlɛ, bɛahile ye nyane na bɛahu ye. Ɔti mɔɔ bɛlile aleɛ ne bɛwiele la, ɔhanle edwɛkɛ dɔɔnwo mɔɔ maa anwosesebɛ la ɔhilele ye ɛzoanvolɛma ne. Na mɔɔ ɔka ekyii na bɛ muala bɛavi ɛbolɔnsam ne azo bɛadwu la, Gyisɛse yɛle asɔne bie mɔɔ anwo hyia kpalɛ la. Ɛzoanvolɛ Dwɔn hɛlɛle zɔhane asɔneyɛlɛ ne; ɔwɔ Dwɔn tile 17.

2 Edwɛkɛ boni a wɔ Gyisɛse asɔneyɛlɛ ne anu mɔɔ maa yɛnwu debie mɔɔ ɛnee ɔlɛdwenle nwo wɔ zɔhane mekɛ ne anu a? Kɛzi asɔneyɛlɛ zɔhane maa yɛnwu mɔɔ ɛnee nwolɛ hyia Gyisɛse wɔ mekɛ mɔɔ ɔlɛyɛ ye ɛzonlenlɛ gyima ne wɔ azɛlɛ ye azo la ɛ? Maa yɛzuzu kpuya zɔhane mɔ anwo mualɛ ne anwo.

“MEMAA BƐNWU WƆ DUMA”

3. Duzu a Gyisɛse hanle ye wɔ Gyihova duma ne anwo a, na duzu a ɛnee ɔlɛkile a? (Dwɔn 17:​6, 26)

3 Gyisɛse hanle ye wɔ ye asɔneyɛlɛ ne anu kɛ: “Memaa bɛnwu wɔ duma.” Ɔhanle ye fane nwiɔ bɔbɔ kɛ yemaa ye ɛdoavolɛma ne ɛnwu Gyihova duma ne. (Kenga Dwɔn 17:​6, 26.) Duzu a ɛnee Gyisɛse ɛlɛkile a? Asoo ɔmaanle bɛnwunle duma bie mɔɔ bɛnze ye la ɔ? Ɛnee Gyisɛse ɛdoavolɛma ne le Dwuuma, ɔti ɛnee bɛze kɛ Nyamenle duma a le Gyihova. Zɔhane duma ne finde apenle dɔɔnwo, kɛyɛ 7000 wɔ Hibulu Ngɛlɛlera ne anu. Ɔti tɛ Nyamenle duma ne ala a ɛnee Gyisɛse ɛlɛka nwolɛ edwɛkɛ a; emomu ɛnee ɔlɛka Nyamenle holɛ mɔɔ Gyihova de la anwo edwɛkɛ. Ɔboale ye ɛdoavolɛma ne ɔmaanle bɛnwunle Gyihova kpalɛ, bie a le bodane mɔɔ ɔlɛ ɔmaa azɛlɛ ne nee alesama, ninyɛne mɔɔ yeyɛ, mɔɔ ɔbayɛ ye kenle bie yɛɛ ye subane ngakyile ne mɔ. Ɛye Gyisɛse a, awie biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ ze Gyihova zɛhae a.

4-5. (a) Saa bɛka kɛ ɛze awie a, ɔkile duzu? Maa ndonwo. (b) Adenle boni azo a Gyisɛse ɛdoavolɛma ne ranwunle Gyihova duma ne a?

4 Maa yɛyɛ ndonwo bie. Fa ye kɛ mgbanyima mɔɔ wɔ wɔ asafo ne anu la anu ko mɔɔ bɛfɛlɛ ye David la le dɔketa. Ɛ nee ye ɛdɛnla asafo ko anu ɛvolɛ dɔɔnwo. Noko kenle ko bie ɛ nwo dole wɔ arɛlevilɛ nu. Ɔti bɛvale wɔ bɛhɔle asopiti ne mɔɔ adiema nrenyia zɔhane yɛ gyima wɔ ɛkɛ la anu na ɔyɛle wɔ ayile. Kɛkala, saa bɛbɔ adiema nrenyia ne duma a, asoo ɔ nwo adwenle fofolɛ ɛnrɛra ɛ ti anu ɔ? Ɔ nwo adwenle fofolɛ bara ɛ ti anu! Tɛ mɔɔ bara ɛ ti anu la ala a le asafo nu kpanyinli ne mɔɔ ɛze ye kɛ bɛfɛlɛ ye David la, emomu dɔketa ne mɔɔ liele wɔ ngoane la.

5 Zɔhane ala a ɛnee Gyisɛse ɛdoavolɛma ze Gyihova duma ne dɛba a. Noko duma zɔhane anwo rahyianle bɛ kpalɛ wɔ mekɛ mɔɔ Gyisɛse boale bɛ maanle bɛnwunle Gyihova kpalɛ la. Duzu ati a yɛkola yɛka ye zɔ a? Ɔluakɛ Gyisɛse lale ɔ Ze subane ne bie ali pɛpɛɛpɛ wɔ edwɛkɛ biala mɔɔ ɔhanle nee mɔɔ ɔyɛle la anu. Ɔti mɔɔ Gyisɛse ɛzoanvolɛma ne diele kɛzi ɔkilehile na bɛguale bɛ nye aze bɛnleanle kɛzi ɔ nee awie mɔ di la, ‘bɛranwunle’ Gyihova kpalɛ.—Dwɔn 14:9; 17:3.

“WƆ DUMA NE MƆƆ WƆVA WƆDO ME NWO ZO LA”

6. Mɔɔ Gyisɛse hanle kɛ Gyihova ɛva Ye duma ɛdo ɔ nwo zo la, duzu a ɛnee ɔlɛkile a? (Dwɔn 17:​11, 12)

6 Gyisɛse zɛlɛle maanle ye ɛdoavolɛma wɔ ye asɔneyɛlɛ ne anu kɛ: “Nea bɛ nwo zo ɔlua wɔ duma ne mɔɔ wɔva wɔdo me nwo zo la ati.” (Kenga Dwɔn 17:​11, 12.) Asoo ɛhye kile kɛ kɛkala yɛbavɛlɛ Gyisɛse Gyihova ɔ? Kyɛkyɛ. Yɛ ye nzonlɛ kɛ, mɔɔ Gyisɛse ɛlɛka duma Gyihova ne anwo edwɛkɛ la ɔhanle kɛ, “wɔ duma ne.” Ɔti Gyisɛse mumua ne duma angakyi ambanyɛ Gyihova. Ɛnee akee duzu a Gyisɛse ɛlɛkile wɔ mekɛ mɔɔ ɔhanle kɛ bɛva Nyamenle duma bɛdo ɔ nwo zo la ɛ? Mɔɔ limoa la, ɛnee Gyisɛse gyi Gyihova agyakɛ anu yɛɛ ɛnee ɔle ye Kpɔmavolɛ. Ɔrale ɔ Ze duma nu yɛɛ ɔyɛle nwanwane ninyɛne wɔ duma zɔhane anu. (Dwɔn 5:43; 10:25) Mɔɔ tɔ zo nwiɔ la, duma Gyisɛse ne abo kile kɛ “Gyihova Le Ngoanelielɛ.” Ɔti ɛnee Nyamenle duma ne nee mɔɔ Gyisɛse duma ne abo kile la lua adenle ko azo.

7. Kɛzi Gyisɛse bahola adendɛ wɔ Gyihova duma nu ɛ? Maa neazo.

7 Amaa yɛade deɛmɔti Gyisɛse bahola adendɛ wɔ Gyihova duma nu abo la, maa yɛyɛ neazo bie. Belemgbunli bie bahola azoa awie kɛ ɔhɔha edwɛkɛ ɔhile menli bie ɔmaa ye. Ɔti edwɛkɛ mɔɔ ahenle baha la lɛ tumi kɛ mɔɔ anrɛɛ belemgbunli ne mumua ne baha la. Zɔhane ala a ɛnee Gyisɛse gyi Gyihova agyakɛ anu a na ɔdendɛle ɔhilele menli ne wɔ Ye duma nu.—Mat. 21:9; Luku 13:35.

8. Duzu ati a Gyihova hanle kɛ ye duma “la” Gyisɛse anwo zo kolaa na yeara azɛlɛ ye azo a? (Ɛzɛdɔso 23:​20, 21)

8 Baebolo ne fɛlɛ Gyisɛse “Edwɛkɛ ne” ɔluakɛ Gyihova luale ɔ nwo zo vale mɔɔ ɔkulo kɛ anwumabɔvolɛma nee alesama te nee mɔɔ ɔwɔ kɛ bɛyɛ la anwo adehilelɛ hɔmaanle bɛ. (Dwɔn 1:​1-3) Ɔbayɛ kɛ Gyisɛse a le anwumabɔvolɛ ne mɔɔ Gyihova zoanle ye kɛ ɔhɔbɔ Yizilayɛma anwo bane wɔ bɛ Adendulɛ ne anu la. Mekɛ mɔɔ Gyihova ɛlɛka ahile Yizilayɛma kɛ ɔwɔ kɛ bɛtie anwumabɔvolɛ zɔhane ane la, ɔhanle kɛ: “Ɔboalekɛ me duma la ɔ nwo zo.”a (Kenga Ɛzɛdɔso 23:​20, 21.) Gyihova hanle ye zɔ ɔluakɛ ɛnee Gyisɛse gyi ɔ gyakɛ anu yɛɛ ɔdaye a ɔle awie titili mɔɔ maa bɛnwu ye kɛ debie biala mɔɔ Gyihova yɛ la tenrɛ yɛɛ ɔle nwuanzanwuanza a.

“EGYA, WULA WƆ DUMA ANYUNLUNYIA”

9. Kɛzi ɛnee Gyihova duma ne hyia Gyisɛse ɛ? Kilehile nu.

9 Kɛ mɔɔ yɛzuzu nwo la, kolaa na Gyisɛse ara azɛlɛ ye azo bɔbɔ la, ɛnee Gyihova duma ne a hyia ye kpalɛ a. Ɛhye ati a ɔnyɛ nwanwane kɛ mɔɔ ɔwɔ azɛlɛ ye azo la debie biala mɔɔ ɔyɛle la lale ye ali kɛ Gyihova duma ne hyia ye la! Mɔɔ ɔka ekyii ɔwie ye azɛlɛ ye azo ɛzonlenlɛ gyima ne la, ɔzele Gyihova kɛ: “Egya, wula wɔ duma anyunlunyia.” Ɛkɛ ne ala, ɔ Ze liele zo kpole wɔ anwuma kɛ: “Mewula ye anyunlunyia, na mebawula ye bieko.”—Dwɔn 12:28.

10-11. (a) Kɛzi Gyisɛse wulale Gyihova anyunlunyia ɛ? (Eza nea nvoninli ne.) (b) Duzu ati a ɔhyia kɛ bɛte Gyihova duma ne anwo a?

10 Gyisɛse noko wulale ɔ Ze duma ne anyunlunyia. Wɔ adenle boni azo? Adenle ko mɔɔ ɔluale zo ɔyɛle zɔ la a le kɛ ɔhanle ɔ Ze subane ngɛnlɛma ne mɔ nee nwanwane ninyɛne mɔɔ yeyɛ la anwo edwɛkɛ ɔhilele awie mɔ. Noko eza ɔyɛle debie gyɛne ɔbokale nwo. Ɔhyia kɛ bɛte Gyihova duma ne anwo.b Gyisɛse lale kɛzi ɛhye anwo hyia la ali wɔ mekɛ mɔɔ ɔhilele ye ɛdoavolɛma ne asɔneyɛlɛ nwo neazo ne la. Ɔhanle kɛ: “Yɛ Ze mɔɔ wɔ anwuma, wɔ duma nwo ɛde.”—Mat. 6:9.

11 Duzu ati a ɔhyia kɛ bɛte Gyihova duma ne anwo a? Ɔluakɛ Seetan Abɔnsam zɛkyele Gyihova Nyamenle duma na ɔguale nwolɛ evinli wɔ Yidɛn tola ne anu. Seetan se Gyihova le adalɛ na ɛnee ɔlɛfa debie kpalɛ bie yeavea Adam nee Yive. (Gyn. 3:​1-5) Ɛnee eza Seetan ɛlɛkile kɛ adenle mɔɔ Gyihova dua zo yɛ ninyɛne la ɛnle kpalɛ. Seetan adalɛ edwɛkɛ ne zɛkyele Gyihova duma bɔkɔɔ. Nzinlii wɔ Dwobu mekɛ zo, Seetan hanle kɛ ɔlua ninyɛne mɔɔ Gyihova fa maa bɛdabɛ mɔɔ bɛsonle Ye la ati a bɛsonle Ye a. Eza Seetan adalɛ hanle kɛ, awie biala ɛnle ɛkɛ ne mɔɔ ɔlɛ Gyihova anwo ɛlɔlɛ kpole dedee mɔɔ saa ɔkɔ ngyegyelɛ nu bɔbɔ a ɔbahɔ zo yeazonle Ye a. (Dwobu 1:​9-11; 2:4) Ɛnee ɔhyia mekɛ na bɛahola bɛanwu ahenle mɔɔ ɛlɛbɔ adalɛ la, saa Gyihova o, anzɛɛ Seetan o.

Gyisɛse ɛlɛmaa Boka Zo Ɛdendɛlɛ ne ahile menli ekpunli kpole bie.

Gyisɛse hilele ye ɛdoavolɛma ne kɛzi ɔhyia kɛ bɛte Nyamenle duma nwo la (Nea ɛdendɛkpunli 10)


“MEFA ME NGOANE MEBƆ AFƆLE”

12. Kɛmɔ ɛnee Gyisɛse kulo Gyihova duma ne la ati, duzu a ɛnee ɔlɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbayɛ a?

12 Kɛmɔ Gyisɛse kulo Gyihova la ati, ɛnee ɔkulo kɛ ɔyɛ biala mɔɔ ɔbahola la ɔte Gyihova duma ne anwo. Gyisɛse hanle kɛ: “Mefa me ngoane mebɔ afɔle.” (Dwɔn 10:​17, 18) Ɛnee ɔlɛ ɛhulolɛ bɔbɔ kɛ ɔbawu yeamaa Gyihova duma ne.c Adam nee Yive, menli nwiɔ mɔɔ limoa mɔɔ ɛnee bɛdi munli la hakyile bɛ nzi zile Gyihova na bɛhɔbokale Seetan anwo. Noko ɛnee Gyisɛse lɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbara azɛlɛ ye azo na yeala ye ali kɛ ɔkulo Gyihova. Mɔɔ Gyisɛse wɔ azɛlɛ ye azo la, ɔdiele Gyihova wɔ debie biala mɔɔ ɔyɛle nee edwɛkɛ biala mɔɔ ɔhanle la anu, na yemɔ maanle ɔlale ali kɛ amgba ɔkulo Gyihova. (Hib. 4:15; 5:​7-10) Ɔlile nɔhalɛ too ɔhɔdwule ewule nu wɔ amaneɛnwunlɛ baka ne azo. (Hib. 12:2) Ɛhye mɔɔ ɔyɛle la maanle ɔlale ali kɛ ɔkulo Gyihova nee Ye duma ne.

13. Duzu ati a Gyisɛse le awie titili mɔɔ maanle ɔlale ali kɛ Seetan le adalɛ a? (Eza nea nvoninli ne.)

13 Gyisɛse luale ye ɛbɛlabɔlɛ zo maanle ɔlale ali wienyi kɛ Seetan a le adalɛ a na tɛ Gyihova ɔ! (Dwɔn 8:44) Gyisɛse ze Gyihova kpalɛ tɛla awie biala mɔɔ ɛdɛnla aze ɛlɛ la. Saa nɔhalɛ bie wɔ somolɛ mɔɔ Seetan bɔle Gyihova la anu a, anrɛɛ Gyisɛse ze. Noko Gyisɛse gyinlanle Gyihova anzi kyengye. Mekɛ bɔbɔ mɔɔ ɛnee ɔzɔho kɛ Gyihova ɛkpo Gyisɛse la, ɛnee ɔlɛ ɛhulolɛ kɛ ɔ Ze ne mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ la duma nu ti ɔbawu tɛla kɛ ɔbahakyi ɔ nzi yeazi ye.—Mat. 27:46.d

Gyisɛse henda amaneɛnwunlɛ baka zo.

Gyisɛse ɛbɛlabɔlɛ maanle ɔlale ali wienyi kɛ Seetan a le adalɛ a, na tɛ Gyihova ɔ! (Nea ɛdendɛkpunli 13)


“MEWIE GYIMA MƆƆ ƐVALE ƐMAANLE ME” LA

14. Ahatualɛ boni a Gyihova vale maanle Gyisɛse wɔ ye nɔhalɛlilɛ ne anwo a?

14 Wɔ asɔne mɔɔ Gyisɛse yɛle wɔ nɔe ne mɔɔ aleɛ kye a ɔbawu la anu, ɔhanle kɛ: “Mewie gyima mɔɔ ɛvale ɛmaanle me kɛ menyɛ la yɛ.” Ɛnee ɔlɛ anwodozo kɛ Gyihova bamaa ye ahatualɛ wɔ ye nɔhalɛlilɛ ne anwo. (Dwɔn 17:​4, 5) Gyihova anye Gyisɛse arɛle ando ɔ sa nu. Gyihova ammaa Gyisɛse anga nla ne anu. (Gyi. 2:​23, 24) Ɔdwazole Gyisɛse na ɔmaanle ye dibilɛ kpole bie wɔ anwuma. (Fel. 2:​8, 9) Awieleɛ bɔkɔɔ ne, Gyisɛse rayɛle Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo Belemgbunli. Duzu a Belemgbunlililɛ zɔhane bayɛ a? Asɔneyɛlɛ nwo neazo ne foa mɔɔ tɔ zo nwiɔ la ka kɛ: “Wɔ Belemgbunlililɛ ɛrɛla. Wɔ [mɔɔ le Gyihova] ɛhulolɛdeɛ ɛyɛ ɛkɛ wɔ azɛlɛ ye azo kɛ anwuma la.”—Mat. 6:10.

15. Duzu bieko a Gyisɛse bayɛ a?

15 Ɔnrɛhyɛ, Gyisɛse nee Nyamenle agbɔvolɛ baho na yeazɛkye amumuyɛma wɔ Amagɛdɔn konle ne anu. (Yek. 16:​14, 16; 19:​11-16) Yemɔ anzi, ɔbavuandi Seetan yeado “kuma kuloonwu ne” anu, ɔle tɛnlabelɛ mɔɔ le kɛ asɛɛ yewu na ɔngola ɔnyɛ ɛhwee la. (Yek. 20:​1-3) Gyisɛse bamaa alesama anyia anzodwolɛ na bɛali munli bieko wɔ ye Ɛvolɛ Apenle Ko Tumililɛ ne anu. Ɔbadwazo mowuamra. Ɔbamaa azɛlɛ ye azo amuala ayɛ paladaese. Gyihova bodane bara nu.—Yek. 21:​1-4.

16. Kɛzi ɛbɛlabɔlɛ bayɛ wɔ Ɛvolɛ Apenle Ko Tumililɛ ne awieleɛ ɛ?

16 Duzu a yɛ nye la kɛ ɔbazi wɔ Ɛvolɛ Apenle Ko Tumililɛ ne awieleɛ a? Ɛtane nee sinlidɔlɛ mɔɔ wɔ alesama anwo la bavi ɛkɛ. Ɔnrɛhyia bieko kɛ alesama bagyinla ɛkpɔnedeɛ ne azo azɛlɛ ɛtanefakyɛ; ɔnrɛhyia bieko kɛ menli 144,000 ne yɛ alesama ɛsɔfoma anzɛɛ Gyisɛse yɛ bɛ Ɛsɔfo Kpanyinli amaa bɛ nee Gyihova anyia agɔnwolɛvalɛ. Yɛɛ ɛnee bɛye ‘kpɔvolɛ mɔɔ li amozi mɔɔ le ewule’ mɔɔ vi Adam ɛtane ne anu rale la bɛvi ɛkɛ. Nla ne mɔ badɔ mgbane. Ɔluakɛ ɛnee bɛdwazo mowuamra bɛra ngoane nu. Awie biala mɔɔ wɔ azɛlɛ ne azo la bali munli.—1 Kɔl. 15:​25, 26.

17-18. (a) Duzu a bazi wɔ Ɛvolɛ Apenle Ko Tumililɛ ne awieleɛ a? (b)  Saa mekɛ mɔɔ Gyisɛse ɛlɛfa ali tumi la ba awieleɛ a, duzu a ɔbayɛ a? (1 Kɔlentema 15:​24, 28) (Eza nea nvoninli ne.)

17 Duzu bieko a bazi wɔ Ɛvolɛ Apenle Ko Tumililɛ ne awieleɛ a? Mekɛ zɔhane, debie titili bie bazi. Awie biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ ɔbazu kpolera kɛ Gyihova ɛnle nwuanzanwuanza yɛɛ ɔnli pɛlepɛle a. Duzu ati ɔ? Wɔ Yidɛn tola ne anu, Seetan bɔle Gyihova somolɛ kɛ ɔle adalɛ yɛɛ kɛzi ɔdi tumi la ɛngile kɛ ɔkulo alesama. Ɔvi mekɛ zɔhane, bɛdabɛ mɔɔ bɛdi ye eni na bɛbu ye la ɛmaa yela ali fane dɔɔnwo kɛ ye ndenle tenrɛ bɔkɔɔ. Ɔti wɔ Ɛvolɛ Apenle Ko Tumililɛ ne awieleɛ, bɛbade Gyihova duma nwo bɔkɔɔ. Ɔbamaa yeala ali wienyi kɛ amgba ɔle yɛ anwuma Selɛ mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ.

18 Awie biala banwu ye wienyi kɛ edwɛkɛ biala mɔɔ Seetan ɛha ye wɔ Gyihova anwo la le adalɛ. Saa Gyisɛse tumililɛ mekɛ ne ba awieleɛ a, duzu a ɔbayɛ a? Asoo ɔbali Seetan neazo ne anzi na yeade Gyihova anwo atua ɔ? Kyɛkyɛ! (Kenga 1 Kɔlentema 15:​24, 28.) Gyisɛse bava Belemgbunlililɛ ne azia amaa ɔ Ze. Ɔbavea Gyihova tumililɛ ne abo. Nɔhalɛ ne a le kɛ, Gyisɛse ɛnrɛyɛ kɛ Seetan la, ɔlɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbagyakyi debie biala anu ɔluakɛ ɔkulo Gyihova.

Gyisɛse wɔ anwuma, ɔlɛfa ye belemgbunli kyɛlɛ ne yeamaa Gyihova.

Gyisɛse ɛvi ye ɛhulolɛ nu ɛva Belemgbunlililɛ ne ɛzia ɛmaa Gyihova wɔ ye Ɛvolɛ Apenle Ko Tumililɛ ne awieleɛ (Nea ɛdendɛkpunli 18)


19. Kɛzi ɛnee Gyihova duma ne anwo hyia Gyisɛse ɛ?

19 Ɔnyɛ nwanwane kɛ ɛnee Gyihova lɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbava Ye duma yeado Gyisɛse anwo zo la! Gyisɛse ɛla kɛzi ɔ Ze de la ali pɛpɛɛpɛ. Ɔti kɛzi Gyihova duma ne anwo hyia Gyisɛse ɛ? Nwolɛ hyia ye tɛla debie biala. Ɛnee ɔlɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbawu yeamaa duma zɔhane, yɛɛ ɔbavi ye ɛhulolɛ nu yeava debie biala yeazia yeamaa Gyihova wɔ Ɛvolɛ Apenle Ko Tumililɛ ne awieleɛ. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛazukoa Gyisɛse neazo ne ɛ? Yɛbanwu kpuya zɔhane anwo mualɛ ne wɔ edwɛkɛ mɔɔ doa zo la anu.

KƐZI ƐBAYE Ɔ NLOA Ɛ?

  • Kɛzi Gyisɛse maanle ye ɛdoavolɛma ne nwunle Gyihova duma ne ɛ?

  • Mɔɔ Gyisɛse hanle kɛ Gyihova ɛva Ye duma ɛdo ɔ nwo zo la duzu a ɛnee ɔlɛkile a?

  • Duzu a ɛnee Gyisɛse lɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbayɛ ɔlua Gyihova duma ne ati a, na duzu ati ɔ?

EDWƐNE 16 Bɛhanvo Gyaa, Yekpokpa Ɔ Ra Ne

a Ɔyɛ a anwumabɔvolɛma noko gyinla Gyihova agyakɛ anu wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛtendɛ wɔ ye duma nu la. Ɛhye ati a wɔ Baebolo ne anu bɛka anwumabɔvolɛ bie anwo edwɛkɛ kɛ asɛɛ Gyihova mumua ne la. (Gyn. 18:​1-33) Ngɛlɛlera ne ka kɛ Mosisi asa hanle Mɛla ne vile Gyihova ɛkɛ ɛdeɛ, noko Baebolo ne anu ngyehyɛnu gyɛne maa ɔda ali kɛ Gyihova luale anwumabɔvolɛma nwo zo a vale Mɛla zɔhane maanle ye wɔ Ye duma nu a.—Lɛv. 27:34; Gyi. 7:​38, 53; Gal. 3:19; Hib. 2:​2-4.

b EDWƐKƐ MƆƆ BƐHILEHILE NU: “Ɛte awie duma nwo” kile kɛ ɛdi ye eni, ɛbu ye kɛ ɔle nwuanzanwuanza anzɛɛ ɛnyia ɛbulɛ kpole wɔamaa ye. Eza ɔkile kɛ ɛbɔ adalɛ edwɛkɛ biala mɔɔ bɛha ye wɔ ahenle anwo anzɛɛ somolɛ biala mɔɔ bɛbɔ ye la wɔagua.

c Eza Gyisɛse ewule ne maanle alesama nyianle nwolɛ adenle kɛ bɛbanyia dahuu ngoane.

d Nea “Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ” wɔ Ɛzinzalɛ Arane, April 2021, m. 30-31.

    Nzema Mbuluku Ngakyile (1982-2025)
    Fi Nu
    Kɔ Nu
    • Nzema
    • Fa Nwa Awie
    • Mɔɔ ɛkulo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nwolɛ Mɛla
    • Fealeranu Edwɛkɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Kɔ Nu
    Fa Nwa Awie