Lo Matiu Bee Ɛm

13 Lo dee Jizɔs aa lo tɔ sa ɛŋɛtɛ̄ kpaɛ̄ pɛnɛ. 2 Gbɛnɛkpo nɛɛ bee bɔŋia ye lu loo, e a bee yii bu fah maā sa ɛŋɛtɛ̄ kɛ̄, e gbɛnɛkpo nɛɛ a bee yira nu egā lo pɛnɛ. 3 Lo sɔ̄ a bee su edobah nu wa kɔā gbɛnɛ-edo nu nɛ kɔ: “Ɛp! Ziī nɛɛ foh nu bee kii ee wee foh nu. 4 Sɔ̄ a gaa egara ye eyuu, pio ɛɛ bee dɔ loo dee, e enuɛ̄ lu sa wa tia. 5 Pya lo dɔɔ̄na dɔ yɛɛ dɛm kɛ̄ esaā naa mma sa ba bee nwaabah si mɛɛ̄ nyɔɔbee esaā naa mma lo kɛ̄. 6 Mɛ sɔ̄ zue bee mɔ sa wa zia, ba bee ɔɔa sa kaga nyɔɔbee ba naa ɛrɛ li. 7 Pya lo dɔɔ̄na bee dɔ yɛɛ suu, e suu a bee nyim sa wa bii fɛ. 8 Kerewo, pya lo dɔɔ̄na bee dɔ nyɔɔ le kɛnɛkɛ̄, e ba bee bɔātɛ̄ enyim sa mum bee emanyɔɔ buā a bee lu efoh, pio ɛɛ mum 100, lo dɔɔ̄na 60, e lo dɔɔ̄na 30. 9 Doolo nɛɛ a ɛrɛ tɔ̄ a dā.”

10 Nyɔɔwo, pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ bee ye lu loo sa ye bip kɔ: “Ena anua o su edobah nu wa kɔā ue nɛ a?” 11 A ture wa nɛ kɔ: “Bɔɔlo ɛrɛ dee lo edābeeloo pya nu gɔā a le kaɛ akiiloo Buɛ̄-mɛnɛ bunyɔɔ, mɛ alaba naa ɛrɛ dee lo edābeeloo. 12 Ɛrɛgebah nɛɛ a ɛrɛ suānu, elu enɛ ye yereloo sa doo kɔ a suānu kaāna, mɛ ɛrɛgebah nɛɛ a naa ɛrɛ suānu, kunɛ lo nwīgbagbara a bee ɛrɛ Bari esu ye lɛɛbah. 13 Nu anua m su edobah nu wa kɔā ue nɛ lo; nyɔnɛbee kere ba ɛp ba ɛp bu yɔrɔ, e kere ba dā ba dā bu yɔrɔ, e ba naa dānagebeeloo nu a kura. 14 E nu nɛɛ mɔmanudɛɛ̄ Aizaia bee kɔ dooa gbɔ̄mɛɛ wa kumaloo, lo a kɔ: ‘Bu kaka, bui dā mɛ buii le edābeeloo, e bui ɛp mɛ buii le emuɛ. 15 Beenyiɛ pya nɛɛ ama aga, ba dā mɛ ba naa su, ba bii dɛɛ̄ wa sa ka tɔ̄ wa lokwa ba naa muɛ ale dā lɔgɔ nu. Nyɔɔwo, ba naa suā nu alu egbī wa aābah, e wo doo kɔ ba aa mɛ kiiya pii lokwa m wa bo.’

16 “Kerewo, ɛɛbu a le i nɛ nyɔnɛbee bui dɛɛ̄ muɛ nu, e bui tɔ̄ dā nu. 17 Kaka m kɔ i nɛ, gbɛnɛ-edo pya nɛɛ mɔmanudɛɛ̄ le pya kaāna dogo bee gbī emuɛ nu bui gaa muɛ, mɛ ba naa bee muɛ, sa gbī edā nu bui gaa dā, mɛ ba naa bee dā.

18 “Nyaawo, gbaɛ̄tɔ̄ nu edobah akiiloo nɛɛ aa bee foh nu a kura. 19 Lo a le ɛrɛgebah nɛɛ dā ue Buɛ̄-mɛnɛ a mɛ a naa dābeeloo, pɔrɔ nɛɛ a elu sa yip nu a bee lu efoh ye bu beenyiɛ a, lo ama na a le doodoo nu a bee lu efoh loo dee a. 20 E nɛɛ a dā ue a sa su ɛɛbu suā aba sɔ̄, le doodoo lo a bee lu efoh yɛɛ dɛm. 21 Mɛ a kiisī leere bu nwīkere sɔ̄ kere a naa ɛrɛ li, mɛ sɔ̄ taāŋa le gbanasī e’aara kɛ̄ nyɔɔ bee ue a, a dɔ aba sɔ̄. 22 Mɛ lo a bee lu efoh yɛɛ suu a, alɛ ama na nɛɛ a dā ue a, mɛ taāŋa nyɔuwe* le taɛ zɔ bii ue a sa doo kɔ aa mum bee. 23 E lo a bee lu efoh nyɔɔ le kɛnɛkɛ̄ a na nɛɛ a dā lo ue sa dābeeloo leere, e a mum bee, pio 100, lo dɔɔ̄na 60, e lo dɔɔ̄na 30.”

24 A sinagekɛ̄ kɔ dɔɔ̄na edobah nu wa nɛ kɔ: “Buɛ̄-mɛnɛ bunyɔɔ le doodoo nɛɛ a bee foh le eyuu bu ye uwe. 25 Mɛ sɔ̄ pya nɛɛ bee le daa, ye nɛɛ baa bee lu sa foh pɔrɔ eyuu yɛɛ kpakpaa wheat a sa kii. 26 Sɔ̄ a bee si mɛɛ sa yere ko, pɔrɔ eyuu a bee sinage mɛɛ. 27 Nyɔɔwo, pya zooro tɛ-ɛrɛ tɔ a bee ye lu loo sa ye kɔ nɛ kɔ: ‘Oo bee foh le eyuu bu o uwe ni? Tɛɛ̄ doodoo wa na pɔrɔ ebie dum yɛɛ a?’ 28 A kɔ wa nɛ kɔ: ‘Ɛɛ na nɛɛ baa na a doo lo ama a.’ Pya ye zooro kɔ ye nɛ kɔ: ‘O gbīge kɔ i si wee bugara wa elɛɛ ni?’ 29 A kɔ: ‘Eeye, bɔɔ aa mɛ kɔ sɔ̄ bui le gaa bugara lo pɔrɔ eyuu bui dap bugara lo le gbaāloo. 30 Lɛraa bahloo ba gbaa dum mmɛ sɔ̄ gbī nu, e bu sɔ̄ gbī nu m kɔ nɛ pya fii nu aā wii kɔ: Daasī fii lo pɔrɔ eyuu sa bɔp bu bɔp lokwa alu e’ɔp, lɛɛ bui fii kpakpaa wheat ture bu na tɔ kpooge nu.’”

31 A sunage dɔɔ̄na edobah wa kɔā ue nɛ kɔ: “Buɛ̄-mɛnɛ bunyɔɔ le doodoo eyuu mustard lo ziī nɛɛ bee foh bu ye uwe. 32 Bu kaka, a tera ee dɛ̄dɛɛ̄ eyuu, mɛ sɔ̄ a enyima, a kuī te ee dɛ̄dɛɛ̄ nu alu efoh kɛ̄ uwe sa doo kɔ enuɛ̄ pɛɛ bunyɔɔ a ɛrɛ kɛ̄ etɔɔ̄ nyɔɔ pya ye naa.”

33 A bee kɔ dɔɔ̄na edobah nu wa nɛ kɔ: “Buɛ̄-mɛnɛ bunyɔɔ le doodoo ziī wa a su nu a wee muunɛ fituru gwa yɛɛ lop kilogram flawa mmɛ sɔ̄ dɛ̄dɛɛ̄ ɛɛ muū.”

34 Jizɔs bee su edobah nu kɔā dɛ̄dɛɛ̄ pya nu ama nɛ gbɛnɛkpo nɛɛ a, bu kaka, a naa wee wa kɔ ue nɛ lo a naa su edobah nu kɔā, 35 lokwa alu edoo gbɔ̄mɛɛ ue a bee lu ekɔ tɛ̄ma nu nɛɛ mɔmanudɛɛ̄ kɔ: “M gaa le kpaāna egā mɛ tɛ̄maloo kam; m gaa le kɔ yaari pya nu gɔā a bee le aā bɔātɛ̄ nyɔuwe.”

36 Sɔ̄ a e’aara loo gbɛnɛkpo nɛɛ a kɔ ba a kii, a yii tɔ. E pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ bee ye lu loo sa kɔ: “Naa kɔ nu edobah akiiloo pɔrɔ eyuu a le bu uwe a kura i nɛ.” 37 A ture sa kɔ: “Nɛɛ a bee foh le eyuu a na Nwiīnɛɛ; 38 Kere uwe a na nyɔuwe, e le eyuu a na pya miɔŋɔ Buɛ̄-mɛnɛ, mɛ pɔrɔ eyuu a na miɔŋɔ pɔrɔ nɛɛ a, 39 E nɛɛ baa a bee foh eyuu a na pɔrɔ-edɔɔ̄. Sɔ̄ gbī nu na kuma lo sɔ̄ nyɔuwe* ama, e pya gbī nu aā wii na pya ɛnjɛl. 40 Nyɔɔwo, dookɛ̄ a bee lu ebɔŋɛnɛloo pɔrɔ eyuu sa ɔp bu miā doo, kɛ̄ a elenage doo lo kiiloo kuma lo sɔ̄ nyɔuwe* ama. 41 Nwiīnɛɛ eyere pya ye ɛnjɛl, e ba gaa le lɛɛ dɛ̄dɛɛ̄ nu a wee doo kɔ nɛɛ a dɔ le pya nɛɛ a wee doo pɔrɔ dogo bu ye Buɛ̄-mɛnɛ, 42 E elu etop wa tɛrɛ bu gbɛnɛ ebɛamiā, e lo kɛ̄ na ba eto to sa tagi daa bie a. 43 Lo sɔ̄ pya kaāna dogo emɔ̄ doodoo zue bu Buɛ̄-mɛnɛ wa Tɛ. Doolo nɛɛ a ɛrɛ tɔ̄ a dā.

44 “Buɛ̄-mɛnɛ bunyɔɔ le doodoo zɔ a si gbɛnɛ du a bee lu egɔ̄ bu ziī uwe lo ziī gbara muɛ sa gɔ̄, e nyɔɔ kɛ̄ bu ye ɛɛ doo, a kii sa oo dɛ̄dɛɛ̄ nu a ɛrɛ sa yaɛ lo kere ue.

45 “Lo dɔɔ̄na, Buɛ̄-mɛnɛ bunyɔɔ le doodoo gbɛnɛ nɛɛ uradu lo a gaa gbī kaāna pearl. 46 Sɔ̄ a emɔna ziī pearl a si gbɛnɛ du, a kii sa nwaabah oo dɛ̄dɛɛ̄ nu a bee ɛrɛ sa yaɛ.

47 “Lo dɔɔ̄na, Buɛ̄-mɛnɛ bunyɔɔ le doodoo gbɔ̄ alu etop tɛrɛ bu pɛnɛ lo a aa keekee bee bari. 48 Sɔ̄ lo gbɔ̄ emma, ba zuura nua nyɔɔ kpo sa ɛŋɛtɛ̄kɛ̄, e ba sagɛ lo le yere bu nu yere bari bu, mɛ ba top pya lo a naa lee bie. 49 Kɛ̄ a elenage doo lo loo kuma lo sɔ̄ nyɔuwe* ama. Pya ɛnjɛl elu sa sere kee yɛɛ pya bag dogo le pya kaāna dogo 50 e elu etop pya bag dogo tɛrɛ bu gbɛnɛ ebɛamiā. E kɛ̄ a na ba etoto sa tagi daa bie a.

51 “Bui dāgebeeloo dɛ̄dɛɛ̄ nu ama ni?” Ba ture ye nɛ kɔ: “Aiī.” 52 Lo sɔ̄ a kɔ wa nɛ kɔ: “Lo a le wo, dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ tɔgɛnu lo a elua etɔgɛ ye nu akiiloo Buɛ̄-mɛnɛ bunyɔɔ le doodoo ziī gbara alu tɛ-ɛrɛ tɔ, lo a su nama nu le aā nu nua aā bu ye kɛ̄ kpooge zɔ.”

53 Sɔ̄ Jizɔs ekɔa pya edobah nu ama sah, a bee aa lo kɛ̄. 54 Sɔ̄ alu ina ye buɛ̄, a bɔātɛ̄ etɔgɛ nu bu wa tɔ bɔŋanaloo, e a bee wa lu nyɛŋia loo sa ba kɔ: “Mɛ kɛ̄ na gbara ama aā dua suānu le ekpo a siā pya nyɛŋiatam ama ani? 55 Ekɔ a naale nwiī nɛɛ kanu ni? E bee ye ka naa kura Meri ni? Sa a naale Jems, Josɛf, Saimɔn le Judas na pya ye wuga nɛɛdam ani? 56 E dɛ̄dɛɛ̄ pya ye wuga nɛɛwa naa i le loo akɛāma ni? Nyɔɔwo, mɛ kɛ̄ na a aā pya suānu le ekpo ama a?” 57 Nyɔɔwo, ba naa bee ye ɛrɛ yira bu, mɛ Jizɔs bee wa kɔ nɛ kɔ: “Nɛɛ mɔmanudɛɛ̄ naa wee ɛrɛ ka bu ye buɛ̄ le bu ye tɔ.” 58 E a naa bee si gbɛnɛ-edo nyɛŋiatam bie lo kɛ̄ nyɔɔbee ba naa bee ye ɛrɛ yira bu.