RÄ NTꞌUDI PA GÄ NXADIHU̱ 24
Nuꞌi dä za gi logra gi pe̱päbi mä nꞌa tu̱i Jeoba
«Hänge hingä tsayahu̱ gä o̱thu̱ rä ñhojäꞌi, ngeꞌä ma dä zo̱ rä pa gä hängä mä sofohu̱, nuꞌmu̱ hinxä zabigihu̱» (GÁL. 6:9).
RÄ JÄHÑÄ sjj 84 Di faxtehu̱ habu̱ di ja mꞌe̱di rä mfatsꞌi
TE MA GÄ HANTHU̱a
1. ¿Te xä jakägihu̱ xä ñhei ndunthi de gekhu̱?
GATꞌHO nuju̱ zäi ge xtä benihu̱ hanja gä pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba mänꞌa xä ñho pa njabu̱ gä johyabihu̱ rä koraso. Por ejemplo, zäi ge di nehu̱ mänꞌa gä de̱mbäbihu̱ rä mꞌu̱i, zäi ge di nehu̱ gä hetihu̱ rä Mäkä Tꞌofo hyaxtho, gä predikahu̱ mänꞌa xä ñho o gä nxadihu̱ rä Noya Äjuä mänꞌa xä ñho. Xi nuꞌi, ¿xkä beni gi pe̱fi njabu̱ ꞌnehe pe xä jaꞌi xä ñhei gi logra? Mu̱ hää, hingä ho̱nse̱ꞌi xkä thogi njabu̱. Nꞌa rä zi ku rä thuhu Philip xki desidi dä hyoki mänꞌa xä ñho yä sadi, pe xa mi japäbi xä ñhei dä dini rä tiempo pa dä ñäui rä Zi Dada Jeoba. Nꞌa rä zi nju rä thuhu Erika, mi ne dä tso̱tꞌe nꞌihi pa rä mhuntsꞌi ꞌne rä sadi ha nuꞌu̱ yä pa xki ꞌueke pa dä predika, pe kasi nzäntho mi tso̱ni ndee. Mä nꞌa rä zi ku rä thuhu Tomáš, ndunthi yä mꞌiki bi mu̱di bi nxadi rä Biblia ngeꞌä mi ne dä hñeti gatꞌho. Nuni rä zi ku enä: «Nuga hingä ndi tini rä johya de gä heti rä Mäkä Tꞌofo. Dä trata hñu mꞌiki pe nunka mi tsa gä thogi de rä mfistꞌofo Levítico».
2. ¿Por hanja hindi debe gi desanimä mu̱ tobe hixkä logra gi pe̱fi näꞌä gi hohmä?
2 Mu̱ nuꞌi gi ne gi pe̱päbi mänꞌa xä ñho rä Zi Dada Jeoba pe tobe hixkä logra, ¡ogi desanimä! Asta nuꞌu̱ yä zi tꞌu̱kä ꞌme̱fi di ne gä jahu̱, di ja mꞌe̱di xa gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di pa njabu̱ ko rä tiempo dä za gä lograhu̱. ¡Asta nubye̱, nuꞌi tobe hixkä rindi ꞌne gi sigi gi o̱tꞌe ntsꞌe̱di! Geꞌä udi ge xa mäjuäni gi mädi rä Zi Dada Jeoba ꞌne gi ne gi johyabi rä koraso. Beni ge rä Zi Dada Jeoba handi näꞌä di thogihu̱ ꞌne hingi adi gä pe̱fihu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe näꞌä pädi ge hindä dä za gä lograhu̱ (Sal. 103:14; Miq. 6:8). Mäske ja ndunthi yä tꞌo̱tꞌe näꞌä dä za gi pe̱fi pa gi johyabi rä koraso rä Zi Dada Jeoba, mähyoni gi huahni nꞌa näꞌä hää ma dä za gi logra. Pe mu̱ ya gä huahni nꞌaa, ¿te mähyoni gi pe̱fibye̱? Ma gä handihu̱ rꞌa yä konseho.
DI JA MꞌE̱DI NDUNTHI RÄ GANÄ
Yꞌapäbi Jeoba dä maxꞌäꞌi dä nja ri ganä (Hyandi yä parrafo 3 ꞌne 4).
3. Pa gä lograhu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba, ¿por hanja xa mähyoni gä pe̱ꞌtsihu̱ ndunthi rä ganä?
3 Pa gä pe̱fihu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba, mähyoni gä pe̱ꞌtsihu̱ ndunthi rä ganä. Ora nꞌa rä jäꞌi ja ndunthi rä ganä, geꞌä ma dä japäbi dä me̱fi nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi pa rä Zi Dada Jeoba. ꞌÑenä näꞌä rä ndähi entꞌi nꞌa rä barko; entremäs di ntsꞌe̱di näꞌä rä ndähi, geꞌä ma dä matsꞌi pa dä tso̱ni mäntꞌä habu̱ ri ma näꞌä rä barkoꞌä. Njabu̱ ꞌnehe, entremäs dä nja mä ganähu̱, geꞌä ma dä yꞌenkägihu̱ pa gä pe̱fihu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba. Nꞌa rä zi ku rä thuhu David —de rä dähni El Salvador— enä: «Ora ja ndunthi ri ganä, hinto gi hopäbi dä hñäkꞌäꞌi de gi pe̱fi näꞌä ya xkä beni gi ja pa rä Zi Dada Jeoba». Pe, ¿te dä za gi pe̱fi pa dä nja ndunthi ri ganä?
4. ¿Te dä za gä apäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba? (Filipenses 2:13; hyandi ꞌnehe rä foto).
4 Xatuäbi rä Zi Dada Jeoba pa dä maxꞌäꞌi dä nja ri ganä. Jeoba dä za dä rꞌaꞌi de rä espiritu santo o de rä tsꞌe̱di pa dä nja ri ganä gi pe̱fi näꞌä rä tꞌo̱tꞌe o näꞌä rä ꞌme̱fi di hoꞌä (hñeti Filipenses 2:13). Rꞌabu̱ di pe̱fihu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba, ngeꞌä di pädihu̱ ge geꞌä mä obligasiohu̱ di pe̱ꞌtsihu̱ ante Geꞌä. Xä ñho gä o̱tehu̱ rä Zi Dada Jeoba mäske rꞌabu̱ hindi nehu̱. Pe, ¿hänge mänꞌa dä hogi mu̱ gä pe̱päbihu̱ ko ngatꞌho mä ganähu̱ ꞌne mä korasohu̱? Geꞌä bi thogi ko nꞌa rä zi nju rä thuhu Norina de rä dähni Uganda. Nunä zi nju ngu mi nehmä xä dini nꞌa rä curso de rä Biblia, pe himi ja ndunthi rä ganä ngeꞌä mi senti ge himrä hogä xahnäte. ¿Te bi me̱fi? Nunä zi nju enä: «Dä fu̱di dä xatuäbi hyaxtho rä Zi Dada Jeoba pa dä maxkägi gä pe̱ꞌtsi rä ganä de gä uti yä zi jäꞌi de rä Mäkä Tꞌofo. Pe hingä ho̱nse̱ dä hudi dä to̱ꞌmitho, ꞌnehe dä honi rä imformäsio näꞌä bi maxkägi gä pädi gä udi xä ñho rä Noya Äjuä. Mi thogi rꞌa yä zänä, dä da ngue̱nda ge nubye̱ mänꞌa ndi pe̱ꞌtsi ndunthi rä ganä. Näꞌä je̱yaꞌä, dä tini yoho yä zi jäꞌi nuꞌu̱ bi ne bi nxadi rä Mäkä Tꞌofo kongeki».
5. ¿Te mähyoni gi beni pa mänꞌa dä nja ri ganä de gi pe̱päbi rä Zi Dada Jeoba?
5 Beni näꞌä xä me̱fi rä Zi Dada Jeoba po geꞌi (Sal. 143:5). Rä apostol Pablo bi hñudi bi ntso̱ꞌmi pa bi hyandi gatꞌho näꞌä xki me̱fi rä Zi Dada Jeoba po geꞌä. Geꞌä bi japäbi dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä me̱fi nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe di ho rä Zi Dada Jeoba (1 Cor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Njabu̱ ꞌnehe, entremäs gi hñudi gi ntso̱ꞌmi pa gi hyandi gatꞌho näꞌä xä me̱fi rä Zi Dada Jeoba po geꞌi, geꞌä ma dä maxꞌäꞌi dä nja ri ganä pa gi hyandi te mä tꞌo̱tꞌe o te mä ꞌme̱fi dä za gi ja po rä Zi Dada Jeoba (Sal. 116:12). Hyandi te bi matsꞌi nꞌa rä zi nju de rä dähni Honduras pa bi ne bi mprecursora regular. Nunä zi nju enä: «Dä hudi dä ntso̱ꞌmi pa dä handi hängu di mäkägi rä Zi Dada Jeoba. Dä beni nuꞌmu̱ rä Zi Dada Jeoba bi mbitagi pa dä ku̱tꞌi ha rä hnini. ꞌNehe dä handi hanja di jamäsugi ꞌne di ñängägi. Ora dä beni ꞌne dä handi gatꞌho näꞌä xä me̱fi po geki, mänꞌa bi te näꞌä rä mhäte di senti po Geꞌä ꞌne nubye̱ mänꞌa bi nja mä ganä pa gä pe̱päbi de gä precursora».
6. ¿Te mä nꞌa ma dä maxꞌäꞌi pa mänꞌa dä nja ndunthi ri ganä?
6 Yꞌe̱ntꞌä ha ri mfeni te mä jäpi ma gi tähä. Hyandi te bi matsꞌi Erika, näꞌä rä zi nju dä no̱nihu̱ ha rä parrafo 1. Nunä zi nju enä: «Dä da ngue̱nda ge mu̱ ndi tso̱ni ndee ha näꞌä rä mhuntsꞌi mi tꞌo̱tꞌe pa rä tꞌungä ntꞌo̱de, ndi ꞌme̱di xi ndunthi yä jäpi. Pe dä handi ge mu̱ xtä o̱tꞌe ntsꞌe̱di po gä tso̱ni nꞌihi, ma xtä pe̱ꞌtsi rä oportunida de gä ze̱njua yä zi ku ꞌne gä mplatika kongeꞌu̱. ꞌNehe ma xä za xtä o̱de näꞌä imformäsio tꞌuni de hanja gä predikahu̱ mänꞌa xä ñho ꞌne gä tinihu̱ rä johya». ¿Gä handi te bi matsꞌi Erika? Hää, bi hyandi te mä jäpi ma xä dähä mu̱ xä tso̱ni nꞌihi. Geꞌä bi matsꞌi pa himbi desanimä ꞌne pa bi sigi bi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä zo̱ni nꞌihi. Ja ngu Erika, dä hogi gi hñudi ꞌne gi ntso̱ꞌmi te mä jäpi o te mä benefisio ma gi hñäni mu̱ gi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi kumpli näꞌä xkä beni gi pe̱fi. Njabu̱, ¡gi nuhmä ge ma gi johyabi rä koraso rä Zi Dada Jeoba! Por ejemplo, mu̱ ya xkä beni gi hñeti hyaxtho rä Mäkä Tꞌofo o gi xatuäbi mänꞌa xä ñho rä Zi Dada Jeoba, yꞌe̱ntꞌä ha ri mfeni ge mu̱ gi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi pe̱fi njabu̱, ma dä ze̱di näꞌä rä ntsitsꞌi gi pe̱ꞌtsi Kongeꞌä (Sal. 145:18, 19). Pe mu̱ gi ne gi potꞌi yä hogä mꞌu̱i ngu rä mhäte, rä pasensia o mä nꞌa rä mꞌu̱i näꞌä udi rä Zi Dada Jeoba, dä hogi gi yꞌe̱ntꞌä ha ri mfeni ge mu̱ gi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi pe̱fi njabu̱, ma dä za gi ntsitsꞌi xä ñho ko märꞌaa (Col. 3:14). ¿Pe te mä nꞌa dä za gi pe̱fi? Yꞌofo nꞌa rä lista de gatꞌho nuꞌu̱ yä benefisio ma gi tähä. Tomáš, näꞌä rä ku dä no̱nihu̱ ꞌnehe ha rä parrafo 1 enä: «Ora di handi ge ma gä tähä ndunthi yä jäpi, geꞌä faxkägi pa gä pe̱ꞌtsi ndunthi rä ganä ꞌne pa hingä desanimä».
7. ¿Te bi me̱fi rä ku Julio ko rä zi ꞌme̱hñä pa bi logra bi me̱päbi mä nꞌa tu̱i rä Zi Dada Jeoba?
7 Ntsixkui nuꞌu̱ gi handi ge ma dä maxꞌäꞌi (Prov. 13:20). Hyandi te bi me̱fi rä zi ku Julio ꞌne rä zi ꞌme̱hñä pa bi za bi ma bä mfaxte ha mä nꞌa rä luga habu̱ mi ja mꞌe̱di märꞌa yä publicador. Nuni rä zi ku enä: «Dä huahnihe nuꞌu̱ mä amigohe dä handihe ge ma xä maxkägihe, ꞌne dä xipäbihe näꞌä ndi mbenihe gä pe̱fihe. Nuꞌu̱ yä zi ku ya mi pe̱ꞌtsi rä esperiensia ngeꞌä nuꞌu̱ ꞌnehe ya xki mfaxte ha märꞌa yä luga. Nuꞌu̱ mä amigohe njatꞌä mi nupkägihe mä mfenihe pa hingä hopäbihe te dä hñägägihe de gä pe̱fihe näꞌä ya xti benihe».
ORA HINGI JA MÄ GANÄHU̱
Ogi tsopu̱ näꞌä gi beni gi ja ꞌne sigi gi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di (Hyandi rä parrafo 8).
8. ¿Te ma dä thogi mu̱ gä pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba ho̱nse̱ ora ja mä ganähu̱? (Hyandi ꞌnehe rä foto).
8 Zäi ge nꞌa rä pa gatꞌho xtä sentihu̱ ge otho mä ganähu̱ pa te gä pe̱fihu̱. Ora di thogihu̱ njabu̱, ¿signifika ge ya hindä za te gä pe̱fihu̱ pa rä Zi Dada Jeoba? Hinä. Ja ngu dä mäñhu̱ ri mu̱di, rä ndähi geꞌä entꞌi nꞌa rä barko pa dä tso̱ni habu̱ ri ma. ¿Pe te thogi ora otho rä ndähi? Rꞌa yä barko di ñꞌoui nꞌa rä motor ꞌne ja nuꞌu̱ yä erramienta pa dä za dä tꞌentꞌi. Näꞌä toꞌo di nkargo de näꞌä barkoꞌä, pe̱ꞌtsi te dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä usa nuꞌu̱ yä erramientaꞌu̱ ꞌne dä yꞌentꞌi näꞌä rä barko pa dä tso̱ni habu̱ ri ma. Njabu̱ ꞌnehe, mu̱ ho̱nse̱ gä to̱ꞌmthohu̱ asta nuꞌmu̱ dä nja mä ganähu̱, nunka ma dä za te gä pe̱fihu̱ po rä Zi Dada Jeoba. Pe̱ꞌtsi te gä sigihu̱ gä o̱thu̱ ntsꞌe̱di pa gä jahu̱ näꞌä rä tꞌo̱tꞌe o näꞌä rä ꞌme̱fi dä enä ge ma gä jahu̱ pa gä johyabihu̱ rä koraso rä Zi Dada Jeoba. Pa geꞌä, mähyoni gä dominähu̱ mä mfenihu̱ ꞌne gä e̱tꞌihu̱ mä ndoyꞌohu̱. Mꞌe̱fa, gi nuhmä ge ma gi xofo ndunthi yä jäpi. Pe änte de gä handihu̱ te debe gä pe̱fihu̱ ora otho mä ganähu̱, mꞌe̱tꞌo ma gä thädihu̱ nꞌa rä ntꞌani.
9. ¿Xä ñho gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä jahu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba mäske rꞌabu̱ otho mä ganähu̱? ¿Por hanja?
9 Rä Zi Dada Jeoba ne gä pe̱päbihu̱ ko rä johya, ꞌne de mä paha mä gustose̱hu̱ (Sal. 100:2; 2 Cor. 9:7). Pe xi ora otho mä ganähu̱, ¿ma dä numäñho rä Zi Dada Jeoba mu̱ gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho? Hyandi rä ejemplo rä apostol Pablo. Näꞌä bi ꞌñenä: «Nugi xi dri su mä ndoyꞌo ꞌnehe pa hinte dä yꞌo̱tꞌe, y dri japi dä yꞌo̱tꞌe nuꞌä go di ne» (1 Cor. 9:25-27). Ja ngu di handihu̱, rä apostol Pablo bi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po bi me̱fi näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba mäske pa geꞌä pe̱ꞌtsi te bi yꞌe̱tꞌi rä ndoyꞌo ora mi otho rä ganä. ¿Bi numäñho rä Zi Dada Jeoba näꞌä bi me̱fi rä apostol Pablo? Hää, ꞌne bi umbäbi ndunthi yä jäpi po näꞌä bi me̱fi (2 Tim. 4:7, 8).
10. ¿Te ma gä tähähu̱ ora di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba mäske rꞌabu̱ otho mä ganähu̱?
10 Rä Zi Dada Jeoba xa di numäñho ora handi ge mäske otho mä ganähu̱ xa di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱fihu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe pa gä johyabihu̱ rä koraso. ¿Por hanja? Ngeꞌä rä Zi Dada Jeoba handi ge mäske rꞌabu̱ hindi ho gä pe̱fihu̱ nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe di hoꞌä, nuju̱ di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä jahu̱ po näꞌä rä mhäte di pe̱ꞌspäbihu̱. Rä Zi Dada Jeoba bi jäpi rä apostol Pablo ꞌne di pädihu̱ ge mu̱ gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱fihu̱ ꞌnehe näꞌä di hoꞌä, ꞌnehe ma dä jäpigihu̱ (Sal. 126:5). Ora gi hyandi hanja rä Zi Dada Jeoba di jäpiꞌi, geꞌä ma dä rꞌaꞌi mä ndunthi rä ganä pa gi sigi gi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi johyabi rä koraso. Nꞌa rä zi nju rä thuhu Lucyna de rä dähni Polonia enä: «Ora xa tsabigi hindi ne gä po̱ni gä predika. Pe ora di o̱tꞌe ntsꞌe̱di po gä po̱ni, xkä pengi di senti xa ndunthi rä johya näꞌä hindi tini ha mä nꞌa rä luga». ¿Pe te di debe gä pe̱fihu̱ ora otho mä ganähu̱? Ma gä handihu̱.
11. ¿Te dä za gä pe̱fihu̱ pa njabu̱ gä dominä mä mfenihu̱ ꞌne näꞌä di pe̱fihu̱?
11 Yꞌapäbi rä Zi Dada Jeoba ge dä maxꞌäꞌi gi dominä ri mfeni ꞌne ri ndoyꞌo. Nꞌa rä jäꞌi näꞌä pädi dä dominä rä mfeni, pädi dä dominä näꞌä mää ꞌne näꞌä pe̱fi. Ora di pädihu̱ gä dominähu̱ mä mfenihu̱, faxkägihu̱ de yoho yä forma: 1) Faxkägihu̱ pa hingä pe̱fihu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe, ꞌne 2) faxkägihu̱ pa gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba. Mähyoni gä benihu̱ ge mu̱ di pe̱ꞌtsihu̱ rä espiritu santo o rä mäkä tsꞌe̱di rä Zi Dada Jeoba, ma dä maxkägihu̱ gä dominä mä mfenihu̱. Po geꞌä, xa mähyoni gä apäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba dä rꞌakägihu̱ de rä espiritu santo (Luc. 11:13; Gál. 5:22, 23). David, näꞌä rä zi ku dä no̱nihu̱ ha rä parrafo 3, mää hanja rä sadi xa xä matsꞌi ndunthi. Nunä zi ku enä: «Koꞌmu̱ ndi ne gä nxadi rä Mäkä Tꞌofo hyaxtho, xa dä xatuäbi rä Zi Dada Jeoba ꞌne dä apäbi ge dä maxkägi gä dominä mä mfeni ꞌne näꞌä ndi pe̱fi. Ko rä mfatsꞌi, xtä handi hanja rä Zi Dada Jeoba xä maxkägi ꞌne nubye̱ tsa gä nxadi rä Mäkä Tꞌofo ha näꞌä rä ora ꞌne näꞌä rä pa xtä ꞌueke pa geꞌä».
12. ¿Hanja faxkägihu̱ Eclesiastés 11:4 pa gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba mäske di thogihu̱ yä xuñha?
12 Pe̱fi näꞌä di ho Jeoba mäske rꞌabu̱ gi thogi yä xuñha. Mäpaya gatꞌho yä jäꞌi ꞌmu̱i ko yä xuñha. Hänge mu̱ gä pontꞌätho mä yꞌe̱hu̱ ꞌne gä to̱ꞌmthohu̱ asta nuꞌmu̱ hinte mä xuñha gä pe̱ꞌtsihu̱, nunka te ma dä za gä pe̱fihu̱ po rä Zi Dada Jeoba (hñeti Eclesiastés 11:4). Nꞌa rä zi ku rä thuhu Dayniel enä: «Mäpaya gatꞌho di pe̱ꞌtsihu̱ yä xuñha. Pe ora di unihu̱ näꞌä rä mu̱di paso pa gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba, jakägihu̱ gä pumfrihu̱ o asta di mꞌe̱di nuꞌu̱ yä xuñha». Mä nꞌa rä zi ku rä thuhu Paul de rä dähni Uganda, mää por hanja hinxä ñho gä to̱ꞌmihu̱ asta dä uadi yä xuñha pa ja gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba. Nunä zi ku enä: «Ora di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba mäske di thogihu̱ yä xuñha, di e̱ntꞌuäbihu̱ ha yä yꞌe̱ te dä jäpi» (Mal. 3:10).
13. Mu̱ di handihu̱ ge nꞌa rä ꞌme̱fi xa rä däta o xä ñhei, ¿hanja mänꞌa xä ñho gä fu̱dihu̱ ko nꞌa zi tu̱i?
13 Fu̱di mꞌe̱tꞌo ko nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe hinxä ñhei. Rꞌabu̱, ora di handihu̱ ge nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi xa xä ñhei, asta hägägihu̱ rä ganä. Mu̱ xkä senti njabu̱ ora gi ne gi pe̱päbi mä nꞌa tu̱i rä Zi Dada Jeoba, ¿por hanja hingi fu̱di mꞌe̱tꞌo ko nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe hinxä ñhei? Por ejemplo, mu̱ gi ne gi ꞌñudi mänꞌa xä ñho rä mhäte, rä pasensia ꞌne nuꞌu̱ märꞌa yä hogä mꞌu̱i pe̱ꞌtsi rä Zi Dada Jeoba, dä hogi gi fu̱di ko nuꞌu̱ yä tꞌu̱kä oportunida gi pe̱ꞌtsi pa gi ꞌñudi nuya yä hogä mꞌu̱i. O mu̱ gi hohmä gi hñeti mäxo̱ge rä Mäkä Tꞌofo, dä hogi gi fu̱di gi hñeti mäske ho̱nse̱ nꞌa zi tu̱i hyaxtho. Tomáš näꞌä rä zi ku dä no̱nihu̱ ha rä parrafo 1, xki hñutsꞌi nꞌa nje̱ya pa dä hñeti gatꞌho rä Mäkä Tꞌofo pe hixki logra. Nunä zi ku enä: «Dä da ngue̱nda ge näꞌä nꞌa nje̱ya xti hutsꞌi, xa mi nꞌa zi tu̱i rä tiempo pa gä logra gä heti mäxo̱ge rä Mäkä Tꞌofo. Hänge dä fu̱di mänꞌaki, pe nubye̱ dä desidi gä heti nꞌa zi tu̱itho hingä xa ndunthi. Dä fu̱di dä heti ho̱nse̱ nꞌa hängu yä testo ꞌne durante rä pa geꞌä ndi e̱ntꞌä ha mä mfeni ꞌne di handi hanja ma xä maxkägi. Ngu mi thogi yä pa, mänꞌa xa dä ho gä heti rä Mäkä Tꞌofo. Koꞌmu̱ dä handi hängu rä johya mi rꞌakägi, dä desidi dä ꞌueke mä nꞌa tu̱i rä tiempo pa gä heti rä Mäkä Tꞌofo». Njabu̱ hää, rä zi ku Tomáš bi logra bi hñeti mäxo̱ge rä Mäkä Tꞌofo.b
OGI DESANIMÄ ORA GI ÑHANDUI YÄ XUÑHA
14. Ora di ne gä jahu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba, ¿rꞌabu̱ te dä za dä thogi?
14 Ndunthi yä mꞌiki, mäske ja ndunthi mä ganähu̱ ꞌne di ꞌmu̱ihu̱ desidido te gä pe̱fihu̱, rꞌabu̱ nse̱kitho tso̱ho̱ yä xuñha. Por ejemplo, mu̱ dä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä tsꞌo thogi o nꞌa rä aksidente, dä za dä hñägägihu̱ näꞌä rä tiempo ya xti ꞌuekehu̱ pa gä jahu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi pa rä Zi Dada Jeoba (Ecl. 9:11). Pe hingä ho̱nse̱ꞌä, mu̱ gä desanimähu̱ ora di ñhanduihu̱ yä xuñha, geꞌä ma dä hñägägihu̱ mä tsꞌe̱dihu̱ ꞌne mä ganähu̱ (Prov. 24:10). ꞌNehe koꞌmu̱ gatꞌho xtä mꞌu̱ihu̱ ko rä pekado, rꞌabu̱ hingä geꞌä di mäñhu̱ o di pe̱fihu̱ ꞌne geꞌä ne dä hyu̱skägihu̱ pa hingä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba (Rom. 7:23). Rä nzabi, geꞌä mä nꞌa rä tꞌo̱tꞌe näꞌä ne dä hñägägihu̱ de gä pe̱fihu̱ rä bolunta rä Zi Dada Jeoba (Mat. 26:43). ¿Te dä za gi pe̱fi mu̱ durante rä pa gä thogi yä xuñha ꞌne gi senti ge hinte gä logra bi bo̱ni xä ñho?
15. Ora di thogihu̱ yä xuñha, ¿por hanja hindi debe gä he̱gihu̱ de gä jahu̱ näꞌä ya xtä mäñhu̱ ge ma gä pe̱fihu̱? (Salmo 145:14).
15 Beni ge nꞌa rä mfeꞌtse hindi signifika ge ya gä tagi ꞌne ge ya hindä za gi mꞌai. Rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ ge ma gä thogihu̱ po ndunthi yä xuñha. Pe ꞌnehe xikägihu̱ ge ko rä mfatsꞌi rä Zi Dada Jeoba, dä za gä sigihu̱ ha rä ꞌñuu ꞌne dä za gä pe̱fihu̱ näꞌä di hoꞌä (hñeti Salmo 145:14). Philip näꞌä rä zi ku dä no̱nihu̱ ha rä parrafo 1, enä: «Pa geki, hindi mporta hängu mꞌiki ma gi mfeꞌtse o ma gi tagi, sino hängu mꞌiki ma gi nangi ꞌne gi sigi gi yꞌo ha rä ꞌñuu rä Zi Dada Jeoba». David, näꞌä rä zi ku ya dä no̱nihu̱ enä: «Ora di thogi yä xuñha durante rä pa, nuga hindi hopägi ge nuya yä xuñha dä hñägägi de gä pe̱fi näꞌä ya xtä prometebi rä Zi Dada Jeoba. Pa geki, nuya yä xuñha rꞌakägi rä oportunida de gä uti rä Zi Dada Jeoba hängu di mädi ꞌne di pe̱fi näꞌä di hoꞌä». Ja ngu rä zi ku David, nuju̱ ꞌnehe mäske di thogihu̱ yä xuñha di sigi di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱fihu̱ näꞌä ya xtä mäñhu̱ ge ma gä jahu̱. ¿Dä za gi imäjinä hängu rä johya umbäbi rä Zi Dada Jeoba ora handi ge di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po di pe̱fihu̱ näꞌä di hoꞌä?
16. ¿Te dä za dä ꞌñutkägihu̱ nuꞌu̱ yä xuñha di thogihu̱?
16 Hyandi te dä za gi pädi de nuꞌu̱ yä xuñha gi thogi. Ora dä zo̱ho̱ nꞌa rä xuñha, ñꞌanise̱: «¿Jabu̱ te dä za gä pe̱fi o gä paati pa hingä thogi mänꞌaki nunä rä xuñha?» (Prov. 27:12). Mu̱ ya hängu dä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di ꞌne tobe hingi tsa gä lograhu̱ näꞌä rä tꞌo̱tꞌe o näꞌä rä ꞌme̱fi dä mäñhu̱ ge ma gä jahu̱, nuꞌmu̱ mähyoni gä ñꞌanise̱hu̱: «¿Dä hogi gä paati nunä rä tꞌo̱tꞌe o nunä rä ꞌme̱fi po mä nꞌa rä tꞌu̱ki pa njabu̱ dä za gä logra?».c Mu̱ hingä logra gä ja nꞌa rä tꞌo̱tꞌe o nꞌa rä ꞌme̱fi näꞌä gä mää ge ma gi pe̱fi, beni xä ñho ge rä Zi Dada Jeoba nunka ma dä mbeni ge gä fayabi (2 Cor. 8:12).
17. ¿Por hanja xä ñho gä benihu̱ nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe ya xtä lograhu̱?
17 Hyandi näꞌä ya xkä logra. Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Äjuä xi rä hojäꞌi, hingä ma dä pumfri de nu ri ꞌme̱fihu̱ xkä pe̱fihu̱ de gä mhäte ha rä thuhuꞌä» (Heb. 6:10). Mu̱ rä Zi Dada Jeoba hingi pumfri gatꞌho näꞌä xkä pe̱fi, nuꞌi ꞌnehe hindi debe gi pumfri. ¿Ngu te mä tꞌo̱tꞌe ya xkä logra? Nuꞌi ya gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko rä Zi Dada Jeoba, gi ungä ntꞌo̱de rä Noya Äjuä, o asta ya gä nxixtehe. Nuya yä tꞌo̱tꞌe ya gä logra mä mꞌe̱tꞌo, udi ge dä za gi logra märꞌa yä tꞌo̱tꞌe o märꞌa yä ꞌme̱fi nuꞌu̱ di ho rä Zi Dada Jeoba (Filip. 3:16).
Hyandi nuꞌu̱ yä jäpi rꞌaꞌi Jeoba durante rä ꞌñuu (Hyandi rä parrafo 18).
18. Mäske gi ñhandui yä xuñha, ¿te dä hogi gi pe̱fi mentä gi yꞌo ha rä ꞌñuu rä Zi Dada Jeoba? (Hyandi ꞌnehe rä foto).
18 Nꞌa rä jäꞌi näꞌä di yꞌe̱tꞌi nꞌa rä barko, xa di johya ora ya dä tso̱ni habu̱ ri ma mäske bi ñhandui yä däta bu̱nthi o märꞌa yä xuñha. Njabu̱ ꞌnehe, ko rä mfatsꞌi rä Zi Dada Jeoba, nuꞌi dä za gi logra gi ja nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe o nuꞌu̱ yä ꞌme̱fi di ho rä Zi Dada Jeoba. ¿Gi pädi? Mäske thogi yä xuñha nuꞌu̱ yä jäꞌi yꞌe̱tꞌi yä barko, pe durante rä ꞌñuu di ho dä disfruta gatꞌho näꞌä handi. Nuꞌi ꞌnehe mäske gi ñhandui yä xuñha, dä hogi gi hyandi hanja rä Zi Dada Jeoba faxꞌäꞌi ꞌne rꞌaꞌi yä jäpi mentä gi o̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi ñꞌo ha rä ꞌñuu (2 Cor. 4:7). Mentä hingi ꞌuengi de rä ꞌñuu rä Zi Dada Jeoba ꞌne gi sigi gi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di, ¡rä Zi Dada Jeoba ma dä sigi dä rꞌaꞌi xi ndunthi yä jäpi! (Gál. 6:9).
RÄ JÄHÑÄ sjj 126 Ogi ähä, yꞌo mänjuäntho ꞌne ze̱ti
a Ndunthi yä mꞌiki dri animägihu̱ gä pe̱päbihu̱ mä nꞌa tu̱i rä Zi Dada Jeoba. ¿Pe xiꞌmu̱ ya dä huahnihu̱ hanja di ne gä pe̱päbihu̱ mä nꞌa tu̱i, ꞌne mäske di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di tobe hingi tsa gä lograhu̱? Nunä ntꞌudi di nxadihu̱, ma dä rꞌakägihu̱ rꞌa yä konseho nuꞌu̱ ma dä maxkägihu̱ gä lograhu̱ näꞌä xtä beñhu̱ gä pe̱fihu̱ ha rä hnini rä Zi Dada Jeoba.
b Hyandi rä mfistꞌofo Benefíciese de la Escuela del Ministerio Teocrático rä nxii 10, rä parrafo 4.
c Ha La Atalaya de rä 15 de julio de 2008, ma gi tini mä nꞌa tu̱i rä imformäsio habu̱ enä «Las expectativas realistas contribuyen a nuestra felicidad».