utpat
31 kujh same baad yakoob ne sunya ki labaan de munde keh rahe san: “yakoob ne sadde pita da sabh kujh lai lya hai atey sadde pita di jaaidad naal oh inna ameer ho gaya hai.”+ 2 labaan da chehra dekh ke yakoob nu ehsas ho gaya ki os prati labaan da ravaiya pehla varga nahi reha.+ 3 akheer yahovah ne yakoob nu keha: “tu apne pyo-dadya de desh vich apne rishtedara kol vapas chala jaah+ atey mai hamesha tere naal rahanga.” 4 fir yakoob ne suneha ghal ke rakel atey leah nu maidan vich sadd lya jithe oh apna ijjarr chaar reha si. 5 os ne ohna nu keha:
“mai dekhya hai ki mere prati tuhade pita da ravaiya badal gaya hai,+ jad ki mere pita da parmeshwar hamesha mere naal reha hai.+ 6 tusi dove changi tarha jaandiya ho ki mai poori mehnat naal tuhade pita di mazdoori keeti.+ 7 tuhade pita ne das vaar meri mazdoori badal ke mere naal thaggi maaran di koshish keeti. par parmeshwar ne os de hatho mera nuksan nahi hon ditta. 8 jad os ne keha, ‘dabb-kharrabiya bheda-bakkriya teri mazdoori hongiya,’ taa poore ijjarr ne dabb-kharrabbe bache ditte; par jad os ne keha: ‘dhariya valiya bheda-bakkriya teri mazdoori hongiya,’ taa poore ijjarr ne dhariya vale bache ditte.+ 9 parmeshwar ne hi mainu kamyabi bakhshi atey oh mainu tuhade pita de ijjarr vicho dinda reha. 10 ik vaar jado ijjarr de mel karan da sama si, taa mai apnia nazra chukk ke ik supne vich dekhya ki bakkriya naal mel kar rahe bakkre dhariya vale, dabb-kharrabbe atey daaga vale han.+ 11 fir sache parmeshwar de doot ne supne vich mainu avaaz maari: ‘yakoob!’ atey mai uttar ditta, ‘prabhu, mai haazar ha.’ 12 fir os ne agge keha, ‘kirpa kar ke dekh ki bakkriya naal mel kar rahe bakkre dhariya vale, dabb-kharrabbe atey daaga vale han. mai hi eh sabh kujh karaa reha ha kyoki mai dekhya hai ki labaan tere naal kee salook kar reha hai.+ 13 mai sacha parmeshwar ha jo betel+ vich tere samne pragat hoya si jithe tu tel pa ke ik thamm nu pavittar keeta si atey jithe tu mere samne sukhna sukhi si.+ hun utth atey is desh nu chhadd ke apni janam-bhoomi vich vapas murr jaah.’”+
14 eh sunn ke rakel atey leah ne yakoob nu keha: “sanu kehrra apne pita di jaaidad vicho koi hissa milna! 15 kee oh sanu praya nahi samajhda? ik taa os ne sanu vech ditta atey fir jo paisa sadda hona si, oh aap baitha kha reha hai.+ 16 parmeshwar ne jo vi dhan-daulat sadde pita to layi hai, oh saddi atey sadde bachya di hai.+ is layi jive parmeshwar ne keha hai, ove kar.”+
17 fir yakoob ne apne bachya atey apnia patniya nu ootha te bithaya+ 18 atey oh apna poora ijjarr atey sariya cheeza atey paddan-aram vich ikatthe keete sare pashu+ lai ke canaan vich apne pita isaac kol jaan layi tur pya.+
19 os vele labaan apnia bheda di unn katran gaya hoya si atey rakel ne oh butt*+ chori kar laye jo os de pita de san.+ 20 yakoob ne hushyaari to kamm lya atey labaan arami nu dasse bina utho bhajj gaya. 21 oh apna sabh kujh lai ke darya* paar chala gaya.+ fir oh gilaad de paharri ilake val nu tur pya.+ 22 teesre din labaan nu khabar mili ki yakoob bhajj gaya si. 23 is layi oh apne bandya* nu naal lai ke satta dina tak ohna da pichha karda-karda gilaad de paharri ilake vich pahunch gaya. 24 fir parmeshwar ne labaan arami+ nu raat nu supne vich+ pragat ho ke keha: “khabardar je tu os nu kujh vi bura-bhala keha!”+
25 yakoob ne gilaad de paharri ilake vich tambu laye hoye san atey labaan te os de bandya ne vi gilaad de paharri ilake vich tambu la laye. fir labaan aa ke os nu milya. 26 labaan ne yakoob nu keha: “tu eh kee keeta? tu mere naal hushyaari kyo varti atey meriya dheea nu is tarha kyo lai aaya jive koi talvar de zor te kise nu bandi banaa ke lijanda hai? 27 tu mere naal chalaki kyo varti? tu chori-chori kyo bhajjya, mainu dassya kyo nahi? je tu mainu dassya hunda, taa asi geet ga ke, dafli te rabaab vajaa ke khushi-khushi tainu vida karde. 28 par tu taa mainu apnia dheea atey bachya* nu chumman da mauka tak nahi ditta. tu barri moorkhta keeti. 29 mai apni takat de dam te tere naal kujh vi kar sakda, par kal raat tere pyo-dadya de parmeshwar ne mainu keha: ‘khabardar je tu os nu kujh vi bura-bhala keha!’+ 30 tu apne pita de ghar jaan layi taras reha si. hun tu ithe aa gaya hai. par dass ki tu mere butt kyo chori keete.”+
31 yakoob ne labaan nu keha: “mai darda si kyoki mai sochya ki tu dhakke naal apnia kudiya mere to khoh lavenga. 32 hun tu mere atey apne bandya samne mere samaan di talashi lai te jo kujh tera hai, tu lai sakda hai. jis kolo vi tere butt labhe, oh jeeunda nahi bachega.” par yakoob nu pata nahi si ki rakel ne oh butt chori keete san. 33 is layi labaan yakoob de tambu vich atey leah de tambu vich atey dove naukraniya+ de tambuaa vich talashi lain gaya, par os nu butt nahi labhe. fir oh leah de tambu vicho nikal ke rakel de tambu vich aaya. 34 rakel ohna butta nu ooth di kathi* vich lukaa ke ohna utte baithi hoi si. is layi poore tambu di talashi lain to baad vi labaan nu butt nahi labhe. 35 fir rakel ne apne pita nu keha: “mere suaami, mere te gussa na kari kyoki mai is vele teeviya vali haalat vich hon karke utth nahi sakdi.”+ is layi dhyaan naal talashi lain to baad vi labaan nu butt nahi labhe.+
36 fir yakoob nu gussa aa gaya atey oh labaan naal jhagrran lagga. os ne labaan nu keha: “mera kee dosh hai atey mere to kee gunah hoya ki tu dagarr-dagarr karda mere pichhe aaya? 37 tu hun mere sare samaan di talashi lai layi hai. dass tainu apni koi cheez labhi. oh cheez mere atey apne bandya de samne rakh taaki oh faisla karan ki sadde doha vicho kaun bekasoor hai. 38 mai 20 saal tere naal reha atey ihna sala dauran na taa teriya bheda-bakkriya de garbh dige+ atey na kadi mai tere ijjarr vicho bhedu lai ke khadhe. 39 je koi jangli jaanvar kise bhed ja bakkri nu maar dinda si,+ taa mai os nu tere kol lya ke apni begunahi saabat karan di koshish nahi karda si, sago os da nuksan mai aap jhalda si. je dine ja raat nu koi jaanvar chori ho janda si, taa tu mainu ghata poora karan layi kehnda si. 40 dine dhupp naal te raat nu thandh naal mai halo behal hunda si atey meriya akkha vicho neend udd jandi si.+ 41 mai 20 saal tere ghar rehndya mazdoori keeti, 14 saal teriya dheea layi atey 6 saal tere ijjarr layi atey tu das vaar meri mazdoori badli.+ 42 je abraham da parmeshwar+ atey mere pita isaac da parmeshwar jis da oh dar mannda hai,+ mere naal na hunda, taa tu mainu khali hath tor dena si. parmeshwar ne mera dard atey mere hatha di mehnat dekhi hai, ise karke os ne kal raat tainu jhirrkya si.”+
43 fir labaan ne yakoob nu javab ditta: “eh meriya apnia dheea han atey eh bache mere bache han atey eh ijjarr mera ijjarr hai atey jo vi tu dekh reha hai, oh mera atey meriya dheea da hai. kee mai ajj ihna ja ihna de dhiddo jaye bachya khilaf apna hath chukk sakda ha? 44 is layi chal aapa dove shanti da ikraar kariye atey eh ikraar apne doha vich gavah hovega. 45 is layi yakoob ne ik pathar lai ke os nu ik yaadgar de taur te kharha keeta.+ 46 fir yakoob ne apne bandya nu keha: “hor pathar lai ke aao!” ohna ne pathara da dher la ditta. is to baad ohna ne pathara de dher de nerre khadha. 47 labaan ne is dher da naa yagar-sahdootha* rakhya, par yakoob ne is da naa galed* rakhya.
48 fir labaan ne keha: “eh dher ajj mere te tere vich gavah hai.” ise karke yakoob ne is da naa galed+ 49 atey pehraburj rakhya kyoki labaan ne keha: “jado asi ik-doosre diya nazra to door hoyiye, taa yahovah tere atey mere utte nazar rakhe. 50 je tu meriya dheea naal badsalooki kare ja meriya dheea to ilava hor aurta naal viah kare, taa yaad rakhi ki bhave eh kise insaan nu nazar na aave, par parmeshwar nu dikhayi devega jo mere atey tere vich gavah hai.” 51 labaan ne yakoob nu agge keha: “mai apne te tere vich jo pathara da dher atey yaadgari thamm kharha keeta hai, oh is ikraar di nishani honge. 52 eh pathara da dher atey thamm gavahi denge+ ki na taa mai tainu nuksan pahunchaun layi is dher de paar javanga atey na hi tu mainu nuksan pahunchaun layi is dher de paar aavenga. 53 abraham da parmeshwar,+ nahor da parmeshwar atey ohna de pita da parmeshwar sadde doha da niya kare. yakoob ne parmeshwar di soh khadhi jis to os da pita isaac darda si.+
54 is to baad yakoob ne paharr utte bali charhayi atey sarya* nu roti layi saddya. ohna ne roti khadhi atey oh raat paharr te rahe. 55 fir labaan savere jaldi utthya atey os ne apne bachya* atey dheea nu chummya+ te ohna nu aseesa dittiya.+ fir labaan utho apne ghar murr aaya.+