leviya
25 seenayi paharr utte yahovah ne moosa nu agge keha: 2 “izraeeliya naal gall kar atey ohna nu keh, ‘jado tusi os desh vich pahunch jaoge jo mai tuhanu den ja reha ha,+ taa desh yahovah layi sabat manave.+ 3 tusi chhe saal apne kheta vich bee beejna atey chhe saal apnia angoori vela chhangniya atey tusi zameen di paidavar ikatthi karni.+ 4 par sattva saal zameen layi yahovah da sabat hovega atey poore aaram da hovega. tusi apne kheta vich bee nahi beejna te na hi angoori vela chhangniya. 5 pichhli vaadi to baad kheta vich dige danya to jo kujh vi apne aap uggega, tusi oh nahi vaddna. tusi angoori vela, jinha nu chhangya nahi gaya hai, utte lagge angoor ikatthe nahi karne. eh saal zameen vaste poore aaram da saal hovega. 6 par sabat de saal dauran zameen utte jo kujh vi apne aap uggega, tusi os nu kha sakde ho; tusi, tuhade daas-daasiya, tuhade mazdoor atey tuhade vich rehnde parvasi lok is nu kha sakde han. 7 nale tuhade desh de paaltu pashu atey jangli jaanvar is nu kha sakde han. zameen utte jo vi uggega, os nu khaan di ijazat hai.
8 “‘tusi satt sabta de saal gin-ne yani satt guna satt saal. satt sabta de saal 49 saal de barabar honge. 9 fir tusi os saal de sattve mahine di 10 tareekh nu uchi avaaz vich narsinga vajauna. paap mitaun de din+ tuhade poore desh vich narsinge di avaaz sunayi deve. 10 tusi 50ve saal nu pavittar karna atey desh de sare vaasiya layi azaadi da elaan karna.+ eh tuhade layi azaadi da saal hovega. jis di zameen-jaaidad vikk chukki si, oh os nu vapas mil javegi atey jis nu gulam de taur te vech ditta gaya si, oh apne parivar kol vapas murr javega.+ 11 tuhade layi 50va saal azaadi da saal hovega. tusi apne kheta vich bee nahi beejna atey pichhli vaadi to baad kheta vich jo kujh vi apne aap uggega, oh tusi nahi vaddna. jinha angoori vela nu chhangya nahi gaya hai, ohna utte apne aap lagge angoor tusi ikatthe nahi karne.+ 12 eh azaadi da saal hai atey eh tuhadiya nazra vich pavittar hove. tusi ohi kha sakde ho jo zameen te apne aap uggega.+
13 “‘azaadi de saal dauran tuhanu harek nu apni zameen-jaaidad vapas mil javegi.+ 14 je tusi apne guandi nu kujh vechde ho ja os to kujh khareedde ho, taa ik-dooje da faida na uthao.+ 15 apne guandi to kujh khareedan vele dekho ki azaadi de saal to baad kinne saal beet chukke han atey os anusar os di keemat tai keeti jave. guandi tuhanu kujh vechan to pehla dekhe ki azaadi da saal aaun vich kinne saal baaki rehnde han jinha dauran fasal vaddi javegi. fir os anusar os di keemat tai keeti jave.+ 16 je aje kayi saal rehnde han, taa oh is di keemat vadhave, par je thode saal rehnde han, taa oh is di keemat ghatave kyoki ohna sala dauran zameen te jinni vaar fasal hovegi, os anusar oh tuhanu vech reha hai. 17 tuhade vicho koi vi apne guandi da faida na uthave.+ tusi apne parmeshwar da dar mann-na+ kyoki mai tuhada parmeshwar yahovah ha.+ 18 mere niyama atey hukma di paalna kar ke tusi desh vich bina kise dar de vassoge.+ 19 zameen apni paidavar devegi+ atey tusi rajj ke roti khaoge atey bina kise dar de vassoge.+
20 “‘par shayad tuhade mann vich aave: “je asi sattve saal kheta vich bee nahi beejya ja fasal nahi vaddi, taa asi kee khaavange?”+ 21 mai chheve saal tuhade utte apni barkat varhavanga atey zameen bharpoor fasal devegi jo tinn sala layi kaafi hovegi.+ 22 fir tusi atthve saal kheta vich bee beejoge atey nauve saal tak purana anaaj khaoge. nava anaaj aaun tak tusi purana anaaj khaoge.
23 “‘tusi apni zameen hamesha layi nahi vech sakde+ kyoki zameen meri hai.+ tusi meriya nazra vich pardesi atey parvasi ho.+ 24 tusi desh vich jithe vi rehnde ho, zameen de malak nu apni zameen vapas khareedan da hakk hovega.
25 “‘je tera bhra gareeb ho janda hai atey os nu apni kujh zameen-jaaidad vechni paindi hai, taa os da koi nazdeeki rishtedar os da chhudaun vala bane atey os di viki hoi zameen-jaaidad vapas khareede.+ 26 je os da koi chhudaun vala nahi hai, par oh aap ameer ho janda hai atey os kol apni jaaidad vapas khareedan layi kaafi paise han, 27 taa oh dekhe ki zameen-jaaidad vechi nu kinne saal ho chukke han atey ohna sala dauran zameen te hoi fasal di keemat kinni si. fir os ne jinne di zameen vechi si, os vicho oh fasal di keemat ghataa ke baaki paise os aadmi nu morr deve jis nu os ne jaaidad vechi si. fir os nu apni zameen-jaaidad vapas mil javegi.+
28 “‘par je os kol apni zameen-jaaidad vapas khareedan layi paise nahi han, taa eh azaadi de saal tak khareedar kol rahegi;+ azaadi de saal vich oh zameen-jaaidad os de asli malak nu vapas mil javegi.+
29 “‘je kise aadmi nu chaar-deevari vale sheher vich apna ghar vechna painda hai, taa ghar vechan to baad ik saal tak os kol os nu dobara khareedan da hakk hovega. os kol eh hakk+ poora ik saal hovega. 30 par je ik saal de vich-vich ghar vapas nahi khareedya janda, taa chaar-deevari vale sheher andarla ghar peerriyo-peerri, ha, hamesha layi khareedar da ho javega. azaadi de saal vich eh ghar asli malak nu nahi milega. 31 par jehrra ghar chaar-deevari vale sheher vich nahi hai, taa os ghar nu kheta da hi hissa mannya javega. os de asli malak nu is nu vapas khareedan da hakk rahega atey azaadi de saal vich os nu ghar vapas morr ditta javega.
32 “‘par leviya kol apne shehera+ vich apne ghar dobara khareedan da hakk hamesha hovega. 33 je koi levi sheher vich apna ghar vapas nahi khareed sakda, taa os nu azaadi de saal vich apna ghar vapas mil javega+ kyoki izraeeliya vichkar leviya de shehera vich ghar leviya di jaaidad han.+ 34 is to ilava ohna de shehera de aale-duaale diya charanda+ nahi vechiya ja sakdiya kyoki eh ohna di pakki jaaidad hai.
35 “‘je tere nerre rehnda tera bhra gareeb ho janda hai te apna guzara nahi tor sakda, taa tu os di dekh-bhaal kar+ jive tu kise pardesi ja parvasi di madad karda hai+ taaki oh jeeunda rahe. 36 tu os to viaaj na lai ja os da faida utha ke kamayi na kar.+ tu apne parmeshwar da dar mann+ atey tere naal tera bhra jeeunda rahega. 37 tu os nu apne paise viaaj utte na de+ ja munafa karan layi apna bhojan udhaar na de. 38 mai tuhada parmeshwar yahovah ha jo tuhanu misar vicho kadd liaaya ha+ taaki tuhanu canaan desh deva atey apne aap nu tuhada parmeshwar saabat karaa.+
39 “‘je tere nerre rehnda tera bhra gareeb ho janda hai atey os nu tere kol apne aap nu vechna painda hai,+ taa tu os to gulama vang kamm na karayi.+ 40 is di bajaye, os naal mazdoora atey parvasiya vang salook keeta jave.+ oh azaadi de saal tak tere kol kamm karega. 41 fir oh tainu chhadd ke apne bachya* naal apne rishtedara kol murr javega. oh apne pyo-dadya di zameen val murr jave.+ 42 oh mere gulam han jinha nu mai misar vicho kadd liaaya ha.+ oh apne aap nu gulama vang vech nahi sakde. 43 tu os naal berehmi bharya salook na kari+ atey tu apne parmeshwar da dar manni.+ 44 tere daas-daasiya tere aale-duaale diya kauma vicho hon. tu ohna vicho apne layi daas-daasiya khareedi. 45 nale tere desh vich rehnde parvasiya+ to atey ohna de bachya to jo tere desh vich paida hoye han, tu gulam khareed sakda hai atey tu ohna da malak banenga. 46 tu apne puttra nu virasat vich apne gulam de sakda hai atey tere to baad tere puttar ohna de malak banange. tu ohna to mazdoori karaa sakda hai, par tu apne izraeeli bhrava naal berehmi bharya salook nahi kar sakda.+
47 “‘par je tere naal rehnda koi pardesi ja parvasi ameer bann janda hai atey tera koi bhra gareeb ho janda hai jis karke os nu apne aap nu os pardesi ja parvasi kol vechna painda hai ja pardesi de parivar de kise jee kol apne aap nu vechna painda hai, 48 apne aap nu vechan to baad vi os kol apne aap nu chhudaun da hakk hovega. os da koi bhra os nu pardesi ja parvasi to vapas khareed sakda hai+ 49 ja fir os da chacha ja taya ja chache-taye da puttar ja os de parivar vicho koi vi nazdeeki rishtedar* os nu khareed sakda hai.
“‘ja je oh aap ameer ho janda hai, taa oh apne aap nu keemat de ke chhuda sakda hai.+ 50 oh apne khareedar naal mil ke hisab lave ki apne aap nu vechan to lai ke azaadi de saal tak kinne saal bannde han.+ fir ohna sala di mazdoori anusar os di keemat tai keeti jave.+ os de rozana de kamm di mazdoori aam mazdoor di deharri de barabar hovegi.+ 51 je azaadi da saal aaun tak kaafi saal rehnde han, taa oh baaki bache sala di mazdoori da hisab la ke apne aap nu chhudaun di keemat khareedar nu ada kare. 52 par je azaadi da saal aaun tak thode saal rehnde han, taa oh baaki bache sala di mazdoori da hisab la ke apne aap nu chhudaun di keemat khareedar nu ada kare. 53 oh saal-dar-saal apne khareedar kol ik mazdoor de taur te kamm karega; atey tu dhyaan rakhi ki oh os naal berehmi bharya salook na kare.+ 54 par je oh ihna sharta mutabak keemat de ke apne aap nu chhuda nahi sakda, taa oh atey os de bache* azaadi de saal vich azaad ho jaange.+
55 “‘izraeeli mere apne gulam han, ha, oh mere gulam han jinha nu mai misar vicho kadd liaaya ha.+ mai tuhada parmeshwar yahovah ha.