Sano Sakey a Membro ed Pamilya So Mansasakit

1, 2. Panon ya inusar nen Satanas so trahedya tan sakit ed impanalin pamuyak ed integridad nen Job?

SAY toon si Job so maseguron tuloy a nikuentan sakey ed saramay nanggayagaan day maliket a bilay na pamilya. Sikatoy tatawagen na Biblia a “say sankayamanan ed amin a taga Bukig.” Awalaan na pitoran ilalak a lalaki tan taloran ilalak a bibii, samploran ilalak ya amin. Sikato met so walaan na kayarian pian nataryaan a maong so pamilya to. Sankaimportantian, sikato so angidaulo ed espiritual ya aktibidades tan mapaga nipaakar ed talindeg na ilalak to ed imaton nen Jehova. Amin na saya so nansumpal ed maapit tan maliket a siglaotay pamilya.​—Job 1:1-5.

² Say situasyon nen Job so naimano nen Satanas, say manunan kabusol nen Jehova a Dios. Si Satanas, a naynay a manaanap na saray paraan pian buyaken so integridad na ariripen na Dios, so angataki ed si Job diad impaneral ed maliket a pamilya to. Insan, “pinadapoan [toy] Job na sulit a pelpelsa manlapud dapan ya angga ed toktok na ulo to.” Kanian inilaloan nen Satanas ya usaren so trahedya tan sakit pian buyaken so integridad nen Job.​—Job 2:6, 7.

3. Antoray sintomas na sakit nen Job?

³ Ag-imbaga na Biblia so medikal a tawag ed sakit nen Job. Balet ibabaga to ed sikatayo iray sintomas to. Say laman to so alimbos na bigibigis, tan say baog to mankegang tan manmigmig. Say linawa nen Job so ambanget, tan say laman to so malangsi. Sikatoy apairap et utot. (Job 7:5; 19:17; 30:17, 30) Lapud sakit et inyurong nen Job ed saray dapul tan kinorkor toy inkasikato na pirasoy langa. (Job 2:8) Talagan makapaabagey a nengnengen!

4. Anton eksperiensia so tunggal paminsan a niwawala ed kada pamilya?

⁴ Panon so ikiwas mo no sikay pairapen na ontan a kaseryoson sakit? Natan, agdadapoan nen Satanas so ariripen na Dios na ontan a sakit a singa ginawa to’d si Job. Ingen, lapud ag-inkayadyari na too, saray detdet ed inagew-agew a panagbilay, tan say onkakapuy a kaliberliber a panaayaman tayo, natural lambengat ya ilaloan a tunggal paminsan et mansakit iray kapamilyaan tayo. Anggaman ed panangamper tayo, amin tayo so mainomay a nawalaay sakit, anggaman pigpigara so managmak ed singa say agawa’d si Job. Sano onlusob so sakit ed sankaabungan tayo, talagan magmaliw itan a sakey ya angat. Nengnengen tayo sirin no panon itayon tulongan na Biblia a talonaan iyan lawas-presentin kabusol na katooan.​—Eclesiastes 9:11; 2 Timoteo 3:16.

ANTOY LIKNAAN MO ED SATAN?

5. Panon so gendagendat ya ikiwas a tampol na saray membro na pamilya ed saray kaso na temporaryon sakit?

⁵ Say pakasbel ed normal a rotinay bilay, antokaman so sengegan na satan, so lawas mairap, tan saya so nagkalalo lan tua no say pakasbel et lapud abayag lan sakit. Anggan say agano nin sakit et mankakaukolan na saray panangiyarunsa, panangadmiti, tan panagsakripisyo. Saray mabunigas a membro na pamilya so kaukolan a mandeen ta pian makapanpainaway mansasakit. Ompan kaukolan da ni ingen ya itunda so pigaran aktibidad. Siansia, diad maslak a pamilya et anggan saray ugugaw ni so walaay panangabagey ed mansasakit ya agi odino ateng da, anggaman no maminsan et sikaray kaukolan a napanonotan a magmaliw a manonot. (Colosas 3:12) Diad kaso na temporaryon sakit, gendagendat a say pamilya so akaparaan a gawaey nakakaukolan a gawaen. Sakey ni, kada membro na pamilya so manilalo na mipadparan konsiderasyon no sikato bilang so mansakit.​—Mateo 7:12.

6. Antoran reaksion so no maminsan et naiimano no say sakey a membro na pamilya et adapoan na seryoso, manbayag a sakit?

⁶ Balet, komusta no say beblay et seryoson tuloy tan say pakasbel so bigla tan manbayag? Alimbawa, anto no wala’d pamilya so paralisado lapud impakaataki, agmakayari lapud Alzheimer’s disease, odino onkakapuy lapud arum niran beblay? Odino anto no sakey a membro ed pamilya so napapairap lapud mental a sakit, a singa say schizophrenia? Say kaslakan ya unonan reaksion et say pangabagey​—kaermenan lapud naiirapan a tuloy so sakey ya inad-aro. Anggaman ontan, say panangabagey et nayarin tumbokan na arum niran reaksion. Legan a naroromog na saray membro na pamilya so inkasikaran naapektoan a tuloy tan nagegetaran iray kawayangan da lapud sakit na satan a too, nayarin sikaray oningongot. Nayarin panumamengan dan: “Akin a nakaukolan a nagawa iya ed say siak?”

7. Panon so inkiwas na akulaw nen Job ed sakit to, tan anto so mabitar ya alingwanan to?

⁷ Ompatnag a mipadparan bengatla so linma’d kanonotan na asawa nen Job. Tandaan, asagmak to la so inkaandi na ananak to. Legan a nipaparungtal iraman a makapasinagem ya inkagawa ed sikato, andi-duaruwan liknaen ton onloloor so pakagutgutan to. Kaunoran, legan a nanenengneng toy datin aktibo tan maligsan masiken ton napapairap na makapautot, makapageget a sakit, ompapatnag ya alingwanan to lay makanan sengegan a manalona ed amin a trahedya​—say siglaotan dan sanasawa ed Dios. Oniay kuan na Biblia: “Kaunoran et inkuan na asawa [nen Job] ed sikato: ‘Siansia ta nin bebembenan moy integridad mo? Ayewen mo so Dios tan ompatey ka la!’”​—Job 2:9.

8. Sano sakey a membro ed pamilya so mansasakit a tuloy, anton kasulatan so ontulong ed arum a membro na pamilya pian napansiansia so dugan punto de bista?

⁸ Liknaen na dakel a sikaray sinmaew, masanok ni ingen, sano say bilay da so biglan nauman lapud pansasakit na sananey. Ingen, say Kristianon mankatunongan ed situasyon so kaukolan a manmoria a diad kaunoran et saya so mamawala na pankanawnawa ed sikaton idemostra so inkapeteg na aro to. Say tuan aro “so andukey a mantepel, tan mapangasi . . . [tan] ag-onnengneng ed dili iran interes to . . . Anosan ton amin a bengatla, sisiaen ton amin a bengatla, manilalo ed amin a bengatla, sungdoan ton amin a bengatla.” (1 Corinto 13:4-7) Sirin, imbes ya abuloyay negatibon liknaan a mandomina, makana a gawaen tayoy anggaay nayarian tayon kontrolen iratan.​—Uliran 3:21.

9. Antoran panamaseguro so ontulong ed pamilya diad espiritual tan emosyonal a paraan sano say sakey a membro so seryosoy inagem to?

⁹ Anto so nagawaan ta pian nasalimbengan so espiritual tan emosyonal a pankaabigan na sakey a pamilya sano sakey ed membro to so maniinagem a tuloy? Siempre, kada beblay so mankakaukolan na dilin partikular a panangasikaso tan panagtambal, tan agmanepeg ed sayan publikasyon so pangirekomenda na antokaman a medikal odino dia la’d abung-asikasoen iran paraan. Anggaman ontan, diad espiritual a pantalos, si Jehova so “mangibangon ed amin a niparukol.” (Salmo 145:14) Insulat nen Arin David: “Maliket so siopaman ya onaakton walaay konsiderasyon ed say nipaabeba; diad agew na kalamidad iter nen Jehova so kipaliis to. Si Jehova a mismo so manbantay ed sikato tan mangiliktar ed sikaton mabilay. . . . Si Jehova a mismo so manustine ed sikato ed dukolan na paninagem.” (Salmo 41:1-3) Ililiktar nen Jehova so ariripen to a mabilay ed espiritual a paraan, anggan sano sikaray nasusubok ed emosyon diad labas na dilin pakayari ra. (2 Corinto 4:7) Dakel a membro na pamilya a nipapaarap ed seryoson sakit diad sankaabungan da so angiyaniweng ed saray salita na salmista: “Siak so manlilikna na irap ed baleg a laknab. O Jehova, iliktar moak a mabilay unong ed salitam.”​—Salmo 119:107.

MAKAPAABIG YA ESPIRITU

10, 11. (a) Anto so makana no say sakey a membro na pamilya et sitatalonan manalona ed sakit? (b) Panon so intalona na sakey a bii ed sakit na masiken to?

¹⁰ “Say espiritu na too so makapangisungdo ed mairap a kipapasen to,” kuan na uliran na Biblia, “balet nipaakar ed maermen ya espiritu, siopa so makapananos ed satan?” (Uliran 18:14) Say trauma so mamasakit ed espiritu na pamilya ontan met ed “say espiritu na sakey a too.” Ingen, “say kalmadon puso so bilay na silalaman ya organismo.” (Uliran 14:30) Balanglan say sakey a pamilya et sitatalonan manalona ed seryoson beblay odino andi so mandedependin tuloy ed awawey, odino espiritu na saray membro to.​—Ikompara so Uliran 17:22.

¹¹ Kaukolan a sungdoan na sakey a Kristianon bii so pakakanengneng ed masiken ton onkakapuy lapud atakin agawa kayari anemiran taon lambengat nanlapud impankasal da. “Say panagsalitay masiken ko so apektadon tuloy, tan ngalngali imposibli pakapitongtong ed sikato,” nanonotan to ni. “Say sakit ed ulo ed panggunaet a talosay pipupuligesgesan to so abalbaleg a tuloy.” Isipen pa met so maseguron liknaay irap tan inkasaew na asawan laki. Anto so ginawa na sanasawa? Anggan say panaayaman da et arawin tuloy ed Kristianon kongregasyon, ginawa na agin bii so anggaay nayarian ton mansiansian mabiskeg ed espiritual diad pibabansag ed panaon ed amin a sankabaloan ya impormasyon ed organisasyon ontan met ed mantultuloy a suplay na espiritual a tagano diad saray magasin a Panag-Bantayan tan Awake! Saya so mamapabiskeg ed sikato diad espiritual a paraan pian naasikaso so pinabpablin masiken to ya anggad impatey to apatiran taon ed saginonor.

12. Singa anengneng ed kaso nen Job, anto so nitulong na say mansasakit no maminsan?

¹² Diad kaso nen Job et sikato iman, say naiirapan, so nansiansian mabiskeg. “Kasin awaten tayo lambengat no anto so maong manlapud tuan Dios tan ag-awaten no anto met so mauges?” intepet to’d akulaw to. (Job 2:10) Agpankelawan a tinukoy nen babangatan a Santiago ed saginonor si Job bilang matalonggaring ya alimbawa na anos tan tepel! Diad Santiago 5:11 et oniay nabasa tayo: “Nadngelan yo so impansungdo nen Job tan anengneng yo so nansumpalan na inter nen Jehova, a si Jehova so matamoy ed panamabli tan manangasi.” Mipadpara natan, diad dakel a kaso et say makpel ya awawey na mansasakit a membro na pamilya so akatulong ed arum a membro na sankaabungan a pansiansiaen so positibon panmoria.

13. Anton panangikompara so agkaukolan a gawaen na say pamilyan manasagmak na seryoson sakit?

¹³ Maslak a kaukolan a mideneng ed sakit diad pamilya so miabobon a diad inmuna et gendagendat parad saray membro na pamilya a nairapan ya arapen iray kapetegan. Idadanet da met a say pakamoria na say sakey ed situasyon so importantin tuloy. Saray pananguman tan panangiyarunsa diad rotina na sankaabungan so mairap diad kagapo. Balet no talagan pansagpotan na sakey itan, sikatoy makaadapta ed balon situasyon. Diad panggawa na ontan, importantin agtayo ikokompara so sirkumstansya tayo ed saramay pamilyan anggapoy mansasakit da, ya isipen a say bilay da et mas mainomay tan ‘aliwan makatunongan itan!’ Diad tua, anggapo so peteg a makaamta no antoray pabelat a sasakbaten met na arum. Amin a Kristiano so naligliwa ed saray salita nen Jesus: “Dago kayo ed siak, amin yon nakekesawan tan nabebelatan, tan represkoan takayo.”​—Mateo 11:28.

PANANGILETNEG NA SARAY PRAYORIDAD

14. Panon a niletneg iray suston prayoridad?

¹⁴ Lapud seryoson sakit, makagungguna parad sakey a pamilya a tandaan iray impuyan a salita: “Diad say karaklan na managkonseho niwala so nagawaan.” (Uliran 15:22) Kasin makapanduroypo iray membro na pamilya ta pian singbaten so situasyon lapud sakit? Maseguron matukoy so panpikasi tan ombaling ed Salita na Dios parad panangigiya. (Salmo 25:4) Anto so nepeg a konsideraen ed ontan a diskusyon? Bueno, walaray dedesisyonan nipaakar ed medikal, pinansyal, tan pamilya. Siopa so manunan manustine? Panon a makapikoopera so pamilya diad panuporta ed satan a panangasikaso? Panon a saray uksoyan a gawaen so mangapekta ed kada membro na pamilya? Panon a saray espiritual tan arum nin pankaukolan na manunan managsustine so naasikaso?

15. Anton pananuporta so iiter nen Jehova ed saray pamilyan manasagmak na seryoson sakit?

¹⁵ Say sisisimoon a panpikasi parad panangiwanwan nen Jehova, pandalepdep ed Salita to, tan sipapakpel a pananumbok ed dalan ya imparungtal na Biblia so mabetbet a manresulta ed saray bendisyon a labas nen saray iilaloan tayo. Say sakit na mabeblay a membro na pamilya so aliwan lawas a natambal. Balet say isaral ed si Jehova so lawas mangitonton ed sankaabigan a pansumpalan diad antokaman a situasyon. (Salmo 55:22) Insulat na salmista: “Say mismon maaron-kaabigan mo, O Jehova, so mantultuloy a manusustine ed siak. Sano say agmakareen a kanonotan ko so ondarakel ed dalem ko, saray mismon pananambayom so ginmapon mamuyok ed kamarerwak.”​—Salmo 94:18, 19; nengnengen met so Salmo 63:6-8.

TULONGAN SO ANANAK

16, 17. Antoran punto so nipaarap ed ugaw nin ananak sano sisingbaten so sakit na agi ra?

¹⁶ Say seryoson sakit so pansengegay problema parad ananak diad loob na pamilya. Importanti so itulong na atateng ed ananak pian natalosan iray linmesan pankaukolan tan antoy nayarin gawaen da pian makatulong. No say mabeblay et sakey ya ugaw, saray sanaagi so nepeg a natulongan a talosan da a say malaglaem ya atensyon tan panangasikaso ed mansasakit et agto kabaliksan a say arum ya anak so agtanton inaro. Imbes ya abuloyan so sakit na linawa odino pilaslasan a nabayuboan, natulongan na atateng so ananak da a mamawalay maaapit a bedber ed sinansakey tan puron panamabli legan na pikokoopera ra ed panamenben na situasyon lapud sakit.

¹⁷ Gendagendat a saray ugugaw nin anak so mas akaparaan ya onkiwas no saray atateng et managyat ed liknaan da imbes ed andukey odino komplikado iran salaysay nipaakar ed saray kipapasen ed medikal. Ta pian naikdan ira na ideya ed nasasagmak na mansasakit a membro na pamilya. No saray mabunigas ya anak et natalosan dan naamper na beblay so sakey a mansasakit manlapud panggawa na dakel a bengatlan agda seseryosoen, maseguron sikaray nawalaan na lalon “inaagin panamabli” tan magmaliw a “sitatamoy a maabagey.”​—1 Pedro 3:8.

18. Panon a natulongan iray mas matatken ya ananak a talosan iray problema a papawalaen na sakit, tan panon iyan magmaliw a gungguna ed sikara?

¹⁸ Nepeg a tulongan so mas matatken ya ananak pian namorian walay mairap a situasyon tan kakaukolanen toray sakripisyo ed biang na amin ed loob na pamilya. Tekep na saray babayaran ed doktor tan medikal, nayarin agposibli parad atateng ya iter ed arum ya ananak so kaliktan da. Kasin paningongotan na ananak iya tan liknaen a sikaray nasisibletan? Odino kasin natalosan da so situasyon tan mabulos a manggawa ed nakakaukolan iran sakripisyo? Mandedependin tuloy ed paraan na paningbat ed pamaakaran tan say napapawalan espiritu ed loob na pamilya. On, diad dakel a pamilya say pansakit na sakey a membro na pamilya so akatulong ed panangipasal ed ananak a manumbok ed konseho nen Pablo: “Anggapo komon so [gawaen] yo unong ed pisesepakan tan unong ed panagtangsit, ingen unong ed kapaabebaan na nonot ya ipasen so arum ya atagtagey nen sikayo, itultuloy a nengnengen, aliwan diad personal ya interes unong ed bukor yon pamaakaran, noagta ontan met ed interes na saray arum.”​—Filipos 2:3, 4.

NO PANON A MORIAEN SO MEDIKAL A PANAGTAMBAL

19, 20. (a) Antoray walan responsabilidad na saray ulo na pamilyan kaukolan a sakbaten sano walay membro na pamilyan mansasakit? (b) Anggaman aliwan sakey a libron-panaralan ed medikal, diad anton dalan a say Biblia so mangiiter na panangiya diad panangasikaso ed sakit?

¹⁹ Agsuppiaten na saray balansin Kristiano so medikal a panagtambal basta satan so ag-onsumlang ed ganggan na Dios. Sano sakey a membro na pamilya ra so mabeblay, magunaet iran anapey tulong pian naekal so panirap na maniirap. Balet, walaray mansumlangan a propesyonal ya opinyon a nepeg a simbangen. Niarum ni, diad agano niran taon et walay balon sakit tan inagem ya onlelesan ag-iilaloan, tan dakel ed saraya so andian na inkalapagan a naaksobin metodoy panagtambal. Anggan saray suston eksaminasyon so no maminsan et mairap a nagamoran. Anto, sirin, so kaukolan a gawaen na sakey a Kristiano?

²⁰ Anggaman sakey ed managsulat na Biblia et sakey a doktor tan si apostol Pablo so angiyopresi na simbawa ed medikal ed kinen kaaro ton Timoteo, say Kasulatan so giya ed moral tan espiritual, aliwan libron-panaralan ed medikal. (Colosas 4:14; 1 Timoteo 5:23) Kanian, diad saray pamaakaran na medikal a panagtambal, saray ulo na Kristianon pamilya so kaukolan a manggawa na dilin balansin desisyon da. Anganko et liknaen dan kaukolan dan gamoran so masulok nen sakey a propesyonal ya opinyon. (Ikompara so Uliran 18:17.) Maseguron labay da so sankaabigan a walan tulong parad mansasakit a membroy pamilya ra, tan maslak et anapen da iya ed regular iran medikal a doktor. Liknaen na arum a mas komportabli ed alternatibo iran terapi ed bunigas. Saya met so personal a desisyon. Siansia, sano aasikasoen iray problema ed bunigas, ag-ontunda iray Kristiano a pagmaliwen so ‘Salita na Dios a lampara ed salian da tan silew ed dalanan da.’ (Salmo 119:105) Mantultuloy dan tumboken iray panangigiyan nidatak ed Biblia. (Isaias 55:8, 9) Kanian, papaliisan daray dayagnostikon teknik a walaay tanday espiritismo, tan aarawian daray panagtambal a sumlang ed saray prinsipyo na Biblia.​—Salmo 36:9; Gawa 15:28, 29; Apocalipsis 21:8.

21, 22. Panon so inkatunongan na sakey a biin taga Asia nipaakar ed prinsipyo na Biblia, tan panon a say desisyon a ginawa to et apaneknekan a susto ed situasyon to?

²¹ Konsideraen pay kaso na sakey a kalangweran a bii ed Asia. Ag-abayag kayarin naaralan to so nipaakar ed Biblia bilang resulta na impanaral ed sakey ed Tastasi nen Jehova, sikatoy nananak ya anggapo’d petsa ed sakey ya ugaw a biin manbelat na talora tan kakatlon pounds. Say bii so nagba ed puso sanen imbaga ed sikato na doktor a say anak to et nawalaay diperensya tan aglan balot makaakar. Sikatoy sinimbawa ya iloob to so anak ed sakey ya amponan. Say masiken to so agmaseguro nipaakar ed pamaakaran. Siopa kasi asinggeran to?

²² Kuanto: “Anonotan koy naaralan ko ed Biblia a ‘saray anak a laki so tawir manlapud si Jehova; say bunga na eges so tumang.’” (Salmo 127:3) Deniside ton isempet iyan “tawir” tan komponien. Diad inmuna et talagan mairap, balet diad tulong na Kristianon kakaaro ed loob na kongregasyon na Tastasi nen Jehova, say bii so akayari tan angitarok ed ugaw na nikaduman suportan nakakaukolan. Labinduan taon ed saginonor, say ugaw so onaatendi la ed saray miting ed Kingdom Hall tan panggagayagaan to so piuulop ed saray kalangweran diman. Oniay komento na ina: “Misalsalamat ak a tuloy a saray prinsipyo na Biblia so amakiwas ed siak a gawaen so maptek. Tinulongan ak na Biblia a pansiansiaen so malinis a konsiensia ed arap nen Jehova a Dios tan agpagbabawian iray bengatlan mamairap ed siak ed nakekeraan a kabiangay bilay ko.”

23. Anton ligliwa so iiter na Biblia parad say mansasakit tan parad saramay mangaasikaso ed sikara?

²³ Agmaandon wala ed sikatayo so sakit. Indanet nen propeta Isaias so panaon sano “anggapoy manaayam diman a mangikuan: ‘Mansasakit ak.’” (Isaias 33:24) Satan a sipan so nasumpal diad mapmaples ya onsasabin balon mundo. Balet, anggad anggapo ni itan, kaukolan tayon arapen so sakit tan ipapatey. Sililiket, iikdan itayo na Salita na Dios na panangigiya tan tulong. Saray manunan totontonen ed kondukta ya itatarya na Biblia so manbayag, tan palumbasan daray lawas-manguuman iran opinyon na ag-ayadyarin totoo. Kanian, miabobon so makabat a too ed insulat na salmista: “Say ganggan nen Jehova so ayadyari, ipapawil to so kamarerwa. Say panonot nen Jehova so napanmatalkan, gawaen ton makabat so aliwan makabat. . . . Say hudisyal a pananontonan nen Jehova so tua; apaneknekan iran amin a matunong. . . . Diad panumbok ed saratan wala so baleg a tumang.”​—Salmo 19:7, 9, 11.