Kasuloan—Puerta ed Agnagirogiron Kimey
“Pian panlingkoran yo so Katawan ed andi talibaga.”—1 CORINTO 7:35.
1. Anton makapagonigon a balita so akasabi ed si Pablo nipaakar ed saray Kristiano diad Corinto?
MAPAGA si apostol Pablo nipaakar ed Kristianon agagi to ed Corinto, Gresya. Manga limay taon ed asasakbay, niletneg to la so kongregasyon ed saman a maaligwas a syudad a balitado ed imoralidad to. Natan, ngalngali 55 K.P., legan a walad Efeso, diad Asia Minor, makapabigla so abalitaan ton manlalapud Corinto nipaakar ed inkaapag-apag ed loob na kongregasyon tan panamaulyan ed alablabas a kaso na imoralidad. Niarum ni, akaawat si Pablo na sulat a nanlapud saray Kristianon taga-Corinto a paigigiya ira ed kipaakaray seksual a relasyon, agpangasawa, panangasawa, pansian, tan pangasawa-lamet.
2. Panon a say imoralidad a kasmak ed Corinto so mabitar a mangaapekta ed saray Kristiano ed saman a syudad?
2 Say graben imoralidad a kasmak ed Corinto so ompatnag a mangaapekta ed lokal a kongregasyon ed duaran dalan. Say arum a Kristianos so maabuloy ed kipapasen a malukak a moral tan papaulyanan day imoralidad. (1 Corinto 5:1; 6:15-17) Mapatnag a say arum, lapud reaksion da ed seksual a panliliket a lawas presenti ed syudad, so sinmabi ni ingen ed punton angirekomenda ed sigpot ya iyarawi ed amin a pisesekso, anggan diad biang na saray nankasal.—1 Corinto 7:5.
3. Antoray pamaakaran ya inmunan inasikaso nen Pablo ed inmunan sulat to ed saray taga-Corinto?
3 Diad samay andukey a sulat nen Pablo parad saray taga-Corinto, say inyarap ton inmuna et say probleman agpankakasakey. (1 Corinto, kapitulo 1-4) Sinimbawa toran paliisan day itumbok ed totoo, a satan so mansumpal labat ed makapasakit ya agpantutunosan. Sikara so kaukolan a mankakasakey bilang “kakimeyan” na Dios. Insan tora inikdan na espesipiko iran bilin ed panamasiansia ed kongregasyon a malinis ed moral. (1Co Kapitulo 5, 6) Insan inasikaso’d satan na apostol so sulat da.
Nirekomenda so Kasuloan
4. Anto so labay ya ibaga nen Pablo sanen inkuanto a “maong ed laki ya agto diwiten so bii”?
4 Ginapoan to: “Natan no nipaakar ed saray bengatla ya insulat yo ed siak, maong ed laki ya agto diwiten so bii.” (1 Corinto 7:1) Say balikas dia ya “agto diwiten so bii” et kabaliksan to so ipaliis ed pisekso ed sakey a bii parad seksual a kapenek. Lapud kinondena la nen Pablo so pilalawanan, say tutukoyen to natan et say seksual a relasyon ed loob na uksoyan na panangasawa. Kanian, say irerekomenda nen Pablo et say kasuloan. (1 Corinto 6:9, 16, 18; ikompara so Genesis 20:6; Uliran 6:29.) No ituloy ni et insulat to: “Et kuan ko ed saray andian na asawa tan saray bibii a balo, ta maong ed sikara no makapansiansia ra a singa siak.” (1 Corinto 7:8) Si Pablo so andiay asawa, anganko et sakey a balo.—1 Corinto 9:5.
5, 6. (a) Akin a malinew ya ag-inrekomenda nen Pablo so kabibilay a singa sakey a monghe? (b) Akin ya inrekomenda nen Pablo so pagmaliw a walad kasuloan?
5 Nayarin saray Kristianon taga-Corinto so akapikabat nipaakar ed Griegon pilosopya, a ditan et walaray totoon mangitatandoro ed alabas ya agpanliket, odino dilin-panangiburi. Satan ta so rason no akin a tinepetan na saray taga-Corinto si Pablo no “maong” kasi parad Kristianos a paliisan so amin a pisesekso? Agnipatnag so Griegon pilosopya ed ebat nen Pablo. (Colosas 2:8) Aliwan singa saray teologon Katoliko, anggapoy pakanengnengan ya inrekomenda to so anggapoy-asawa tan agmaliket a bilay diad sakey a monasteryo odino kombento, a kuanmono saray walad kasuloan so nagkalautlan masanto tan makatulong itan ed dilin kilalaban da diad istiloy-kabibilay tan panagpikasi ra.
6 Inrekomenda nen Pablo a “maong [so kasuloan] lapu’d irap tayo natan.” (1 Corinto 7:26) Anganko ta tutukoyen to so mairap a panaon a nasasagmak na saray Kristiano, a napaloor na panangasawa. (1 Corinto 7:28) Say konseho to ed anggapoy asawan Kristianos et: “Ta maong ed sikara no makapansiansia ra a singa siak.” Diad saray balo et oniay imbaga to: “Nablos ka [ta] ed asawan bii? Agmo aanapen so bii.” Nipaakar ed Kristianon balon bii, insulat to: “Et lalon magayaga no ontan to la natan, unong ed isip ko. Tan isip ko a wala ed siak met so espiritu na Dios.”—1 Corinto 7:8, 27, 40.
Agkapilitan so Pansiansian Walad-Kasuloan
7, 8. Anto so mangipapanengneng ya agpinilit nen Pablo so siopaman a Kristianon mansiansian walad-kasuloan?
7 Agpanduaruwaan a say masanton espiritu nen Jehova so angigiya ed si Pablo sanen insimbawa to iya. Napatnagan ed interon presentasyon to nipaakar ed agpangasawa tan panamaley so inkasimbang tan panamuger. Aliwa itan a kipaakaran na katooran odino agkatooran na sakey. Noagta, satan so isyu nipaakar ed bulos a panagpili, tekep na balansin panangirekomenda ed kasuloan ed saramay makayarin mansiansian masimpit ed ontan a kipapasen.
8 Kayarin tuloy na impangibagan “maong ed laki ya agto diwiten so bii,” inyarum nen Pablo: “Anggaman ontan, lapu’d lawanan, balang laki wala so asawa to a dili tan balang bii wala komon so asawa to a dili.” (1 Corinto 7:1, 2) Kayari impanimbawa ed anggapoy kaasawaan tan babalo a “makapansiansia ra a singa siak,” pinatumbokan ton tampol: “Et noag ira makatpel, mankasal ira, ta magmaong ni mankasal nen say napoolan.” (1 Corinto 7:8, 9) Lamet, say simbawa to ed saray balon laki so: “Agmo aanapen so bii. Et anggan mangasawa ka, agka makapankasalanan.” (1 Corinto 7:27, 28) Sayan balansin konseho so mangisisindag na kawayangan ed pandesisyon.
9. Unong ed si Jesus tan Pablo, panon a say panangasawa tan kasuloan so parehon langkap a manlalapud Dios?
9 Impanengneng nen Pablo a namparan say walaay asawa tan walad-kasuloan et langkap a manlalapud Dios. “Labay ko komon ya amin a totoo singa ra siak a dili. Et balang sakey wala so dili a palangkap to a manlapu ed Dios, say sakey singa saya tan say sananey singa saman.” (1 Corinto 7:7) Agpanduaruwaan a walad kanonotan toy inkuan nen Jesus. Kayarin pinaneknekan a say panamaley et nanlapud Dios, impanengneng nen Jesus a say mabulos a pagmaliw a walad-kasuloan nisesengeg ed panserbi parad intereses na Panarian so sakey a nikadkaduman langkap: “Aliwan amin a too so nayarin mangawat ed sayan salita, noag saraman [walaay langkap labat, NW] so pangitdan. Ta walaray eunokos a sikaray nianak a nanlapud eges na ina ra, tan walaray eunokos a ginawan eunokos na saray totoo, tan walaray eunokos a ginawa ray inkasikaran dili ya eunokos nisengeg ed panarian na tawen. Say makayarin mangawat ed saya sikatoy awaten to.”—Mateo 19:4-6, 11, 12.
Pangilugar Parad Langkap na Kasuloan
10. Panon a say sakey a too et ‘makapangilugar’ parad langkap na kasuloan?
10 Bangta parehon sinaglawi nen Jesus tan Pablo so kasuloan a bilang “langkap,” anggapo’d sikara so angibagan satan so mamilagron langkap a wala labat ed pigpigara. Inkuan nen Jesus ya “aliwan amin a too so nayarin mangawat” ed satan a langkap, tan pinaseseg to iramay makayarin manggawa ed satan a “mangawat ed saya,” a singa ginawa di Jesus tan Pablo. Tua, insulat nen Pablo: “Ta magmaong ni mankasal nen say napoolan,” balet ta say tutukoyen to et saramay ‘agmakatpel.’ (1 Corinto 7:9) Diad akauna iran sulat to, impanengneng nen Pablo a napaliisan na saray Kristiano so pakapoolay liknaan. (Galacia 5:16, 22-24) Say panakar diad espiritu et kabaliksan toy paigiya ed espiritu nen Jehova ed amin a kundang tayo. Kasin nagawaan iya na kalangweran a Kristianos? On, no maapit dan tumboken so Salita nen Jehova. Oniay insulat na salmista: “Anto so pamalin na malangwer a too [laki odino bii] na dalan to? Say panangimano unong na salitam.”—Salmo 119:9.
11. Anto so kabaliksan na ‘panakar unong ed espiritu’?
11 Sasaglawien na saya so panbantay sumpad maabuloy iran ideya a nipapasabi diad panamegley na dakel iran programa ed TV, sine, artikulo ed magasin, liblibro, tan saray liriko na kanta. Saratan ya ideya so makalaman. Say sakey a Kristianon kalangweran ed dinanman a sekso a labay ton mangilugar ed pagmaliw a walad-kasuloan so kaukolan “ya agmanakar unong ed laman, noag unong ed espiritu. Ta saray wala ed unong ed laman anapen da so saray agagamil a kien na laman, sara balet so unong ed espiritu anapen da [angiteen ed kanonotan da] so agagamil a kien na espiritu.” (Roma 8:4, 5) Saray bengatla na say espiritu et matunong, masimpit, maaro, maabig. Marakep so nagawaan na namparan ugaw ni tan matatken lan Kristianos ed pantultuloy dan ‘morekdeken irayan bengatla.’—Filipos 4:8, 9.
12. Anto so manunan nalalanor ed pangilugar parad langkap na kasuloan?
12 Say pangilugar ed langkap na kasuloan so manunan akateen ed pangisentro ed puso na sakey ed satan a kalat tan ipikasin patulongan ed si Jehova diad pangegemtan ed satan. (Filipos 4:6, 7) Insulat nen Pablo: “Balet say mabiskeg ed puso to ya anggapo so pankaukolan ton mabiskeg nipaakar ed linawa ton dili tan ginetma to ed puso ton dili so pangyatol to na mariki’to [inkabirhen to, NW], maong so gawaen to. Kanian say mamaasawa ed anak ton marikit [mangiter na inkabirhen to ed panangasawa, NW] maong so gawaen to, tan say [agmangiter na inkabirhen to ed pangasawa, NW] agmamaasawa ed sikato magmaong so gawaen to.”—1 Corinto 7:37, 38.
Walad-Kasuloan Tekep na Gagala
13, 14. (a) Anton panangikompara so ginawa nen Pablo ed baetan na anggapoy asawa tan ed walaay asawan Kristianos? (b) Panon labat a say walad kasuloan a Kristiano et “magmaong” so nagawaan to nen say saramay walaay asawa?
13 Say kasuloan a mismo so agmakanepegay galang. Diad anton pantalos, sirin, a satan et magmaliw a “magmaong”? Mandedependi itan ed panguusar na sakey ed kawayangan ya iyoopresi na satan. Oniay insulat nen Pablo: “Et labay ko komon a bulos kayo ed saray kapagaan. Say ag-angasawa panpagaan to so saray kien na Katawan, no panon kasi pamalike’to ed Katawan. Balet say angasawa panpagaan to so saray kayarian na mundo, no panon kasi pamalike’to ed asawa to. Tan wala met so pandumaan na bii ya akiasawa tan say marikit. Say agni akiasawa panpagaan to so saray kayarian na Katawan, ta pian nayarian to so onsanta ed laman to tan espiritu met. Et say akiasawa panpagaan to so saray kayarian na mundo, no panon kasi pamalike’to ed asawa to. Tan salitaen ko so saraya ed kaabigan yo, aliwan pangalot ko ed sikayo, noag lapu ed manepeg, pian panlingkoran yo so Katawan ed andi talibaga [ya agnagirogiro, NW].”—1 Corinto 7:32-35.
14 Say walad kasuloan a Kristiano ya uusaren toy kipapasen ton anggapoy asawa a gegemtanen iray sinisiblet a kalat et aliwan “magmaong” so gagawaen to nen say walay asawan Kristianos. Sikato so mansiasiansian walad kasuloan, aliwan “nisengeg ed panarian na tawen,” noagta lapud personal iran rason. (Mateo 19:12) Kaukolan a “panpagaan [na anggapoy asawan laki odino bii] so kayarian na Katawan,” a panpapagaan “no panon kasi pamalike’to ed Katawan,” tan magmaliw a lawas ‘panlingkoran so Katawan ed agnagirogiro.’ Kabaliksan na saya so pangitalaga na agnaapag ya imano ed panlingkor ed si Jehova tan ed Kristo Jesus. Diad panggawa labat na ontan a “magmaong” so nagagawaan na saray andiay asawan Kristianon lalaki tan bibii nen say walaay asawan Kristianos.
Agnagirogiron Kimey
15. Anto so manunan punto ed argumento nen Pablo ed 1 Corinto kapitulo 7?
15 Say interon argumento nen Pablo ed sayan kapitulo et saya: Bangta say panamaley so matukoy tan, diad silong na pigaran sirkumstansia, makatunongan parad arum, agniburin say kasuloan so makagungguna parad sakey a Kristianon laki odino biin malabay a manlingkor ed si Jehova ed sankaraisetan a pakagirogiro. Bangta say walaay asawa so “naapag,” say andiay asawan Kristiano so bulos a makapangiyapasakey ed “bengatlan kien na Katawan.”
16, 17. Panon a say walad kasuloan a Kristiano et magmaong so pakapangiteen toy imano to ed “saray bengatlan kien na Katawan”?
16 Antoray bengatlan kien na Katawan a malublubay a naimano na andiay asawan Kristiano nen say saramay walaay asawa? Diad sakey nin konteksto, sinaglawi nen Jesus iray “kien na Dios”—bengabengatlan agniiter na sakey a Kristiano ed Cesar. (Mateo 22:21) Saraya so manunan kaukolan ed bilay, panagdayew, tan ministeryo na Kristiano.—Mateo 4:10; Roma 14:8; 2 Corinto 2:17; 3:5, 6; 4:1.
17 Saray walad kasuloan so gendagendat a mas malublubay a makapangigana na panaon ed serbisyo ed si Jehova, a mangungguna ed espiritualidad da tan say laknab na ministeryo ra. Malaglaem so panaon da parad personal a panagaral tan panagdalepdep. Mabetbet a mainomay ya itukoy na saray Kristianon walad kasuloan so panagbasa ra na Biblia ed eskedyul da nen say saramay walaay asawa. Marakdakep so pakapangiparaan da parad saray miting tan lawak a serbisyo. Amin na saya et parad dilin “kaabigan” da.—1 Corinto 7:35.
18. Panon a nipanengneng na dakel a balolakin agagi a labay dan panserbian si Jehova ya ‘agnagirogiro’?
18 Dakel a babalolakin manlilingkor la bilang ministeryal ya ariripen so bulos a mangibaga ed si Jehova: “Wadia ak! Ibaki moak.” (Isaias 6:8) Makapanaplay iran onatendi ed Ministerial Training School, a nigana parad balolakin ministeryal ya ariripen tan mamatatken a bulos a manlingkor ed lugar a babaleg so pankaukolan. Anggan saray agagin ag-obligadon manaynan ed kongregasyon da so makapangitalaga ed inkasikara a lingkoray agagi ra bilang ministeryal ya ariripen odino mamatatken.—Filipos 2:20-23.
19. Panon a nabebendisyonan iray dakel a mamarikit ya agagi, tan anto so sakey a dalan a sikaray magmaliw a bendisyon ed saray kongregasyon?
19 Saray mamarikit, ya andian na asawan pantuplegan tan pangipanonan, so mas matukoy a ‘mangipaawit ed si Jehova na awit da.’ (Salmo 55:22; 1 Corinto 11:3) Nagkalautlan importanti iya ed agagin bibiin nisesengeg ed panangaro ed si Jehova et walad kasuloan. No asabi panaon a labay da la so miasawa, kaukolan a “dia ed linawa na Katawan lambengat,” salanti, dia lambengat ed sakey a dedikado ed si Jehova. (1 Corinto 7:39) Pisalamatan na mamatatken so impakawala na andiay asawan agagin bibii ed saray kongregasyon da; mabetbet a saraya so ombibisita tan ontutulong ed saray mansasakit tan maedad la. Saya so mamapaliket ed amin a nalalanor.—Gawa 20:35.
20. Panon a nipapanengneng na dakel a Kristiano a lawas ‘panlilingkoran da so Katawan ya agnagirogiro’?
20 Dakel ed kalangweran a Kristianos so angiyuksoy ed bilay da ta pian ‘panlingkoran so Katawan ya agnagirogiro.’ (1 Corinto 7:35) Panlilingkoran da si Jehova bilang sigpot-panaon a ministros a payunir, misioneros, odino ed sakey ed saray sangan opisina na Watch Tower Society. Tan alay liket iran grupo! Agaylan makaparepresko so kiwawala ra! Lapud, diad imaton nen Jehova tan si Jesus et sikaray singa ‘linaew.’—Salmo 110:3.
Anggapo so Samba Parad Magnayon ya Agpangasawa
21. (a) Akin a malinew ya ag-impaseseg nen Pablo so pansamba ed agpangasawa? (b) Anto so impanengneng to sanen sinaglawi to so pagmaliw ya “onlabas la ed bulaklak na taon to”?
21 Say manunan punto ed simbawa nen Pablo et “magmaong” parad saray Kristiano a mangilugar ed bilay da pian mansulo ni. (1 Corinto 7:1, 8, 26, 37) Balet, malinew ya agtora iimbitaan pian sambaan so agpangasawa. Diad kasunian to, insulat to: “No siopaman a too a manggawa na agmanepeg ed mariki’to, no onlabas la ed bulaklak na taon to, tan nakaukolan, gawaen to so panaglabay to; agmankasalanan. Manaasawa ra.” (1 Corinto 7:36) Say Griegon salita (hy·peʹra·kmos) a nipatalos a “onlabas la ed bulaklak na taon to” so literal a mankabaliksan na “lampas na sankatagyan a punto” tan manutukoy ed ilalabas ed pantok na seksual a pilalek. Kanian saramay angusar na pigaran taon a walad kasuloan tan diad kaunoran et liknaen dan kaukolan day onloob ed estado so nagnap a bulos a mangasawa ed sakey a kapananisiaan.—2 Corinto 6:14.
22. Akin a makagungguna manlapud amin a punto de bista parad sakey a Kristiano ya agmangasawa sano ugaw nin tuloy?
22 Saray taon ya uusaren na malangwer a Kristiano ed si Jehova ya agnagirogiro so marakep a puonan. Saratan so angiyabuloy ed sikaton makagamor na praktikal a kakabatan, eksperiensia, tan aralem a pakatalos. (Uliran 1:3, 4) Say sakey a toon nansiansian walad kasuloan nisesengeg ed Panarian so arawin tuloy a walad magmaong a kipapasen ed saginonor, no bilang ta desidien to a legpeten iray responsabilidad ed bilay na panamaley tan anganko ed inkaateng.
23. Anto so nayarin walad kanonotan na saramay manplaplanon mangasawa, balet anton tepet so nakonsidera ed ontumbok iran artikulo?
23 Arum a Kristianos ya angusar na dakel a taon ed impanlingkor ed si Jehova a walad kasuloan so siaalwar a nampili na kapareha ra ed arapen tekep na gagalan ituloy so sakey a porma na sigpot-panaon a serbisyo. Talagan satan so nakomendaan a tuloy. Nayarin isipen na arum so ideyan ag-abuloyay panangasawa a mangamper ed serbisyo ra ed antokaman a paraan. Balet kasin liknaen na say sakey a Kristianon walaay asawa a sikato so bulos a makapangisentro ed serbisyo to ed si Jehova a singa nen wala ni ed kasuloan? Sayan tepet so nakonsidera ed ontumbok iran artikulo.
Bilang Repaso
◻ Akin ya alikna nen apostol Pablo so pankaukolan a sulatan so kongregasyon ed Corinto?
◻ Panon tayon amta ya ag-irerekomenda nen Pablo so kabibilay a singa sakey a monghe?
◻ Panon na sakey a too a “makapangilugar” parad kasuloan?
◻ Panon a nagunggunaan iray mamarikit ya agagi manlapud kipapasen dan walad kasuloan?
◻ Diad antoran dalan a saray agagin babalolaki et makagungguna ed kawayangan dan manlingkor ed si Jehova ya ‘agnagirogiro’?