Karisma—Kidayeway Too Odino Kigloriaay Dios?

“NEPEG a matalonggaring so manuley nen saray uuleyan to aliwa labat ed punton sikatoy talagan magmaong nen say sikara, balet sikato so nepeg a maka-impluensia met ed sikara,” so insulat nen Xenophon, sakey a bantog a Griegon heneral. Natan, karisma so tawag na dakel ed ontan ya “impluensia.”

Siempre, aliwan amin a toon manuley et walaay karisma. Balet saramay walaay ontan so manguusar ed abilidad dan sagyaten so debosyon na totoo’d sikara tan kontrolen so karaklan parad saray dilin gagala ra. Nayarin say agano nin sankabantogan ya alimbawa et si Adolf Hitler. “[Nen 1933] parad karaklan ya Aleman si Hitler so walaan​—odino agmanbayag et nawalaay​—balingit na sakey a talagan karismatikon lider,” so insulat nen William L. Shirer ed libro ton The Rise and Fall of the Third Reich. “Amoreng iran ontumbok ed sikato, a singano walaan na madibinon padesir, diad onsaginonor a labinduan magulon taon na uley to.”

Say relihyoson awaran so napno met na karismatikon papangulo ya anagyat ed totoon manmatoor ed sikara balet ta angitarok na desyang ed papatumbok da. “Manalwar ya anggapo so mangibalang ed sikayo,” so impasakbay nen Jesus, “ta dakel a totoo so onsabi ed ngaran ko a kuandan ‘Siak so Kristo’, tan nibalang day amayamay.” (Mateo 24:4, 5, Phillips) Saray karismatikon palson Kristo so aglambengat pinmatnag nen inmunan siglo. Legan na dekaday 1970, improklama nen Jim Jones so inkasikato a “mesias na People’s Temple.” Sikatoy adeskribe bilang “sakey a karismatikon klerigo” a walaay “makapakelkelaw a pakayari ed totoo,” tan nen 1978 et insagyat toy sakey ed saray sankarakelan a panagbikkel ed awaran.a

Mabitar, say karisma so nayarin mapeligron langkap. Balet, sasaglawien na Biblia so nipaakar ed duman nengneng na langkap, odino palpalangkap, a nanlapud Dios, a wala ed amin parad kagunggunaan na amin. Say Griegon salita parad sayan langkap et khaʹri·sma, tan pinmatnag itan a 17 danay ed Biblia. Uukeran itan na sakey a Griegon iskolar bilang ‘sakey a libre tan agkanepegan a langkap, bengatlan niiter ed too ya agnankimeyan tan agnitumang, bengatlan manlalapu ed grasya na Dios tan agbalot nagegemtan odino nakayarian diad dilin sagpot na too.’

Kanian diad Makasulatan a punto de bista, say khaʹri·sma et sakey a langkap ya inawat, diad tulong na agkanepegan a panangasi na Dios. Antoray arum ed sarayan langkap a mapangasin iiter na Dios ed sikatayo? Tan panon tayon usaren iratan pian makapangidayew ed sikato? Konsideraen tayo pay talora ed sarayan maabig a langkap.

Andi-anggaan a Bilay

Agpanduaruwaan a say sankabalgan a langkap ed amin et say langkap ya andi-anggaan a bilay. Oniay insulat nen Pablo ed kongregasyon na Roma: “Say bayar na kasalanan say patey; bangbalet say langkap [khaʹri·sma] ya andi-bayar na Dios say bilay ya andi-angga ed Kristo Jesus a Katawan tayo.” (Roma 6:23) Importantin imanoen a say “bayar” (patey) et bengatlan agamoran tayo, anggano agtayo labay, lapud makasalanan ya inkatoo tayo. Diad biek a dapag, say andi-anggaan a bilay ya itatarok na Dios so nagnap ya agkanepegan ya agtayon balot nagamoran lapud maptek iran gagawaen tayo.

Kaukolan a pablien tan inabang so langkap ya andi-anggaan a bilay. Natulongan tayo so totoon makapikabat ed si Jehova, a manlingkor ed sikato tan diad ontan et napaboran tekep na langkap ya andi-anggaan a bilay. Ibabaga na Apocalipsis 22:17: “Saman so espiritu tan saman so nobya kuanda: ‘Gala!’ Tan say makadngel, kuanto komon: ‘Gala!’ Tan say napgaan, ondago; et say malabay, mangala ed danum na bilay ya andi-bayar.”

Panon tayon nitonton so arum ed sayan manangiter-bilay a danum? Manuna et diad pangusar na Biblia a maabig so epekto to’d ministeryo tayo. Tua a diad arum a parti na mundo, matalag a manbasa odino manisip so totoo nipaakar ed espiritual a bengatla; anggaman kuan, walan naynay so pankanawnawa pian ‘liingen so layag’ na sakey. (Isaias 50:4) Nipaakar ed saya, makapanmatalek itayo ed manamakiwas a puersa na Biblia, “ta say salita na Dios sikatoy mabilay tan mabiskeg.” (Hebreos 4:12) Balanglan satan et praktikal a kakabatan na Biblia, say ligliwa tan ilalon iyoopresi to, odino say salaysay to nipaakar ed gagala na bilay, tenyegen na Salitay Dios so puso tan pakurangen toy totoo ed dalan ya ompugta ed bilay.​—2 Timoteo 3:16, 17.

Niarum ni, ontulong ed sikatayo so nibase’d Biblian literatura a mangikuay “Gala!” Impasakbay nen propeta Isaias a legan na sayan panaoy espiritual a kabilungetan, ‘onalagey si Jehova’ ed totoo to. (Isaias 60:2) Saray publikasyon na Watch Tower Society so mangisisindag ed sayan bendision a manlalapud si Jehova, tan kada taon et itotonton na saraya so nilibon totoo ed si Jehova, say Lapuan na espiritual a pakaliwawaan. Diad amin a pahina na saraya et agnipapabantog iray indibidual. Unong a nipaliwawa’d introduksion na Say Panag-Bantayan, “say gagala na Say Panag-Bantayan et say pangalangon ed si Jehova a Dios bilang Soberanon Katawan ed talba. . . . Ipapaseseg to so pananisia ed manuuley lan Ari na Dios, si Jesu-Kristo, a say niibong a dala to et nilukasan toy dalan pian nagamoran na katooan so maandon bilay.”

Kinomentoan na sakey a sigpot-panaon a Kristianon ministro, a diad dakel lan taon et awalaay makatantandan aligwas ed ministeryo to, so kablian na Say Panag-Bantayan tan Awake! diad pananulong ed totoon onapit ed Dios: “Sanen inggapon basaen tan panggayagaan na saray iyaaralan ko na Biblia so Say Panag-Bantayan tan Awake!, maples so inyaligwas da. Bidbiren kon saray magasin et makanakanan katulongan diad panulong ed totoon makapikabat ed si Jehova.”

Saray Pribilihyo’d Serbisyo

Si Timoteo so Kristianon babangatan a naikdan na sakey nin langkap a makanepegay nikabkabiig a paimano. Inkuan nen apostol Pablo ed sikato: “Agmo italirak so langkap [khaʹri·sma] a wala ed sika, a niiter ed sika ed panamegley na propesiya, dia ed inkitapew na saray limalima na saray presbitero.” (1 Timoteo 4:14) Anto iyan langkap? Laktipen na saya so inkaturo nen Timoteo bilang managbiahen manangasikaso, pribilihyo’d serbisyo a kaukolan ton responsablin asikasoen. Diad parehon pakabasaan, sinimbawa nen Pablo si Timoteo: “Manseet ka ed panagbasa, ed panagkalar, ed panangibangat. Imatonan mo so kaabigan na laman mo tan say ibabangat mo. Mansiansia ka ed sarayan bengatla; ta no gawaen mo so saraya, nilaban mo so inkasika tan saray ondengel met ed sika.”​—1 Timoteo 4:13, 16.

Kaukolan met a pablien na mamatatken natan iray pribilihyo ra’d serbisyo. Singa ipapaliwawa nen Pablo, sakey a paraan a nagawaan da iya et diad ‘pan-imaton ed ibabangat da.’ Imbes ya aligen iray karismatikon papangulo, ipapaarap day imano ed Dios, aliwan diad inkasikaran dili. Si Jesus, say Ehemplo ra, so matalonggaring a managbangat a maseguron walaay makapaay-ayat a personalidad, balet ta sipapaabeba ton inggloria so Ama to. “Say bangat ko agko kien, balet kien na angibaki ed siak,” so indeklara to.​—Juan 5:41; 7:16.

Inggloria nen Jesus so mangatatawen ya Ama to diad impangusar na Salitay Dios bilang say autoridad ed panagbangat to. (Mateo 19:4-6; 22:31, 32, 37-40) Indanet met nen Pablo so pankaukolan parad saray manangasikaso a ‘bembenan a malet so matuan salita a matukoy ed bangat.’ (Tito 1:9) Diad mapekder a pangibase ra’d saray paliwawa ra diad Kasulatan, saray mamatatken, bilang resulta, so makapangibaga’d singa inkuan nen Jesus: “Saray salita a salitaen ko ed sikayo agko salitaen a manlapu ed inkasiak.”​—Juan 14:10.

Panon a ‘nabembenan a malet [na mamatatken] so matuan salita’? Diad panamegley na pangisentro’d saray paliwawa tan saray asainmin da’d miting ed Salita na Dios, ya ipapaliwawa tan idadanet iray tekston uusaren da. Saray madraman ilustrasyon odino mapaelek iran anekdota, nagkalalo la no nasobraan, so nayarin mangisuawi’d dumerengel manlapud Salitay Dios tan mangipaimano ed dilin abilidad na espiker. Diad biek a dapag, saray bersikulo na Biblia, so manabi’d puso tan mamakiwas ed dumerengel. (Salmo 19:7-9; 119:40; ikompara so Lucas 24:32.) Say ontan iran paliwawa so agtanton mangipaimano ed totoo noagta lalon mangigloria ed Dios.

Sakey nin dalan a magmaliw iray mamatatken a mas epektibon managbangat et diad panaaralan da’d balang sakey. Singa impanulong nen Pablo ed si Timoteo, ontan met so pakatulong na sakey a matatken ed sananey. “Say balatyang otokan to so balatyang; ontan say too otokan to so lupa na kaaro to.” (Uliran 27:17; Filipos 2:3) Nagunggunaan iray mamatatken diad paniiteran na saray ideya tan suhestion. Insalaysay na agano nin aturon matatken: “Angipanaon so sakey ya eksperiensiadon matatken a mangidemostra’d siak no panon ton titibukeley paliwawa’d publiko. Diad panagparaan to, inlaktip toray rhetorical a tepet, saray ilustrasyon, alimbawa, odino antikey iran eksperiensia, ontan met ed saray teksto na Kasulatan a maalwar ton sinukimat. Naaralan ko’d sikato no panon kon pandumadumaaen so panagpaliwawak ta pian napaliisay amagamaga, apasakey a panagpaliwawa.”

Amin tayon manggagayaga’d saray pribilihyo’d serbisyo, balanglan mamatatken, ministeryal ya ariripen, odino payunir, so kaukolan a mamabli’d langkap tayo. Sakbay a tuloy na impatey to, pinanonotan nen Pablo si Timoteo a ‘bilayen so langkap [khaʹri·sma] na Dios a walad sikato,’ a diad kaso nen Timoteo et manasaglawi’d sakey a nikadkaduman langkap na espiritu. (2 Timoteo 1:6) Diad saray ayaman na Israelita, say apuy et mabetbet a manlalapud ngalab lambengat. Posibli a ‘bilayen iratan’ pian ondangat tan makadangdang. Kanian napapaseseg itayon iteen so puso tan biskeg tayo ed saray asainmin tayo, a bibilayen a singa apuy so antokaman ya espiritual a langkap a nimatalek ed sikatayo.

Espiritual Iran Langkap ya Inanabang

Say panangaro nen Pablo ed saray agagi to ed Roma so anagdag ed sikaton mangisulat na onia: “Pampirawatan ko so pakanengneng ko ed sikayo, pian nipanabang ko ed sikayo so maespiritu a palangkap [khaʹri·sma], pian napaletan kayo; salanti, dia ed abay yo naligliwa ak ed sikayo, balang sakey ed sikatayo ed pananisia na sananey, say pananisia yo, tan say pananisiak.” (Roma 1:11, 12) Minoria nen Pablo ya espiritual a langkap so abilidad tayon mamabiskeg ed pananisia na arum diad pitongtong ed sikara. Say pan-iteran na ontan iran espiritual a langkap so manresulta’d panaantabayan ed pananisia tan pakapanpapasesegan.

Tan seguradon nakakaukolan iya. Diad sayan marelmeng a sistema a panbibilayan tayo, amin tayo so nadedesdes ed nanduruman paraan. Balet, say maparanay a panpapasesegan so ontulong ed sikatayon makapansiansia. Say ideya na pan-iteran​—namparan mangiter tan mangawat​—so importanti ed panamantini na espiritual a biskeg. Tua, panapanaon et kaukolan tayon amin so panamaseseg, balet ta makapanpapabiskegan itayo met.

No maimano itayo ed saray kapananisiaan a mabeleng, nayarian tayon ‘ligliwaen iramay wala ed bengatlan panermenan, tekep na ligliwa a diad sikatayon dili, impanligliwa na Dios.’ (2 Corinto 1:3-5) Say Griegon salita parad ligliwa (pa·raʹkle·sis) so literal a mankabaliksay “sakey ya imbitasyon pian naabayay sakey.” Sano nakakaukolan itayo et wala itayo’d dikingan a mangiyopresi na tulong ed agi tayo, anggapoy panduaruwa ya awaten tayon mismo so parehon maaron suporta no wala itayo’d pankaukolan.​—Eclesiastes 4:9, 10; ikompara Gawa 9:36-41.

Baleg met a gungguna so maaron panagpastol ya ibibisita na mamatatken. Anggaman walaray panaon sano say ibibisita et ginetman mangiter na Makasulatan a simbawa ed pamaakaran a mankaukolay imano, maslak ed panagpastol ya ibibisita et panaon parad panamaseseg, a ‘kaligliwaan na kapusoan.’ (Colosas 2:2) Sano gawaen na saray manangasikaso so ontan a makapabiskeg-pananisian ibibisita, talagan nipapanabang day espiritual a langkap. Singa si Pablo, naeksperiensia ran sayan nikadkaduman nengneng na panangiter et makatumang, tan nabayuboan day ‘panpirawat’ ed agagi ra.​—Roma 1:11.

Tua iya ed kaso na sakey a matatken ed España, ya angisalaysay ed onggendan ya eksperiensia: “Si Ricardo, sakey a 11 años ya ugaw, so ompatnag ya agtanton interesado ed saray miting tan ed kongregasyon diad inkalapagan. Kanian impatanir ko’d atateng nen Ricardo a bisitaey anak da et mabulbulos met iran inmabobon. Manaayam ira’d kapalandeyan a ngalngali sakey oras a manehoen manlapud abung ko. Aliketan si Ricardo diad impakanengneng to’d interes ko’d sikato, tan sikatoy kinmiwas a tampol. Agnambayag et sikatoy nagmaliw ya agbautismadon manangipalapag tan maligsan membroy kongregasyon. Say inkamabaing to so asalatay masayaksak tan mas makaaron personalidad. Pankelawan na pigara’d kongregasyon: ‘Akin ya anguma-uman si Ricardo?’ Ompatnag a nibaloan ira’d sikato. No nodnonoten so makanan panagpastol ya imbisita, naliknak a mas agunggunaan ak nen say si Ricardo. Sanen sikatoy linmoob ed Kingdom Hall, maligliga so lupa to, tan sikatoy apuradon angibano ed siak. Makapaliket so pakanengneng ed iyaaligwas to’d espiritual.”

Andi-duaruwa, saray panagpastol ya ibibisita, a singa saya, so mayamyaman ya abendisionan. Mitunosan so ontan iran ibibisita ed masimoon a kerew nen Jesus: “Pastolan mo so angkekelag iran karnerok.” (Juan 21:16, NW) Siempre, aliwan mamatatken labat so makapanginabang ed ontan ya espiritual iran langkap. Amin ed kongregasyon so makaayat ed arum diad aro tan ed maabig iran gawa. (Hebreos 10:23, 24) No panon ya impantatakeran na lubir iray managkalab ya onkakalab ed palandey, ontan met a nabedber itayon nankakasakey panamegley na espiritual iran bedber. Agnapaliisan, say gagawaen tan sasalitaen tayo so makaapekta’d arum. Say mabalaw a balikas odino makapasakit a panagsita so mamalukak ed saray bedber a manisiknol ed sikatayo. (Efeso 4:29; Santiago 3:8) Diad biek a dapag, saray apilin maong a balikas na panamaseseg tan maaron pananulong so ontulong ed agagi tayon makatalona ed saray problema ra. Diad onian dalan et naipanabang tayoy espiritual iran langkap a walaay magnayon a kablian.​—Uliran 12:25.

Panangisindag ed Gloria na Dios Diad Mas Nagnap a Sukat

Mabitar a kada Kristiano et walaay sukat na karisma. Naikdan itayo na mabmablin ilalon andi-anggaan a bilay. Walaan itayo met na espiritual iran langkap a napannanabangan tayo. Tan makapambanikel itayon managyat odino mamakiwas ed arum nipaakar ed susto iran gagala. Arum so walaay kaaruman niran langkap diad nengneng na saray pribilihyo’d serbisyo. Amin na sarayan langkap so pruebay agkanepegan a panangasi na Dios. Tan lapud antokaman a langkap a nayarin naawat tayo et nanlapud Dios, maseguron anggapoy rason tayon manlastog.​—1 Corinto 4:7.

Bilang Kristianos, marakep no itepet tayo’d inkasikatayo, ‘Kasin uusaren ko so antokaman a sukat na karisma a nayarin walad siak pian igloria si Jehova, say Manangiter na “amin a maong a palangkap tan amin ya ayadyarin palangkap”? (Santiago 1:17) Kasin aligen ko si Jesus tan panlingkoran so arum unong ed saray abilidad tan sirkumstansiak?’

Sinegek nen apostol Pablo so responsabilidad tayo nipaakar ed saya: “Sakey tan sakey unong na agamoran to a pamalangkap [khaʹri·sma], ipagamor to met ed saray arum ta ontan so maong a panangimatalkan na daakan a grasya na Dios. No wala so mansalita, mansalita komon unong ed saray puyan na Dios, no wala so mangiter, mangiter met ya unong na pakayari ya iter na Dios, ta pian dia ed ganaganay bengatla nagalang so Dios lapu ed Jesu-Kristo.”​—1 Pedro 4:10, 11.

[Paimano ed leksab]

[Picture Credit Line ed pahina 23]

Corbis-Bettman

UPI/Corbis-Bettman